مقالات علمی ترویجی به مقالاتی گفته می شود که به ترویج یکی از رشته های علوم می پردازد و سطح آگاهیها و دانش خواننده را ارتقاء می بخشند .
مقالات علمی ترویجی همانگونه که از نام آن برمی آید ترویج و اشاعه و همچنین خلاصه کردن و استنتاج مباحث و ایده های دیگر پژوهشگران میباشد و معمولا اطلاعات منتشر شده در حوزه یک موضوع بخصوص در یک بازه ی زمانی را مورد بحث و بررسی قرار میدهد .اما این نکته حائز اهمیت است که تمامی امور ذکر شده را با ساختاری نو و تفسیری جدید ارائه میدهد و از انواع آن میتوان به مقالات مروری، تدوینی، ترجمه ای، و تحلیلی اشاره کرد که از میان آنها مقالات تحلیلی از ارزش و اعتبار بالاتری برخوردار هستند.
عنوان مقاله باید متناسب با موضوع، اهداف و نتایج پژوهش باشد و بتواند موضوع پژوهش را به طور خلاصه برای خواننده ارائه کند. عنوان نباید شامل کلمات یا عبارات اضافه باشد و حتی المقدور از یک سطر بیشتر نبوده و تا حد امکان جامع و مانع باشد.
اسامی نویسندگان معمولاً در زیر عنوان مقاله درج می شود. مشخصات، مرتبه علمی، آدرس، تلفن، فاکس و Email نویسنده (نویسندگان) به دو زبان فارسی و انگلیسی آورده می شود.
در چکیده مقاله، حدود (۱۵- ۵ ) سطر با گفتمانی گذشته نگر، اشاره می شود که در متن مقاله چه ارائه شده. چکیده مقاله، ضمن کوتاه بودن، باید گویا و سلیس بوده و کلیت متن مقاله را منعکس نماید.
کلیدواژهها، مفاهیم اصلی یک مقاله هستند که بیشترین تکرار را دارند و می توانند از عنوان مقاله استخراج شوند. واژگان کلیدی می تواند بین ۳ تا ۶ کلمه را در بر گیرد.
مقدمه شامل دو قسمت است: ابتدا معرفی موضوع مقاله در حدود (۱۵- ۵) سطر بمنظور آشنایی و نفوذ در خواننده. سپس حدود پنج سطر با گفتمانی آینده نگر، به مطالبی که در ادامه مقاله خواهد آمد اشاره می شود.
بر اساس عنوان مقاله، ممکن است دارای چند پاراگراف باشد. در هر پاراگراف به یک موضوع اشاره و بصورتی مستند (نام خانوادگی، سال، صفحه) از قول دیگر نویسندگان نقل قول می شود. در حقیقت در این تیتر، خواننده با مبانی نظری عنوان مقاله آشنا می‌شود. این تیتر بهتر است بین ۳۰-۱۰ سطر باشد.
این قسمت به اصل مقاله میپردازند. بر حسب عنوان و محتوای مقاله، ممکن است این قسمت بنا به ضرورت شامل چند پاراگراف و چند تیتر باشد. در هر صورت بر حسب اینکه عنوان و محتوای مقاله شما چیست، لازم است تیترهای مناسب و جذابی برای این شماره ها انتخاب نموده و در مورد آنها بصورتی کاملاً مستند مطلب نوشته شود. اصل مقاله بهتر است بین (۱۰- ۵) صفحه A4 باشد.
در این تیتر به خواننده گفته می شود که در متن مقاله چه ارائه شده و نوآوری مقاله چه بوده است. در حقیقت، گفته نویسنده در این تیتر باید با گفته او در پاراگراف دوم مقدمه سازگار و همخوان باشد. . این تیتر بهتر است حدود یک صفحه A4 بوده و در قالب یک جدول، نمودار، شکل، عکس، فرمول، و یا حداقل جملاتی زیبا، نوآوری (Contribution) مقاله را نشان دهد.
این تیتر حداقل شامل سه تیتر فرعیست. در این تیتر به خواننده گفته می شود که نظر و برداشت نویسنده از محتوای مقاله چیست، فواید خواندن این مقاله چیست، بعبارت دیگر مشروعیت و موجه بودن زحمات خود در نگارش مقاله را به خواننده میگوید. هدف از تیترهای فرعی، بحث و مقایسه می باشد. درواقع نویسنده نوآوری مقاله خود را با نوآوری حداقل یک مقاله یا تحقیق نویسندگان دیگر مقایسه، و شباهتها و تفاوتهای کار خود را با آنها مقایسه می‌کند. در هر صورت نکته بسیار مهم این است که خواننده فکر کند نویسنده یک چیز نو و بدیعی را به دنیای علم و دانش عرضه کرده است. این تیتر بهتر است بین (۱۵- ۵) سطر باشد.
تیتر نتیجه گیری و کاربرد موضوع در دنیای واقعی
نویسنده به خواننده میگوید که نوآوری او در چه زمان و مکانی میتواند مشکلی را از مشکلات دنیای واقعی حل نماید، و چگونه در دنیای واقعی میتواند مورد استفاده قرار گیرد. این تیتر بهتر است بین (۱۵- ۵) سطر باشد.
پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده
در این تیتر نویسنده راه را برای ادامه تحقیقات بوسیله دیگران و یا برای خود در آینده هموار نموده، و حداقل باید یک عنوان مقاله جدید(کوتاه، مناسب، زیبا و جذاب) مرتبط با مقاله حاضر خود را، به خواننده ارائه نماید.
در این قسمت نویسنده از کسانی که در اجرای تحقیق با او همکاری کرده اند قدردانی می‌کند. این قسمت بهتر است بین (۵- ۲) سطر باشد. البته این تیتر اختیاری است و میتواند نوشته نشود.
فقط منابعی که در متن مقاله مورد استناد قرار گرفته اند در این قسمت طبق الگوی مشخص ذکر می شوند. ابتدا منابع فارسی و بعد منابع انگلیسی ذکر می شوند. منابع استنادی مقاله باید(حداقل در چند مورد) بسیار جدید و نو باشند. سایتهای Magiran.com, Irandoc.ac.ir, Sciencdirect.com, Ebsco, Emerald, Google advanced search در شرایط امروز ایران بسیار مفیدند.
راههای ارتباطی با موسسه پژوهشی تحقیقاتی اشراق :
شماره تماس : 09149724933
ایمیل: isi.eshragh@gmail.com
اینستاگرام
تلگرام