شرط‌ رئیس دانشگاه پیام نور برای بازگشت به ماموریت اولیه

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس ـ ابراهیم تقی زاده رئیس دانشگاه پیام نور متولد سال 1348 در شهرستان بیرجند و استاد تمام رشته حقوق است. در رزومه کاری وی تالیف بیش از 110 عنوان مقاله ISI و تالیف بیش از 17 عنوان کتاب ذکر شده است، وی در یکی از روزهای تابستان مهمان خبرگزاری فارس شد و در نشستی به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.

در این نشست تقی زاده از حضور 65 درصدی رشته های علوم انسانی گفت و آزمایشگاه های علوم پایه‌ای که بسیار خوب و مجهز هستند.

رئیس دانشگاه پیام نور در این نشست همچنین از پذیرش خوب دانشجوهای این دانشگاه در آزمون‌های کارشناسی ارشد و دکتری خبر داد و گفت که بخش زیادی از رتبه های دو رقمی و سه رقمی پذیرفته شدگان دانشگاه‌های بزرگ فارغ التحصیلان دانشگاه پیام نور هستند.

وی همچنین از شرط‌های این دانشگاه برای بازگشت به ماموریت اولیه خود یعنی دانشگاهی با نظام آموزش از راه دور و فقط در رشته های مرتبط با علوم انسانی هم گفت و خاطرنشان کرد در شرایطی که این روزها صندلی‌های زیادی در دانشگاه‌های کشور خالی است، فقط 5 درصد از ظرفیت این دانشگاه خالی می ماند و بقیه پر می‌شود.

فارس: در حال حاضر تعداد دانشجوهای دانشگاه پیام نور چند نفر است؟

تقی زاده: دانشگاه پیام نور از نظر تعداد دانشجو و اعضای هیات علمی بزرگترین دانشگاه دولتی وزارت علوم تحقیقات و فناوری است و بیش از 400 هزار دانشجو دارد، یک سوم دانشجویان وابسته به وزارت علوم منهای دانشگاه‌های غیرانتفاعی به دانشگاه پیام نور اختصاص دارد.

فارس: ماهیت این دانشگاه آموزش از راه دور است و برهمین اساس دانشجوهای ویژه خود را دارد.

تقی زاده: بله، ماهیت اصلی دانشگاه پیام نور آموزش از راه دور است، این دانشگاه توانسته استرس و نظام کنکوری حاکم در وزارت علوم را رفع کرده و پذیرای دانشجوهایی باشد که توان ورود به دانشگاه‌های بزرگ کشور را به دلیل شرایط خانوادگی و اجتماعی نداشتند.

فارس: تعداد اعضای هیات علمی دانشگاه پیام نور چند نفر است؟

تقی زاده: دانشگاه پیام نور بیش از 3 هزار و 800 عضو هیات علمی دارد، قسمت اعظم اعضای هیات علمی وزارت علوم در این دانشگاه فعال هستند، یک دهم اعضای هیات علمی تمام وقت وزارت علوم، عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور هستند. تعداد اعضای هیات علمی وزارت علوم 40 هزار نفر هستند که از این تعداد 3 هزار نفر در دانشگاه پیام نور فعالیت می‌کنند.

دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی و پیام نور جزء دانشگاه‌هایی هستند که بیشترین تعداد اعضای هیات علمی را دارند، که در بین این دانشگاه‌ها، پیام نور بیشترین تعداد اعضای هیات علمی را دارد.

فارس: شهریه هر ترم دانشگاه پیام نور چقدر است؟

تقی زاده: در مقطع کارشناسی هر ترم حدود یک میلیون و 500 هزار تومان.

فارس: روند آموزش در این دانشگاه را توضیح می دهید؟

تقی زاده: دانشگاه پیام نور چند هدف برای تاسیس داشت، یکی اینکه بتواند نظام آموزش عالی را در کل کشور ارایه دهد، آموزش را به جاهایی ببرد که دیگر دانشگاه‌های نیستند و آموزش عالی وجود ندارد، برخی دانشجوها هستند که استعداد و رتبه خوبی دارند اما این دانشگاه را انتخاب می کنند تا در کنار خانواده‌هایشان باشند، البته هزینه‌های تحصیلی در این دانشگاه هم کمتر از سایر دانشگاه‌هاست.

نظام آموزشی این دانشگاه با کیفیتی تنطیم شده که دانشجو تمام مباحث درسی را به رغم عدم حضور تمام وقت متوجه شود، دانشجو در دانشگاه پیام نور موظف به حضور در کلاس درس نیست، کلاس‌ها فقط برای رفع اشکال و به صورت فشرده تدریس می‌شود، البته در دروس آزمایشگاهی و کارگاهی کاملا نظام آموزش حضوری برقرار است اما در سایر دروس دانشجو موظف به حضور تمام وقت در کلاس درس نیست.

فارس: قبل‌ها بیشتر افرادی در دانشگاه پیام نور تحصیل می‌کردند که شغل داشتند و امکان حضور در کلاس درس را نداشتند، الان هم همین روال برقرار است؟

تقی زاده: طبق بررسی‌های صورت پذیرفته حدود 20 درصد از دانشجوهای دانشگاه پیام نور شاغل هستند. دیگر روند قبل برقرار نیست.

فارس: از لحاظ سنی چطور؟

تقی زاده: به نسبت گذشته سن تحصیل در دانشگاه پیام نور کاهش یافته است، ما در گذشته بیشتر دانشجویان سن بالا و شاغل داشتیم اما امروز فقط 20 درصد دانشجوها شاغل هستند، چون وزارت علوم نمی تواند تمام درخواست ها را در دانشگاه های بزرگ پاسخ دهد، بخشی از درخواست ها به پیام نور اختصاص یافته، سن دانشجوها به نسبت گذشته کاهش یافته است و بیشتر بین 18 تا 30 ساله هستند.

فارس: به طور متوسط چند درصد ظرفیت دانشگاه پیام نور خالی می‌ماند؟

تقی زاده: میزان ظرفیت رشته‌های ما را وزارت علوم تعیین می‌کند، ما در سال گذشته فقط 5 درصد ظرفیت خالی داشتیم و بقیه ظرفیت‌ها پر شد.

فارس: ماموریت اصلی دانشگاه پیام نور رشته‌های علوم انسانی بود اما الان در رشته‌های علوم ریاضی و فنی مهندسی هم دانشجو می‌پذیرد.

تقی زاده: بله، ماموریت پیام نور رشته‌های کارگاهی و فناوری نبود، ما هم آمادگی پایش و آمایش را داریم، قبول دارم که دانشگاه پیام نور قرار بود دانشگاهی باز و نظام آموزشی آن از راه دور و مجازی و الکترونیکی و در رشته های علوم انسانی باشد. اما به فراخور نوع نیاز جامعه و بستری که در آن زمان به وجود آمد و تغییری که در اساسنامه دانشگاه پیام نور ایجاد شد، رویکرد آن تغییر کرد. این اساسنامه به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی هم رسیده است، در اساسنامه رشته ها منحصر به علوم انسانی نشده، رشته های علوم پایه، فنی و مهندسی، کشاورزی ، منابع طبیعی و هنر هم به آن اضافه شده، سه نظام آموزشی حضوری، نیمه حضوری و مجازی هم برای آن تعریف شده است.

دوره‌های حضوری دانشگاه پیام نور بر اساس اساسنامه تمرکز یافت در مقطع دکتری، نیمه حضوری‌ها برای مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و مجازی هم برای مقطع کارشناسی تعریف شد.

بر این مبنا در برهه ای دانشگاه پیام نور گسترش یافت و به رشته های فنی مهندسی ورود کرد، انتقاداتی هم مطرح شد، به هر حال این ظرفیت ایجاد شده و بر همین اساس، کارگاه‌ها و آزمایشگاه های مختلفی هم در سراسر کشور به وجود آمده است، این ظرفیت امروز وجود دارد و نمی‌توان از آن چشم پوشی کرد.

فارس: با توجه به نوع نظام آموزشی مستقر در دانشگاه پیام نور، بهتر نیست که بیشتر بر رشته‌های علوم انسانی متمرکز شود؟

تقی زاده: ما برای تمرکز یافتن و پایش برنامه‌های درسی به وزارت علوم اعلام آمادگی کرده‌ایم اما در شرایطی که دانشگاه های دیگر هم بازبینی در برنامه‌های کاری خود داشته باشند، ما اعلام آمادگی کردیم به عنوان یک دانشگاه آموزش از راه دور و بر این مبنا هم شکل گرفته‌ایم و به تدریج رشته‌های دیگر ایجاد شده، مشکل اینجاست که این نظام آموزشی در دانشگاه های دیگر هم ایجاد شده، مثلا در دانشگاه تهران به عنوان یک دانشگاه بزرگ چرا باید دوره مجازی وجود داشته باشد؟ یا چرا دانشگاه‌های بزرگ مثل علامه طباطبایی و شهید بهشتی و سایر دانشگاه‌های بزرگ کشور نظام آموزشی نوبت دوم و مجازی دارند؟

قطب آموزش مجازی دانشگاه پیام نور است، در این دانشگاه البته دوره‌های کارگاهی و آزمایشگاهی به صورت عملی برگزار می‌شود و فقط در بخش نظری دروس به صورت نیمه حضوری یا مجازی ارایه می‌شود. باید ماموریت آموزش مجازی از سایر دانشگاه‌ها برداشته شود و به دانشگاه پیام نور تفویض شود، در کنار آن هم موضوع رشته‌های فنی مهندسی دانشگاه پیام نور را می توان مدیریت کرد.

65 درصد رشته های دانشگاه پیام‌نور علوم انسانی و 35 درصد رشته های علم پایه، فنی مهندسی و کشاورزی هستند، رشته‌های علوم پایه 22 درصد و فنی مهندسی‌ها فقط 12 درصد هستند که البته آزمایشگاه های علوم پایه بسیار خوب و مجهز هستند و آزمایشگاه های بسیار خوب وزارت علوم در دانشگاه پیام نور است.

65 درصد رشته های دانشگاه پیام‌نور علوم انسانی و 35 درصد رشته های علم پایه، فنی مهندسی و کشاورزی هستند، رشته‌های علوم پایه 22 درصد و فنی مهندسی‌ها فقط 12 درصد هستند که البته آزمایشگاه های علوم پایه بسیار خوب و مجهز هستند و آزمایشگاه های بسیار خوب وزارت علوم در دانشگاه پیام نور است.

فارس: چند درصد از بودجه دانشگاه پیام نور دولتی است؟

تقی زاده: 40 درصد بودجه دانشگاه دولتی و 60 درصد از محل درآمدهای اختصاصی و شهریه است.

فارس: آماری از جذب فارغ التحصیلان این دانشگاه پس از تحصیل در بازار کار دارید؟

تقی زاده: فعلا نه، چنین آماری را به صورت قطعی نداریم.

فارس: با توجه به اینکه حدود 80 درصد از رشته‌های موجود در این دانشگاه مرتبط با رشته‌های علوم انسانی است، آیا تدبیری برای به روز کردن آنها وجود دارد؟

تقی زاده: بازنگری در رشته‌های علوم انسانی در حال اجرا در گروه های درسی است، این دانشگاه کتاب محور است و بر همین اساس گروه‌های درسی باید کتاب‌های درسی را مورد بازنگری قرار دهند.

در بخش پژوهش هم تدابیری درنظر گرفته شده است، یکی از آفت‌های پژوهش دانشگاهی کاربردی نبودن آن است، بر همین اساس به گروه‌های آموزشی تاکید شده است که پژوهش‌ها باید به سمت موضوعات کاربردی برود. کشور به رساله‌ها و پایان‌نامه‌هایی که قرار است گوشه کتابخانه‌های دانشگاه‌ها خاک بخورد نیاز ندارد.

فارس: ظرفیت بین المللی دانشگاه پیام نور چگونه است؟

تقی زاده: دانشگاه پیام نور در 57 کشور شعبه و بیش از 6 هزار دانشجوی بین المللی دارد، به تازگی با موافقت هیات امنای دانشگاه در کشورهای سوریه و لبنان هم مراکز خواهیم داشت، مقدمات راه اندازی ای شعبه‌ها هم فراهم شده است.

درخواست تاسیس شعبه دانشگاه پیام نور در پاکستان و یمن را هم به هیات امنای دانشگاه داده‌ایم و منتظر تایید برای فراهم کردن مقدمات راه‌اندازی هستیم.

شبکه دانشگاه های مجازی جهان اسلام که مقر آن دانشگاه پیام نور است از 57 کشور جهان اسلام تشکیل شده و بیش از 37 میلیون دانشجو دارد، باید از این ظرفیت استفاده کرد.

دانشگاه پیام نور در 50 رشته به زبان‌های عربی و انگلیسی و به زودی 16 مرکز بین المللی در ایران خواهد داشت.