پارافریز به معنی بررسی و تحلیل جملات است و برای کاهش سرقت ادبی (پلاجیاریسم) استفاده میشود. در برخی موارد این امکان وجود دارد که به‌صورت غیر عمد، در بیان جملاتی تشابه ایجاد شود که در این موارد میتوان از پارافریز کردن مقاله جهت رفع آن تشابهات استفاده کرد.
پارافریز (paraphrase) یک تخصص ویژه ای است که برای کاهش سرقت ادبی (plagiarism) استفاده می شود. مشابه بودن مقاله شما با مقالات چاپ شده پیشین اعتبار و ارزش علمی مقاله تان را پایین می آورد به طوریکه اساتید و داوران مجلات به مقاله شما به چشم یک متن کپی شده از مقالات سایر افراد نگاه میکنند که هیچ ارزشی برای چاپ و ارائه ندارد.
قبل از آشنایی تخصصی با پارافریز و آموزش انجام آن ابتدا باید بدانیم سرقت ادبی چیست و چرا ایجاد میشود؟
سرقت ادبی یا سرقت علمی زمانی شکل می‌گیرد که یک فرد، متن، یا ایده‌ای از هر کتاب، فیلم، مقاله، نقاشی، اختراع، عکس، موسیقی، محتوا و… را که حاصل فکر و تلاش فرد دیگری است به نام خود منتشر نماید یا بدون ذکر نام صاحب اثر از آن استفاده کند. در ادامه به انواع سرقت ادبی میپردازیم:
سرقت ادبی یا پلاجیاریسم دارای انواع متفاوتی است؛ می‌تواند در حوزه‌های ادبیات، هنر، پژوهش‌های دانشگاهی و رسانه رخ بدهد. هر یک از این موارد نام‌برده به ترتیب سرقت ادبی، هنری، علمی و رسانه‌ای نامیده میشود.سرقت ادبی شامل انواع مختلفی است که میتوان آنها را بدین‌صورت نام برد:
سرقت ادبی منبع‌محور؛
سرقت ادبی با بازنویسی؛
سرقت ادبی جهانی؛
سرقت ادبی مستقیم؛
سرقت ادبی موزاییکی؛
سرقت ادبی ایده؛
سرقت ادبی تصادفی؛
سایه نویسی.
سرقت ادبی از منابع
زمانی که متن برداشت‌شده از یک منبعی به‌اشتباه به منبع دیگری ارجاع داده شود، سرقت ادبی منابع رخ‌داده است. همچنین ارجاع به منبعی که اصلاً وجود ندارد نیز سرقت ادبی از منابع است.
سرقت ادبی با بازنویسی
در سرقت ادبی با بازنویسی، نویسنده با بازنویسی جزئی عبارات و واژه‌های محتوایی ، آن را به نام خود منتشر می‌کند.
سرقت ادبی جهانی
این سرقت ادبی زمانی رخ می‌دهد که فردی دیگر در قبال دریافت هزینه یا رایگان برای شما مقاله‌ای نگارش کند. حتی اگر این فرد از دوستان و آشنایانتان باشد نیز سرقت ادبی جهانی محسوب میشود.
سرقت ادبی مستقیم
در این نوع سرقت ادبی فرد، اثر شخص دیگری را بدون کوچک‌ترین بازنویسی به نام خود منتشر می‌نماید.
سرقت ادبی موزاییکی
در این نوع از سرقت ادبی فرد محتوای شخص دیگری را در تلفیق یا محتوای خود می‌آورد. در واقع ایده‌ها و کلمات محتوای فرد دیگری را در قالب محتوای جدید منتشر می‌نماید.
سرقت ادبی ایده
در این نوع سرقت ادبی فرد از ایده شخص دیگری استفاده می‌کند. در واقع فرد از اثر شخص دیگری الهام نگرفته است و آن ایده را کاملاً از شخص دیگری گرفته است.
سرقت ادبی تصادفی
در این نوع سرقت ادبی فرد نمی‌داند که در حال استفاده از ایده فردی دیگر است. اشتباه و سهل‌انگاری می‌تواند موجبات سرقت تصادفی را فراهم کند. با این حال هیچ فرقی نمی‌کند که سرقت ادبی عمدی بودی یا تصادفی، درهرحال از عواقب منفی‌اش بی‌بهره نخواهید بود. پس بهتر است که نهایت دقت را در زمینهٔ بررسی و دوری از سرقت ادبی به کار بگیرید.
در ایران طبق ماده 23 قانون حمایت از حقوق مؤلفان ، اگر فردی تمام یا قسمتی از اثر دیگران را که موردحمایت این قانون است به نام خود یا به نام پدیدآورنده (بی‌اجازه و بدون ذکر منبع) منتشر و عرضه کند به حبس تأدیبی از شش ماه تا 3 سال محکوم خواهد شد. در برخی از دانشگاه‌ها درصورتی‌که اساتید و پژوهشگران مرتکب سرقت علمی شوند، فارغ از اینکه اعتبار خویش را از دست خواهند داد، مجازاتی از تعلیق تا اخراج نیز در انتظارشان خواهد بود.
در بخش‌های مختلف این مقاله به عواقب مختلف سرقت ادبی اشاره کردیم. به‌طور خلاصه، بار دیگر اشاره‌ای به این عواقب خواهیم داشت:
تنزل اعتبار و وجهه علمی افراد؛
جریمه‌شده دانشجو، رد شدن در یک واحد درسی؛
مجبور شدن به پرداخت جریمه برای نقض کپی‌رایت؛
جریمه‌ای مانند تعلیق و برکناری از پُست استادی یا اخراج دانشجویان.
سرقت ادبی در زمان چاپ مقاله باعث کاهش اعتبار مقاله میشود. انجام سرقت ادبی در مقاله می‌تواند باعث خدشه‌دار کردم اعتبار نویسنده و دانشگاه یا مرکز شود.
سرقت ادبی در مقاله به معنای کپی‌برداری از متن مقاله فرد دیگر بدون تغییر است. حتی اگر از مقاله شخص دیگری به‌عنوان مرجع استفاده کنید نیز درصورتی‌که کپی‌برداری از متن توسط نرم‌افزارهای بررسی پلاجیاریسم شناسایی شود، مرتکب سرقت ادبی شده‌اید.
بااینکه شناسایی سرقت ادبی مقاله کار آسانی نیست و نیاز به مهارت بالایی دارد، ولی اصلاً لازم نیست خودتان را به‌زحمت بیندازید چرا که امروزه نرم‌افزارهای کاملاً تخصصی طراحی‌شده‌اند که شناسایی پلاجیاریسم را کاملاً آسان کرده‌اند.
یکی از نرم‌افزارهایی که توسط مجلات معتبر دنیا برای شناسایی پلاجیاریسم مقاله استفاده میشود نرم‌افزار آیتنتیکیت (iThenticate) است.
این نرم‌افزار پایگاه داده‌ای بسیار قوی دارد که مقالات علمی معتبری که در مجلات بین‌المللی چاپ‌شده‌اند را شامل میشود.
زمانی که مقاله را برای بررسی میزان سرقت ادبی به این نرم‌افزار می‌سپاریم، فرایند مقایسه متن مقاله با متون دیگری که در پایگاه داده این نرم‌افزار وجود دارد، آغاز میشود.
زمانی که متن مقاله‌ای به نرم‌افزار سپرده میشود، فرایند مقایسه متن با متون دیگری که در پایگاه داده غنی آن وجود دارند هم آغاز می‌گردد. جست‌وجوی شباهت‌ها و مقایسه میان متن و مقالات دیگر هم در سطح پایگاه داده نرم‌افزار انجام میشود و هم در سطح اینترنت. یعنی آیتنتیکیت در سطحی وسیع اقدام به مقایسه هر مقاله با مقالات دیگر می‌کند تا شباهت‌ها را شناسایی نماید و متوجه سرقت ادبی شود.
این نرم‌افزار بسیار هوشمند و قوی عمل می‌کند. نرم‌افزارها و ابزارهای تشخیصی دیگری هم وجود دارند. در ادامه به تعدادی از آنها اشاره میشود.
پارافریز و رفع سرقت ادبی انواع مختلفی دارد که با استفاده از آن میتوانید مقاله خود را پارافریز نمایید. در ادامه به چند روش انجام پارافریز میپردازیم:
تغییر اقسام کلمه
در این نوع از پارافریز، اقسام کلمه از جمله افعال، اسم‌ها و صفات و … تغییر می‌یابند. مثلا میتوان در یک جمله را قید را به صفت تبدیل نماییم.
نوشته اصلی
The boy quickly ran across the finish line, seizing yet another victory.
متن بازنویسی شده
The quick boy seized yet another victory when he ran across the finish line.
تغییر ساختار
این نوع پارافریز شامل تغییر ساختار جمله میشود، مثلا تغییر جمله معلوم به جمله مجهول یا برعکس. این تغییر در ساختار می‌تواند برای انعکاس تعبیر نویسنده از نوشته اصلی استفاده شود.
نوشته اصلی
Puppies were adopted by numerous kind souls at the puppy drive.
متن بازنویسی شده
Many kind souls adopted puppies during the puppy drive.
کاهش بندها و جزئیات
کاهش بندها در بازنویسی به معنای حذف یا کم‌کردن بخش‌هایی از جمله است که حالتی پیچیده دارند، پس این بخش از عبارت در جمله‌ای دیگر و به شکلی متفاوت بازگو می شود.
نوشته اصلی
While I understand where you’re coming from, and truly respect your opinion, I wish you would express yourself more clearly, like Clara does.
متن بازنویسی شده
I understand where you’re coming from and respect your opinion, but I wish you would be more like Clara and express yourself more clearly.
جایگزینی هم معنی
پارافریز از طریق جایگزینی هم‌معنی یکی از ساده‌ترین راه‌های پارافریز است. در این نوع تفسیر فقط کافی است کلمات هم معنی جایگزین هم شوند.
نوشته اصلی
The older citizens were honored with a parade for those once in the military.
متن بازنویسی شده
Senior citizens were honored with a march for veterans.
برای پارافریزکردن چه باید کرد؟ مراحل این کار چیست؟ قبل از اینکه وارد شرح گام‌های بازنویسی شویم، بهتر است به این نکته تاکید کنیم که اگرچه اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهایی برای این کار به بازار آمده‌اند اما کماکان قابل‌اعتماد نیستند. زمانی میتوانید پارافریز یک متن را به‌خوبی انجام دهید که به منبع اصلی اِشراف داشته باشید. از این رو، برای بازنویسی متن‌های مختلف نیاز به هوش انسانی و درکی بالا وجود دارد؛ یعنی کاری که ماشین‌ها، دست‌کم در حال حاضر از انجامش عاجزند. به‌طور کلی برای پارافریز باید این دو نکته را در نظر بگیرید:
بیانیه و هدف اصلی متن نخست را بررسی کنید؛
آن بیانیه را به شکلی متفاوت و جذاب بازگو کنید.
مراحل کار پارافریز هم به شرح زیر است:
شخصی که وظیفه بازنویسی را عهده‌دار است، باید متن اصلی را چندین و چندبار مطالعه کند تا پیام آن را به‌طور کامل درک نماید.
بهتر است که اطلاعات موجود در متن اصلی را در بازنویسی به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید و به شکل بخش‌بخش در متن بازنویسی از آنها یاد کنید.
زمانی که فرایند نگارش در بازنویسی شروع میشود، دیگر نباید مدام به متن اصلی رجوع کنید. این کار شباهت دو متن به یکدیگر را بالا می‌برد. شما چنین چیزی نمی‌خواهید. پس نوشتن را از ادراک و حافظه‌تان پیگیری کنید.
در استفاده از کلمات و عبارات مترادف باید مطمئن شوید که معادل‌هایی که برای کلمات و عبارات متن اصلی انتخاب می‌کنید، دقیقا با آنها هم‌خوانی و ترادف دارند.
شباهت میان واژه‌های متن اصلی و بازنویسی‌شده باید اندک باشد. در غیر این صورت، شائبه سرقت ادبی قوت می‌گیرد.
بعد از نگارش متن بازنویسی حتما مقایسه‌ای میان آن و منبع اصلی صورت بدهید تا از شباهت‌ها جلوگیری به‌عمل بیاورید و متن خود را به شکل ساختاری درآورید که در ذهن دارید. مثلا اگر مقاله‌ای علمی برای ژورنالی خارجی می‌نویسید، قالب ساختاری آن را رعایت کنید.
ذکر منبعی که بازنویسی از آن صورت می‌گیرد هم در مقاله و نوشته‌تان ضرورت دارد.
زمانی که می‌خواهید بازنویسی انجام بدهید، اجازه اضافه‌کردن چیزی بیش از متن اصلی در محتوای بازنویسی‌شده خود ندارید. یکی از بهترین روش‌ها برای بازنویسی، این است که به‌جای تغییردادن کلمه‌به‌کلمه و عبارت به عبارت متن اصلی، اقدام به بازنویسی کل متن با زبان و ادراک خود کنید. یعنی متن منبع را هر چند دور که لازم است، به‌دقت مطالعه کنید و زمانی که دیگر هیچ شک و شبهه‌ای در دریافت پیام آن برایتان وجود ندارد، دست به نگارش ادراکات خود در متنی تازه بزنید. ایده‌های اصلی و نکات مهم و تاکیدشده در متن اصلی هم نباید در نسخه پارافریزشده جا بیافتند. نباید اهمیت تجربه و توانایی در نوشتن را در زمینه بازنویسی دست‌کم گرفت.
امروزه مشکل پلاگیاریسم در ساختار مقالات داخلی و خارجی به معضلی جدی ایجادشده است. شاید تاکنون برای خیلی از نویسندگان این اتفاق افتاده است که مقاله‌شان در همان ابتدای ارسال به مجله و با بررسی سردبیر به دلیل درصد تشابه بالا رد شود. حتی در برخی موارد ممکن است مجلات این موضوع را ذکر نکنند و تنها به بدون دلیل مشخصی مقاله‌تان را رد کنند و اعلام کنند مقاله شما مناسب برای انتشار در مجله تشخیص داده نشده است. آمار و بررسی‌ها نشان داده است که یکی از دلایل اصلی رد شدن مقالات فارسی نویسندگان برای مجلات خارجی معتبر به دلیل همان تشابه متن و یا به عبارتی plagiarism است. تمامی موارد استفاده از کار دیگران برای خود، استفاده از کلمات و ایده دیگران بدون گرفتن مجوز، عدم استفاده از علامت نقل‌قول هنگام نقل کردن از دیگران، دادن اطلاعات نادرست از منبع نقل‌شده، تغییر کلمات اما کپی کردن ساختار کلی جمله از منبع بدون گرفتن مجوز و کپی تعداد زیادی کلمات یا ایده‌ها از منبع که در قسمت اعظم کار شما استفاده‌شده است می‌تواند به‌نوعی پلاگیاریسم محسوب شود. در خیلی از این موارد با ذکر منبع میشود از سرقت ادبی جلوگیری کرد.
موسسه اشراق با داشتن به‌روزترین برنامه و دسترسی به منابع چاپ‌شده می‌تواند تمامی متون و مقالات و پایان‌نامه‌های شمارا با کمترین هزینه و بهترین کیفیت موردبررسی قرار داده و شمارا در رفع پلاگیاریسم همراهی نماید. شما میتوانید درخواست خود مبنی بر کمترین درصد تشابه ممکن برای کارشناسان موسسه اشراق ارسال نموده تا متخصصین ما به‌راحتی درصد تشابه مقاله‌تان را بررسی و به کمترین حد ممکن برسانید. کارشناسان ما فایل کامل مقاله شما را بررسی و درصد تشابه اولیه و اصلاح‌شده مقاله شمارا با هایلایت مشخص می‌کند تا پژوهشگران عزیز بتوانند با خیالی آسوده بررسی نمایند که این رفع تشابه به‌درستی انجام پذیرفته است.
خیر، اگر متن مقاله‌ای از مقالات چاپ شده قبلی کپی شده باشد دارای سرقت ادبی است و این ایراد مقالات در تمامی زبانها را شامل میشود.
زیرا اگر مقاله دارای همانندی بالایی باشد از طرف مجله ریجکت میشود. هیچ ناشری مقاله‌ای را که دارای سرقت ادبی است، چاپ نمی‌کند.
اغلب مجلات تا مشابهت 10 درصد را تایید می‌نمایید.
نرم‌افزارهای مختلفی برای شناسایی سرقت ادبی وجود دارد، از جمله: Turnitin iThenticate Grammarly Plagiarism Checker X سمیم نور (برای متون فارسی) همانندجو (برای بررسی پایان‌نامه‌ها و مقالات علمی در ایران)
اگرچه متون علمی بیشتر نیاز به این موارد دارند، اما هر نوع محتوایی که از منابع دیگر استفاده می‌کند (مانند مقاله‌های وبلاگی، مطالب آموزشی، و حتی برخی متون تجاری) ممکن است نیاز به پارافریز و بررسی سرقت ادبی داشته باشد.
اینستاگرام
تلگرام