آموزش مرحله به مرحله نگارش مقاله از پایان نامه ، نحوه انتخاب مجله صحیح و ارسال به مجلات معتبر بین المللی .
مقاله گزارش و یا نوشته ای است ، گاه کوتا و گاه طولانی در حجم های مختلف با توجه به هدف ارائه گزارش و نتایج حاصل از روند انجام آن می باشد . اصطلاح مقاله در زبان فارسی، پیش از این برای تعیین موضوع مجموعه ای از بحث های گفتاری و نوشتاری به کار می رفت. در واقع این اصطلاح معادل باب، بخش، فصل و گفتار بوده است؛ مانند "چهار مقاله ی نظامی عروضی" که به مناسبت داشتن چهار مبحث بدین نام خوانده شده است. البته این نام گذاری از نظامی نبوده و دیگران بعد از وی، این نام را برای کتاب وی برگزیده اند. تا پایان قرن سیزدهم مقاله برای گفتارها و موعظه ها نیز کاربرد داشت. سخنان و گفتار مشایخ صوفیه را نیز مقاله گفته اند؛ مانند "مقالات شمس تبریزی" و... ظاهرا مقالات در ادبیات معادل سخن و گفتار است.
منظور از نگارش مقاله از پایان ، استفاده از مطالب گردآوری شده در پایان نامه در قالب مقاله می باشد . پایان نامه های مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکترا ، حاصل آزمایش ها ، مطالعات ، تلاش ها و زحمات دانشجویان در چندین ترم و یا سال می باشد که محتوای علمی قوی را در بر دارد که باید این محتوای قوی در قالب یک یا چند مقاله خلاصه شود و در مجلات معتبر به چاپ برسد . منظور از نگارش مقاله از پایان نامه ، استخراج مقاله و خلاصه برداری و نکته برداری از پایان نامه در قالب مقاله استاندارد می باشد .
مجله نشریه ای و یا مجموعه از مطالب و گزارش ها در قالب نشریه و یا کتابچه هایی است که معمولا شامل یک موضوع یا موضوع های گوناگون می شود که در فواصل زمانی منظم و معینی به چاپ می رسد و هدف از انتشار آن اطلاع رسانی و افزایش آگاهی مطالعه کنندگان درباره آن موضوع یا موضوع ها می باشد.
نشریه و یا مجله ای که به انتشار گزارشات و مطالب در موضوع های خاص علمی می پردازد و هدف آن اطلاع رسانی و افزایش آگاهی جوامع خاصی از مطالعه کنندگان می باشد مجله علمی می گویند. نمایه یک مجله علمی بدین معناست که شناسه ای توسط پایگاه یا پایگاه های علمی به آن مجله علمی تخصیص داده می شود تا دسترسی به مجله مذکور و محتوایش راحت تر صورت گیرد . و باعث دیده شدن بهتر و راحت تر مجله و محتوای آن در جوامع می شود. پایگاه های علمی بین المللی و داخلی متعددی وجود دارند که این نمایه گذاری را انجام می دهند.و یک مجله می تواند به طور همزمان چندید نمایه علمی را داشته باشد . در مورد چاپ اولین مجله علمی صحبت های متعددی وجود دارد . برخی تاریخچه چاپ اولین مجله علمی را حدود 300 سال قبل اعلام کردند و برخی دیگر نیز تاریخ چاپ اولین مجله علمی را روز پنجم ژانویه 1965 بیان می کنند . اما مهم ترین سوالی که ممکن است برای هر دانشجویی ایجاد شود این است که در میان تعداد زباد مجلات علمی کدام مجلات معتبر هستند ؟ چه پایگاه و یا سازمانی این اعتبار را مشخص می کند ؟ و معیار این اعتبارسنجی چیست ؟ چگونه دو مجله علمی را از نظر اعتبار با یکدیگر مقایسه کنیم ؟ برای پاسخ به تمامی این سوال ها باید ابتدا با انواع مجلات علمی ، نحوه ارزیابی ، نمایه کردن مجلات و پایگاه های علمی آشنا شویم .
شناخته شده ترین پایگاه های علمی که به نمایه کردن مجلات علمی معتبر بین المللی می پردازند عبارت اند از:
ISI نشانه اختصاری مؤسسه اطلاعات علمی Institute for Science Information است که مهم ترین و معتبرترین نمایه Index برای مجلات علمی به شمار می آید. یکی از زیرمجموعه های این شرکت Web Of Science WOS است که نمایه ISI را، پس از بررسی های لازم، به مجلات علمی واجدالشرایط تخصیص می دهد. در WOS دو نوع مجله وجود دارد، اول مجلاتی که دارای ضریب تأثیر بوده و به JCR Journal Citation Reports معروف اند، دوم مجلاتی که بدون ضریب تأثیر هستند و ISI Listed نام دارند. مشخصاً مجلات JCR از مجلات ISI Listed معتبرتر هستند. لازم به ذکر است یک مجله می تواند به دلیل کاهش بار علمی آن از لیست مقالات ISI کنار گذاشته شود. برای اطمینان از نمایه بودن یک مجله در WOS )یا به عبارت ساده تر ISI بودن یک مجله( می توانید به آدرس اینترنتی زیر مراجعه کنید:
http://ip-science.thomsonreuters.com/mjl/#journal_lists
PubMed یک موتور جستجوی قدرتمند برای موضوعات حوزه پزشکی و زیست شناسی است که تحت نام پایگاه MedLine فعالیت می کند. کتابخانه دارویی ایالات متحده آمریکا NLM ( National Library of Medicine) و مؤسسات ملی سلامت از این پایگاه داده برای بازیابی اطلاعات استفاده می کنند. PubMed برای اطمینان از نمایه بودن یک مجله در PubMed می توانید به آدرس اینترنتی زیر مراجعه کنید:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/nlmcatalog/
مؤسسه اسکوپوس یک پایگاه استنادی بسیار معتبر است که اطلاعات کتاب شناختی حدود 22333 حوزه علمی را تحت پوشش خود دارد. هم اکنون این پایگاه حدود 23333 مجله معتبر را نمایه کرده است. مالک اصلی این پایگاه الزویر Elsevier است و داده هایش از طریق اشتراک گذاری آنلاین در اختیار متقاضیان قرار می گیرد. برای اطمینان از نمایه بودن یک مجله در اسکوپوس می توانید به آدرس اینترنتی زیر مراجعه کنید:
http://www.scimagojr.com/journalsearch.php
این مرکز در سال 1383 شمسی با هدف ارزیابی مجلات علمی کشورهای اسلامی تأسیس شد. مرکز مذکور علاوه بر مجلات داخلی، مجلات بین المللی متقاضی را نیز مورد ارزیابی قرار داده و ضریب تأثیر جداگانه ای به مجلات تخصیص می دهد. به بیانی ساده می توان گفت ISC همان نمونه ایرانی ISI است که اکنون حدود 57 کشور اسلامی در آن عضو هستند ضمن آن که علاوه بر ارزیابی مجلات انگلیسی قادر به ارزیابی مجلات فارسی و عربی نیز است. برای اطمینان از نمایه بودن یک مجله در ISC می توانید به آدرس اینترنتی زیر مراجعه کنید:
http://mjl.isc.gov.ir/Default.aspx?lan=en
انتخاب مجله یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار در پذیرش یا ریجکت مقاله است. بارها بارها با عدم پذیرش مقاله به دلیل انتخاب مجله نا مرتبط و یا نا مناسب مواجه شده ایم . اگر مقاله را به مجله ای مناسب و مرتبط ارسال نکنیم بدون شک خیلی سریع ریجکت خواهد شد و اگر بدون توجه به این نکته که تخصص و موضوع مقاله در محورهای مجله و یا اسکوپ مجله نمی باشد مجددا مقاله را برای مجله نامناسب دیگر ارسال نمایید ، بازهم مقاله ریجکت خواهد شد . اگر به همین روال ارسال مقاله به مجلات نا مرتبط و نا مناسب ادامه دهید سرونوشت مقاله شما یکی از حالت های زیر خواهد بود :
حالت اول : مقاله شما به راحتی رد شده و به شما برگردانده می شود با این اظهار نظر که مقاله شما مناسب مجله نیست .
حالت دوم : اگر موضوع مجله تا حدودی با موضوع مقاله شما تطابق داشته باشد، آنگاه ممکن است مقاله شما تحت بازنگری ناعادلانه و ضعیفی قرار گیرد چرا که داوران آن مجله اطلاعات کمی در مورد موضوع مقاله شما دارند. این بار نیز ممکن است مقاله شما رد شود با اینکه همان مقاله در مجلات مناسب دیگر قابل پذیرش باشد، یا با بازنگری ها و تغییرات دردسرسازی مواجه شوید که با انجام آنها به هدف و اصل محتوای مقاله صدمه وارد می کند .
حالت سوم : مقاله شما در آن مجله نامناسب پذیرفته خواهد شد ولی خوشحالی شما طولی نخواهد کشید چرا که کار پژوهشی شما ناشناخته خواهد ماند و توسط هم رشته های شما مطالعه نخواهد شد.
برای جلوگیری از این اتفاقات و انتخاب مجله مناسب با ید به نکات زیر توجه کرد :
نکته اول
شناسایی مجله ی هدف. در برداشتن این قدم، مشاوره با افراد با تجربه مانند استاد راهنما می تواند راهگشا باشد.
نکته دوم
مطالعه شناسنامه ی مجله و استخراج محور های علمی و یا اسکوپ مجله . معمولاً محورهای علمی تحت پوشش مجله در قسمت درباره ی مجله بیان می شود. باید به دقت هدف و مأموریت مجله را تجزیه و تحلیل کنید تا متوجه شوید مجله مذکور معمولاً چه نوع مقالاتی را منتشر می کند. توجه خاصی روی موضوع ها، مباحث، ساختار و روش های تحقیقی مجله داشته باشید.
نکته سوم
تجزیه و تحلیل کامل و عمیقی درباره 5 مقاله اخیر مجله. حتماً 5 مقاله آخر منتشرشده توسط مجله را تجزیه و تحلیل کنید زیرا این امکان وجود دارد که مجلات، محورهای تحت پوشش خود را تغییر دهند. اگر مجله مذکور مناسب و کاملاً مرتبط با موضوع پژوهش شما بود می توانید آن را انتخاب کنید ولی اگر هنوز در مورد انتخاب مجله شک دارید می توانید خیلی مؤدبانه و رسمی با سردبیر مجله مکاتبه کرده و ایشان را از محتوای مقاله خود با خبر سازید تا از طریق وی متوجه شوید مجله مدنظر مناسب است یا خیر. این کار را فقط زمانی که واقعاً در انتخاب مجله شک دارید و نکات قبلی را رعایت کردید انجام دهید .در غیر این صورت باید مجله دیگری را انتخاب و مجددا نکات اعلامی را به ترتیب انجام دهید
بعد از انتخاب مجله مناسب ، نوبت به ارسال مقاله می رسد . قبل از ارسال مقاله دو موضوع وجود دارد که باید به آنها توجه شود. اولین موضوع این است که مجله چگونه مقاله را دریافت می کند. از طریق ایمیل و یا سیتم و پنل مجله . موضوع دوم هم نحوه فرمت بندی و ترتیب قرار گیری بخش ها مختلف مقاله است . برای ارسال مقاله نگارش شده از پایان نامه به مجلات معتبر بین المللی حتما راهنمای نویسندگان مجله را مطالعه نموده و طبق فرمت و تمپلیت اعلامی مجله مقاله را فرمت بندی نمایید و با توجه به استاندارد ها روش های اعلامی مجله مقاله را جهت داوری ارسال فرمایید .
اینستاگرام
تلگرام