دانشگاه آزاد اسلامی فهرستی از مجلات معتبر تحت عنوان «فهرست مجلات دارای اعتبار» ارائه کرده و به طور مداوم، «فهرست مجلات و انتشارات جعلی و نامعتبر» را به‌روزرسانی می‌کند. در این مقاله قرار است به بررسی دقیق‌تر این فهرست‌ها و شرایط مربوط به پذیرش مقالات دانشجویی بپردازیم.
دفاع از پایان‌نامه در مقطع دکتری تخصصی دانشگاه آزاد اسلامی نیازمند رعایت استانداردهای مختلفی است که به کیفی‌سازی تحقیقات و انتشار مقالات علمی مرتبط کمک می‌کند. یکی از مهم‌ترین این الزامات، استخراج حداقل دو مقاله علمی از رساله تدوین شده و چاپ آن‌ها در مجلات معتبر است.
براساس آیین‌نامه‌های دانشگاه آزاد اسلامی، دانشجویان مقطع دکتری باید از رساله‌های خود حداقل دو مقاله علمی استخراج کرده و آن‌ها را در مجلات معتبر منتشر کنند. این موضوع نه تنها یکی از معیارهای اصلی ارزیابی پژوهش‌های دکتری به شمار می‌رود، بلکه بر رتبه‌بندی دانشگاه نیز تاثیرگذار است. از این رو، توجه به اعتبار مجلاتی که مقالات در آن‌ها منتشر می‌شود، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
دلیل الزامی بودن استخراج مقاله: این الزام برای ارتقاء سطح علمی دانشجویان و اساتید و نیز برای افزایش تاثیر دانشگاه در سطوح ملی و بین‌المللی ایجاد شده است.
پیامدهای عدم رعایت این الزام: در صورتی که مقالات در مجلات نامعتبر منتشر شوند، امتیازهای علمی مانند ترفیع سالانه، ارتقاء، و جایزه به دانشجو یا استاد تعلق نمی‌گیرد.
دانشگاه آزاد اسلامی به منظور تسهیل فرایند انتخاب مجلات معتبر، فهرستی به نام «فهرست مجلات دارای اعتبار» تدوین کرده است. این فهرست شامل مجلاتی است که براساس معیارهای دقیق ارزیابی شده و در چهار دسته کلی قرار گرفته‌اند:
Arts & Humanities Citation Index (نمایه استنادی هنر و علوم انسانی)
Social Sciences Citation Index (نمایه استنادی علوم انسانی-اجتماعی)
Science Citation Index Expanded (نمایه استنادی گسترش یافته علوم)
Emerging Sources Citation Index (نمایه استنادی منابع نوظهور)
هدف از تهیه فهرست مجلات معتبر: هدف اصلی از تهیه این فهرست، ارائه مرجع معتبری برای دانشجویان و اساتید است تا بتوانند مقالات خود را در مجلات باکیفیت و مورد تایید دانشگاه منتشر کنند.
نحوه پالایش فهرست: این فهرست با دقت فراوان و با همکاری کمیسیون‌های تخصصی هیات ممیزه و متخصصان دانشگاه‌های دولتی تدوین شده است. به منظور اطمینان از اعتبار مجلات، موارد نامعتبر که در فهرست‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت ذکر شده‌اند، از فهرست مجلات دارای اعتبار حذف می‌شوند.
انتشار مقالات در مجلات معتبر نه تنها به ارتقای علمی دانشجویان و اساتید کمک می‌کند، بلکه تاثیر مستقیمی بر رتبه‌بندی دانشگاه دارد. دانشگاه آزاد اسلامی به‌طور مداوم در تلاش است تا با به‌روزرسانی فهرست‌های معتبر، کیفیت مقالات منتشرشده را افزایش داده و جایگاه خود را در سطح بین‌المللی ارتقا دهد.
اهمیت رتبه‌بندی دانشگاه‌ها: در دنیای علمی امروز، رتبه‌بندی دانشگاه‌ها بر اساس کیفیت مقالات منتشرشده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هرچه مقالات در مجلات با ضریب تاثیر بالاتر منتشر شوند، اعتبار دانشگاه در سطح بین‌المللی نیز افزایش می‌یابد.
ارتباط بین پژوهش و آموزش: همچنین، تقویت پژوهش‌های علمی و انتشار آن‌ها در مجلات معتبر، می‌تواند به بهبود کیفیت آموزش در دانشگاه آزاد اسلامی کمک کند.
در کنار فهرست مجلات دارای اعتبار، دانشگاه آزاد اسلامی فهرستی از مجلات و انتشارات جعلی و نامعتبر نیز ارائه کرده است. این فهرست به منظور پیشگیری از انتشار مقالات در مجلاتی که استانداردهای علمی را رعایت نمی‌کنند، تهیه شده است.
ویژگی‌های مجلات جعلی: مجلات جعلی معمولاً دارای دو آدرس جعلی و اصلی هستند و با سیاست‌های نادرست خود دانشجویان را فریب می‌دهند. انتشار مقاله در این مجلات نه تنها هیچ امتیازی برای نویسندگان ندارد، بلکه می‌تواند به اعتبار علمی آن‌ها لطمه بزند.
نحوه تشخیص مجلات جعلی: مجلات جعلی از لحاظ محتوایی و ساختاری با مجلات معتبر تفاوت دارند. برای تشخیص این مجلات، دانشگاه آزاد اسلامی بخشنامه‌ای در تاریخ 1401/04/29 ارائه داده است که به تشریح ویژگی‌های این مجلات می‌پردازد.
برخی از این ویژگی‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
داشتن دو یا چند آدرس که یکی از آن‌ها جعلی است.
نداشتن شاخص‌های معتبر مانند ضریب تاثیر (Impact Factor).
انتشار سریع و بدون داوری دقیق مقالات.
یکی از نکات حائز اهمیت در خصوص فهرست‌های ارائه‌شده توسط دانشگاه آزاد اسلامی، به‌روزرسانی مداوم آن‌ها است. این امر به دلیل پویایی دنیای علمی و تغییر وضعیت مجلات ضروری است.
رصد دائم مجلات: کلیه مجلات موجود در فهرست‌های معتبر به طور مداوم رصد می‌شوند و چنانچه شواهدی مبنی بر کاهش اعتبار مجله مشاهده شود، آن مجله از فهرست خارج می‌شود.
افزودن مجلات جدید: همچنین، امکان اضافه کردن مجلات معتبر پس از بررسی‌های کارشناسانه به فهرست وجود دارد. این امر به دانشجویان و اساتید کمک می‌کند تا همواره به‌روزترین اطلاعات را در اختیار داشته باشند.
به منظور جلوگیری از ارسال مقاله به مجلات جعلی، دانشگاه آزاد اسلامی توصیه‌هایی برای دانشجویان و اعضای هیات علمی دارد:
اطمینان از اعتبار مجله: اگر دانشجو یا استاد از اعتبار مجله اطمینان ندارد، باید از ارائه مقاله به آن مجله خودداری کند. در صورت لزوم، می‌توان با اداره کل امور پژوهشی دانشگاه تماس گرفته و استعلام گرفت.
مسئولیت نویسنده: در صورتی که مقاله‌ای به مجله جعلی ارسال شود، تمامی مسئولیت‌ها بر عهده نویسنده خواهد بود. بنابراین، لازم است پیش از ارسال مقاله به مجله، تمامی نکات بررسی شود.
مراحل استعلام از معاونت پژوهشی: در صورتی که مجله‌ای در هیچ یک از فهرست‌های معتبر و جعلی قرار نداشته باشد، نویسندگان می‌توانند به صورت موردی از طریق سامانه دانشگاهی استعلام کنند. این اقدام می‌تواند از بسیاری از مشکلات بعدی جلوگیری کند.
انتشار مقاله در مجلات جعلی نه تنها برای نویسندگان زیان‌بار است، بلکه می‌تواند به کلیت سیستم علمی نیز آسیب برساند. در ادامه به بررسی برخی از پیامدهای منفی این امر پرداخته می‌شود:
تأثیر بر ارزیابی‌های علمی: در بسیاری از دانشگاه‌ها و موسسات، انتشار مقاله در مجلات جعلی باعث می‌شود که نویسنده از این امتیازات محروم شود. به طور مثال، در دانشگاه آزاد اسلامی، مقاله‌ای که در مجلات جعلی منتشر شده باشد، نمی‌تواند برای ترفیع سالانه یا ارتقاء رتبه علمی استفاده شود.
عدم اعطای جوایز و تسهیلات: دانشجویانی که مقاله‌های خود را در مجلات جعلی منتشر می‌کنند، از دریافت جوایز علمی یا سایر تسهیلات مانند نمره پایان‌نامه یا تسویه با دانشگاه محروم می‌شوند.
نقش در گسترش علم نادرست: مجلات جعلی اغلب مقالاتی را منتشر می‌کنند که از دقت علمی کافی برخوردار نیستند. این مقالات ممکن است حاوی اطلاعات نادرست باشند که در صورت استناد توسط سایر پژوهشگران، به گسترش علم نادرست منجر می‌شود.
آسیب به جامعه علمی: انتشار مقالات ضعیف و غیرعلمی در مجلات جعلی به تدریج باعث کاهش اعتماد به پژوهش‌های علمی می‌شود. این موضوع به ویژه در حوزه‌هایی که نیاز به دقت بالا دارند، مانند علوم پزشکی و مهندسی، می‌تواند فاجعه‌بار باشد.
اثرات فوری: انتشار مقاله در مجلات جعلی می‌تواند به سرعت اعتبار نویسنده را زیر سوال ببرد. این امر به ویژه برای دانشجویان و پژوهشگرانی که در ابتدای مسیر حرفه‌ای خود قرار دارند، می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد.
آینده شغلی: در برخی از موارد، پژوهشگرانی که در مجلات جعلی مقاله منتشر می‌کنند، ممکن است در آینده برای استخدام در دانشگاه‌ها یا موسسات تحقیقاتی معتبر با مشکلاتی مواجه شوند. بسیاری از این موسسات به شدت به اعتبار علمی مقالات اهمیت می‌دهند و انتشار در مجلات جعلی به عنوان نقطه ضعف در سوابق علمی تلقی می‌شود.
رتبه‌بندی‌های جهانی: انتشار مقالات در مجلات جعلی می‌تواند تاثیر منفی بر رتبه‌بندی دانشگاه‌ها داشته باشد. بسیاری از رتبه‌بندی‌های بین‌المللی نظیر Times Higher Education یا QS Rankings به مقالات علمی منتشر شده در مجلات معتبر و نمایه شده توجه ویژه‌ای دارند. کاهش کیفیت مقالات می‌تواند به کاهش رتبه دانشگاه منجر شود.
کاهش اعتماد جامعه علمی: اگر دانشگاه‌ها به دانشجویان خود اجازه انتشار در مجلات نامعتبر دهند، اعتبار دانشگاه نیز کاهش می‌یابد و سایر موسسات علمی ممکن است از همکاری با آن دانشگاه صرف‌نظر کنند.
هزینه‌های انتشار: بسیاری از مجلات جعلی از نویسندگان هزینه‌های بالایی برای انتشار مقالات خود دریافت می‌کنند، بدون اینکه فرایند داوری علمی انجام شود. این هزینه‌ها برای دانشجویان و پژوهشگران جوان که منابع مالی محدودی دارند، می‌تواند یک ضرر بزرگ باشد.
اتلاف وقت: نویسندگان پس از صرف زمان زیادی برای نگارش مقاله، با انتشار در مجلات جعلی نه تنها از اعتبار علمی محروم می‌شوند، بلکه زمانی که برای تحقیق و نوشتن مقاله صرف کرده‌اند نیز هدر می‌رود. در نتیجه، ممکن است نیاز باشد مجدداً مقاله‌ای را برای انتشار در یک مجله معتبر آماده کنند که این امر باعث تأخیر در فرایند پژوهشی آن‌ها می‌شود.
استخراج مقاله از رساله دکتری و انتشار آن در مجلات معتبر یکی از الزامات مهم برای دانشجویان مقطع دکتری دانشگاه آزاد اسلامی است. برای تسهیل این فرآیند، دانشگاه فهرست‌هایی از مجلات معتبر و جعلی ارائه داده که به‌طور مداوم به‌روزرسانی می‌شوند. از این رو، دانشجویان و اساتید باید با دقت و آگاهی از این فهرست‌ها استفاده کنند تا از انتشار مقالات در مجلات نامعتبر جلوگیری کرده و بتوانند از مزایای علمی و آموزشی بهره‌مند شوند. انتشار در مجلات معتبر نه تنها به ارتقای سطح علمی دانشجویان کمک می‌کند، بلکه اعتبار دانشگاه را در سطح بین‌المللی افزایش می‌دهد.
مؤسسه اشراق یکی از موسسات معتبر در زمینه مشاوره پژوهشی و علمی است که به دانشجویان و پژوهشگران کمک می‌کند تا مسیر پیچیده انتشار مقالات علمی خود را با موفقیت طی کنند. یکی از دغدغه‌های اصلی پژوهشگران، یافتن مجلاتی با اعتبار کافی برای انتشار مقالات علمی است. مؤسسه اشراق با دسترسی به بانک‌های اطلاعاتی معتبر جهانی مانند ISI Web of Science، Scopus و PubMed، می‌تواند بهترین مجلات مرتبط با موضوع پژوهش را به نویسندگان پیشنهاد دهد. همچنین، سابمیت مقاله به مجلات معتبر نیازمند دقت و تجربه زیادی است. مؤسسه اشراق با تجربه در سابمیت مقالات به مجلات مختلف، می‌تواند این فرآیند را برای نویسندگان تسهیل کند. از آماده‌سازی مقاله طبق فرمت مجله گرفته تا مکاتبات با سردبیر و پاسخ به داوران، همگی در چارچوب این خدمات قرار دارند. این کمک می‌تواند به کاهش خطاها و افزایش شانس پذیرش مقاله کمک کند.
راه‌های ارتباطی با موسسه انتشاراتی اشراق
کارشناسان و مشاوران موسسه انتشاراتی اشراق به صورت تمام‌وقت حتی در روزهای تعطیل آماده ارائه خدمات حرفه‌ای و باکیفیت به مشتریان و کاربران خود هستند. برای دریافت مشاوره می‌توانید از طریق سایت به صورت آنلاین با مشاورین موسسه گفت‌وگو کنید و یا از طریق تماس تلفنی با شماره‌های زیر در ارتباط باشید:
eshragh_company
isi.eshragh@gmail.com
09149724933
041-33373424
لطفاً جهت ارائه‌ی هر نوع پیشنهاد سازنده و انتقاد، از طریق ایمیل زیر با مدیریت اجرایی مجموعه به همراه ارسال مستندات و قرار دادن شماره تماس در ارتباط باشید که حداکثر ظرف کمتر از 48 ساعت کاری به دستورات شما رسیدگی شود.
برای اطمینان از معتبر بودن مجله، باید بررسی کنید که مجله در نمایه‌های معتبری مانند ISI، Scopus یا PubMed ثبت شده باشد. همچنین می‌توانید از فهرست مجلات و انتشارات جعلی و نامعتبر دانشگاه آزاد اسلامی یا وزارت علوم استفاده کنید.
خیر، ارسال همزمان یک مقاله به چند مجله به‌طور همزمان (Duplicate Submission) غیرقانونی و غیراخلاقی است. این کار می‌تواند به رد مقاله و محرومیت نویسنده از انتشار در مجلات معتبر منجر شود.
معمولاً بعد از سابمیت، مقاله به صورت خودکار وارد فرآیند داوری می‌شود و امکان ویرایش آن وجود ندارد. مگر اینکه داوران نیز درخواست اصلاحات نمایند.
هزینه چاپ مقاله بستگی به مجله و نوع آن (دسترسی آزاد یا معمولی) دارد. برخی مجلات هزینه‌هایی برای داوری یا چاپ دریافت می‌کنند، در حالی که برخی دیگر هزینه‌ای ندارند.
زمان انتظار برای انتشار مقاله بستگی به عوامل مختلفی دارد از جمله زمان بررسی داوران، تعداد اصلاحات لازم، و سرعت پاسخگویی نویسنده به نظرات داوران. معمولاً این فرآیند از چند ماه تا یک سال ممکن است به طول بیانجامد.
اینستاگرام
تلگرام