دانشجویان و پژوهشگران در تعاملند تا بتوانند تمامی دستاوردهای خود را که بدست آورده اند در اختیار جهانیان قرار دهند و با چاپ کردن مقالات علمی خود بتوانند رتبه ی علمی خود را افزایش دهند.
انتشار نتایج تحقیقات، پژوهش ها و پایان نامه ها در مجلات معتبر علمی با نمایه های جهانی نقش مهمی را در ثبت دانش بشری و معرفی محققان در سطح بین المللی ایفا می کند. نمایه بین المللی و در میان چندین و چند نمایه جهانی در ایران طرفداران بسیاری دارد و عموما چه استاید و چه دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی علاقه مندند تا مقالات علمی خود را در این نمایه به ثبت برسانند.
در چند سال گذشته ارائه مقاله در مجلات قرار گرفته در نمایه های جهانی نظیر و مورد توجه شدید اساتید ایرانی قرار گرفته است. تا آنجا که کشور حایز رتبه 1 علمی در جهان در رشد ارائه مقالات در طی بیست سال اخیر شده. اما چه دیدگاه یا سیاستی در نظام علمی کشور سبب شد تا چنین پدیده ای اتفاق افتد؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت که در چند سال گذشته سیاست های مراکز سیاستگذاری علم و فناوری کشور برای افزایش تعداد مقالات محققان و پژوهشگران ایرانی بسیار موثر بوده است. اجبار اساتید به ارائه حداقلی از تعداد مقالات علمی-پژوهشی در یک دوره ارتقا و تشویق آنان به سوی حرکت به این حوزه با پیش بینی امتیاز نسبی بالا در آیین نامه ارتقای اساتید سبب شده است که قطار علم و فناوری کشور عمدتا در ریل مقالات حرکت کند.
اما شاید دلیل اصلی افزایش شمار مقالات منتشر شده از محققان ایرانی در مجلات معتبر به خصوص ژورنالهای خارجی نمایه این باشد که یکی ثبت مقاله به افراد کمک می کند تا خود را از نظر علمی در ایران و حتی جهان مطرح کنند. ثبت مقالات علمی در مجلات و پایگاه های بین المللی نه تنها ملاکی خوب برای نمره دهی به افراد از نظر علمی در جهان باشد بلکه حتی شما را بورس کامل در دانشگاههای مطرح دنیا دارای نمره مثبت خواهد کرد. همچنین چنانچه مایل به ادامه تحصیل در مقطع دکتری در کشور هستید، چاپ مقالات در ژورنالهای بین المللی بسیار به شما کمک خواهد کرد.
هر چند آماری دقیق از تعداد مقالات ارایه شده به پایگاه های جهانی در دست نیست ولی دانشگاه آزاد اسلامی یکی از دانشگاه های کشور است که از نظر تعداد مقالات ثبت شده در پایگاه های علمی در جهان رکورد دار در کشور است. دانشگاه آزاد با داشتن 35 هزار و ۷15 مقاله و با تفاوت چشمگیری از دیگر دانشگاه های ایران از لحاظ تولید علم، در صدر جدول دانشگاههای کشور قرار گرفته است. پس از آن، دانشگاه تهران با 2۴ هزار و 215 مقاله در رتبه دوم قرار دارد. اما چرا تعداد مقالات منتشر شده از محققان ایرانی در مجلات بین المللی کم است.
اما چگونه باید مقالات را تالیف کرد که از سوی پایگاه ها و مجلات علمی معتبر و قابل پذیرش باشد؟
هر مجله ای دستور العملی دارد که مولف باید مقاله خود را براساس آن دستور العمل تنظیم کند و مطمئن باشد که این مقاله نوآوری دارد. ضمن اینکه فرد ابتدا باید بداند که چه مقاله ای را برای چه مجله ای ارسال می کند چرا که مجلات تنها مقالات مخصوص به خود را چاپ می کنند بنابراین باید فرد باید از اینکه مقاله خود را با موضوع تخصصی به نشریه تخصصی مربوط بفرستد اطمینان داشته باشد.
پس از انتخاب قطعی مجله مورد نظر، قسمت راهنمای نویسندگان آن را باید با دقت خواند. در واقع مقاله شما باید در چارچوب مورد نظر آن مجله تنظیم شده باشد، در غیر این صورت مقاله تان از جانب سردبیر برگشت داده خواهد شد یا در صورت پذیرش اولیه، مراحل بررسی طولانی تری را پشت سر خواهد گذاشت. هر چه بیشتر به این قسمت اهمیت داده شود، سردبیر نسبت به مقاله شما دید مثبت تری پیدا میکند.
مجلاتی که ضریب تاثیرات خوبی دارند، مقلات را پس از طی مراحل داوری عمیق تری پذیرش می کنند. طی بررسی های صورت گرفته بر روی مقاله توسط گروه داوری به مولف اعلام میشود تا اصلاحاتی بر روی این مقالات صورت گیرد تا مقاله به مرحله پذیرش برسد. پس از پذیرش مقاله ویراستاری نهایی بر روی آن صورت می گیرد. مولف ویراستاری را نهایی و تایید می کند تا بعد از آن به مرحله چاپ برسد.
مقالات علمی، نوآورانه و در زمینه تخصصی هر مجله ای باشد و مهم تر از آن اینکه براساس الگویی که مجله اعلام می کند مقاله تنظیم شده باشد. اکثر مقالات محققان ایرانی در مجلات بینالمللی گفت: بسیاری از پژوهشگران و محققانی که برای نشریات بین المللی مقالات خود را ارسال می کنند الگو و دستور العمل مجله را نمی خوانند و مقالات خود را برای آنها ارسال می کنند و این مقالات مورد پذیرش قرار نمی گیرد.
محتوا و بررسی Scope مجله :
قبل از ارسال مقاله به مجله، باید مطمئن شوید که آیا بین اهداف کلی مجله و محتوای مقاله تناسب وجود دارد یا خیر.برای تشخیص این مورد دو راه وجود دارد.
محتواي مجلات: تخصصي و عمومي
مجلات تخصصي در برابر مجلاتي قرار مي‌گيرند كه به لحاظ محتوايي در محدوده علوم زيست پزشكي حوزه خاصي را دربرنگرفته، تحت عنوان مجلات عمومي يا جنرال به آنها اشاره مي‌گردد. بعضي مجلات عمومي از اعتبار و پرستيژ زيادي برخوردار هستند و چاپ مقاله در آنها افتخار بزرگي محسوب مي‌شود. مجلاتي همچون Nature و Science گرچه گستره وسيعتري از پزشكي را در بر مي‌گيرند اما متضمن مقالات زيادي نيز در حوزه علوم پزشكي هستند. چاپ مقاله در اين مجلات دشوار است. باید توجه داشت كه در حوزه مجلات عمومي، مجلاتي بويژه در سطح منطقه‌اي وجود دارند كه بعضي اوقات، چاپ مقاله در آنها ساده‌تر از چاپ مقاله در يك مجله تخصصي خواهد بود. مقالاتي كه مشكلات بهداشتي مشترك ميان كشورهاي منطقه را مورد بحث قرار داده‌اند، براي مجله‌هاي عمومي همچون Eastern Mediterranean Health Journal و بولتن WHO مناسب هستند. هر دو مجله در مدلاين اندكس مي شوند.
پژوهشگران مجرب با مجلات معتبر درحوزه تخصصي خود آشنا هستند. براي مروري كلي بر فهرست مجله هاي موجود در مدلاين در حوزه تخصصي خود مي توانيد به آدرس اينترنتي fttp://nlmpubs.nlm.nih.gov/online/lsiweb.pdf مراجعه کنید. در اين آدرس مجله‌ها هم به صورت تخصصي و هم به صورت كشوري دسته‌بندي شده‌اند.
این نکته بسیار مهم است که نویسنده با ارزیابی منصفانه مقاله خود، مجله را متناسب با سطح و کیفیت کارش انتخاب کرده و از ارسال مقالاتی که ارزش علمی و یا متدولوژی چندانی ندارند برای مجلات معتبر و دارای ایندکس های بالا خودداری کند.
مجلات مختلف به یکی از صورت های فصلنامه، ماهنامه، هفته نامه و … به چاپ می رسند. هرچه فاصله زمانی چاپ دو شماره متوالی در یک مجله کمتر باشد، طبیعی است که زمان داوری مقالات کمتر و سرعت بررسی آن بالاتر است. البته بایستی به تعداد مقاله های چاپ شده در هر شماره نیز توجه نمود. به عنوان مثال هفته نامه ای که در هر شماره ۳ یا ۴مقاله چاپ می کند با ماهنامه ای که در هر شماره ۱۲ مقاله چاپ می کند تفاوت چندانی نخواهد داشت.
توجه به کشور انتشار مقاله از نظر زبان ادبی غالب مجله اهمیت دارد. به این معنا که از نظر نکات نگارشی باید مقاله به صورت انگلیسی British یا American تنظیم کرد. همچنین با توجه به شرایط بومی هر کشور، اگر موضوع مقاله به مشکلات موجود در آن کشور مرتبط باشد و به بهبود آن کمک کند (خصوصاً در زمینه پزشکی)، احتمال پذیرش مقاله بالا می رود.
اینستاگرام
تلگرام