تنظیم فرمت مقاله پیش از سابمیت در ژورنال یکی از مهمترین مراحل آمادهسازی برای چاپ است. در این مطلب کاملترین راهنمای فرمتبندی مقاله علمی را ارائه خواهیم داد.
فرایند نگارش یک مقاله علمی تنها به انجام پژوهش، تحلیل دادهها و نگارش یافتهها محدود نمیشود. بلکه مرحلهای بسیار مهم و حساس وجود دارد که سرنوشت مقاله را پیش از ورود به داوری تعیین میکند: تنظیم فرمت مقاله پیش از سابمیت در ژورنال. در شرایطی که رقابت علمی هر روز گستردهتر میشود، رعایت اصول فرمتبندی اهمیت چشمگیری پیدا کرده است.
بسیاری از پژوهشگران، حتی با داشتن محتوای علمی عالی، به دلیل عدم رعایت فرمتهای تعیینشده توسط ژورنالها با Desk Reject مواجه میشوند. این نوع رد شدن حتی بررسی علمی مقاله را آغاز نمیکند و در همان مرحله نخست، توسط سردبیر یا دفتر مجله رد میشود. بنابراین، فرمتبندی صحیح، نقش مهمی در عبور از این فیلتر اولیه دارد.
در عصر انفجار اطلاعات، هزاران مقاله علمی در سال توسط مجلات مختلف در سراسر جهان منتشر میشوند. همین افزایش حجم باعث شده ژورنالها برای حفظ کیفیت و جلوگیری از سردرگمی داوران، دستورالعملهای سختگیرانهای وضع کنند. اگر مقالهای مطابق با این استانداردها تنظیم نشده باشد، بار اضافی بر دوش داوران ایجاد میکند و از این رو معمولاً بدون بررسی علمی کنار گذاشته میشود.
فرمت درست کمک میکند مقاله شما ساختاری حرفهای و استاندارد داشته باشد. این موضوع نه تنها خوانایی متن را افزایش میدهد، بلکه نشان میدهد پژوهشگر به قوانین و الزامات علمی احترام میگذارد. یک مقاله خوشفرمت، ذهنیت مثبتی در داور ایجاد میکند و احتمال پذیرش را بالا میبرد.
فرمتبندی مجموعهای از تنظیمات و اصلاحات در ظاهر، ساختار و نظم محتوای مقاله است که با هدف هماهنگسازی مقاله با استانداردهای ژورنال انجام میشود. این تنظیمات شامل:
نوع و اندازه فونت
فاصله خطوط
استایل رفرنسدهی
ساختار چکیده
نحوه نمایش جداول و تصاویر
شمارهگذاری بخشها
نحوه درج عنوان و مشخصات نویسندگان

فرمت محتوایی شامل منطق و انسجام ساختار علمی مقاله است. مواردی مانند کیفیت چکیده، انسجام مقدمه، ترتیب ارائه نتایج و شفافیت بحث در این بخش قرار میگیرند.
فرمت ساختاری جنبه ظاهری مقاله را پوشش میدهد و شامل:
فونت و اندازه
حاشیهها
نوع شمارهگذاری
استاندارد جداول و نمودارها
هر دو نوع فرمتبندی برای پذیرش مقاله ضروری هستند.
فرمتبندی مقاله مانع از رد شدن آن پیش از داوری علمی میشود. ژورنالها معمولاً چکلیست دقیقی برای این مرحله دارند.
یک مقاله خوشفرمت نشاندهنده حرفهای بودن نویسنده است و اعتماد داوران را افزایش میدهد.
داورانی که با متن منسجم و استاندارد روبهرو میشوند، تمرکز بیشتری روی محتوای علمی خواهند داشت و فرایند داوری سریعتر خواهد شد.
نخستین و اساسیترین گام، مطالعه دقیق دستورالعملهای نویسندگان است. در این بخش تمام جزئیات ضروری مانند:
نوع چکیده
سبک رفرنس
تعداد کلمات
ساختار پیشنهادی مقاله
نحوه ارسال جداول و تصاویر
ذکر شده است.
با مطالعه مقالات تازه چاپشده در همان ژورنال، میتوانید با ساختار، لحن و قالب مورد انتظار آشنا شوید.
وجود چکلیست به جلوگیری از اشتباهات مهم کمک میکند. بسیاری از ژورنالها خود یک چکلیست ارائه میدهند.
ویرایشگران حرفهای با استانداردهای ژورنالها آشنا هستند و میتوانند مقاله را به صورت تخصصی فرمت کنند.

ژورنالها در موارد مهم با یکدیگر تفاوت دارند:
جایگاه چکیده
نوع ارجاعدهی (APA، MLA، Chicago، Vancouver)
ساختار جداول و نمودارها
نحوه درج مشخصات نویسندگان
موارد زیر به شما کمک میکند:
جستجوی عنوان مجله یا ISSN
ورود به وبسایت مجله
مراجعه به بخش For Authors
دانلود قالب و دستورالعملها
بررسی مقالات اخیر
چکلیست زیر یکی از مهمترین ابزارهایی است که هر پژوهشگر باید پیش از سابمیت مقاله خود مورد بررسی قرار دهد. این چکلیست به شما کمک میکند تا مطمئن شوید هیچ بخشی از الزامات فرمتبندی را از قلم نینداختهاید.
عنوان (Title)
باید کوتاه، روشن و منعکسکننده محتوای پژوهش باشد. بسیاری از ژورنالها عنوانهای بلند را نمیپذیرند و توصیه میکنند که تعداد کلمات آن کمتر از 15 یا 20 کلمه باشد.
عنوان معمولاً باید بدون مخفف، علامت اختصاری یا کلمات اضافی نوشته شود و پس از آن نام نویسندگان و وابستگی سازمانی درج گردد.
چکیده (Abstract)
چکیده یکی از مهمترین بخشهای مقاله است، زیرا داوران و سردبیران نخستین برداشت کلی خود را از این بخش دریافت میکنند.
استانداردهای معمول چکیده شامل:
عدم استفاده از رفرنس
نگارش با افعال گذشته
ساختار IMRAD (مقدمه، روش، نتایج، نتیجهگیری)
حجم 150 تا 300 کلمه بسته به ژورنال
ارائه 3 تا 6 کلیدواژه در پایان چکیده
کلیدواژهها (Keywords):
کلیدواژهها باید دقیق، تخصصی و ترجیحاً قابل بازیابی در موتورهای جستجو باشند. استفاده از کلیدواژههای غیرعلمی یا عمومی شانس دیده شدن مقاله را کاهش میدهد.
بدنه مقاله باید بر اساس ساختار استاندارد علمی تنظیم شود. هر ژورنال ممکن است جزئیات خاصی ارائه دهد، اما ساختار کلی معمولاً شامل بخشهای زیر است:
مقدمه (Introduction)
مقدمه باید یک سیر منطقی از کلیات موضوع تا مسئله اصلی پژوهش ارائه دهد. نکات مهم:
بیان مسئله پژوهش
شکاف موجود در ادبیات علمی
اهمیت و ضرورت پژوهش
اهداف اصلی و فرعی
پرهیز از حجم زیاد و تکرار منابع
پیشینه پژوهش (Literature Review)
در برخی ژورنالها پیشینه در دل مقدمه قرار دارد؛ برخی دیگر بخش جداگانه میخواهند.
در این بخش باید:
جدیدترین یافتههای مرتبط بررسی شوند
شکافهای موجود در دانش فعلی شناسایی شود
نقش پژوهش حاضر در تکمیل این شکافها بیان گردد
روشها (Materials and Methods)
این بخش باید آنقدر دقیق باشد که یک پژوهشگر دیگر بتواند مطالعه شما را با جزئیات کامل تکرار کند. موارد زیر باید در آن ذکر شود:
نوع تحقیق
جامعه آماری و نمونهگیری
روشها و ابزارهای گردآوری داده
روشهای تحلیل آماری
نرمافزارهای مورد استفاده
نتایج (Results)
نتایج باید شفاف، منظم و همراه با جداول، نمودارها یا اشکال مناسب ارائه شود.
نکات ضروری:
از تکرار دادهها در متن و جدول خودداری شود
فقط دادههای اصلی ارائه شوند
نتایج باید بدون تفسیر بیان شوند (تفسیر در بخش بحث است)
بحث (Discussion)
در این بخش باید:
نتایج پژوهش با تحقیقات قبلی مقایسه شود
دلایل تفاوتها یا شباهتها تحلیل گردد
ابعاد نظری و کاربردی یافتهها تشریح شود
محدودیتهای پژوهش معرفی گردد
جمعبندی (Conclusion)
یک جمعبندی حرفهای باید:
دقیقاً پاسخ سؤال اصلی مقاله را ارائه دهد
کاربردهای عملی و پیشنهادات آینده را بیان کند
از تکرار کامل بخشهای قبل خودداری نماید
جداول باید:
شمارهگذاری متوالی داشته باشند
عنوان کوتاه و گویا بالای جدول نوشته شود
توضیحات تکمیلی زیر جدول درج شود
از خطوط زیاد یا طراحیهای غیرعلمی پرهیز شود
تصاویر باید:
با کیفیت بالا (حداقل 300 dpi) باشند
عنوان و شماره مشخص داشته باشند
در جای مناسب و طبق دستورالعمل مجله قرار گیرند

یکی از پرخطاترین بخشهای مقاله!
مهمترین نکات:
تطابق کامل منابع در متن با فهرست نهایی
رعایت دقیق سبک رفرنس دهی مورد نیاز ژورنال (APA، Chicago، Vancouver و غیره)
بررسی فرمت نویسنده، سال، عنوان و DOI
نکته مهم:
بسیاری از مقالهها فقط به دلیل اشتباه در رفرنسدهی رد میشوند.
این بخش اختیاری است و فقط باید اطلاعاتی ارائه دهد که برای درک متن ضروری نیست اما ارزش افزوده دارد.
بسیاری از پژوهشگران اشتباه میکنند که از یک قالب ثابت برای ارسال به چند ژورنال استفاده میکنند. در حالی که هر ژورنال ساختار مخصوص خود را دارد.
اختلاف در کوچکترین جزئیات رفرنسها مانند نقطهگذاری، ترتیب اطلاعات یا استفاده از italic میتواند باعث رد مقاله شود.
ژورنالها حتی نسبت به مواردی مانند اندازه فونت، فاصله خطوط یا حاشیه صفحه بسیار دقیق هستند.
تصاویر بیکیفیت یا غیر استاندارد میتواند باعث بازگشت مقاله برای اصلاح شود.
ساختار غیر استاندارد باعث سردرگمی داوران میشود.

تنظیم فرمت مقاله پیش از سابمیت در ژورنال یکی از مهمترین گامهای انتشار علمی است. رعایت اصول فرمتبندی نه تنها حرفهای بودن نویسنده را نشان میدهد، بلکه احتمال پذیرش مقاله را چندین برابر افزایش میدهد. مطالعه دقیق راهنمای نویسندگان، الگوبرداری از مقالات منتشر شده، استفاده از نرمافزارهای تخصصی و تهیه یک چکلیست کامل همگی ابزارهای ضروری برای موفقیت در این مسیر هستند.
فرمت صحیح مقاله، چهره حرفهای پژوهش شما را به داور نشان میدهد؛ بنابراین هرگز این مرحله را دستکم نگیرید.
در پایان، خدمات فرمتبندی مقاله در مؤسسه اشراق میتواند نقطه اتکای مطمئنی برای پژوهشگرانی باشد که قصد دارند مقاله خود را مطابق دقیقترین استانداردهای ژورنال هدف آمادهسازی کنند. بسیاری از نویسندگان، بهویژه در مراحل پایانی آمادهسازی مقاله، زمان کافی برای بررسی جزئیات ظاهری، ساختاری و ارجاعدهی ندارند؛ درحالیکه کوچکترین خطا در فرمتبندی میتواند موجب بازگشت مقاله، درخواست اصلاحات متعدد یا حتی رد اولیه مقاله توسط سردبیر شود.

مؤسسه اشراق با بهرهگیری از ویراستاران و متخصصانی که تجربه کار با فرمتهای استاندارد بینالمللی (APA، شیکاگو، ونکوور، IEEE و…) را دارند، میتواند مقاله را دقیقاً مطابق راهنمای نویسندگان ژورنال هدف تنظیم کرده و تمام عناصر آن—از عنوان و چکیده گرفته تا جداول، تصاویر، رفرنسها و پیوستها—را بهصورت صحیح و استاندارد قالببندی کند.
جهت ثبت سفارش بر روی لینک زیر کلیک نمایید:
راههای ارتباطی با موسسه انتشاراتی اشراق
کارشناسان و مشاوران موسسه انتشاراتی اشراق به صورت تماموقت حتی در روزهای تعطیل آماده ارائه خدمات حرفهای و باکیفیت به مشتریان و کاربران خود هستند. برای دریافت مشاوره میتوانید از طریق سایت به صورت آنلاین با مشاورین موسسه گفتوگو کنید و یا از طریق تماس تلفنی با شمارههای زیر در ارتباط باشید:
eshragh_company
isi.eshragh@gmail.com
09149724933
041-33373424
بله. بسیاری از مقالات حتی وارد مرحله داوری نمیشوند اگر فرمت آنها خلاف دستورالعمل ژورنال باشد.
خیر. هر ژورنال سبک خاص خود را دارد و باید دقیقاً رعایت شود.
از بخش Author Guidelines در وبسایت رسمی ژورنال.
بله. تصاویر بیکیفیت یکی از دلایل مهم رد مقالههاست.
بله، هر ژورنال الزامات خاص خود را دارد.