در بسیاری از متون از کلمهٔ «پایان‌نامه» برای نوشتار پایان دورهٔ دورهٔ کارشناسی یا کارشناسی ارشد و از کلمهٔ «تز» یا «رساله» برای نوشتار پایان دورهٔ دکتری استفاده می‌شود.
پایان‌نامه با عنوان و محتوای تکراری در هیچ سیستم آموزشی و در هیچ مقطع تحصیلی‌ای تعریف نشده‌است و همهٔ دانشجویان موظف به نگارش پایان‌نامه با موضوع و محتوای جدید هستند. اغلب پایان‌نامه‌های دوره کارشناسی به صورت نوشتاری حاصل از گردآوری تحقیقات دیگر می‌باشد. در حالی که پایان‌نامه در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری لزوماً باید موضوع جدیدی را مورد هدف قرار دهد.
اطلاعیه پشتیبانی از پایان نامه های دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی و اعطای پژوهانه به پایان‌نامه‌های کارشناسی‌ارشد و رساله‌های دکتری تخصصی
بنیاد ملّی نخبگان از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی،که یکی از نیازهای پژوهش بنیاد را برطرف کند، پشتیبانی می‌کند. مهم‌ترین نکات این موضوع به شرح زیر است:
الف. محورهای پژوهش موردنیاز
1. مبانی نظری مفهوم نخبگی
2. نظام شناسایی دانش‌آموزان مستعد برتر
3. نظام سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی آموزشی، تربیتی و هدایتی برای دانش‌آموزان مستعد برتر
4. شاخص‌ها و سنجه‌های شناسایی دانشجویان مستعدبرتر
5. نظام آموزشی و هدایتیِ دانشجویان مستعدبرتر
6. نظام سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و مدیریتیِ مناسب در محیط‌های علمی و فنّاورانه
7. طراحی نظام به‌کارگیری و اثرگذاری نخبگان علمی، فنّاورانه و فرهنگی در کشور
8. روش‌های مناسب برای الگوسازی و تکریم نخبگان علمی، فنّاورانه و فرهنگی
9. نظام شناسایی استعدادهای هنری، ادبی، قرآنی، مدیریتی، فرهنگی، حوزوی، صنعتی و فنّاورانه
10. اخلاق نخبگی و فرهنگ نخبگانی در اسلام و ایران
11. تاریخ نخبگی و نخبگان در ایران و جهان
12. نظام‌های آموزشی و پژوهشی ویژه نخبگان در جهان
13. نهادهای تخصصی ـ حرفه‌ای و نقش آنها در نظام نخبگانی
14. پژوهش‌های مرتبط با سند راهبردی کشور در امور نخبگان
15. نظام چرخش نخبگان و خروج نخبگان از چرخه خدمت
16. آسیب‌شناسی برنامه‌های موجود در حوزه‌های شناخت، جذب و هدایت اجتماعات نخبگانی
17. نیازسنجی روانی ـ عاطفی و شغلی ـ اجتماعی اجتماعات نخبگانی
18. مفاهیم اختراع، اکتشاف، نوآوری و روش‌های علمی ارزیابی آنها
19. بازنگری نظام علمی و فنّاورانه کشور برای نخبه‌شناسی و نخبه‌پروری
20. بازنگری نظام‌های اجرایی و صنعتی کشور برای نخبه‌گزینی و نخبه‌گماری
ب. مبلغ پژوهانه
1. سی میلیون ریال برای دانشجویان کارشناسی‌ارشد
2. شصت میلیون ریال برای دانشجویان دکتری تخصصی
3. از این اعتبار 75% به دانشجو و 25% به استاد(ان) راهنما پرداخت می‌شود.
· فرایند اجرا
دانشجویانی که موضوع پایان‌نامه‌شان مرتبط با محورهای پژوهشی است، می‌توانند به‌شرح زیر عمل کنند:
1. معاون پژوهشی دانشگاه/ پژوهشگاه، دانشجو را به همراه موضوع پژوهش و نسخه‌ای از طرح‌نامه مصوب پژوهشی به بنیاد ملّی نخبگان معرفی می‌کند. (نمونه نامه پیوست)
2. بنیاد پس از بررسی و تأیید طرح‌نامه، قرارداد اعطای پژوهانه را با دانشگاه/ پژوهشگاه عقد می‌کند.
3. پرداخت پژوهانه طی دو مرحله صورت می‌پذیرد:
الف. مرحله اول پس از عقد قرارداد بنیاد با دانشگاه
ب. مرحله دوم پس از دفاع موفقیت‌آمیز دانشجو در بنیاد
جناب آقای دکتر..........................
معاون محترم برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملّی نخبگان
باسلام و احترام، به‌پیوست طرح‌نامه پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد □، رساله دکتری تخصصی □، سرکار خانم/ جناب‌آقای ............. دانشجوی این دانشگاه/ پژوهشگاه که متناظر با محورهای پژوهشیِ مورد نیاز بنیاد ملّی نخبگان است، برای استحضار و صدور دستور مقتضی ارسال می‌شود.
ضمناً یادآور می‌شود این طرح‌نامه در تاریخ ........................ به تصویب شورای پژوهشی دانشگاه/ پژوهشگاه رسیده است که نسخه‌ای از صورت‌جلسه تصویب نیز ضمیمه شده است.
...........................
معاون پژوهش و فنّاووری
دانشگاه/ پژوهشگاه ...............
اینستاگرام
تلگرام