استفاده از نرم افزار شناسایی سرقت ادبی به کاربران و همچنین داوران مجلات علمی کمک می نماید تا میزان سرقت علمی موجود در یک متن به راحتی و با امکان دسترسی به منابع اصلی آن، شناسایی نمایند.
امروزه ﺳﺮﻗﺖ ادﺑﯽ به عنوان یک موضوع اجتناب ناپذیر در خصوص متون علمی و مقالات پژوهشی مطرح می شود. دلایل زیادی دست به دست هم داده اند تا شاهد رخداد سرقت ادبی و افزایش روزافزون آن در مقالات علمی شویم. یکی از دلایل مهم آن، ناآگاهی محققین جوان و دانشجویان با موضوع سرقت ادبی می باشد. شاید بسیاری از سرقت های ادبی رخ داده در متون علمی بصورت ناخواسته و عدم اطلاع از این موضوع رخ می دهد. در حالی که اگر دانشجویان در دوران تحصیلات تکمیلی خود و قبل از اقدام به انجام پایان نامه و نوشتن مقاله با این نوع تعاریف آشنا شوند، مطمئنا آمار رخداد سرقت ادبی در نوشته های علمی و مقالات کاهش می یابد. متاسفانه عدم ارائه درست آموزش های مربوط به روش تحقیق و اصول مقاله نویسی در دانشگاه ها، بعنوان یک ضعف بزرگ باعث افزایش روزافزون مقالات ریجکت شده ایرانی از سوی مجلات علمی به دلیل سرقت ادبی می شود. پیشرفت تکنولوژی نیز از این امر مستثنی نبوده و در رواج سرقت ادبی نقش بسزایی داشته است. دسترسی آسان در کوتاه ترین مدت به منابع عظیم اطلاعاتی و با یک کپی و چسباندن پاراگراف های متون علمی مختلف به یکدیگر، به ظاهر یک متن علمی جدید ایجاد می شود. اما در مقابل با طراحی نرم افزارهای خاصی راه های تشخیص سرقت ادبی در مقالات را برای مجلات علمی فراهم نموده اند.
روش های مختلفی برای سرقت ادبی وجود دارد که با رعایت هر یک از آنها می توانید مقالات ارزشمند خود را از سرقت ادبی در امان نگه دارید.
ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺳﺮﻗﺖ ادﺑﯽ از دو طﺮﯾﻖ اﻧﺠﺎم ﻣﯿﺸﻮد:
همانطور که در ابتدای مطلب گفته شد، پیشرفت تکنولوژی با طراحی نرم افزارهایی به مجلات علمی کمک نموده است تا بتوانند میزان سرقت ادبی رخ داده در مقالات را به همراه منابع اصلی آنها مشخص نموده و در صورتی که درصد بالایی از مقاله حاوی سرقت علمی و ادبی باشد، آن را ریجکت نمایند. طﺮاﺣﯽ ﻧﺮم اﻓﺰارهای ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺳﺮﻗﺖ ادﺑﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺧﺎﺻﯽ ﻧﻈﯿﺮ داﻣﻨﮥ ﺟﺴﺘﺠﻮ، زﻣﺎن ﺗﺤﻠﯿﻞ، ﺣﺠﻢ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮرﺳﯽ در اﻧﺠﺎم ﻣﯿﺸﻮد . این نرم افزارهای تشخیص سرقت ادبی از سیستم بزرگ و حجیمی از بانک های اطلاعاتی تشکیل شده اند که با استفاده از آنها به بررسی محتوای مقالات علمی می پردازند. در ادامه به معرفی معروفترین نرم افزارهای مبارزه با سرقت ادبی پرداخته می شود که از طریق وب قابل دسترسی هستند.
اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﻮﺳﻂ یک ﺷﺮﮐﺖ آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ طراحی شده است که می تواند با جستجو منابع مختلف و مقایسه محتوای مقاله با آنها، ﻣﻮاردی را ﮐه اﺣﺘﻤﺎل ﺳﺮﻗﺖ ادﺑﯽ وجود دارﻧﺪ را یافته و انها را با منابع مربوطه مشخص می کنند. این نرم افزار فایل های متنی گوناگونی همچون PDF, DOC, DOCS, HTML و ... را پشتیبانی می کند.این نرم افزار همچنین قدرت مقایسه و تحلیل دو متن را بطور همزمان دارد و می تواند میزان مشابهت و مغایرت انها را با یکدیگر نشان دهد. این نرم افزار با دو سیستم عامل ویندوز و لینوکس کار می کند. استفاده از این نرم افزار رایگان نبوده و لازم است تا از سایت مربوطه خریداری شود.
اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ اﺑﺰاری ﺑﺮای ﺗﺸﺨﯿﺺ اﻗﺘﺒﺎس آﺛﺎر ﻋﻠﻤﯽ از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﺳﺖ و ﮔﺰارﺷﯽ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﻧﻤﺎﯾﺶ همبستگی و ارﺗﺒﺎط ﻣﯿﺎن یک ﻣﺪرک با ﻣﺪارک دیگر ارائه می دهد .اما اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ ﺣﻖ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻣﻌﻨﻮی ﻧﺪاﺷﺘه و اطﻼﻋﺎت پردازش شده را در بازه زمانی طولانی در خود نگه نمی دارد. اﻣﺎ اطﻼﻋﺎت ﮐﺎﻓﯽ برای داوری در خصوص یک مقاله از لحاظ میزان سرقت ادبی را برای داوران مجله فراهم می کند. از ویژگی های مهم اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ، ﺑﺮرﺳﯽ اﻧﻮاع ﻣﺪارک ﻣﺘﻨﯽ ﺑﺎ ﭘﺴﻮﻧﺪهای ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و اراﺋه ﮔﺰارشهایی ﺑﺎ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﮐﺎﻣﻞ در ﺧﺼﻮص ﺗﺸﺨﯿﺺ اﻗﺘﺒﺎس آﺛﺎر ﯾﺎ ﺳﺮﻗﺖ ﻋﻠﻤﯽ آنها اشاره کرد. این نرم افزار می تواند به طور همزمان 8 فتیا را با یکدیگر بررسی و مقایسه نماید ( به شرطی که طول فایل کمتر از 50 و بیشتر از 50000 واژه نباشد. از ویزگی های دیگر این سایت، حفظ اطلاعات کاربران بصورت محرمانه می باشد و فایل های بارگذاری شده را تنها به همان کاربر ارائه می کند. این سایت در مرورگرهای مختلفی همچون اﭘﺮا، ﻓﺎﯾﺮﻓﺎﮐﺲ، ﻣﻮزﯾﻼ، ﮐﺮوم و اﮐﺴﭙﻠﻮرر قابل مشاهده و انجام می باشد. همچنین استفاده از این نرم افزار رایگان می باشد و بصورت پیوسته پشتیبانی می شود. اما این نرم افزار قدرت مقایسه فایل ها با منابع متفاوت را ندارد. برای مثال مقاله را با مقالات و مجلات را با مجلات بررسی می کند.
ﺧﺪﻣﺎت این پایگاه ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﺑﺮرﺳﯽ اﺻﺎﻟﺖ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﻗﺮار داده شده اﺳﺖ ﮐه اﯾﻦ اﻣﺮ، ﻣﻮﺟﺐ بهینه سازی وﻗﺖ اﺳﺘﺎدان و ﺑﺎزﺧﻮرد ﻏﻨﯽ آن ﺑﺮای دانش جویان می گردد. پایگاه اینترنتی Turnitin ﯾﮑﯽ از ﭘﺮﮐﺎرﺑﺮدﺗﺮﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت آﻣﻮزﺷﯽ در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﯿﺎ اﺳﺖ و در ﺑﯿﺶ از 10000 موسسه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘه اﺳﺖ. این ﭘﺎﯾﮕﺎه همچنین به ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﺑﺰار ﺷﻨﺎﺳﺎیی ﺳﺮﻗﺖ ﻋﻠﻤﯽ در ﻣﻘﺎﻻت به ﻧﺸﺮﯾﺎت و مجلات پیشنهاد می شود. این پایگاه توسط موسسه «Warburg Pincus» واقع شده در اوﮐﻠﻨﺪ آﻣﺮﯾﮑﺎ پشتیبانی می شود.
ﺧﺪﻣﺎت این پایگاه شامل:
Blackboard, Moodle, Instructure Canvas, Desire 2learn, Pearson learning Studio & Sakai
اﻣﮑﺎﻧﺎت بی ﺷﻤﺎری ﮐه اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑه ﮐﺎرﺑﺮان ﺧﻮد اراﺋه می دهد، می توان ﺑه اﯾﻦﻣﻮارد اﺷﺎره ﮐﺮد:
اینستاگرام
تلگرام