آشنايي با نحوه نگارش خلاصه مقالات كيفي (Qualitative Articles)

در مقالات كيفي تلاش بر توضيح كيفي و به دور از عدد و رقم روابط علت و معلولي پديده ها در محيط طبيعي خود آنهاست. در اين پژوهش ها تلاش می گردد كه به جاي تعيين اندازه اثر، به درك چگونگي اثر پرداخته شود.

 مطالعات كيفي با دو هدف انجام مي گيرند: يا به منظور بررسي اثبات ارتباط كيفي بين دو پديده ( به عنوان زير بنايي براي انجام تحقيقات كمي بيشتر)  و يا به منظور درك روابط پيچيده بين پديده ها و حوزه هايي كه شيوه هاي كمي نمي توانند به آن حوضه ها نفوذ كنند و نمي توان با عدد و رقم آن ها را تفسير كرد. مانند: مطالعات مربوط به سيساست هاي نظام سلامت و يا مطالعاتي كه به بيان ديدگاه قشر خاصي در مورد يك پديده خاص مي پردازند. بايد توجه داشت كه تحقيقات كيفي در نقطه مقابل تحقيقات كمي مرسوم قرار ندارند، بلكه آنها هماهنگ و مكمل يكديگر هستند. در ادامه نكاتي در مورد شيوه نگارش خلاصه مقالات كيفي بيان مي گردد:

• اجزاي اصلي خلاصه مقالات كيفي مشابه با مقالات پژوهشي اصيل مي باشد فقط به جاي قسمت "مواد و روش ها" ، قسمت "روش بررسي" وجود دارد.
• در عنوان مقالات كيفي بهتر است كلمه "مطالعه كيفي" آورده شود تا نوع مطالعه به خواننده القا شود. به عنوان نمونه: ديدگاه دانشجويان تحصيلات تكميلي در مورد موانع و تسهيل كننده احياي رويكرد مرجعيت علمي در ايران؛ يك مطالعه كيفي.
• در قسمت سابقه و هدف ضمن تبيين پيش زمينه تحقيق بايد ضرورت انجام اين تحقيق به صورت كيفي بيان گردد. در تهيه اين مقالات تعيين يك سوال تدوين شده مشخص و روشن از اهميت ويژه اي برخوردار است كه به اين سوال در قسمت سابقه و هدف بايد اشاره گردد.

در قسمت روش بررسي به موارد زير بايد اشاره گردد:

1. رويكرد (نوع) مطالعه كيفي.
   مطالعات كيفي انواعي دارند كه در قسمت روش بررسي بايد به آن اشاره گردد. رويكرد انتخابي بايد با سوال پژوهش تناسب داشته باشد. انواع مختلف پژوهش كيفي عبارتند از: پديدار شناسي (Phenomenology)، قوميت شناسي (Ethnography)، جامعه شناسي (Grounded theory)، نشانه شناسی (Semiotics) و کردار شناسی (Ethology).  
2. محيط پژوهش.
   منظور از محيط پژوهش تنها ذكر مكان پژوهش نيست، بلكه ذكر جامعه مورد پژوهش، اعتقادات، فرهنگ و ويژگي هاي جامعه شناختي آن را هم شامل مي شود. ذكر اين موارد زمينه انجام تحقيق را مشخص مي كند.
3. روش نمونه گيري.
4. شيوه هاي جمع آوري و آناليز اطلاعات.
   محقق بايد به ابزار يا روشي كه به وسيله آن اطلاعات را جمع آوري مي كند (فيلم برداري، مصاحبه، مشاهده، پرونده خواني و...) اشاره كند. همچنين مطالعات كيفي روشهاي آناليز مخصوص به خود را دارند (مانند كدگذاري كلمات) كه بايد ذكر شود.
5. نحوه رعايت مسائل اخلاقي.
   از آنجا كه مطالعات كيفي با اطلاعات خصوصي و بعضا محرمانه (مانند نگرش، رفتار، اعتقادات و...) افراد سر و كار دارد در قسمت روش بررسي بايد به شيوه رعايت اخلاق اشاره گردد.

در قسمت يافته ها بايد به نتايج اطلاعات استخراج شده و نتايج حاصل از آناليز اشاره گردد و با استفاده از اين اطلاعات پاسخي براي سوال پژوهش كه در قسمت سابقه و هدف گفته شده بود ارائه گردد.