اصول اخلاقی در نگارش یک مقاله

در زمینه رعایت نکات اخلاقی در پژوهش، منابع بی‌شمار و دستورالعمل‌ها و بیانیه‌های متعددی منتشر شده، اما به مسایل اخلاقی مرتبط با نگارش مقالات علمی، دست‌کم در کشور ما، کمتر پرداخته شده است. اکنون که رشد کمّی تولید علم و نگارش مقالات علمی در ایران شتاب بیشتری گرفته است، موضوع رعایت نکات اخلاقی مرتبط با نگارش، بیش از پیش دست‌اندرکاران این حوزه و به‌ویژه مجلات علمی را به خود جلب می‌کند.

منشور اخلاقی برای نویسندگان مقاله

   از ویژگی‌های مهمی که مجلات علمی در تلاش برای حفظ یا ارتقای آن هستند، ”اعتماد مخاطبین“ است. این اعتماد با نشان‌دادن پایبندی مجله به رعایت مقررات خود و در این راستا، ملزم نمودن نویسندگان به رعایت نکات اخلاقی مرتبط با ارایه و نشر مقالات متبلور می‌شود. 

1. مقالات ارائه شده توسط نویسندگان می بایست کار خود نویسنده ارائه کننده مقاله باشد: سرقت علمی تنها استفاده بدون اجازه از ایده‌های دیگران یا برداشت مطلبی بدون ذکر منبع آن نیست. افرادی که متنی را از مقاله یا کتابی، بدون تغییر وارد متن منسوب به خود می‌کنند و حتی منبع آن را نیز نمی‌نویسند.
2. ارائه همزمان یک مقاله به چند نشریه و یا مقالات منتشر شده و یا پذیرش شده به سایر نشریات خلاف قوانین است: یک مقاله را به‌طور هم‌زمان به چند مجله برای ارزیابی و چاپ ارسال نمایند و نیز نباید با تغییر عنوان مقاله، جابجایی نام‌های نویسندگان، و یا ایجاد تغییراتی در متن، مقاله‌هایی با یافته‌های مشابه را در دو مجله مختلف به‌چاپ برسانند.
   این حتی در مورد چاپ مجدد مقالات فارسی ایرانی در مجلات انگلیسی‌زبان نیز صدق می‌کند، به‌ویژه در مورد چاپ دوباره مقالات مجلاتی که با گرفتن امضای نویسنده مسئول، حق چاپ مقاله را برای خود محفوظ می‌دارند. در این موارد، برای چاپ مقاله در مجله دوم، نویسنده می‌باید رضایت سردبیر مجله اول را به‌دست آورد، موضوع را به اطلاع سردبیر مجله دوم برساند، و در تجدید چاپ، وجود نسخه پیشین را با آدرس مربوطه به اطلاع خوانندگان برساند. البته این قواعد در مورد همه نشریات صدق نمی‌کند و برخی از آنها حاضرند مقالات مجلات دیگر را به‌ویژه اگر به زبان دیگری چاپ شده باشند، تجدید چاپ نمایند.
3. تنها نام پژوهشگرانی باید در صفحه اول مقاله ذکر شود: نویسنده اصلی مقاله می بایست نسبت به وجود نام و اطلاعات تمامی نویسندگان و عدم وجود نامی غیر از نویسندگان مقاله اطمینان حاصل کند. همچنین کلیه نویسندگان مقاله را مطالعه و نسبت به ارائه آن به توافق رسیده باشند. تنها نام پژوهشگرانی باید در صفحه اول مقاله ذکر شود که در تهیه مقاله مشارکت کرده و وظیفه اصلی را به‌عهده گرفته‌اند؛ ترتیب نام آنها نیز باید بر اساس میزان مشارکت آنها در تدوین و اجرای پژوهش باشد.ذکر فرد مسئول و همکاران در مقاله و دقت در عدم وجود اسامی غیرمرتبط
4. نویسندگان می بایست کلیه پشتیبان های مالی مقاله خود را نیز معرفی نمایند: اشاره‌نکردن به نام افرادی که به نوعی در اجرای پژوهش یا نگارش مقاله کمک کرده‌اند، یا نیاوردن نام مؤسسه یا سازمان تأمین‌کننده بودجه پژوهش در بخش سپاسگزاری مقاله می‌باشد.
5. قرار نگرفتن مقاله در داوری مجلات دیگر: علاوه بر قرار گرفتن موضوع مقاله در زمینه تخصصی نشریه، مقالات یا بخشی از آن نباید در هیچ مجله‌ای در داخل یا خارج از کشور به طور هم ‌زمان در جریال داوری و یا چاپ باشد.
6. عدم چاپ مقاله در مجلات دیگر: مقالات ارسالی نباید در هیچ نشریه دیگری به چاپ رسیده باشد، به همین دلیل تکمیل فرم‌ تعهدنامه یا Cover latter نویسنده مبنی بر عدم ارسال مقاله برای سایر نشریات، در زمان ثبت نام و ارسال مقاله الزامی است.
7. رفرنس دهی مناسب: در صورت استفاده از مطالب دیگران، منبع مورد نظر  با شماره و اطلاعات کامل منبع مذکور ارجاع داده شود.ارجاع دهی مقالات به درستی و کامل انجام شود که شامل ذکر کلیه کتاب ها، نشریات و پایگاه های اینترنتی و سایر تحقیقات اشخاص در کتابنامه است.
8.  پرهیز از سرقت ادبی: از ابراز موضوعات حساس و غیراخلاقی، سلیقه ای و شخصی، نژادی و مذهبی و اطلاعات جعلی و نادرست و ترجمه از آثار دیگران بدون ذکر عنوان در مقاله خودداری شود.
9. مقالات کنفرانسی حق چاپ دارند: مقالاتی که به صورت چکیده مقاله در کنگره ها، سمپوزیوم ها، سمینارهای داخلی و خارجی که چاپ شده باشند، می‌توانند در قالب مقاله کامل چاپ شوند.
10. تصمیم گیری چاپ  یا رد مقاله با سردبیر مجله می باشد: نشریه در رد (reject) یا قبول (accept)، ویرایش، تلخیص یا اصلاح مقاله­ های دریافتی آزاد است.
11. مسئولیت محتوای مقاله بر عهده نویسنده می باشد: اصلاح و خلاصه کردن مطالب با نظر نویسندگان انجام می شود و مسؤلیت صحت محتوای مقالات به عهده نویسندگان است. 
12. مسئولیت مقالات در صورت ریجکت شدن: اصل مقاله‌های رد شده یا انصراف داده شده پس از شش ماه از آرشیو نشریه خارج خواهد شد و نشریه هیچگونه مسؤلیتی در قبال آن نخواهد داشت.
13. فرمت بندی مناسب مقالات : نویسندگان مقالات را به صورت علمی و منسجم، مطابق استاندارد نشریات آماده کنند. روش به کار رفته در مقاله با دقت و عینی انجام گرفته و داده ها به صورت صحیح گزارش شود. 
14. خطرات پژوهش باید ذکر شود: هر گونه خطراتی که به واسطه تحقیق هر نویسنده، متوجه انسان ها و یا سایر موجودات می شود، می بایست به وضوح در مقاله ذکر شده باشد؛
15. اشتباهات مقاله تصحیح شود: نویسنده در هر زمانی که متوجه هر گونه خطا و بی‌دقتی در مقاله خود شود نشریه را در جریان آن قرار داده، نسبت به اصلاح آن اقدام و یا مقاله را بازپس گیرد.

منشور اخلاقی برای اعضای ژورنال و مجلات

• قوانین حق تکثیر و اقتباس از سایر آثار ادبی توسط نشریه رعایت شده و حق افراد در هنگام انتشار محفوظ می باشد.
• تصمیم گیری درباره مقالات در هر مرحله ای بدون توجه به نژاد، جنسیت، گرایش جنسی، باورهای مذهبی، قومی، شهروندی، و یا فلسفه سیاسی نویسندگان انجام خواهد شد.
• اطلاعات شخصی نویسندگان مقالات برای تمامی افرادی که به  آن دسترسی دارند مانند سردبیر، اعضای هیات تحریریه و مدیر داخلی نشریه و سایر عوامل فعال (غیر از نویسنده مربوطه) مانند داوران، مشاوران، ویراستار و ناشر امانتدار کاملاً محرمانه بوده و در هر زمانی از آن محافظت می شود.
• در صورت نیاز از نویسنده خواسته شود داده های خام، مصاحبه‌ها و یا پرسشنامه ها و سایر ابزار به کار رفته در تحقیق را ارائه و معرفی نماید. دسترسی عمومی به این اطلاعات (سازگار با بیانیه ALPSP –STM) به بهبود کار مقالات کمک می نماید.

موسسه علمی پژوهشی اشراق با بیش از 5 سال سابقه در زمینه چاپ مقالات در نشریات معتبر با ضریب تاثیر مثبت همواره با ارائه خدمات حرفه ای و تخصصی  و مشاوره های تخصصی رایگان در خدمت پژوهشگران بزرگوار است.
موسسه اشراق، مسیر چاپ مقاله در مجلات مورد تایید وزارت علوم را برای پژوهشگران و محققین  هموار می سازد و با ارائه خدمات ترجمه، فرمت بندی و مشاوره رایگان در خصوص انتخاب مجله مناسب، آنها را یاری می رساند.
برای ثبت سفارش میتوانید با شماره های 09149724933 و یا 04133373424 با کارشناسان موسسه تماس حاصل نمایید و از مشاوره آنها بهره مند شوید و یا درخواست خود را از طریق ایمیل  isiisc2011@gmail.com  ارسال نمایید تا مشاور های مورد نیاز برای شما ارائه شود.