یکی از مهم‏ترین ابعاد مقاله علمی، محتوای علمی و ارزشمندی کیفی آن است. مقاله باید یافته‏ های مهمی را در دانش بشر گزارش نماید و دارای پیامی آشکار باشد؛ بنابراین پیش از تهیه مقاله، محقق باید از خود بپرسد که آیا مطالب او آن‏قدر مهم است که انتشار آن قابل توجیه باشد. و آیا این مطالب می تواند راهبردی برای اهداف نویسندگان دیگر باشد.

‏از جمله مواردی که برای محتوای یک مقاله باید در نظر گرفت می توان به موارد زیر اشاره نمود:

تفکر: اساسی‏ ترین محور محتوایی یک پژوهش علمی، آن است که مجهولی را روشن نماید. بر این اساس، هر پژوهش علمی در پی پاسخ دادن به پرسش ‏هایی است که تاکنون برای مخاطبان کشف نشده است. از این رو پژوهش علمی همیشه با طرح یک یا چند سئوال آغاز می ‏شود که محقق در صدد پاسخگویی به آنهاست.

منطقی بودن: این بخش ابزار ضروری یک مقاله علمی است و محقق باید شایستگی لازم را در استدلال آوردن، تحلیل محتوا و نتیجه‏ گیری داشته باشد.

انسجام و نظام‏دار بودن: مرتبط بودن اجزای مختلف مقاله با همدیگر، همچنین متناسب بودن آنها با عنوان مقاله و ارتباط عناوین فرعی با همدیگر، از جمله مواردی است که به تحقیق، یکپارچگی و انسجام می‏بخشد.

تراکمی بودن: از آنجا که هدف پژوهش پاسخ دادن به سئوال هایی است که تا آن زمان دست کم از نظر محقق، پاسخی منطقی برای آن وجود نداشته است، هر پژوهش علمی باید از یک سو به منظور کشف دانش جدید، و از سوی دیگر، برای تکمیل دانش، صورت پذیرد.

تناسب موضوع با نیازهای فعلی جامعه علمی: هر پژوهش علمی باید نیازهای اساسی جامعه علمی خود را در نظر گرفته، در صدد حل آن مسایل برآید؛ بنابراین از طرح موضوعاتی که از اولویت تحقیقی برخوردار نیستند و جامعه علمی، بدانها نیاز ندارد، باید احتراز نمود.

خلاقیت و نوآوری: هر تحقیق علمی زمانی می‏ تواند در ارتقای سطح دانش، موفق و موثر باشد که از فکری بدیع و خلّاق برخوردار باشد. مقالاتی که به جمع آوری صِرف بسنده می ‏کنند، نمی توانند سهم عمده‏ای در پیشرفت دانش بشری داشته باشند.

توضیح مطلب در حدّ ضرورت: از جمله مواردی که محقق در مقاله باید بدان توجه کند، پرهیز از حاشیه‏ روی و زیاده ‏گوییِ افراطی است؛ همچنان که خلاصه ‏گویی نباید به حدّی باشد که به ابهام و ایهام منجر شود؛ بر این اساس محقق باید به حدّی مطالب را تبیین کند که مقصود وی برای خواننده، روشن شود.

متناسب بودن با نظریه‏ ها: هر رشته علمی، متشکل از نظریه‏ ها و قوانینی است که مورد اتفاق صاحب‏نظران آن فن است. یافته‏ های به دست آمده در تحقیقات میدانی یا توصیفی نباید با قوانین کلی آن رشته تخصصی منافات داشته باشد.

اجتناب از کلی گویی: از این رو محقق باید بتواند مباحث علمی خود را به روشنی توضیح دهد و با زبان گویا آن را تبیین و از کلی گویی اجتناب نماید.

بخشهاي يک مقاله علمي پژوهشي عبارت است از :

• بخش اول: چکيده

صفحه اول به ترتيب شامل عنوان، نام مولف يا مولفين، چکيده و واژگان کليدي است.

عنوان را در خط اول درج کنيد. معمولاً عنوان را با يک فونت Bold و اندازه بزرگتر از ساير فونت هاي متن مي نويسند.

نام نويسنده را با يک پاورقي همراه کنيد. در پاورقي بايد آدرس الکترونيک نويسنده ذکر شود تا خوانندگان مقاله در صورت نياز بتوانند با نويسنده ارتباط برقرار کنند. نوشتن سمت يا ويژگيهاي بارز علمي نويسنده در پاورقي نيز مرسوم است.

چکيده يا Abstract در هشت تا ده خط که معمولا در دو پاراگراف تهيه مي شود بايد بيانگر سير کاملي از مقاله باشد.

واژکان کليدي يا KeyWords سه تا شش کلمه اصلي مورد استفاده در مقاله اصلي است و معمولا به صورت Italic نوشته مي شود.

• بخش دوم: مقدمه

بهتر است مقدمه در يک صفحه تهيه شود. در پاراگراف اول مقدمه ابتدا به شرح و بيان موضوع  پژوهش بپردازيد. در پاراگراف دوم اهيمت و ارزش موضوع را شرح دهيد. در پارارگراف سوم اهداف خود را توضيح دهيد. در نهايت در پاراگراف آخر توضيح دهيد خواننده در مقاله با چه موضوعاتي مواجه خواهد شد اما نتيجه گيري از مباحث به عمل نياوريد.

• بخش سوم: روش تحقيق

در اين بخش نوع پژوهش براساس هدف و ماهيت معرفي مي شود. همچنين نحوه گردآوري داده ها بيان مي شود.

همچنین در این بخش براساس مطالعات گذشته، مباني نظري پژوهش بيان مي شود. منظور از مباني نظري ارائه تعاريف و مفاهيم بکار رفته در پژوهش به صورت روشن است و بايد براساس مطالعات معتبر قبلي صورت گيرد. در بخش بعدی  به ارائه مطالعات مشابه که قبلاً توسط پژوهشگران ديگر صورت گرفته پرداخته مي شود. نظر به تاکيد جوامع علمي بر اطلاعات دست اول در حال حاضر بسيار مقاله ها از ارائه ادبيات پژوهش به صورت مستقل پرهيز مي کنند و تنها به ارائه کلياتي از پژوهش انجام گرفته پيشين در بخش مقدمه اکتفا مي شود.

• بخش چهارم: تجزيه و تحليل داده ها

در اين قسمت براساس داده هاي بدست آمده و با توجه به روشهاي آماري مناسب به تجزيه و تحليل داده ها و ازمون فرضيه هاي پژوهش پرداخته مي شود

• بخش پنجم: خلاصه و نتيجه گيري

هر مقاله بايد بايد با خلاصه و نتيجه گيري دقيق و صحيحي از گامها و دستاوردهاي پژوهش همراه باشد. بعضي مواقع خلاصه را همراه با بيان محدوديت ها و پيشنهادهائي براي محققين ديگر همراه مي کنند.

• صفحه آخر: منابع و مآخذ

در نهايت بايد منابع و مآخذ مورد استفاده را به ترتيب براساس منابع فارسي و لاتين مرتب کنيد. هر مجله يا کنفرانس استاندارهاي خود را درنحوه درج منابع دارد.