ISI چیست؟

واژه ISI مخفف Information Scientific for Institute یا موسسه اطلاعات علمی است در سال 1960توسط خود یوجین گارفیلد تاسیس شد و خدمات مربوط به پایگاه های داده ی فهرست کتاب ها و مقالات را ارائه می دهد. در سال 1992 میلادی به شرکت تامسون رویترز واگذار شد و بعنوان Thomson Scientific  شناخته شده است. و از طریق سرویس پایگاه داده ی ISI's Web of Knowledge  کاربران برای دستیابی به اطلاعات پایگاه داده ای ISI و سایر پایگاه های داده ای زیرمجموعه موسسه تامسون رویترز، از آن استفاده می نمایند.  

ابتدا لازم هست با مفهوم واژه های پایگاه داده، بانک اطلاعات کتابشناختی ونمایه سازی آشنا باشید تا بتوانید مفاهیم مطالب را بهتر درک کنید.  پایگاه داده یا همان بانک اطلاعاتی، مجموعه ای  متشکل از اطلاعات و داده های مرتبط  است برای پژوهشگران و محققان رشته های مختلف، بانک اطلاعاتی کتابشناختی (Bibliographic Database)   پرکاربردترین  و مهمترین پایگاه داده است. در بانک اطلاعاتی کتابشناختی داده های مختلف حاصل از تحقیق و پژوهش‌های محققان بصورت انواع مقالات، گزارشات، پایان نامه ها، ثبت اختراعات و ... جمع آوری می‌شود. یکی از اساسی ترین کاربردهای این بانکهای اطلاعاتی، دستیابی کاربران  به اطلاعات مربوطه در کمترین زمان ممکن است. کارکرد ISI ،در واقع یک بانک اطلاعاتی کتابشناختی است.

هر مقاله یا مجله علمی پژوهشی، در بانک اطلاعاتی کتابشناختی علاوه براینکه به عنوان یک سند علمی ذخیره می شود از اعتبار حداقلی در یک رشته علمی نیز برخوردار می باشد که در مجلات علمی پژوهشی به این فرایند اعتبار بخشی، نمایه سازی یا Indexing گویند . بانک اطلاعاتی ISI یک پایگاه داده ای، از نوع پایگاههای داده ای کتابشناختی استنادی است.

(Web of Science (WoS  و (Web of Knowledge (WoK

تامسون رویترز با اختیار گرفتن موسسه اطلاعات علمی ISI و گسترش آن، پایگاه داده های متعددی را به این مجموعه اضافه نمود. موسسه تامسون رویترز از طریق  Web of Science (WoS) و Web of Knowledge (WoK) پایگاههای کتابشناختی اطلاعاتی خود را در اختیار کاربران و محققین قرار میدهد. این دو مجموعه تنها به عنوان پایگاه اطلاعاتی نیست بلکه ماهیت این دو مجموعه بزرگتر از یک پایگاه داده ای یا بانک اطلاعاتی است و باید آنها را مجموعه ای از بانکهای اطلاعاتی متعدد دانست.

اکثر پژوهشگران فکر می کنند هرمجله یا مقاله که در دو مجموعه WoK و WoS قابل مشاهده باشد، حتما در ISI می شود. در حالی که این چنین نیست! رابطه بین WoK ،WoS و ISI، از راست به چپ، نسبت به یکدیگر، رابطه کل به جزء است یا به عبارت دیگر، WoK بزرگترین مجموعه پایگاه داده ای در بین این سه مجموعه بوده، WoS زیر مجموعه ای از WoK است و ISI نیز خود یک زیر مجموعه در WoS است. با مشاهده شکل زیر بهتر درک خواهید کرد.

لازم به ذکر است که در حال حاضر، موسسه تامسون رویترز، از واژه Web of Science Core Collection  (به اختصار WOSCC ) برای مجموعه دایره نارنجی مرکز شکل  استفاده می نماید. که شامل مجموعه مستطیل سبز رنگ و سایر بانکهای اطلاعاتی خارج مستطیل سبز رنگ نیز مد نظر است. مهمترین زیرمجموعه در WoS ،همان مستطیل سبز رنگ است که اصطلاحا به آن بانک اطلاعاتی ISI می گویند.

این مجموعه شامل سه پایگاه داده ای اصلی است که به نامهای زیر نامگذاری شده اند:

• Science Citation Index Expanded این پایگاه اصلی ترین و قدیمی ترین داده اطلاعاتی ISI محسوب می شود و موضوعات علوم، پزشکی، کشاورزي، فنی و مهندسی، علوم رفتاری و علوم اجتماعی پوشش می دهد و حدودا از 8500مجله فنی و علوم پایه و علوم پزشکی،... را در برمی گیرد.
• Social Science Citation Indexاین پایگاه حاوی موضوعات علوم اجتماعی، جامعه شناسی، مردم شناسی، ارتباطات، رفاه و خدمات اجتماعی، علوم تربیتی، روانشناسی، مدیریت و علوم سیاسی پوشش می دهد. وحدودا از 3000مجله معتبر جهانی را در برمی گیرد.
• Arts and Humanities Citation Index این پایگاه در حوزه های هنرهاي زیبا، هنرهاي نمایشی، باستانشناسی، معماري، ادبیات، فلسفه، دین و تاریخ  پوشش می دهد. و حدودا 1700مجله را در برمی گیرد.

بنابراین از نظر تعداد ژورنالهای نمایه شده، کل مجموعه ISI حاوی حدود 13000 ژورنال علمی است. 

در مجموعه WoS، علاوه بر مجموعه ISI، چند پایگاه داده ای نیز در مجموعه WoS وجود دارند که در هیچیک از این پایگاههای داده ای، مقالات و مجلات علمی پژوهشی، نمایه نمیشوند  .

شاخصهای ارزیابی این پایگاه عبارتند از:

•         شاخص ضریب تاثیر یا Impact Factor؛
•         شاخص فوری یا Immediacy Index؛
•         نیمه عمر استناد

شاخص ضریب تاثیر یا Impact Factor (IF) چیست؟

شاخص ضریب تاثیر، یک شاخص میانگین یا معدل است که یک کسر دارای دو جزء صورت و مخرج است که صورت این کسر، تعداد کل استنادات یک ساله (بعنوان مثال، سال 2016) به مقالات چاپ شده همان مجله در طول بازه دو ساله قبل از سال مورد اشاره (بعنوان مثال، سالهای 2014 و2015) و مخرج کسر تعداد کل مقالات در همان بازه 2 ساله مورد نظر در صورت کسر، می‌باشد. این شاخص نشان میدهد که بطور متوسط، مقالات یک مجله، چه تعداد استناد دریافت نموده اند. هر چه مقدار عددی این ضریب تاثیر بالاتر باشد، نشان از اثر یا Impact قوی تر آن مجله می‌باشد.

تنها مرجع رسمی گزارش شاخص ضریب تاثیر، که همه ساله گزارشی تحت عنوان گزارش استنادات ژورنالها یا Report Citation Journal  (به اختصار JCR )منتشر می شود توسط موسسه تامسون رویترز است و JCR بعنوان یکی از اجزاء زیرمجموعه بانک اطلاعاتی WoK بصورت تحت وب نیز منتشر میگردد که قابلیت جستجوی پیشرفته و بسیار ساده نیز دارد.

شاخص فوری یا Immediacy Indexچیست؟

شاخص فوری یا ضریب آنی یک مجله میانگین یا معدلی است دارای دو جز صورت و مخرج که صورت کسر، تعداد کل استناد یک ساله (یعنوان مثال، سال 2016) به مقالات چاپ شده همان مجله در سال مورد ارزیابی(سل 2016) ،تقسیم بر تعداد مقاله های منتشر شده در همان سال مجله مذکور است.

دومین شاخصی که برای ارزیابی مجلات در موسسه ISI  کاربرد دارد شاخص فوری یا آنی است.

نیمه عمر ارجاعات به مجله یا نیمه عمر استناد (Cited Half-Life) چیست؟

شاخص نیمه عمر استناد، مدت زمانی را که نیمی از کل استنادات به آن مجله انجام گرفته است را نشان می دهد و بالا بودن این شاخص برای یک مجله نشانه ی ماندگاری زیاد مقاله های آن ژورنال است. در صورتی که  نیمه عمر استناد یک مجله پایین باشد بدین معناست که مقاله های این مجله ارزش خود را برای ارجاع داده شدن خیلی زود از دست داده اند و تنها به مقالات جدید این مجله ارجاع داده شده است. نیمه ی عمر ارجاعات یک مجله  به روش زیر محاسبه می گردد:

تعداد سالهایی که از سال ارزیابی به عقب برمی گردیم تا به 50 درصد از کل ارجاعات آن ژورنال دست پیدا کنیم .

هر ساله مجله هایی که تحت پوشش پایگاه اطلاعات علمی (ISI ) هستند از طریق سه شاخص بالا مورد ارزیابی قرار می گیرند. 

جهت ارسال سفارشات و مشاوره رایگان در این زمینه می توانید عضو سامانه شوید و با شماره های 04133373424 – 09149724933  تماس بگیرد  و یا با آدرس ایمیل:isiisc2011@gmail.com درخواست خود را ارسال نمایید.