اشراق: مقاله علمی معمولا در نتیجه پژوهش منطقی، ژرف و متمرکز نظری، عملی یا مختلط، به کوشش یک یا چند نفر در یک موضوع تازه و با رویکردی جدید در جهت دستیابی به نتایجی تازه، تهیه و منتشر می گردد.
مقاله علمی در واقع گزارشی است که محقق از یافته های علمی و نتایج اقدامات پژوهشی خود برای استفاده سایر پژوهشگران، متخصصان و علاقه مندان به دست می دهد. تهیه گزارش از کار علمی انجام شده از مهم ترین بخش پژوهشگری به شمار می آید. زیرا اگه پژوهشگر نتواند دستاوردهای علمی خود را جایی ثبت کرده و در اختیار سایر محققان قرار دهد، هر اندازه هم که پژوهش او مهم باشد و تلاش زیادی کرده باشد، به پیشرفت علم کمکی نخواهد کرد، چون رشد و گسترش هر علمی از طریق ازائه و به هم پیوستن دانش فراهم آمده از سوی فرد فرد اندیشمندان آن علم تحقق می یابد.
همانطور که خود فرد در نگارش مقاله از دستاوردهای علمی دیگران استفاده کرده است، دیگران نیز باید بتوانند به یافته های پژوهشی او دسترسی پیدا کنند و با استفاده از آنها فعالیت های علمی خود را سازمان داده، در ترمیم و تکمیل آن بکوشند.
از امتیازهای مهم یک مقاله می توان به مختصر، مفید بودن و جامع بودن آن اشاره کرد، زیرا محقق می تواند حاصل چندین ساله پژوهش خود در یک رساله، پایان نامه، پژوهش یا حتی یک کتاب را به اختصار در یک مقاله علمی بیان کند تا پژوهشگران دیگر بتوانند با مطالعه آن مقاله از کلیات آن آگاهی یابند و در صورت نیاز بیشتر، به اصل آن تحقیقات مراجعه کنند.
لازم است محققان با شیوه توین مقالات علمی آشنا باشند تا بتوانند با استفاده از شیوه های صحیح، با سهولت، نتایج تحقیقات و مطالعات خود را به صورت مقاله در اختیار علاقه مندان قرار دهند. نوشتن مقاله مستلزم اصول ضوابطی در ابعاد مختلف محتوایی، ساختاری و نگارشی است.
یکی از مهم ترین بخش، بخش محتوایی و ارزشمندی کیفی آن است. مقاله باید یافته های مهمی را در دانش بشر گزارش نماید و دارای پیامی آشکار باشد، بنابراین پیش از تهیه مقاله، محقق باید از خود بپرسد که آیا مطالبی که میخواهد نگارش کند آن قدر مهم است که انتشار آن قابل توجیه باشد. آیا دیگران از آن بهره خواهند برد؟ و آیا نتایج پژوهش او، کار آنها را تحت تاثیر قرار خواهد داد؟(هومن، 1378، ص 82). اینجا به چند معیار و اصول محتوایی پژوهش علمی اشاره می گردد که توجه به آنها قبل از نگارش مقاله در بالا بردن کیفیت مقاله تاثیر به سزایی خواهد داشت.
برای نگارش یک مقاله نه تنها باید به ارزش های محتوایی دقت کرد بلکه باید مقاله از ساختاری ارزشمند نیز پیروی کند. امروزه تحقیقات فراوانی انجام می شود، اما تنهابخش کوچکی از آنها در مقالات منتشر می گرد.یکی از دلایل آن، عدم مهارت محقق در تهیه و تدوین ساختاری مقاله علمی است.
ساختار مقاله و تهیه گزارش از یک پژوهش علمی، با توجه به روش به کار گرفته شده در پژوهش متفاوت است. دانشمندان در تقسیم بندی کلی، روش های استفاده شده در علوم را به دو قسمت تقسیم می کنند. روش های کمی که در آنها از داده های کمی در تحقیق استفاده می شود(تحقیقات میدانی) و روش های کیفی که در آنها از داده های کیفی(تحقیقات کتابخانه ای) استفاده می شود(سرمد و همکاران، 1379، ص 78).
این بخش جز بخش های مهم مقاله است و باید به طور مختصر و خلاصه، مضمون اصلی پژوهش را نشان دهد.
عنوان مقاله باید جذاب باشد یعنی به گونه ای انتخاب شود که نظر خوانندگان را که معمولا ابتدا فهرست عناوین مندرج در یک مجله علمی را می خوانند به خود جلب نماید.همچنین عنوان باید کوتاه و گویا و تنها بیانگر متغیرهای اصلی پژوهش باشد.
بعد از عنوان پژوهش، نام مولف یا مولفان ذکر می شود و در سطر زیر آن، نام دانشگاه یا موسسه که هر یک از مولفان در آن مشغول به کارند، می آید. اگر پژوهش توسط چند شخص که همه آن ها در موسسه یا دانشگاه واحدی مشغول هستند نگارش شود، نام موسسه یک بار، آن هم به دنبال نام مولفان ذکر می شود. اما اگر هر یک از مولفان به سازمان خاصی وابسته باشند، باید بعد از نام هریک از آنان، بلافاصله نام موسسه ای که به آن وابسته اند، ذکر شود.ترتیب نام قرار گرفتن مولفان به دنبال یکدیگر،معمولا به میزان مشارکت آنها در فرایند پژوهش مربوط میشود. اما اگر میزان مشارکت آنها یکسان باشد، اسامی آنان به ترتیب حروف الفبا به دنبال هم قرار می گیرد.
چکیده خلاصه جامعی از محتوای یک گزارش پژوهشی است که همه مراحل و اجرای اصلی پژوهش را در خود دارد. هدف ها، پرسش ها، روش ها، یافته ها و نتایج پژوهش به اختصار در چکیده اورده می شود.در متن چکیده باید از ذکر هرگونه توضیح اضافه خودداری شود. مطالب چکیده باید نوشته خود پژوهشگر باشد نه به صورت نقلی .
معمولا در انتهای چکیده، واژگان کلیدی پژوهش را بیان میکنند تا به خواننده کمک کنند تا بفهمد چه مفاهیم و موضوعاتی در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است. معمولا با توجه به حجم و محتوای مقاله، پنج تا هفت واژه کلیدی در هر مقاله بیان می شود.
اینستاگرام
تلگرام