تعریف سرقت علمی
"برداشتن ایده ،کلمات و مطالب علمی دیگران و به نام خود ثبت کردن" سرقت علمی نامیده می شود.در بعضی موارد ،سرقت علمی ناشی از نداشتن اطلاعات کافی در مورد این عمل است.
موسسه اشراق با مطالب زیر در نظر دارد تا به نو اموختگان و پژوهشگران تازه وارد کمک کند تا در راه پژوهش صحیح قدم برداشته و نیازی به سرقت علمی نداشته باشند
مواردی که سرقت علمی به شمار می آیند
برای جلوگیری از سرقت علمی ،دانشجویان و پژوهشگران بایستی در مورد این جرم اطلاعاتی کسب نمایند.
- حتی در مواردی که فرد از مقاله قبلی خود که در مجله دیگری چاپ کرده مطلبی را عینا کپی کند و حتی رفرنس هم بدهد باز هم سرقت علمی محسوب میگردد چون حق مجله ای که مقاله قبلی در آن چاپ شده ضایع می شود.
- بعضی افراد کپی کردن مطلب را نقل قول قلمداد میکنند و ان را مجاز می دانند در حالی که نقل قول در حد چند جمله (حداکثر 5 درصد) مجاز می باشد و ارجاع دادن به معنی عدم سرقت نیست و ارجاع ندادن جرم را دوبرابر میکند.
در صورتی که عین جمله ای را بخواهید از کسی نقل کنید می بایست داخل گیومه قرار دهید و مرجع را به دنبالش ذکر نمایید.ضمنا بایستی توجه کنید که ایا برای نقل قول آن جمله اجازه دارید یا نه.
- -کپی کردن مطلب از منبع اصلی ،حتی با ذکر دقیق مرجع سرقت علمی محسوب میگردد و نویسنده فقط می تواند مفهموم به دست آمده از ان مطالب را بنویسید.
- وقتی از مقاله یا کتاب شخصی استفاده کنیم و ارجاع ندهیم مرتکب سرقت علمی میشویم.
- استفاده از نتایج (اشکال و نمودارها) دیگران،بایستی با ارجاع کامل همراه باشد.مفاهیمی که در بسیار جا افتاده اند مثل قانون نیوتون نیازی به مرجع ندارند.
- وقتی شما کار جدیدی را انجام می دهید و مطلع نیستید که قبلا این کار ثبت شده است باز هم حق استفاده تجاری از ان را ندارید و استفاده از ان جرم و سرقت علمی محسوب میگردد.پس قبل از شروع یک کار یا اختراع بایستی خوب مطالعه نمایید و در مورد جدید بودن ان مطلع شوید.
راه های تشخیص سرقت علمی
امروزه نرم افزارهای مختلفی وجود دارد که می توان متن مورد نظر را با متن های چاپ شده مقایسه کرد و سرقت علمی را تشخیص داد.
از نرم افزارهای موجود می توان به etblast اشاره کرد.
از دیگر منابع تشخیص سرقت علمی می توان سایت زیر را نام برد.
http://www.dustball.com/cs/plagiarism.checker/
راه های مبارزه با سرقت علمی
- آگاه سازی دانشجویان و محقیق با روشهای صحیح مقاله نویسی با برگزاری کارگاههایی در دانشگاهها
- از متهم کردن بی جا خودداری کنیم.در مواردی که به سرقت علمی مشکوک است بایستی این بررسی توسط متخصصین بررسی گردد و دلیل ان آشکار گردد.در بعضی مواقع احتمالا محقق ارجاع منابع را فراموش کرده یا از جرم بودن ان مطلع نبوده است.
- جهت ارایه مقاله یا طرح پژوهشی در زمان محدود و خاص به دانشجو یا محقق فشار وارد نکنیم.
- استفاده از اساتید متخصص و با تجربه
- آگاه سازی دانشجو از عواقب وقوع جرم سرقت علمی