آشنایی با انواع مقالات علمی

مقاله یک نوشته ای است که در آن به بررسی و تجزیه و تحلیل یک موضوع پژوهشی خاص با هدف ارائه یک دستاورد جدید در جهت پیشرفت علم پرداخته می شود. امروزه یکی از معیارهای اصلی ارزیابی فعالیت های پژوهشی محققین و دانشجویان، میزان مقالات چاپ شده در مجلات معتبر داخلی و خارجی می باشد. در واقع چاپ مقاله علمی نشان دهنده میزان فعالیت پژوهشگر در زمینه رشته تحصیلی خود می باشد. در مصاحبات دکتری، مصاحبه کاری، اخذ بورسیه تحصیلی، جذب هیات علمی و ... امتیازات چاپ مقاله نقش بسیار تعیین کننده ای دارد.
برای این منظور در این بخش تصمیم گرفته ایم تا درباره کلیات مقاله برای محققین جوان و دانشجویانی که قصد دارند تا اولین تجربه خود را در خصوص نوشتن مقاله داشته باشند، صحبت نماییم. 

انواع مقالات علمی

مقالات از لحاظ محتوایی و ساختاری انواع  گوناگونى دارند. از لحاظ ساختاری مقالات را به 4 دسته نسبتاً متمایز تقسیم می کنند:

1. مقاله اجتماعى: در این‏گونه از مقالات وضع عمومى مردم، روابط آنان با همدیگر، مشکلات زندگى، ناهموارى‏ هاى اجتماعى، تضادها و تبعیض‏ ها، بیدادگرى‏ ها و مطالبى از این دست، مورد بحث قرار مى‏گیرد.
2. مقاله تحقیقى: برگرفته از تحقیقى است که به‏ تازگى پایان یافته است و چون متکى بر یافته ‏هاى تحقیقاتى است، گزارش تحقیق نیز به آن گفته مى‏شود.
3. مقاله انتقادى: مقاله ‏هاى اجتماعى اغلب با انتقاد همراه هستند.
4. مقاله پژوهشى: پس از تحقیق و بررسى همه ‏جانبه به شیوه ‏هاى علمى و مبتنى بر فرضیه آزمون، تحقیق، بررسى و نتیجه ‏گیرى تهیه شده و در آن آخرین نتایج به دست آمده از یک پژوهش معین، مورد بحث قرار مى‏گیرد.

 دسته‏ بندی دیگر، بر اساس محتواى مقالات می باشد که آنها را به 3 دسته تقسیم می کند:

مقاله اورجینال: با عنوان مقاله نظرى نیز شناخته مى‏شود. در این مقاله، نویسنده با استفاده از منابع پژوهشى پیشین، یک نظریه خاصى را در حوزه کار خود مطرح مى‏ کند. در این مقاله نویسنده سعی دارد تا باعث گستردگی نظریه های قبلی شده، با استفاده از شواهد جدید، آنها را استحکام بخشد و آن‏ها را به شکل دیگرى بیان نماید که برای خواننده جذاب بوده و تازگی داشته باشد. این مقالات با عنوان مقالات پژوهشی نیز مطرح می شوند. 
ساختار این مقالات شامل: عنوان، چکیده، مقدمه، روش کار، نتایج، بحث، نتیجه گیری و رفرنس می باشد.

مقاله مرورى: به تحلیل و ارزیابى انتقادى مقالت و نوشته های منتشر شده قبلی در یک موضوع خاص مى ‏پردازد. هدف از نگارش این مقاله، یکپارچه‏ سازى و ارزش‏یابى یافته های پیشین، و استفاده از پیشرفت پژوهش‏هاى جدید به منظور روشن ساختن یک مسئله‏ مشخص می باشد.
ساختار این مقالات شامل: عنوان، چکیده، مقدمه، بحث، رفرنس می باشد. بخش مقدمه این نوع مقالات بیشترین حجم مقاله را تشکیل می دهند.

مقاله گردآورى: هدف این مقاله جمع آوری و ارائه دیدگاه‏هاى مختلف در خصوص یک موضوع خاص از مقالات مختلف است. در این مقاله هیچ کار تازه ای ارئه نمی شود. تفاوت آن با مقاله تحلیلى این است که نظریه جدیدى ارائه داده نمى ‏شود. هم‏چنین تفاوت آن با مقاله مرورى در این است که مقاله گردآورى فقط به سنجش و ارزیابى تمامی آثار قبلى نمى ‏پردازد.