کپی رایت یا حق مؤلف، بهعنوان اصطلاح حقوقی، بیانگر حقوقی است که پدیدآورندگان نسبتبه آثار ادبی و هنری خود دارند.
کپی کردن یک ایده ناب بدون رعایت هیچ حق و حقوق قانونی برای محقق اتفاقی بسیار ناراحتکننده است. آثار مورد حمایت کپی رایت شامل کتاب، موسیقی، نقاشی، مجسمه، فیلم، برنامههای کامپیوتری، پایگاههای داده، تبلیغات و نقشههاست. درواقع طیف وسیعی از آثار، مورد حمایت حق کپی رایت قرار میگیرد.
حقوق مالکیت فکری در شاخه حقوق مالکیت ادبی و هنری به کمک پدیدآورندگان ، محققین و مبتکران مختلف آمده و راه را برای خلق آثار و ابداعات بیشتر با رعایت حقوق کپی رایت، هموار کرده است.
قوانین داخلی متعدد هستند و باید دید که اثر از نظر کشوری که قرار است در آن حمایت شود، شرایط مورد نیاز برای حمایت را دارد یا نه. قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان در ماده ی ۲ خود، فهرستی از آثار مورد حمایت را بیان کرده که شامل موارد زیر است:
پدیدآورنده اثر مشمول حمایت کپی رایت و دارای حقوقی است که به دو دستهی مادی و معنوی طبقه بندی میشوند. حقوق مادی حق استفادهی مادی و بهرهبرداری مادی و مالی را به صاحب اثر میدهد و پدیدآورنده میتواند این حقوق را انتقال بدهد و از منافع مالی آن بهرهمند شود. حقوق معنوی از منافع غیرمالی پدیدآورنده حمایت میکند و غیرقابلانتقال است.
از جمله حقوق معنوی هم میتوان به این نکته اشاره کرد: ادعای پدیدآوردن (خلق) اثر و مخالفت با تغییرات در کار یا اثر که منجر به لطمه زدن به شهرت پدیدآورنده وارد کند. در قانون حمایت حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان در ماده ۳، حقوق پدیدآورنده را شامل حق انحصاری نشر و پخش و عرضه و اجرای اثر و بهرهبرداری مادی و معنوی از نام و اثر او میداند.
مطابق مادهی ۲۲ قانون مزبور، پدیدآورنده زمانی از حمایت قانون بهرهمند میشود که اثر برای نخستین بار در ایران چاپ یا پخش یا نشر یا اجرا شده باشد. باتوجه به این نکته که ایران به «کنوانسیون بِرن» برای حمایت از آثار ادبی و هنری نپیوسته است، کشور ایران از تولیدکنندهای اثر ادبی و هنری خارجی حمایت نمی کند و نه در خارج از کشور از تولیدکننده محتوای ایرانی بابت ثبت در ایران حمایت میشود. ثبت اثر در ایران از شرایط حمایت قانونی بهشمار نمی رود. مطابق مادهی ۲۱ قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان، پدیدآورندگان میتوانند اثر و نام و عنوان و نشانۀ ویژه اثر خود را در مراکزی که وزارت فرهنگ و هنر (وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) باتعیین نوع آثار آگهی میکنند، بهثبت برسانند.
مطابق قانون اصلاح مادهی ۱۲ قانون حمایت حقوق مؤلفان، محققین، مصنفان و هنرمندان، مدت استفاده از حقوق مادی پدیدآورندگان موضوع این قانون که پس از فوت پدیدآورنده با وصایت یا وراثت منتقل میشود، از تاریخ مرگ پدیدآورنده پنجاه سال است و اگر وارثی نباشد یا بر اثر وصایت به دیگری منتقل نشود، برای همان مدت و بهمنظور استفادهی عمومی در اختیار حاکم اسلامی (وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) قرار میگیرد. یعنی مطابق این ماده، مدت حمایت از حقوق مادی پدیدآورنده، مدت عمر وی و پنجاه سال پس از مرگ وی است. البته این مدت، استثنائاتی نیز دارد (مانند آثار عکاسی که طبق مادهی ۱۶ قانون حمایت مؤلفان و مصنفان و هنرمندان، مدت حمایت سی سال از تاریخ نشر یا عرضهی اثر عکاسی است). حقوق معنوی پدیدآورنده، محدود به زمان نیست و همواره مورد حمایت قانون می باشد.
علامت جهانی حق چاپ © است که در برخی موارد به صورت (c) یا (C) نیز نمایش داده میشود. در زبان فارسی برای بیان این حقوق معمولاٌ از عبارتهایی مانند «همهٔ حقوق چاپ و نشر این کتاب محفوظ است.» و گاهی از علامت (ح) استفاده میشود.
موسسه علمی پژوهشی اشراق با بیش از 5 سال سابقه در زمینه چاپ مقالات در نشریات معتبر با ضریب تاثیر مثبت همواره با ارائه خدمات حرفه ای و تخصصی و مشاوره های تخصصی رایگان در خدمت پژوهشگران بزرگوار است.
موسسه اشراق، مسیر چاپ مقاله در مجلات مورد تایید وزارت علوم را برای پژوهشگران و محققین هموار می سازد و با ارائه خدمات ترجمه، فرمت بندی و مشاوره رایگان در خصوص انتخاب مجله مناسب، آنها را یاری می رساند.
برای ثبت سفارش میتوانید با شماره های 09149724933 و یا 04133373424 با کارشناسان موسسه تماس حاصل نمایید و از مشاوره آنها بهره مند شوید و یا درخواست خود را از طریق ایمیل isiisc2011@gmail.com ارسال نمایید تا مشاور های مورد نیاز برای شما ارائه شود.