سرقت ادبی (Plagiarism) بنابه تعریف، عبارت است از دزدیدن و انتشار غیر قانونی سبک نگارش، تفکرات، ایده‌ها، مفاهیم و نوشته‌های نویسنده‌ای دیگر و انتشار و ارائه آنها به عنوان حاصل کار خود. موضوع سرقت علمی بیشتر در فرآیند نگارش و چاپ مقاله یا دیگر آثار علمی مطرح می باشد.
آیا تابحال با واژه پلاجیاریسم یا سرقت ادبی در زمینه مقاله نویسی برخورد کرده‌اید؟ در صورت مثبت بودن پاسخ شما باید پرسید آیا متوجه معنا و مفهوم این کلمه شده‌اید؟ همان طور که از اسم این واژه برمی‌آید از نوعی دزدی و سرقت بحث می‌شود، دزدی علمی و ادبی.
سرقت ادبی (plagiarism) بنابه تعریف، عبارت است از دزدیدن و انتشار غیر قانونی سبک نگارش، تفکرات، ایده‌ها، مفاهیم و نوشته‌های نویسنده‌ای دیگر و انتشار و ارائه آنها به عنوان حاصل کار خود. موضوع سرقت علمی بیشتر در فرآیند نگارش و چاپ مقاله یا دیگر آثار علمی مطرح می باشد. مقالات ارسالی به مجلات علمی معتبر در وهله اول بدون اینکه از جنبه علمی و نگارشی بررسی شود از نظر وجود و یا عدم وجود تشابه یا سرقت علمی مورد بازنگری و بررسی قرار می‌گیرند تا در صورت مشاهده هرگونه سرقت ادبی از راه‌یابی آن به مرحله داوری و چاپ جلوگیری به عمل آید زیرا مسئولیت تشخیص سرقت ادبی و جلوگیری از انتشار مقالات حاوی پلاجیاریسم بر اساس موازین اخلاق نشر برعهده مجلات می‌باشد بنابراین نشر مقالات ناقض اخلاق پژوهشی وجهه علمی و اعتبار مجله را خدشه‌دار می‌کند. در مواردی نویسندگان اظهار می‌کنند مقالات آنها بنا به دلایلی تحت عنوان تشابه یا سرقت علمی ریجکت و یا بازگشت داده شده است در این صورت نویسنده مقاله در عین ناباوری به دنبال راه حلی برای رفع این مشکل می‌باشد.
سرقت علمی چگونه اتفاق می‌افتد؟
سرقت ادبی یا Plagiarism می‌تواند به دو صورت عمدی (intentional plagiarism) و یا غیرعمدی (Unintentional plagiarism) اتفاق بیفتد بدین صورت که نویسنده قسمتی از یک اثر علمی را بدون ارجاع دهی در مقاله خود بیاورد و یا اینکه بطور ناخودآگاه و غافل از اینکه عمل وی جرم محسوب می‌شود از مطالب دیگران در اثر علمی خود استفاد نماید.
روش‌هایی برای رفع سرقت ادبی وجود دارد.
برای اینکه اثر علمی شما متهم به سرقت ادبی نشود ضروری است قبل از ارسال به مجله اقدام به بررسی درصد تشابه یا سرقت ادبی آن نمایید. در نگاه اول تشخیص اینکه اطلاعات و مطالب یک مقاله تا چه اندازه‌ای بکر و دست اول است مشکل بنظر می‌رسد اما نرم افزارهایی برای بدین منظور طراحی و ارائه شده‌اند که قادر به تشخیص و اعلام میزان مشابهت و سرقت مطالب مقاله می‌باشد.
این نرم افزارها که با نام نرم افزارهای سرقت ادبی علمی (Plagiarism Checker) شناخته می‌شوند موجبات تشخیص پلاجیاریسم مقالات رافراهم می‌آورند تا هیچ مطلبی که مشمول سرقت ادبی می باشد از دید داوران و مسئولان نشر پنهان نماند چرا که مقالات پل ارتباطی بین پژوهش‌های پیشین و دانش جدید می‌باشند و باید بستری فراهم شود تا از ارتکاب نویسندگان به هرگونه جرم خلاف اخلاق پژوهشی ممانعت گردد. از جمله مهمترین و کاربردی ترین این نرم‌افزارها iThenticate می‌باشد که اکثر مجلات برای تشخیص پلاجیارسم مقالات از این نرم‌افزار استفاده می‌کنند.
پس از محرز شدن سرقت ادبی مقاله، نویسنده بایستی درصدد رفع آن برآید رفع سرقت ادبی شامل تشخیص (Detection) و جلوگیری (Prevention) از سرقت ادبی می‌باشد. بحث جلوگیری از سرقت ادبی در حوزه فعالیتی اخلاق پژوهشی یا اخلاق انتشار علمی قرار می‌گیرد که می توان با آموزش‌های لازم از ترویج این عمل زشت و ناپسند جلوگیری کرد در حالی که بحث تشخیص به طراحی و توسعه نرم‌افزارهای تشخیص دهنده سرقت ادبی مربوط می‌شود. نرم‌افزارهای تشخیص سرقت ادبی روشی را اتخاذ کرده‌اند که بتوانند با تشخیص میزان و نوع سرقت در مقالات افراد خاطی را به عمل خویش آگاه سازند تا درصدد رفع آن برآیند.
شما می‌توانید از طریق سایت‌های تشخیص سرقت ادبی و همچنین نرم‌افزارهای تشخیص سرقت ادبی به بررسی مقاله خود بپردازید. در صورتی شخصا قادر به انجام این کار نمی‌باشید کارشناسان موسسه اشراق می‌توانند شما را در این زمینه یاری نمایند.
اینستاگرام
تلگرام