چطور سرقت علمی را تشخیص دهیم ؟

گاهاً مقالات علمی که نگارش نموده ایم دچار سرقت علمی می شوند . شاید با این واژه و این امر آشنایی نداشته باشیم و نادانسته مرتکب سرقت علمی در مقالاتمان شویم .

اگر مقاله ای که دارای سرقت علمی است را برای داوری به مجلات معتبر ارسال کنیم . هنگام دریافت و بررسی های اولیه توسط سردبیر ممکن است که ریجکت شود و اصلا وارد مرحله داوری نشود . یعنی شرایط اولیه مجله را ندارد و در خور داوری نمی باشد .

ممکن است در برخی موارد هم به دلیل کم بودن سرقت علمی موجود و یا عدم تشخیص سردبیر مقاله وارد پروسه داوری شود ولی با توجه به اینکه مقاله توسط نرم افزارهای خاصی مورد آزمون قرار می گیرد وسرقت علمی آن مشخص می شود از سوی داوران رد می شود .

در بسیاری موارد نیز با مقاله و نویسنده خطاکار آن برخورد قانونی شده و منجر به پیگیری هایی از سوی جوامع علمی و مجله می شود .

برای جلوگیری از وقوع این مسائل باید چه کنم ؟ چگونه این وارد را برطرف سازیم ؟ اصلا چگونه از وجود این موارد باید باخبر شویم ؟چگونه وجود سرقت علمی در مقاله را تشخیص دهیم ؟ چطور سرقت علمی را تشخیص دهیم ؟

برای پاسخ به این سوالات به معرفی و بررسی سرقت علمی می پردازیم و راه ها و روش های تشخیص وجود سرقت علمی را معرفی می نماییم :

سرقت علمی :

سرقت علمی ـ ادبی یعنی استفاده از ایده‌ها و افکارات دیگران ، به عنوان ایده و افکارات خویش و در واقع نوعی دستبرد فکری یا ایده دزدی است. سرقت علمی ـ ادبی می‌تواند یک عمل آگاهانه و با قصد قبلی باشد. و یا کپی کردن اتفاقی مطالب باشد.

اصطلاحاتی مانند دزدی یا سرقت علمی، ادبی یا فکری در فارسی، و در زبان انگلیسی واژه Plagiarism در تعاریف و توضیح سرقت ادبی - علمی به کار می‌روند.

سرقت ادبی در تمام کشورهای دنیا وجود داشته و صرفا مختص ایران نمی باشد. همان طور که در هر زمینه و شاخه ای مشکل و ناخالصی وجود دارد در بخش پژوهش و علم هم، سرقت علمی به عنوان یک معضل و آفت می باشد. مشکل سرقت علمی ادبی، قرنها است، که وجود دارد. اما گمان می رود که گسترش و رشد فناوری اطلاعات ازجمله اینترنت به افزایش سرقت علمی ادبی کمک می کند.

 سرقت علمی می تواند آگاهانه و عمدی باشد و یا نا آگاهانه و نادانسته باشد . سرقت علمی می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد .

راه های تشخیص سرقت علمی :

از جمله این راهها برخی سایت های اینترنتی هستند که به حالت یک موتور جستوجوگر هستند و با قرار دادن متن خود می توانید میزان سرقت علمی موجود در متن را بدانید . بسیاری از این سایت ها رایگان می باشند و در دسترس هرشخصی قرار دارند و تنها با داشتن آدرس سایت می توانید از آنان استفاده کنید ولی این سایت ها دارای یک مشکل اصلی می باشند . بدلیل رایگان بودن این سایت ها ، آنان به مقالات علمی بسیاری از پایگاهها از جمله  JCR ، ELSEVIER ، SPRING ، ISI و ... دسترسی ندارند . بنابراین اگر مقاله شما حاوی مطالب سرقت شده از مقالات این مجلات باشند قابل کشف نمی باشند .

آدرس برخی از سایت هاع تشخیص سرقت علمی موجود در مقالات علمی:

http://smallseotools.com/plagiarism-checker
http://www.dustball.com/cs/plagiarism.checker
http://plagiarism-detect.com
http://www.duplichecker.com
http://www.dustball.com/cs/plagiarism.checker
http://www.scanmyessay.com

با نحوه عملکرد این سایت ها آشنا شدیم و گفتیم که استفاده از آنها راحت می باشد اما در مورد عمده ترین مشکل این سایت چه باید بکنیم . گفتیم که این سایت ها به مقالات علمی پایگاههای معتبر دسترسی ندارند. اگر هدف از نگارش مقاله ارسال آن به مجلات معتبری همچون ELSEVIER ، JCR ، SPRING  و .... باشد؛ باید به پایگاهی دسترسی داشته باشیم که بتواند میزان سرقت علمی مقاله از این مقالات را تشخیص دهد . به منظور رفع این مشکل موسسه اشراق به یاری پژوهشگران عزیز آمده است تا از اتهام آنان به سارقین علمی جلوگیری کند . موسسه اشراق با دسترسی به نرم افزارهایی که استاند شده از پایگاههای معتبر هستند و همچنین این نرم افزارها مورد استفاده خود این پایگاهها نیز هستند ؛ می تواند میزان سرقت علمی مقالات شما را تشخیص دهد و به کمک متخصین خود اقدام به رفع آن نماید.

پس از تشخیص سرقت علمی و همچنین میزان درصد موجودی آن باید به رفع آن بپردازیم . رفع سرقت علمی آنچنان هم کار راحت و ساده ای نیست . محققین و متخصصینی که سابقه و تجربه در زمینه رفرنس دهی و رفع سرقت علمی دارند با مطالعه بخش های سرقت شده اقدام به رفع آن می نمایند که این بخش ممکن است یا با استناد دهی دقیق و رفرنس دهی کامل و مناسب انجام شود و یا از طریق پارافرایزر و تغییر ساختار جملات انجام شود .