اشراق: در بخش بحث Discussion و نتیجه گیری، محقق یا نویسنده مقاله باید به تشریح تشابه ها و تفاوت های یافته های تحقیق خود با تحقیقات مشابه بپردازد.
در نوشتن قسمت بحث و نتیجه گیری به تفسير نتايج، بحث و نتيجه‌گيري و ارتباط ميان يافته‌ها با تحقيقات و تئوري‌هاي پيشين پرداخته می‌شود. ساختار اين بخش بر عكس مقدمه است، از جزئيات نتايج پژوهش شروع و به سمت كليات حركت مي‌كنيم. در قسمت بحث و نتیجه گیری Discussion، بايد به اين سؤالات پاسخ دهيد که « نتايج به دست آمده چه كاربردهايي دارد؟»، « نتايج به دست آمده چه معنايي دارد؟». نگارش بحث و نتیجه گیری Discussion دشوارترين قسمت مقاله است و نياز به تفكر دقيق دارد. حجم اين بخش نبايد بيش از يك سوم كل نوشتار باشد.
نكاتی که در نوشتن بخش بحث و نتیجه گیری Discussion باید مد نظر گرفت:
بنابر اين لازم است در قسمت بحث شباهت ها و يا تفاوت هاي بين نتايج پژوهش با پژوهش هاي قبلي روشن شود. نقاط ضعف پژوهش بيان شود. كمك هايي را كه يافته هاي پژوهش به روشن شدن مسأله و زمينه دانش آن كرده اند نيز معلوم شود.
بايد ارتباط واضح بين پژوهش خود و كارهاي قبلي كه در اين زمينه خاص مربوط به پژوهش انجام شده و ساير زمينه ها را بیان کرده و مورد بحث قرار داد و با استفاده از نتايج حاصل از پژوهش به انجام رسيده ، پيشنهاداتي را ارائه كرد.
يافته هاي خود را به يافته هاي حاصل از پژوهشهاي قبلي مرتبط كرده و در صورتي كه اين يافته ها با يكديگر همخواني ندارد علت آن را ذكر كرده و بالاخره مشكلات و نقاط ضعف پژوهش، همراه با پيشنهادهايي براي پژوهشگران كه مي خواهند در آينده در زمينه پژوهش فوق كار كنند، ذكر شود. در قسمت انتهاي مقاله مي توان از همكاران، تكنسين ها، منشي و ساير افرادي كه در تهيه مقاله كمك كرده اند، سپاسگزاري نمود .
1. این بخش را می توان با ذکر دوباره هدف پژوهش شروع کرد.
مثال: پژوهش حاضر به منظور بررسی ارتباط بین گرم شدن هوای کرده زمین و تغییرات اقلیمی در دشت‌های شمال غربی ایران انجام گرفت.
۲. یافته‌ها به صورت خلاصه و به شکل جداگانه آورده می‌شود.
مثال: اولین یافته‌ای که از پژوهش حاضر به دست آمد، این بود که گرمایش زمین سبب کاهش آب‌های سطحی شده است.
۳. نتیجه به دست آمده را با نتایج پژوهش‌های پیشین مقایسه کنید و ذکر کنید که آیا این یافته با پژوهش‌های دیگر همسو بوده است یا خیر.
۴. یافته به دست آمده را تبیین کنید. چرا چنین نتیجه‌ای به دست آمده است. برای این کار می‌توانید از مدل‌ها یا نظریات مختلف استفاده کنید.
۵. تمام یافته‌های به دست آمده را در بخش نتیجه‌گیری خلاصه کنید.
۶. محدودیت‌های پژوهش را ذکر کنید و پیشنهاداتی برای پژوهش‌های آینده ارائه دهید.
۱. ابتدا با بياني كلي راجع به ماهيت نتايج بدست آمده، بحث را شروع كنيد. مي‌توان قبل از آن نيز يك بار ديگر هدف اصلي پژوهش را ذكر كرد
۲. ساختار اين بخش فني‌تر از ساير بخش‌ها است. از بحث در خصوص نتايج و تعبير و تفسير آن‌ها شروع مي‌شود، سپس يك نتيجه‌گيري از يافته‌هاي به عمل مي‌آيد.
۳. در قسمت نتيجه‌گيري سعي مي‌شود نتايج مطالعه حاضر در بدنه دانش موجود قرار گيرد. تلویحات نظري، عملي، تجربي و روش‌شناختي يافته‌ها بيان مي‌شود. در پايان محدوديت‌ها مطالعه حاضر و پيشنهادهايي براي مطالعات آتي مورد بحث قرار مي‌گيرد.
۴. اگر ساختار نگارش مقدمه را به مثابه قيفي در نظر بگيريم كه از كليات يعني زمينه بحث شروع مي‌شود و به جاي باريك قيف يعني فرضیات ختم مي‌شود؛ ساختار نگارش بحث مشابه يك قيف بر عكس است كه از جاي باريك يعني بحث و تفسير در خصوص تك تك نتايج شروع مي‌شود و به بالاي قيف يعني نتيجه گيري و بسترسازي براي ارائه نظريه و بسط دانش ختم مي‌شود.
۵. تبيين‌هاي ارائه شده را به نكاتي كه در مقدمه مقاله به آن اشاره كرديد ربط دهيد.
۶. نتايج را با كلمات متفاوت دوباره در اين قسمت تكرار نكنيد.
۷. يافته‌هاي جديد را در مقايسه با يافته‌هاي ديگران تفسير كنيد.
۸. تبيين‌هاي احتمالي همسويي و ناهمسويي نتايج مطالعه خود را با مطالعات ديگران بيان كنيد.
۹. به محدوديت‌هاي مطالعه خود اشاره كنيد. به مواردي اشاره کنید كه در ارتباط با يافته‌هاي پژوهش است و تعميم پذيري آن‌ها را با اشكال مواجه مي‌سازد. گرفتاري‌هاي پژوهشگر در اين قسمت جايگاهي ندارد.
۱۰. پيشنهادهاي ارائه شده در راستاي حل محدوديت‌ها و قابل اجرا باشد.
۱۱. ذکر کمک هایی که این یافته به گسترش دانش نظری نموده است.
۱۲. مشخص کنید که یافته‌های شما در چه بخش‌هایی کاربرد دارد.
۱۳. احاطه یافتن بر نظریه‌ها و ادبیات پژوهش قبل از اقدام به تدوین این قسمت.
۱۴. خودداری از ارائه قضاوت‌های شخصی و آوردن تفسیرهای ورای داده‌ها.
۱۵. خودداری از ارائه تعمیم‌های فاقد شواهد و تعمیم‌های با شواهد اندک.
اینستاگرام
تلگرام