نحوه نوشتن چکیده خوب برای مقاله

چکیده، بخش مهمی از یک مقاله علمی می باشد که به منظور ارائه یک توضیح کوتاه اما جامع در خصوص کلیات کار پژوهشی نوشته می شود. خوانندگان برای انتخاب یک مقاله برای مطالعه، ابتدا به بخش چکیده آن مراجعه می کنند. اگر چکیده مقاله برای آنها جذاب و مفید باشد، به سراغ بخش های دیگر مقاله خواهند رفت. در واقع می توان گفت که چکیده مقاله مانند ویترین یک مغازه می باشد، که می تواند با جذابیت خود مشتری را جذب نماید. بنابراین لازم است تا دقت و وسواس بیشتری در نوشتن چکیده مقاله به خرج داد.
بخش چکیده مقاله، بر اساس دستورالعمل مجلات مختلف، می تواند به دو فرم ساده و بخش بندی شده، نوشته شود. در حالت ساده کل محتوای چکیده در قالب یک پاراگراف نوشته می شود و یک توضیح کلی چند جمله ای از مقدمه، روش کار و نتایج حاصل ارائه می شود. اما در حالت دوم چکیده به چهار بخش تقسیم شده و مطالب هر بخش جداگانه نوشته می شود. این بخش ها شامل: مقدمه و هدف، روش کار، نتایج و بحث می باشد. حجم چکیده نیز بر اساس دستورالعمل مجله تعیین می شود و می تواند بین 100 تا 300 کلمه متغییر باشد.

متن چکیده می بایست بصورت گزارشی نوشته شود(بدون ارزشیابى و نقد) و زمان افعال جملات بصورت فعل ماضی باشد.
تجربه نشان داده است که یک چکیده زمانی می تواند خوب و جامع باشد که در اتمام کار نگارش مقاله، نوشته شود. زیرا بعد از اتمام کار نگارش مقاله، تمامی مطالب به صورت آماده و طبقه بندی شده در اختیار شما می باشد و به راحتی خواهید توانست که نکات مهم و کلیدی را برداشته و در بخش چکیده قرار دهید.
در نگارش چکیده مطالب مهم‏تر را در ابتداى چکیده با عنوان جملات راهنما و موارد بعدى را با عنوان جملات حمایت‏ کننده فهرست کنید (روش نگارش قیاسى).  چکیده مقاله ‏بایستی طورى نوشته شود که افراد غیر متخصص در حوزه موضوعى شما نیز بتوانند آن را درک کنند. تمام جملاتی که اطلاعات جدیدی به خواننده نمی دهد، بایستی از متن چکیده حذف شود. چکیده باید بگونه ای نوشته شود که باعث ترغیب خواننده به خواندن ادامه مقاله شود. از آوردن اطلاعاتی که در خصوص آنها در متن حرفی زده نشده، خودداری نمایید. سعی کنید تناسب بین حجم کلی مقاله و حجم چکیده را رعایت نمایید. با توجه به اینکه هدف اصلی از نوشتن چکیده ارائه یک گزارش می باشد، از آوردن نکات آموزشی و غیره در چکیده خودداری کنید.

بعد از نگارش چکیده، در قسمت پایین آن بایستی کلمات کلیدی مقاله خود را بنویسید. منظور از کلمات کلیدی، کلماتی هستند که در عنوان مقاله استفاده شده و کاربران در هنگام جستجوی یک موضوع خاص از آنها استفاده می کنند. در نتیجه در انتخاب این کلمات بایستی دقت نمایید و هر کلمه ای را بعنوان کلمه کلیدی انتخاب نکنید. تعداد کلمات نوشته شده در این قسمت نیز به دستورالعمل مجله بستگی دارد. اما بطور میانگین بین 4 تا 10 کلمه برای این بخش در نظر گرفته می شود. حجم مقاله و عنوان نیز در تعداد این کلمات تاثیرگذار خواهد بود. تا حد امکان تلاش شود کلیدواژه‏ هاى اطلاق شده به‏ طور کامل تمام موضوعات مطرح شده در مقاله را در برگیرند. ترتیب نوشتن کلمات کلیدی نیز بایستی بر حسب اهمیت آنها در جستجوی عنوان مقاله باشد. مثلا اگر عنوان مقاله شما "تاثیر مواد شیمیایی موجود در دود سیگار در ایجاد و پیشرفت سرطان ریه در جمعیت مردان" باشد، در اینجا دو کلمه بسیار مهم " سرطان ریه و دود سیگار  می باشد که در اولویت قرار می گیرند و بعد می توانید کلماتی مانند مواد شیمیایی را نیز در کلمات کلیدی خود قرار دهید.
گاهی در برخی مجلات، از نویسنده خواسته می شود که کلمات کلیدی خود را به ترتیب حروف الفبا بنویسد. در نتیجه در این حالت نیازی به اولویت بندی کلمات نیست. حتی گاهی دیده شده است که مجله خود کلمات کلیدی به شما پیشنهاد می کند و شما بایستی از میان آن کلمات، انهایی که متناسب با موضوع شما می باشند را انتخاب نمایید.