پیش دفاع پایان نامه دکتری چیست ؟ و چگونه باید انجام شود ؟ شاید بارها عبارت پیش دفاع را از اساتید و یا دانشجویان شنیده باشید و اینکه این جلسه پیش دفاع باید قبل از دفاع اصلی پایان نامه انجام شود . اما منظور از جلسه پیش دفاع چیست و این جلسه چگونه برگزار می شود ؟
اکثر دانشگاه ها به منظور کسب آمادگی دانشجویان مقطع دکتری برای جلسه دفاع نهایی یا همان جلسه دفاع پایان نامه ، برنامه ای را تدارک می بینند که دانشجو بتواند یک تجربه قبلی از دفاع پایان نامه داشته باشد . بهترین زمان برای این کار زمانی هست که پروپوزال دانشجو به پایان رسیده باشد. در واقع با یک تیر دو نشان زده می شود. هم دانشجو با شرایط جلسه دفاع آشنا می شود و هم محتوای پروپوزال که قرار است به پایان نامه تبدیل شود مورد سوال و سنجش قرار می گیرد. زمانی که جلسه پیش دفاع پایان نامه برگزار شود اساتید از پروپوزال شما سوال می کنند و شما می بایست پاسخگو باشید و اگر نیاز به بازبینی داشته باشد ، می بایست آن را برطرف کنید. درواقع این کار به شما کمک می کند که محتوای پروپوزال را رفع اشکال و بهبود ببخشید که در نوشتن پایان نامه مشکلی ایجاد نشود.
جلسه پیش دفاع با جلسه دفاع اصلی پایان نامه شباهت و تفاوت هایی دارد. شباهت از آن جهت است که شما می بایست در یک جلسه در حضور اساتید قرار بگیرید و ارائه و گزارش کار خود را بیان کنید و همان نکاتی که برای دفاع پایان نامه است را رعایت کنید. اما تفاوتی که دارد این هست که اهمیت آن به اندازه جلسه دفاع نهایی نیست و شما می توانید هم خود و هم محتوایتان را محک بزنید.
مدارکی که باید در این جلسه به همراه داشته باشید شامل 4 نسخه از پروپوزال نهایی که به امضای استاد رسیده است و همچنین فرم های درخواست جلسه پیش دفاع می باشد . البته شما باید به پژوهش دانشگاه خود مراجعه کنید و طبق قوانین دانشگاه موارد خواسته شده را انجام دهید.
از تاریخ ۱۵ آبان ۱۳۹۹ به بعد، تمامی دانشجویان مقطع دکتری باید براساس بخشنامه های جدید ابلاغی دفاع نمایند و تمامی دانشجویان موظف به گذراندن دو مرحله پیش دفاع و دفاع هستند.
جلسه پیش دفاع به صورت متمرکز با حضور هیئت تخصصی، دانشجو، استادان راهنما و یک نفر داور برگزار می شود. با پیشنهاد استاد راهنما و مشاور مبنی بر داشتن کفایت علمی رساله و تائید آن در شورای تحصیلات تکمیلی واحد، دانشجو ملزم است در حضور هیئت تخصصی از کفایت دستاورد علمی خود دفاع کند. سپس استاد راهنما از کفایت دستاوردهای علمی دفاع و داوران به نقد آن می پردازند؛ از این زمان دانشجو با استاد راهنما می توانند به نقد صورت گرفته پاسخ دهند. در نهایت پس از رای گیری مخفی در هیئت تخصصی نتیجه به صورت کفایت ندارد یا کفایت دارد به دانشجو اعلام می شود.
ماده ۱: لازم است دانشجویان مستندات را مطابق با فرایند مندرج در “پیوست ۱”، جهت پیش دفاع در زمان مقرر در سامانه پژوهشیار بارگذاری کنند.
ماده ۲: هیات تخصصی و استاد راهنما به صورت مجازی و دانشجو در واحد دانشگاهی محل تحصیل/نزدیکترین واحد مجری تحصیلات تکمیلی محل زندگی دانشجو، با حضور نماینده ای از تحصیلات تکمیلی واحد به عنوان ناظر جلسه، در جلسه پیش دفاع شرکت می کنند.
تبصره ۱: هیات تخصصی در هر رشته/گرایش تحصیلی دانشجو شامل ۹ نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه های کشور می باشند که کفایت یا عدم کفایت پیش دفاع، با رأى نصف بعلاوه یک حاضر در جلسه مشخص می گردد.
تبصره ۲: برای تشکیل جلسه پیش دفاع، حضور حداقل ۷ نفر از ۹ نفر اعضای هیات تخصصی لازم است.
ماده ۳: دبیرخانه های پیش دفاع، ذیل ادارات کل امور پژوهشی و تحصیلات تکمیلی معاونت های موضوعی بوده و نقش نظارت، هدایت و هماهنگی فرایند پیش دفاع را برعهده خواهند داشت. دبیرخانه پیش دفاع موظف است نسبت به برنامه ریزی و مدیریت جلسات پیش دفاع، تعیین وقت برای دانشجویان و توزیع تعداد جلسات پیش دفاع در چهار بازه زمانی در سال (۱۵ روز آخر ما ه های آبان، دی، اردیبهشت و مرداد) اقدام نماید.
تبصره: در صورت نیاز به هرگونه مکاتبه در خصوص جلسات پیش دفاع لازم است فقط دبیرخانه واحدهای مراکز استان با ادارات کل پژوهش ذیل معاونت های موضوعی مکاتبه نماید.
ماده ۴: ضروری است مدیر هیات تخصصی پس از برگزاری جلسه پیش دفاع، نسبت به اخذ آرای اعضای هیات تخصصی اقدام نموده و سپس نسبت به تایید یا عدم تایید کفایت در صورتجلسه پیش دفاع (پیوست ۲) اقدام نماید تا در سامانه پژوهشیار بارگذاری گردد.
ماده ۵: با عنایت به مصوبه شماره ۳۴۸ شورای معاونین محترم مورخ ۹۹/۷/۱۹، حق الزحمه اعضای هیات تخصصی به ازای هر جلسه توسط واحد محل تحصیل دانشجو پرداخت می گردد.
تبصره: مشخصات فردی و اطلاعات بانکی اعضای هیات تخصصی پس از برگزاری جلسه پیش دفاع از طریق ادارات کل پژوهش ذیل معاونت های موضوعی در اختیار دبیرخانه واحدهای مراکز استان قرار گیرد تا از طریق واحدهای دانشگاهی استان اقدام لازم جهت پرداخت حق الزحمه صورت پذیرد.
ماده ۶: زمان انجام پیش دفاع مجازی یک ساعت است که به ترتیب شامل توضیحات استاد راهنما (۵ دقیقه)، دفاع دانشجو (حداکثر ۲۰ دقیقه)، نکات تکمیلی استاد راهنما (۵ دقیقه)، پرسش، شور و تصمیم گیری هیات تخصصی (۳۰ دقیقه) می باشد.
ماده ۷: دانشجو جهت انجام بیش دفاع مجازی، دستورالعمل برگزاری پیش دفاع رساله دکترای تخصصی مجازی را از سامانه پژوهشیار دریافت و مطالعه نموده و به مفاد آن دقیقاً عمل نماید.
تبصره: آدرس سامانه اختصاصی جلسه پیش دفاع مجازی همواره از طریق پژوهشیار اطلاع رسانی می شود.
ماده ۸: واحدهای دانشگاهی موظفند طبق “پوست ۳” تمهیدات و زیرساخت های فنی لازم را برای اجرای با کیفیت جلسات پیش دفاع فراهم نمایند.
این دستورالعمل مشتمل بر ۸ ساده و ۵ تبصره تهیه شده و در تاریخ ۹۹/۱۰/۶ به تایید ریاست دانشگاه رسیده است و از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا می باشد. مسئولیت حسن اجرای آن با معاونان پژوهشی و فناوری/علمی واحدهای دانشگاهی بوده و نظارت آن با معاونت های موضوعی سازمان مرکزی دانشگاه است.
در صورتی که دانشجو در پیش دفاع مردود شود یک بار دیگر می تواند در پیش دفاع تا حداقل سه ماه بعد شرکت کند. دانشجویی که برای دومین بار در پیش دفاع مردود می شود، فقط یک بار دیگر می تواند با اخذ مجوز از معاونت های موضوعی در سازمان مرکزی در پیش دفاع حداقل سه ماه بعد شرکت کند و در صورت مردودی از دانشگاه اخراج می شود.
اینستاگرام
تلگرام