تاکنون ممکن است چندین هزار بار نام کلمه ایمپکت فکتور را شنیده باشید. در این بخش میخواهیم در باره ایمپکت فکتور و نحوه محاسبه آن اطلاعاتی را برای شما ارائه کنیم.
موسسه تامسون رویترز سالها پیش برای اعتبار سنجی مجلاتش از یک معیار به نام ضریب تاثیر استفاده کرده است. ضریب تاثیر معیاری است برای سنجش اعتبارعلمی مجلات که از آن با عنوان ایمپکت فکتور نیز یاد شده است. مجلات موسسه تامسون رویترز با این ضریب سنجیده میشوند. ضریب تأثیر یا Impact Factor در واقع میزان تأثیری است که یک مقاله بر مقالات بعدی میگذارد. Impact Factor که بهاختصار به آن IF میگویند. شاخصی کمّی است که میزان ارجاع (رفرنس دهی) به مقالات یک ژورنال را نشان میدهد. ایمپکت فکتور نشان میدهد که به یک مقاله منتشرشده، چند بار رجوع شده است؛ و برآورد نسبت میزان عددی استنادها به تعداد مقالات چاپشده در یک سال در یک ژورنال بهخصوص را در نظر میگیرد. این شاخص برای افرادی که اعتبار مجله و مقاله برایشان حائز اهمیت است بسیار مفید میباشد.
هر ساله ژورنالهای بسیاری در موسسه تامسون رویترز رو نمایی میشوند و جز این موسسه محسوب میشوند باید ایمپکت فکتور یا میزان ضریب تاثیر مجلات را محاسبه نمایید. هرساله مجلاتی که تحت پوشش نمایهی ISI در Web of Science=WOB قرارگرفتهاند بررسی میشوند. و توسط موسسه تامسون رویترز ISI، مورد ارزیابی قرار میگیرند. برای مقالات و مجلات تازه انتشاریافته ضریب تأثیر یک نشریه، معمولاً با یکفاصله زمانی دوساله منتشر میشود و زودتر از این زمان اعتبارسنجی نخواهد شد. هر ساله در بانک اطلاعاتی Web of Science و از طریق موسسه ISI بیش از ۱۱۰۰۰ ژورنال منتشر میشود و مورد ارزیابی قرار میگیرد؛ بهاینترتیب شاخصImpact Factor فقط و فقط برای ژورنالهای ISI محاسبه میشوند. این شاخص تعداد ارجاعات به مجله در دو سال گذشته و سال جاری را بهطور متوسط در نظر میگیرد به این صورت که اگر نشریهای در دو سال گذشته تعداد ارجاعات زیادی داشته باشد ولی در سال جاری از تعداد ارجاعات به مجله کم شده باشد این امر بر شاخص Impact Factor تأثیر میگذارد.
شاخص Impact Factor برای یک ژورنال و در یک سال مشخص، از تقسیم تعداد مقالات ارجاعکننده، به مقالات منتشرشده آن ژورنال در دو سال قبل از آن، بر تمامی مقالههای منتشرشدهای است که در آن ژورنال و در همان دورهی زمانی دوساله به دست میآید.
بنابر فرض مثال: اگر در سال 2012 جمعاً 40 ارجاع به یک مجله صورت گرفته باشد و در آن مجله در سال 2010 تعداد 26 مقاله و در سال 2011 تعداد 24 مقاله چاپ شده باشد، ضریب تاثیر یا ایمپکت فاکتور آن مجله از تقسیم 40 بر 50 به دست میآید که 0.80 است. یعنی به طور متوسط هر مقالهٔ آن نشریه 0.80 مرتبه مورد استناد مقالات دیگر قرار گرفته است. بنابراین ایمپکت فاکتور تابع یک دوره سه ساله است که دو سال آن برای چاپ مقاله ها و سال سوم مربوط به ارجاعات به مقالات دو سال قبل است.
ایمپکت فکتور با اینکه یکی از شاخص های اصلی اعتبار و کیفیت مجلات به حساب میرود. اما شاخص کافی نیست و باید از شاخص های دیگری نیز استفاده شود. برای سنجش اعتبار ژورنالها ایمپکت فکتور با وجود اعتبار بسیار بالا محدودیت هایی نیز دارد. ولی با این حال بهترین شاخص برای ارزیابی و اعتبار سنجی ژورنالهای موسسه تامسون رویترز به حساب میآید. یکی از دشوارترین امور تحقیقاتی است که هر دانشپژوهی به دنبال آن است و انتشار مقاله علمی معتبر در ژورنالهایی حتی با ایمپکتفکتور پایین، یک موفقیت علمی و تحقیقاتی محسوب خواهد شد.
موسسه تامسون رویترز هر ساله مجلات خود را در دو دسته اعتبار سنجی میکند که برخی از مجلات دارای ایمپکت فکتور و برخی دیگر بدون ایمپکت فکتور میباشند. مجلاتی که دارای ایمپکت فکتور هستند با نام jcr شناخته میشوند و دسته بدون ایمپکت فکتور isi هستند. با اینکه مجلات isi بسیار معتبر و معروف هستند اما jcr ها اعتبار و امتیاز بیشتری دارند و در سطح جهانی در اولویت قرار دارند. مجلاتی که دارای ایمپکت فکتور باشند داوری بسیار سختگیرانه ای دارند. میتوانید با مراجعه به سایت تامسون رویترز لیست مجلات jcr را دانلود و مطالعه فرمایید.
مجلات jcr که دارای ایمپکت فکتور میباشند در تمامی رشته ها مقاله پذیرش میکنند. برای اینکه بتوانید مقاله خود را به این ژورنالها سابمیت نمایید باید مقاله را با کیفیت کاملا تضمینی و تخصصی ویرایش و بررسی کنید و سپس به ژورنال مورد نظرتان سابمیت کنید.