آموزش رفرنس نویسی درون متنی و برون متنی با مثال

اغلب در دوره‌های تحصیل خود، در تمامی مواقع خواسته یا ناخواسته دچار سرقت ادبی (plagiarism) می‌شویم؛ در تحقیق‌های مختلفی که انجام می‌دهیم یا در مقاله‌نویسی‌های مختلف برای مدارس، پایان‌نامه ارشد و دکتری. برای اینکه دچار سرقت ادبی نشویم، باید لیست کاملی از اطلاعات نویسنده یا صاحب ایده را در پایان نوشته‌ی خود تحت عنوان منابع تحقیق درج نمایید. به این عمل در اصطلاح رفرنس‌نویسی یا ارجاع‌دهی می‌گویند.

رفرنس پایان نامه

سبک رفرنس نویسی APA

روش رفرنس‌نویسی (APA (American Psychological Association برای مؤسسه‌های دانشگاهی توسط انجمن روانشناسی آمریکا به وجود آمد. این روش رفرنس‌نویسی اغلب برای کارهای پژوهشی و تحقیقات اجتماعی مورد ارجاع قرار می‌گیرد. در روش رفرنس‌نویسی APA از هر چهار طرف کاغذ یک اینچ (معادل 2.54 سانتی‌متر) فاصله در نظر گرفته می‌شود. فونت مورد استفاده در این سبک اغلب Times New Roman است. در روش ارجاع‌دهی APA قسمتی از اطلاعات منبع در متن به‌صورت خلاصه ذکر می‌شود و توضیح کامل‌تر منابع مورد استفاده در انتهای فایل متنی، یا همان قسمت منابع، ذکر می‌شود. دلایل برتری روش APA بر دیگر روش‌های رفرنس‌دهی عبارتند از:

مورد قبول بسیاری از ژورنال‌ها و انجمن‌های علمی معتبر بین‌المللی است.
به طور مداوم مورد بازنگری قرار می‌گیرد.
با بسیاری از نرم‌افزارهای مدیریت منابع علمی مانند EndNote سازگار است.
توسط بسیاری از پایگاه‌های اطلاعات علمی مورد قبول واقع شده و در هنگام جستجوی اطلاعات می‌توان اطلاعات را بر اساس آن دریافت نمود.
نحوه نگارش منابع بر اساس سبک APA در داخل متن و در انتهای قسمت منابع انجام می‌شود.
مرسوم‌ترین شیوه مأخذنویسی در جهان به شمار می‌رود و بر دیگر شیوه‌هایی که برای تسریع در نوشتن، تایپ و انتشار مورد استفاده قرار می‌گیرند، برتری دارد و از سوی بسیاری از مجلات و انجمن‌های علمی مورد قبول واقع شده است.

رفرنس نویسی APA در داخل متن

برای مثال، اگر قسمتی از نوشته‌ی یک کتاب را مورد استفاده قرار می‌دهیم، بعد از اتمام جمله در داخل پرانتز، نام کتاب، نام نویسنده و سال انتشار را به‌عنوان رفرنس آن نوشته می‌آوریم. اگر متن استفاده‌شده دو نویسنده داشته باشد، نام هر دو را در پرانتز قید می‌کنیم و اگر بیش از دو نویسنده داشته باشد، به نوشتن نام اولین نویسنده و «و همکاران» در داخل متن اکتفا می‌کنیم.

اگر نوشته‌ای که از کتاب یا جایی گرفته شود، نقل قول مستقیم باشد، لازم است رفرنس‌دهی آن به این شکل باشد

نقل قول مستقیم: (فتاح، 1386، صفحه 103).
نقل قول غیرمستقیم: (فتاح، 1386).

رفرنس‌دهی کتابی که تألیف باشد به این سبک است

اگر مؤلف آن فقط یک نفر باشد: (چیت‌چیان، 1387، صفحه 102).
اگر دو نفر مؤلف داشته باشد: (طلوعی، حسین‌زاده‌لطفی، 1387، صفحه 104).
اگر سه نفر مؤلف داشته باشد: (علی‌محمدزاده، موحدی، هریسی، 1387، صفحه 90).
اگر بیش از سه نفر مؤلف داشته باشد: (دلگشایی و دیگران، 1386، صفحه 101).

رفرنس‌نویسی کتاب ترجمه در داخل متن به صورت زیر است

(گوتگ، 1935، صفحه 100).

رفرنس‌دهی مقاله در داخل متن

اگر مؤلف مقاله یک نفر باشد: (توفیقی، 1387، صفحه 16).
اگر مؤلف مقاله دو نفر باشد: (نصیری‌پور، مسعودی‌اصل، 1387، صفحه 16).
اگر مؤلف مقاله سه نفر باشد: (طالبی، قنبری‌همدانی، علی‌محمدزاده، 1385، صفحه 100).
اگر مؤلف مقاله بیشتر از سه نفر باشد: (تایلر و دیگران، 2007، صفحه 351).

رفرنس‌دهی از اینترنت در داخل متن

(صالحی امیری ، 1386).

رفرنس‌دهی از پایان‌نامه یا تحقیق

اگر نویسنده یا مؤلف یک نفر باشد: (صالحی‌امیری، 1347، صفحه 60).
اگر نویسنده یا مؤلف دو نفر باشد: (حریرجی، ظفرقندی، صفحه 41).
اگر نویسنده یا مؤلف سه نفر باشد: (نصیری‌پور، علی‌محمدزاده، حسینی، صفحه 20).

رفرنس‌دهی سخنرانی (برنامه تلویزیونی)

(واعظ مهدوی، 1385)

اگر می‌خواهید مطلبی را از یک منبع ذکر کنید که خود آن را از منبع دیگری آورده است، کافی‌ست به منبع اصلی در متن اشاره کنید، اما در رفرنس داخل پرانتز منبع دوم را ذکر نمایید. اگرچه معمولاً دانشجویان صرفاً از منبع اول یا دوم جهت رفرنس‌دهی استفاده می‌کنند، اما شیوه صحیح بر اساس روش APA به این صورت است: Johnson argued that… (as cited in Smith, 2003, p. 102).

نکته: فراموش نکنید از کاما برای جدا کردن قسمت‌های مختلف منبع (نام نویسنده، سال انتشار، صفحه) استفاده نمایید.

رفرنس دهی

رفرنس نویسی APA در خارج از متن (قسمت منابع)

در این مرحله، مشخصات کامل آورده می‌شود. برای مرتب کردن منابع نباید از شماره‌گذاری استفاده کرد، بلکه باید به تبعیت از شیوه رایج جهانی از ترتیب حروف الفبا استفاده نمود.

رفرنس‌دهی کتاب تألیفی

اگر یک نفر مؤلف داشته باشد:
علی‌محمدزاده، خلیل. (1388). قطره‌ای از باران. تهران: انتشارات فردوس.
کتاب با یک نویسنده:
کریمی، یوسف. (1375). روان‌شناسی اجتماعی: نظریه‌ها، مفاهیم و کاربردها. تهران: نشر ارسباران.
اگر دو نفر مؤلف داشته باشد:
طبیبی، جمال‌الدین؛ ملکی، محمدرضا. (1390). اسم کتاب. محل نشر: نام انتشارات.
کتاب با دو نویسنده:
مارشال، کاترین و راسمن، گرچن ب. (1995). روش تحقیق کیفی. ترجمه: علی پارسائیان و سیدمحمداعرابی (1377). تهران: انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
اگر بیش از سه نفر مؤلف داشته باشد:
حسینی، سیدمجتبی و دیگران. (1386). اسم کتاب. محل نشر: انتشارات.

رفرنس‌دهی کتاب ترجمه

لئوک، گاه. چی؛ هوم، چوآ. ز؛ سی‌کت، ان‌جی. (2006). پوست آسیایی (اطلس رنگی مرجع بیماری‌های پوست). ترجمه: علی‌محمدزاده‌خلیل و سایرین (1389). تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.

رفرنس‌دهی از مجله

احمدی، احد. (1384). رویکردهای برنامه درسی. مجله نوآوری‌های آموزشی، سال هفتم، شماره 4، صفحه 32-26.

رفرنس دهی از فصل نامه

حریرچی، ایرج. (1387)، اسم مقاله. فصل نامه مرکز تحقیقات سرطان سینه، شماره 7.

رفرنس دهی از مقاله اینترنتی

دلاور، علی. ( 1387)، اسم مقاله. آدرس اینترنتی، در انتها, تاریخ دسترسی به منبع نیز قید می شود.

رفرنس‌دهی از مقاله اینترنتی

دلاور، علی. (1387). اسم مقاله. آدرس اینترنتی، در انتها تاریخ دسترسی به منبع نیز قید می‌شود.

APA

رفرنس‌دهی از پایان‌نامه

مهدوی، سیدمحمدصادق. (1386). عنوان پایان‌نامه، سال دفاع، نام دانشگاه.

سخنرانی (کاست، برنامه تلویزیونی)

شریعتی، علی. (1388). اسم برنامه تلویزیونی: روز پخش.
جاسبی، عبدالله. (1369). دانشگاه آزاد اسلامی و توسعه سیاسی و اقتصادی. حسینیه ارشاد. کاست شماره 122.

رفرنس‌دهی از جزوه دانشگاهی

دلاور، علی. (1386). جزوه روش تحقیق. دانشگاه علوم تربیتی علامه طباطبایی.

رفرنس‌دهی ویراستار و گردآورنده

سلطانی، پوری. (1367). قواعد و ضوابط چاپ کتاب شامل ضوابط انتشاراتی شیوه خط فارسی کتابنامه فارسی. تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی، کتابخانه ملی ایران. صفحه 80.

رفرنس‌دهی بدون ناشر و محل انتشار

کسایی، خسرو. (1362). چگونه عکس رنگی چاپ کنیم؟ تکنیک‌های تاریکخانه. [بی‌جا: بی‌نام]، صفحه 230.

رفرنس‌دهی از روزنامه

آموزش و پرورش نخستین منزلگاه بازسازی فرهنگی. (پنجم مهرماه 1367). اطلاعات. شماره 1343. صفحه 5.

رفرنس‌دهی از ویرایش

محسنی، منوچهر. (1353). جامعه‌شناسی عمومی (ویرایش دوم). تهران: طهوری.
Helfer, M. E., Kempe, R. S., & Krugman, R. D. (1997). The battered child (5th ed.). Chicago, IL: University of Chicago Press
کتاب ویراستاری‌شده: کتابی است که هر فصل آن توسط یک یا چند نویسنده نگارش شده، ولی مسئولیت کل کتاب به‌عهده ویراستار(ان) است که مسئولیت تنظیم مطالب را بر عهده دارند:
گیبس، گراهام. (2003). ده سال بهبود یادگیری دانش‌آموز. در کریس راست (ویراستار): بهبود یادگیری دانش‌آموز، (صص 9-26). بریتانیا: انتشارات دانشگاه آکسفورد.

رفرنس‌دهی از منابع چاپ‌نشده: پایان‌نامه‌ها و گزارش‌های پژوهشی

خامسان، احمد. (1374). بررسی مقایسه‌ای ادراک خود در زمینه تحولی و سلامت روانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه تهران (چاپ‌نشده).
خامسان، احمد؛ آیتی، محسن؛ تفضّلی‌مقدم، عباس. (1380). بررسی مشکلات و نحوه گذراندن اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه بیرجند. گزارش طرح پژوهشی مصوب دانشگاه بیرجند.

رفرنس‌دهی از مقالات: مجموعه مقالات همایش‌ها

خامسان، احمد. (1386). چالش‌های ایجاد برنامه‌های دکتری برخط. در مجموعه مقالات همایش تأملی بر دوره‌های دکتری ایران (صص 36-24). مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، تهران، اردیبهشت 1386، دانشگاه پیام نور.

APA

سخن آخر

با توجه به نیاز مشتریان عزیز اعم از دانشجویان و اساتید دانشگاه، موسسه انتشاراتی اشراق با گزینش دقیق و چندمرحله‌ای تیم فنی خود، در صدد ارائه خدمات با حفظ نهایت تعهد در امانت‌داری و کیفیت است تا دغدغه‌ی مراجعین برای خدمات مقاله را برطرف سازد.