​​​​​​​مقالات ISI چیست؟

محققین و پژوهشگران نتایج کارهای علمی خود را در قالب مقاله در نشریات مختلف به چاپ می‌رسانند تا علاوه بر نشر یافته‌های جدید علمی خود بر ارزش و اعتبار پژوهش خود نیز بیافزایند. باید گفت مقاله، گزارشی از نتایج مطالعات و پژوهش‌های انجام شده توسط فرد یا افرادی در حوزه موضوعات تازه با رویکردی جدید می‌باشد. این مقالات هستند که محتویات اصلی ژورنال‌ها را تشکیل می‌دهند.

ژورنال یا مجله نشریه‌ای است که در فواصل زمانی معین و بصورت منظم در حوزه موضوع یا موضوعات گوناگون با هدف اطلاع رسانی و افزایش آگاهی مطالعه کنندگان و همچنین معرفی دقیق پژوهش‌های نو و نقد پژوهش‌های موجود در آن حوزه منتشر می‌شود.

در حال حاضر مجلات علمی بسیاری اقدام به انتشار مقالات در زمینه‌های مخلف علمی می‌کنند. هدف اصلی مجلات حفظ و نگهداری مطالب علمی در قالب سیستمی نظامند و یکپارچه و نیز ثبت اثر به نام صاحب اثر و جلوگیری از سرقت ادبی است. در بین مجلات با اعتبار علمی بالا مجلات دارای رتبه ISI برای محققان و پژوهشگران نامی آشنا می‌باشد.

موسسه اطالاعات علمی (Information Scientific Institute)  که به اختصار ISI نامیده می‌‌شود، مرکزی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترین مجله‌های علمی منتشره در دنیا به منظور تبادل اطلاعات میان پژوهشگران مختلف می‌باشد. مجلاتی که در پایگاه تامسون یا ISI نمایه می‌شوند را مجلات ISI می‌گویند و نیز مقالات منتشر شد در مجلات ISI را اصطلاحاً مقالات ISI می‌نامند.

معیارهای ISI برای نمایه کردن مجله ها چیست؟

همه ساله مجلات متعددی (2000 عنوان مجله جدید) جهت ورود به لیست ISI کاندید می‌شوند اما تنها مجلاتی که دارای استانداردهای تعیین شده از طرف موسسه اطلاعات علمی، می‌باشند (10 تا 12 درصد مجلات) از فیلتر ارزیابی این موسسه رد شده و در لیست مجلات حائز شرایط جهت نمایه شدن توسط ISI قرار می‌گیرند. مواردی که در ارزیابی و رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتی ISI، مد نظر گرفته می‌شود عبارتند از رعایت استانداردهای موسسه ISI، کمیته علمی منتخب مجله، تنوع بین‌المللی مقاله‌‌های چاپ شده، نشر به موقع مجله و جایگاه نشر آن می‌باشد. باید متذکر شویم هر یک از عواملی که در ارزیابی دخیل هستند به تنهایی مورد بررسی و ارزیابی قرار نمی‌گیرند، بله مجموع عوامل بررسی شده و بر اساس امتیاز کلی ارائه شده تصمیم به پذیرش یا رد مجله گرفته می‌شود. از دیگر عوامل مورد ارزیابی در انتخاب مجلات این است که عنوان مقاله‌ها، چکیده و کلمات کلیدی باید به زبان انگلیسی باشد همچنین توصیه می‌شود که منابع نیز به زبان انگلیسی نوشته شوند. اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبان‌ها به چاپ می‌رسد، اما موارد ذکر شده باید به زبان انگلیسی باشد تا تحت داوری و ارزیابی ISI قرار گیرد زیرا ارزیابی‌کنندگان مجله‌های علمی در ISI نمی‌توانند عناوین و منابع بکار رفته در مقاله‌ها را به زبان انگلیسی ترجمه کنند. داوری علمی و تخصصی مقاله‌های چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده ترین موارد مورد توجه ارزیابی کنندگان می‌باشد که گویای اعتبار و غنای علمی مجله است.

ملاک ارزیابی مقالات ISI  چگونه  می‌باشد؟

اینکه مقالات در موسسه ISI بر چه اصول و معیارهایی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد برای هر پژوهشگری که قصد نگارش مقاله ISI دارد مهم می‌باشد چرا که باید در ابتدای امر به قواعد و دستورالعمل‌های نگارش مقاله ISI  واقف باشد تا از اتلاف وقت و هزینه جلوگیری کرده باشد. مؤسسه اطلاعات علمی، شاخص‌های زیر را جهت ارزیابی تحت پوشش فهرست نویسی خود نظر گرفته است:

- ضریب تاثیر (Impact Factor): این شاخص که به اختصار IF خوانده می‌شود مهمترین و در عین حال کاربردی ترین شاخص ارزیابی مجله‌ها از نظر ISI است. و فقط برای مجلات ISI محاسبه می‌شود. ضریب تاثیر به صورت شاخص کمی است همه ساله در قالب گزارش ارجاع مجلات یا Journal Citation Reports) JCR)  از طرف موسسه ISI  منتشر می‌شود و بیانگر میزان ارجاعات انجام یافته در طی یک بازه زمانی مشخص به یک مقالۀ چاپ شده در مجله مورد نظر می باشد. IF برای مجله محاسبه می شود نه برای مقاله و برای رتبه بندی و ارزیابی مجلات در موضوعات و رشته های مختلف استفاده می شود. ضریب تاثیر مجله‌ای در یک سال، از تقسیم تعداد مقالات ارجاع‌کننده، به مقالات منتشرشده آن مجله در دو سال قبل از آن، بر تمامی مقاله‌های منتشرشده‌ای است که در آن مجله و در همان دوره‌ی زمانی دوساله به دست می‌آید.

 انتشار مقاله در یک مجله با ضریب تاثیر بالا احتمال خوانده شدن و به دنبال آن استناد آن مقاله را افزایش می دهد بنابراین دلیل اصلی که پژوهشگران تمایل دارند همواره سطح علمی و کیفی مقالات خود را بالا ببرند تا در مجلات دارای ایمپکت فاکتور بالا چاپ کنند این مسئله می باشد. بنابراین باید قبل از انتشار مقاله خود در نشریه، از فاکتور تاثیر مجله آگاه باشند.

در حالت کلی وقتی مقالات انتشار یافته در مجله ای از نظر علمی و کیفی از استاندارهای بالایی برخوردار نباشند و زود ارزش خود را از دست دهند باعث کاهش نیمه عمر ارجاعات به مجله می شوند. بنابراین میزان بالای نیمه عمر ارجاعات به مجله،  نشانگر این مسئله می باشد که ارزش مقاله های مجله در طول زمان بیشتر حفظ شده است و هنوز مورد ارجاع قرار می گیرند. در مجموع هرچه نیمه عمرارجاعات به یک مجله بیشتر باشد، ارزش مجله بالاتر می رود.

از بین فاکتورهای بالا فاکتور ضریب تاثیر شناخته ترین و پرکاربردترین شاخص جهت ارزیابی مجلات می باشد.

پایگاه هایWOS ، EST  و JCR

از معتبرترین پایگاه های علم سنجی هستند که توسط مؤسسه اطلاعات علمی ISI تهیه و روز آمد سازی می شوند.

1. پایگاه ESI) Essential Science Indicators): این پایگاه به ارائه گزارشی در قالب شاخص های تعیین شده تولید علم از جمله رتبه علمی کشورها بر اساس تعداد تولیدات علمی، تعدا کل استنادها و نسبت استناد به تولیدات علمی بر مبنای دوره های زمانی ۱۰ ساله، می پردازد.
2. پایگاه WOS) Web of Science): امکان جستجو و استخراج اطلاعات در طول دوره های زمانی مختلف بر اساس شاخص های گوناگون علم سنجی وجود دارد.
3. پایگاه JCR) Journal citation Reports): به ارائه گزارش استنادی نشریه ها می پردازد.

 تعداد نشریه هایی که هر کدام از این پایگاه ها نمایه می کنند نیز با دیگری متفاوت است.

قواعد نگارش مقاله ISI

تحقیق و پژوهش از اهمیت ویژه ای برخوردار است و به جرات میتوان گفت که همه پبشرفت های علمی صنعتی پژوهشی تکنولوژی و جامعه شناسی بر پایه تحقیق و پژوهش استوار است. اصلی ترین و مهمترین شیوه ارائه نتایج یک مطالعه و تحقیق، تهیه مقاله پژوهشی است  و محققی در صحنه تولید وانتشار علمی موفق است که بتواند نتایج پژوهش خود را در مجلات معتبر پژوهشی به چاپ برساند. از آنجا که نوشتن صحیح و مناسب یک مقاله یک رکن اساسی برای چاپ مقالات علمی می‌باشد، در اینجا سعی شده است که به بررسی روش های صحیح نگارش مقالات پژوهشی پرداخته شود. به طور کلی هر مقاله پژ وهشی شامل اجزای اصلی زیر است:

•    عنوان مقاله (Title)

عناوینی که برای مقالات ISI برمی گزینید بایستی جذاب، خاص، صریح، جامع و مانع باشد.

•  نویسندگان و آدرس ها (Affiliation)

اسامی نویسندگان و همکارانی که در مطالعه شرکت داشته اند باید بطور کامل ذکر شود. همچنین نویسنده اصلی که مسئول ارتباط با خوانندگان است باید مشخص شده و آدرس کامل و شماره تلفن وی در اختیار خوانندگان قرار گیرد.

• چکیده‌ مقاله (Abstract)

از جمله مهمترین بخش هایی که در نگارش مقالات ISI بایستی مورد توجه قرار گیرد بخش چکیده مقاله می باشد، چکیده‌ در عین حال که باید کوتاه و مخصر باشد گویای مطالب‌ اصلی‌ و مهمترین‌ یافته‌ های مقاله‌ باشد. نوشتن چکیده بایستی طبق ضوابط ارائه شده از طرف مجله مورد نظرتان باشد.  چکیده‌ باید حاوی‌ بخشهای زیر باشد:
- حقایق‌ واصول‌ بکار برده‌ شده‌
- روشها
- نتایج‌ اصلی‌
- اهمیت‌ نتایج‌ و تعبیر و تفسیر آنها
هر یک‌ از موارد فوق‌ را حداکثر در چند جمله‌ ذکر نموده‌ و از بکار بردن کلمات اختصاری‌، جداول و نمودارها خودداری نمائید. و از عبارات‌ ساده‌ و مسلم‌ همراه‌ با مقادیر و اعداد استفاده‌ کنید. توجه کنید قبل از ارسال چکیده مقاله خود به یک مجله، ابتدا فرم نحوه نگارش مقاله را از آن مجله  دریافت نموده و چکیده خود را در قالب آن فرم تهیه و تایپ نمایید (به عنوان مثال تعداد کلمات، فونت، تعداد خطوط، فاصله خطوط از کناره های صفحه و…) 

• واژگان کلیدی (Key Words)

یکی از روش های جستجو برای انواع مقالات استفاده از واژگان کلیدی می باشد پس در نوشتن کلمات کلیدی بایستی دقت کنید و 3 تا 10 کلمه از  کلماتی که ارتباط بسیاری با موضوع مقاله دارد در این قسمت قید کنید.

• مقدمه (Introduction)

مقدمه یک مقاله پژوهشی ضمن بیان مسئله و تشریح موضوع به آن مسئله پاسخ می دهد که ارزش مطالعه حاضر برای انجام آن چه بوده است. در حقیقت با مطالعه مقدمه یک مقاله پژوهشی، خواننده با مسئله تحقیق آشنا شده و ضرورت انجام پژوهش را درک میکند. متن مقدمه باید روان باشد و حتی الامکان به صورت خلاصه و حداکثردر ۲ صفحه تایپ شود. 

• روش تحقیق (Methodology)

یکی از کلیدی ترین اجزای مقاله شما بخش روش تحقیق می باشد در این قسمت بایستی به موارد زیر اشاره کنید:

1. نوع تحقیق (میدانی – کتابخانه ای – طولی – تقاطعی – …)
2. محل تحقیق (مکان اجرا ) (منطقه – شهر – کشور)
3. دوره تحقیق (از ماه ….در سال … تا ماه …..سال ….)
4. جامعه تحقیق / نمونه تحقیق (تعداد افراد منتخب)
5. روش انتخاب حجم نمونه (تصادفی ساده – تصادفی خوشه ای – …)
6. نوع آزمون آماری (کای اسکوار (خی دو ) – تی استیودنت – رگرسیون – …)
7. نوع مدل: نام مدل

• یافته های تحقیق (Result)

نتایج حاصل از پژوهش بصورت کاملا واضح و رسا و بدون اغراق در این بخش آورده می شود. برای بیان نتایج می توان از اعداد، جداول و نمودارها کمک گرفت اما لازم است داده های جداول و نمودارها به طور کامل تشریح شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. در مواردی که از روش ها و آزمون های آماری برای بررسی نتایج و تحلیل داده ها استفاده شده باشد، باید نوع آن نیز ذکر شود.

• بحث و نتیجه گیری (Discussion and conclusion)

در این قسمت به تفسیر نتایج ارائه شده می پردازیم. همچنین می توان به مقایسه نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر با نتایج سایر مطالعه ها پرداخت و با توجه به مجموعه شواهد نتیجه گیری نمود. در صورت لزوم می توان پیشنهادهایی برای انجام مطالعات بهتر و کامل تر در آینده ارائه داد.

• فهرست منابع (Reference) 

در پایان لازم است کلیه منابعی که در تحقیق مورد استفاده قرار گرفته‌ اند، به شیوه ای مطلوب ذکر شوند. شیوه نگارش منابع در نشریات مختلف متفاوت است و بهتر است از راهنمایی این نشریات و شرایط نگارش مقالات کمک بگیریم.

ISI بودن یک مجله را چگونه تعیین کنیم؟

بهترین راه، مراجعه به سایت‌هایی نظیر تامسون است (http://ip-science.thomsonreuters.com/mjl/). زیرا چنان که گفته شد، هم تعداد مجلات زیاد است و هم ISI محسوب شدن یک مجله ممکن است همیشگی نباشد. هر نشریه با هر امتیاز علمی در کشور چاپ شود اگر ضریب تأثیرش صفر باشد، در این پایگاه قرار نمی‌گیرد. متأسفانه، در حال حاضر تمامی نشریات ایرانی دارای ضریب تأثیر صفر بوده و جایی در این پایگاه ندارند. 

با توجه به امتیاز بالای مقالات ISI در رزومه علمی پژوهشگران و همچنین امتیاز این مقالات در مصاحبه دکتری، موسسه علمی پژوهشی اشراق با ارائه مشاوره در زمینه پذیرش و چاپ مقاله ISI در خدمت شما پژوهشگران عزیز می‌باشد.