قبل از برگزاری جلسه دفاع از رساله ارشد و دکتری، دانشجو موظف می‌باشد پایان‌نامه خود را به فرمت دانشگاهش درآورده و به تایید استادراهنما و داوران برساند. لذا فرمت‌بندی پایان‌نامه باید طبق اصول و به درستی انجام شود تا موجب رد پایان‌نامه از جاب استاد راهنما و داور نشود.
پایان نامه نوشته ای است شامل چکیده پایان نامه به فارسی، فهرست تفصیلی مطالب، فهرست تصاویر، جداول و نمودارها،مقدمه و تاریخچه مختصر، مروري برکارهاي انجام شده و آخرين اطلاعات تئوري، عملکرد تحقيقي و عملي نتايج،بحث و پيشنهادات ، فهرست منابع و ماخذ و چکيده پايان نامه به انگليسي که توسط دانشجو و با هدايت و نظارت استاد راهنما و همکاري استادان مشاور (در صورت داشتن)تنظيم و تدوين مي شود. عایت این شیوه نامه از جانب دانشجویان برای حفظ هماهنگی بین پایان نامه ها الزامی است.
فرمت‌بندی پایان‌نامه بر اساس فرمت خاص تعیین شده هر دانشگاه انجام می‌شود و معمولا فرمت هر دانشگاهی با دانشگاه دیگر تفاوت‌هایی دارد.
در این مطلب میخواهیم شما را با معنی فرمت‌بندی پایان‌نامه و چگونگی انجام آن آشنا کنیم.
فرمت‌بندی یک پایان‌نامه شامل موارد زیر می‌باشد:
تنطیم این موارد باید طبق شیوه‌نامه دانشگاهی تنظیم گردد. در ادامه شیوه‌نامه دانشگاه ازاد را بررسی می‌کنیم.
از ابتدایی ترین صفحه پایان‌نامه که روی جلد می‌باشد تا انتهایی‌ترین آنکه پشت جلد می‌باشد بر اساس فرمت هر دانشگاهی باید انجام شود. حتی رنگ جلد پایان‌نامه شما را هم دانشگاه تعیین می‌کند. ترتیب یک پایان‌نامه به شرح زیر می‌باشد:
- فرم زرکوب روی جلد به فارسی
- فرم داخلی جلد به فارسی
- بسم ا…الرحمن ارحیم
- تقدیم (اختیاری)
- تائیدیه هیئت داوران
- اظهارنامه دانشجو
- حق چاپ و تکثیر و مالکیت نتایج (Copyright and Ownership)
- تقدیر و تشکر (اختیاری)
- چکیده پایان نامه به فارسی
- فهرست مطالب
- فهرست جدولها، نمودارها و اشکال
- فهرست علائم و اختصارات
- متن پایان نامه
- نتایج وتحقیقات آتی
- پیوستها (ضمیمه۱،ضمیمه۲،…)
- لیست مقالات ارائه شده
- مرجع ها و ماخذها
- چکیده پایان نامه به انگلیسی
- فرم داخلی جلد به انگلیسی
- فرم زرکوب روی جلد به انگلیسی
* عطف جلد: همان قسمتی است که در شیراه پایان‌نامه درج می‌شود که باید شامل عنوان پایان‌نامه و نام نویسنده باشد.
همان‌گونه که توضیح داده شد فرمت هر دانشگاهی متفاوت هست و ترتیب فصول در هر دانشگاهی می‌تواند نسبت به دانشگاه دیگری متفاوت باشد. ولی به طور کلی یک پایان‌نامه شامل فصول زیر می‌باشد:
متن نوشته شده پایان نامه باید از نظر فونت نوشتاری و حاشیه‌های کنار صفحه و ... مطابق با شیوه‌نامه دانشگاه باشد. به عنوان مثال در شیوه‌نامه دانشگاه ازاد به این شکل می‌باشد که:
۱- متن باید یک خط در میان تایپ شود. فاصله بین سطرهای متن یک سانتی متر باشد.
۲- تمامی متن پایان نامه باید توسط یک فونت تایپ شده باشد.البته عناوین اصلی و فرعی با فونتی بزرگتر از فونت متن تايپ شود.
۳- تمامی متن پایان نامه، معادلات ریاضی، علائم بکار برده شده می بایست بوسیله کامپیوتر تایپ شوند. متن يا فرمول دست نويس به هيچ عنوان پذيرفته نمي شود.
۴- تمامی جدولها و نمودارها می بایست کامپیوتری باشند.
۵- حاشیه متن از سمت راست و چپ هر صفحه پایان نامه ۳ سانتی متر و حاشیه ای بالا و پائین نیز باید ۵/۲ سانتی متر باشند. اين دستور شامل متن، نمودارها و ديگر قسمتهاي پايان نامه نيز مي باشد.
شیوه رفرنس‌دهی در هر دانشگاهی نیز می‌تواند متفاوت باشد؛ برای مثال در شیوه‌نام دانشگاهی ممکن است رفرنس‌دهی بر اساس ونکوور مد نظر باشد و در دانشگاهی دیگر رفرنس‌دهی بر اساس APA مورد تایید باشد. به روشی از رفرنس‌دهی اشاره می‌شود:
۱- نویسنده
۲- عنوان مقاله
۳- منبع: کنفرانس، ژورنال علمی و …
۴-صفحات
۵-سال انتشار
مثال: N.H. Malik, A.H. Al-Babrani” Influence of the Terminal Capacitor on the performance characteristics of a self Excited Induction Generator” , IEE proc, part.C,V۰۱.۱۳۷n۲, pp.۱۶۸-۱۷۳, March ۱۹۹۰.
۱-نویسنده
۲-عنوان کتاب باخط ریز
۳- ناشر
۴-سال انتشار
مثال: J.J Craig, (Introduction to Robotics: Mechanics and Control,) Addison Wesley, ۱۹۸۶
1) جملات متن پایان‌نامه باید حدالامکان کوتاه باشد و قواعد دستور زبان فارسی در آن رعایت شود.
> پس بسیار مهم هست که متن پایان‌نامه شما توسط یک ویراستار حرفه‌ای ویرایش ادبی شود.
2) زمانی که قصد رفرنس‌دهی درون متنی را دارید باید شماره رفرنس داخل پارانتز و در انتهای جمله یا پاراگراف و قبل از علامت نقطه قرار بگیرد.
3) کلیه واحدها در سیستم SI داده شود. کاربرد سیستم متری و یا اینچی در کنار واحدهای SI مانعی ندارد.
4) اگر قصد استفاده از تصویری بصورت فتوکپی یا اسکن شده در پایان نامه خود را دارید باید تصویر کاملا واضح و از کیفيت خوبي برخوردار باشد.
5) بطور کلی اهمیت پایان نامه صرفا به نوآوری های نگارنده بستگی دارد. لذا از مطالب تکراری، کلاسیک و متعلق به دیگران در حد امکان پرهیز کنید.
6) نوشتن برنامه کامپیوتری بطور مفصل در پایان نامه ضرورت ندارد و در صورت نیاز با نظر استاد راهنما در ضمیمه آورده شود در هرحال نباید بیش از ۲ تا ۳ صفحه باشد.
7) عناوین اصلی Bold و با قلم ۱۴ و با شماره گذاری
8) عناوین فرعی درجه بعد Bold و باقلم ۱۲ و با شماره گذاری
9) عناوین فرعی تر بعدی ساده (غیر Bold) و با قلم ۱۲ و با شماره گذاری
10) متن اصلی با قلم ۱۴ نوشته شود.
11) هر پاراگرافی با Indent آغاز گردد.
12) از اشکال سیاه و سفید حتی الامکان استفاده گردد.
13) مطالب جداول و عناوین محورهای شکل ها فارسی اختیار شود مگر در فصل مرور بر ادبیات موضوع و در صورتیکه از کارهای دیگران عینا شکلي نقل مي شود بلحاظ امانت داري،محورهاي لاتين عنوان نويسي شود. ( عين مرجع اصلي)
14) از ذکر نام مشاور / مشاورین پایان نامه روی جلد خودداری گردد.
15) زبان نوشتاری پایان نامه فارسی می‌باشد.
16) عناوین شکل در زیر آن آورده شود در صورتیکه کمتر از یک خط است بصورت مرکزی و رد صورتیکه بیش از یک خط است justify شود.
17) عناوین جداول در بالای آنها و در صورتیکه یک خط یا کمتر است بصورت مرکزی و در صورتیکه بیش از یک خط است بايد justify شود.
18) اصل کلمات اساسی لاتین که به فارسی برگردانده می شوند در پاورقی هر صفحه با شماره ارجاع آورده شود. مثلا اسامی نویسندگان خارجی و یا اصلاحات علمي
19) جنس کاغذ به کار رفته در پایان نامه باید از یک نوع باشد و اندازه آن A۴ باشد.
بعد از انجام فرمت بندی فراموش نکنید که باید پایان نامه خود را بر روی لوح فشرده (CD) ضبط نموده و یک نسخه از CD را به تحصیلات تکمیلی دانشگاه تحویل و متن پایان نامه را در پایگاه الکترونیکی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات وارد نمايید.
اغلب دانشجویان تحصیلات تکمیلی در زمان نگارش پایان‌نامه و فراهم‌آوردن شرایط دفاع زمان کافی برای فرمت‌بندی پایان‌نامه‌شان را ندارند، این امر برای دانشجویانی که شاغل نیز هستند بیشتر به چشم می‌خورد. اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که زمان کافی برای ویرایش ادبی پایان‌نامه و یا تنظیم آن بر اساس فرمت دانشگاهی‌تان را ندارید میتوانید کار خودتان را به موسسات حرفه‌ای و متخصص در این زمینه بسپارید.
شما میتوایند کار ویرایش ادبی و تنظیم فرمت دانشگاهی پایان‌نامه تان را به موسسه اشراق بسپارید. یکی از چندین دلیلی که موسسه اشراق را برای همکاری انتخاب خواهید کرد هزینه‌های پایین و دانشجویی این موسسه و تخفیفات ویژه است که برای دانشجویان ارائه می‌دهد. برای ثبت سفارش کافی هست با کارشناسان موسسه اشراق تماس بگیرید. راهنمایی‌های لازم خدمت شما در اولین تماس ارائه خواهد شد.
اینستاگرام
تلگرام