نحوه ی تشخیص مجلات معتبر و جعلی

نشریه جعلی، نشریه ای است که هیچ زمینه علمی ندارد و صرفاً اقدام به انتشار مقالات علمی با عنوان یک نشریه می نماید و تقریباً هر مقاله ای حتی به صورت غیر علمی را نیز منتشر می نماید.وب سایت جعلی نشریه، وب سایتی از که با عنوان یک نشریه معتبر ایجاد می شود و هدف آن صرفاً کلاه برداری است. اکثر قربانیان جعل و تقلب علمی گرفتار این روش شده اند.تشخیص مورد اول بسیار آسان است و با کمی جست و جو می توان نشریات بی اعتبار را شناسایی کرد لذا برای جلوگیری خسارت های مالی و معنوی در اینجا تعدادی از روش های تشخیص “وب سایت جعلی نشریات” را مورد بررسی قرار داده ایم:

نوع انتشار نشریه:
یکی از ساده ترین روش های تشخیص “وب سایت جعلی نشریات” بررسی نوع انتشار نشریه است. در اکثر مواقع “وب سایت جعلی نشریات” برای نشریاتی که به صورت کاغذی منتشر می شوند و نسخه الکترونیک ندارند ایجاد می شوند.

دیسیپلین یا اسکوپ نشریه:
از روش های دیگر برای تشخیص نشریات دیسیپلین یا اسکوپ نشریه است. برای تشخیص “وب سایت جعلی نشریات” با استفاده از این روش کافی است نشریه را در یکی از پایگاه های نمایه سازی نشریات مانند ISI یا ISC جست و جو نماییم و دیسیپلین یا اسکوپ آن را استخراج نماییم و آن را با اسکوپ مقالات چاپ شده توسط وب سایت مقایسه کنیم. به عنوان مثال نشریه ای که در مورد سیاست است نمی تواند مقالات برق چاپ کند، زیرا به محض انجام این کار از فهرست پایگاه نمایه ساز (ISI یا ISC) حذف خواهد شد. قطعاً یک ژورنال معتبر برای دریافت چند صد دلار حاضر نخواهد بود اعتبار خود را از دست دهد و در صورت مشاهده چنین رویدادی مطمئن باشید شما با یک “وب سایت جعلی نشریات” رو به رو هستید.

آرشیو سازی با استفاده از مقالات منتشر شده:
یکی از روش های دیگر برای تشخیص “وب سایت جعلی نشریات” است. چیزی که برای داشتن یک “وب سایت جعلی نشریات” تعدادی مقاله است. قطعاً یک وب سایت در ابتدای امر مقاله ای برای چاپ دریافت نمی کند لذا برای ایجاد آرشیو نیاز دارد تا تعدادی زیادی مقاله آپلود نماید. قطعاً فردی که حاضر است از طریق “وب سایت جعلی نشریات” کسب درآمد نماید هزینه ای نیز برای نگارش مقاله صرف نمی کند، بلکه اقدام به کپی مقالات منتشر شده سایرین می نماید تا با این روش به بازدید کننده القا نماید که مقالات موجود در وب سایت مقالات واقعی هستند. برای استفاده از این روش جهت تشخیص “وب سایت جعلی نشریات” جست و جوی عناوین مقالات یا بخشی از چکیده شما را از جعلی بودن یا نبودن وب سایت آگاه می سازد.

 آدرس های اینترنتی نامتعارف:
و از دیگر روش های ساده برای تشخیص “وب سایت جعلی نشریات” آدرس های اینترنتی نا متعارف میباشد. با توجه به اینکه ثبت دامنه اینترنتی در بسیاری از کشورها نیازمند ارائه مدارک شناسایی است و ایجاد “وب سایت جعلی نشریه” موجب پیگرد قانونی است لذا متقلبین برای “وب سایت جعلی نشریه” خود از سرویس دهندگان وبلاگ یا زیر دامنه های وب سایت دیگر استفاده می کنند.

تنوع مولفین:
البته این روش ساده و قطعی نیست اما می تواند به صورت ابزار کمکی مورد استفاده قرار گیرد. برای استفاده از این روش کافی است به نسخه های منتشر شده نشریات مراجعه نمایید. به عنوان مثال اگر در یک نشریه خارجی، فقط مقالات ایرانی ببینیم احتمال اینکه با “وب سایت جعلی نشریه” رو به رو شده باشیم بالاست.
البته روش های فوق تنها راه های شناسایی “وب سایت جعلی نشریه” نیستند و روش های دیگری نیز وجود دارند.

یک روش ساده برای شناسایی اعتبار مجله:

یکی از دغدغه هایی که معمولا فکرها را درگیر میکند اینست که آیا مجله ای که قرار است مقاله در ان چاپ شود آی اس آی است یا خیر .ممکن است یک خواننده گمان کند که مجله مورد نظر در آی اس آی وجود دارد اما هنگامی که در سایت تامسون روترز می رویم هیچ نام و نشانی از آن مجله یافت نمی شود. به عبارت دیگر در واقع  به دروغ برخی از سایت ها مجلاتی را منتسب به سایت آی اس آی می کنند. برای اینکه آی اس آی بودن یک مجله را ثابت کنیم موارد زیر را مد نظر قرار می دهیم:ابتدا به لینک زیر می رویم:

http://ip-science.thomsonreuters.com/mjl

در این سایت یک جعبه جستجو وجود دارد. که می توان نام مجله را در مستر جورنال لیست تامسون روترز پیدا کرد. لازم به ذکر است که بهتر این است که ما جستجو را بر اساس ISSN بیابیم تا مشکل برنخوریم. دقت شود که میان ۴ رقم اول و ۴ رقم دوم یک علامت ” – ” گذاشته شود و یا به تعبیر دیگر، شماره ISSN را کامل و بدرستی وارد کنید.
به جهت اینکه ایمپکت فاکتور یک مجله بوسیله پایگاه فوق حساب شود مکان آن مجله در یکی از موارد زیر است:

a) Science Citation Index Expanded
b) Social Science Citation Index

نکته خیلی مهم: برخی از مجلات که ایمپکت فاکتورشان در پایگاه فوق محاسبه نشده است و در هیچ کدام از مکان های a و b نیست اما جز آی اس آی هستند. لیکن این مجلات در آدرس زیر ذخیره شده اند. لازم به ذکر است که این مجلات همتراز با مجلاتی که در ژورنال سایتیشن ریپورت حاضرند، هستند.

c) Arts and Humanities Citation Index

برخی از مجلات هستند که در هیچ کدام از پایگاه هایی که به آنها اشاره شد نیستند. برای آنکه بفهمیم آیا یک مجله در یکی از سه پایگاه فوق حاضر است یا خیر, این است که به همان آدرس برویم و در بالای صفحه سمت راست که نگاه کنیم سه عدد فایل PDF را برای دانلود قرار داده شده که هر کدام مربوط به یکی از این سه پایگاه مورد اشاره است. البته برای سهولت انجام این کار لینک دانلود هر فایل بر روی عنوان آن قرار داده شده است و با کلیک بر روی آن قابل دریافت است.