چگونه موضوع پایان نامه ی خود را انتخاب کنیم؟

یکی از دغدغه های دانشجویان ارشد و دکتری انجام پایان نامه و بخصوص انتخاب موضوع پایان نامه است.و در بعضی مواقع انتخاب موضوع تا ترم های پایانی به طول می انجامد و باعث تاخیر در اتمام دوره ی تحصیلی می گردد.

اصولا جستجوی موضوع پایان نامه و پروپوزال نیازمند تجربه و آشنا بودن به مسائل تحقیق است و طبیعتا یک دانشجوی ارشد این تجربه و اگاهی را ندارد ،پس جستجوی موضوع برای پایان نامه برعهده ی استاد راهنمای شماست.استاد بر اساس تجربه ی کاری خود تعدادی موضوع برای دانشجو معرفی می کند اما انتخاب عنوان نهایی بر عهده ی دانشجو است.دانشجو  باید بر روی موضوعات مطالعه کند و مقالاتی را که درباره ی آنها نوشته شده را بررسی نماید تا بتواند با اگاهی کامل انتخاب کند.موضوع انتخابی به هیچ وجه نباید تکراری باشد . البته لازم است بدانیم که زمانی می‌گوییم یک موضوع تکراری  است یعنی تمام ابعاد و موضوع مثل هم باشند. در صورتی که موضوعات از نظر زمانی یا مکانی با هم متفاوت باشند ، دیگر موضوع تکراری نخواهد بود. 

وجود پایگاهی که تمامی موضوعات انجام شده تا این لحظه در آن ثبت شده باشد می توانست از تکراری بودن موضوع انتخابی برای پایان نامه جلوگیری کند اما متاسفانه همچین پایگاهی در کشور وجود ندارد.

فرض کنیم استاد ما تعدادی موضوع برای ما پیشنهاد داده ،از این لحظه به بعد وظیفه ی ماست تا موضوعاتی را که در دست داریم بررسی کنیم تا قبلا روی انها کار نشده باشد و تکراری نباشداما چگونه و کجا ؟؟

کجا می توانیم جستجو کنیم؟

• جستجو در سایت کتابخانه های کشور
• جستجو در طرح های پژوهشی جهاد دانشگاهی (SID)
• جستجو در سایت ایرانداک
• جستجو در سیستم یکپارچه ی کتابخانه های دانشگاه آزاد اسلامی (سیکا)
• جستجو در شبکه ی جامع سیمرغ (نوسا)
• ارتباط با سایر محققین که در زمینه ی این موضوع کار کرده اند.

چگونه می توانیم جستجو کنیم؟

کلید واژه های مناسبی را انتخاب کنیم.

• از کلید واژه های متعدد استفاده کنیم و تنها به یک کلید واژه اکتفا نکنیم.
• فقط از کلمات داخل عنوان استفاد نکنید،از کلماتی که مرتبط با موضوع هستن هم میتوان استفاده کرد.
• کل عنوان را جستجو نکنیم.چون جستجوی کل عنوان ما را به اشتباه میندازد.به عبارتی دیگر در صورتی که کل عنوان در جستجو پیدا نشد شاید ما تصور کنیم روی این موضوع کار نشده اما شاید به جای کلمه ای در عنوان از مترادف آن استفاده شده باشد.
• در حد امکان از کلید واژه ی کوتاه و یک کلمه ای استفاده نمایید.
• مترادف ها ،هم خانواده ها و علامت های اختصاری کلید واژه ها را نیز جستجو کنیم.

جستجو در سایت ایرانداک

سایت پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ایران، که  به سایت ایرانداك مشهور است که در انتخاب موضوع پایان نامه ،راهنمای خوبی برای محققان و دانشجویان است.تمامی دانشجویان دوره ي کارشناسی ارشد و دکتري می بایست با مراجعه به سایت ایرانداک ازجدید بودن موضوع خود مطمئن شوند و پس از اتمام پایان نامه ی خود ، یک نسخه از آن را در سایت بارگزاري کنند.تا دانشجویان دیگر از این موضوع برای پایان نامه ی خود استفاده نکنند.

روش جستجو در سایت ایرانداک

• ورود به سایت http://www.irandoc.ac.ir

• عضویت در سایت

برای استفاده از سایت حتما بایستی در سایت عضو شوید.برای عضویت در این سایت در قسمت بالای سایت داخل کادر search کلیک نمایید،بعد از کلیک منویی ظاهر میشود که با کلیک روی عبارت" جستجو در پایگاههای اطلاعاتی" وارد صفحه ی دیگری می شوید .در صفحه ی جدید،سمت راست ،قسمت بالا کلمه ی " ورود " نوشته شده است که در صورتی که قبلا عضو شده باشید می توانید از این طرق وارد کردن نام کاربری و کلمه ی عبور می توانید وارد سایت شوید.

اما در صورتی که قبلا ثبت نام نکردید روی گزینه ی ثبت نام کلیک نمایید.

• بعد از ورود به سایت ،در وسط صفحه قسمتی به نام "عنوان جستجو " وجود دارد که با کلیک بر روی آن موضوع خود را جستجو کنید.

ملاک های اساسی انتخاب موضوع  پایان نامه 

1. موضوع انتخابی تکراری نباشد.
2. عنوان نباید خیلی طولانی یا خیلی کوتاه باشد.
3. از به کار بردن اصطلاحات غیر رایج یا کلمات انگلیسی که معادل فارسی دارند پرهیز گردد.و از عنوانهای اختصاری استفاده نشود.
4. موضوع بایستی به صورت خبری نوشته شود.
5. در صورتی که عنوان مربوط به زمان و مکان خاصی است مکان و سال انجام تحقیق مشخص باشد.
6. موضوع قابلیت اجراء داشته باشد.مثلا در مکان انتخابی تمامی شرایط و امکانات جهت انجام تحقیق موجود است یا خیر؟در غیر این صورت موضوع انتخابی مناسب نیست.
7. موضوع باید کاربردی و مقرون به صرفه باشد.کار کردن روی موضوعی که با حداقل هزینه انجام گیرد و نتیجه ی آن برای رفع نیازهای اجتماعی مفید باشد موضوعی مناسب است.
8. از لحاظ سیاسی و فرهنگی مورد تایید باشد.
9. موضوع بایستی منع اخلاقی نداشته باشد.

نکاتی اساسی درباره ی انتخاب موضوع پایان نامه

• از ترم اول به فکر موضوع پایان نامه ی خود باشید.
• در صورتی که عنوان خاصی را برای پایان نامه در ذهن دارید ،بهتر است تحقیقات کلاسی را در ان حیطه انتخاب کنید تا با موضوعتان هم بیشتر آشنا شوید.
• انتخاب استاد راهنمای خوب
• قبل از مطرح کردن عنوان پایان نامه،اطلاعات کافی در مورد آن جمع آوری کنید و مطالعات اولیه را انجام دهید و بعد از اینکه مطمن شدید موضوع انتخابی ارزش تحقیق و پژوهش دارد ان را مطرح کنید.در صورتی که منابع کافی برای موضوع انتخابی در دسترس ندارید موضوع خود را عوض کنید.