یکی از مهمترین مراحل آمادهسازی مقاله برای انتشار در مجلات معتبر، فرمت بندی مقاله است. اگرچه محتوای مقاله قلب پژوهش محسوب میشود، اما بدون رعایت قالب و ساختار مورد نظر مجلات، احتمال پذیرش مقاله به شدت کاهش مییابد. در این مطلب، به بررسی انواع فرمت بندی، سبکهای رفرنسنویسی، ابزارهای کاربردی و راهکارهای صرفهجویی در زمان میپردازیم.
فرایند تولید و انتشار دانش، بدون شک یکی از مهمترین ارکان پیشرفت علمی و پژوهشی در جهان امروز است. پژوهشگران، دانشجویان و اساتید دانشگاه در مسیر علمی خود، همواره با نگارش مقالات علمی، پایاننامهها و گزارشهای پژوهشی سروکار دارند. اما آنچه پس از نگارش محتوا اهمیت پیدا میکند، فرمت بندی مقاله است؛ چرا که رعایت ساختار و قالب استاندارد، نخستین مرحلهای است که داوران و سردبیران مجلات علمی به آن توجه میکنند. در واقع، حتی اگر مقالهای از نظر علمی و محتوایی غنی و ارزشمند باشد، در صورت بیتوجهی به قالببندی استاندارد، ممکن است پیش از ورود به مرحله داوری علمی، توسط دبیرخانه مجله رد شود. این موضوع زمانی پررنگتر میشود که صحبت از مجلات معتبر بینالمللی مانند ISI یا Scopus به میان میآید. این ژورنالها قوانین سختگیرانهای در خصوص ساختار و قالب مقالات دارند و کوچکترین ناهماهنگی در فرمت میتواند به رد مقاله منجر شود.
از سوی دیگر، سبکهای مختلف رفرنسنویسی مانند APA، MLA، IEEE و Chicago، هر یک در حوزهای خاص به کار میروند و انتخاب نادرست یا اجرای ناصحیح آنها یکی از پرتکرارترین اشتباهات پژوهشگران به شمار میآید. بنابراین، تسلط بر شیوههای مختلف ارجاعدهی و بهرهگیری از ابزارها و نرمافزارهای تخصصی، میتواند زمان صرفشده برای فرمت بندی را به حداقل برساند.
در این مطلب تلاش کردهایم با نگاهی جامع و کاربردی، به معرفی انواع فرمت بندی (محتوایی و ساختاری)، سبکهای رفرنسنویسی پرکاربرد، ابزارهای کمکی برای تسهیل این فرآیند و همچنین خدمات موسساتی چون اشراق در حوزه فرمت بندی مقالات بپردازیم. هدف اصلی این مطلب، ارائه یک راهنمای جامع و گامبهگام برای پژوهشگرانی است که میخواهند در کمترین زمان ممکن، مقالات خود را مطابق با استانداردهای مجلات علمی آماده کنند و شانس پذیرش و چاپ پژوهش خود را افزایش دهند.
فرمت بندی مقاله به معنای چینش درست متن، منابع، جداول و سایر بخشهای پژوهش مطابق با استانداردهای مجلات است. اهمیت این مرحله به حدی است که بسیاری از داوران قبل از ورود به محتوای مقاله، ابتدا به رعایت فرمت توجه میکنند.
مقالاتی که قصد دارند در مجلات نمایهشده در پایگاههایی چون ISI یا Scopus چاپ شوند، باید از لحاظ ساختاری کاملاً مطابق با دستورالعمل مجله باشند. کوچکترین بیدقتی در ارجاعدهی یا تنظیم جداول میتواند باعث رد مقاله در مرحله ابتدایی شود.
نگارش علمی به محتوای مقاله مربوط میشود، اما فرمت بندی به نحوه ارائه آن. ممکن است پژوهش ارزشمند باشد، اما اگر درست فرمت نشود، از دید داوران غیرحرفهای به نظر میرسد.
به طور کلی، فرمت بندی مقاله به دو دسته تقسیم میشود: فرمت بندی محتوایی و فرمت بندی ساختاری.
این نوع فرمت بندی توسط نویسنده انجام میشود و شامل سازماندهی بخشهای مختلف مقاله است.
چکیده باید مختصر، دقیق و مطابق با تعداد کلمات مجله باشد. کلیدواژهها نیز باید بر اساس استاندارد انتخاب شوند.
بعضی از مجلات این بخش را قبل از منابع و برخی بعد از نتیجهگیری قرار میدهند.
هر مجله محدودیتهای مشخصی برای حجم مقاله دارد که باید رعایت شود.
این بخش بیشتر به ظاهر مقاله مربوط میشود و معمولاً توسط موسسات یا نرمافزارهای تخصصی انجام میگیرد.
برای مثال، بسیاری از مجلات از فونت Times New Roman با سایز 12 استفاده میکنند.
طبق استاندارد APA، باید از هر طرف صفحه 2.54 سانتیمتر فاصله در نظر گرفته شود.
هر جدول باید عنوان و شماره داشته باشد و توضیحات تصاویر به شکل استاندارد نوشته شود.
یکی از حساسترین بخشهاست؛ چرا که کوچکترین اشتباه در نقطهگذاری یا ترتیب اطلاعات، میتواند منجر به بازگشت مقاله شود.
رفرنسنویسی بخش مهمی از فرمت بندی است. در ادامه، هشت سبک رایج را مرور میکنیم.
مناسب برای علوم اجتماعی و روانشناسی. ارجاع در متن به صورت (نام نویسنده، سال).
مناسب برای علوم انسانی. ارجاع در متن شامل نام نویسنده و شماره صفحه است.
ویژه مقالات پزشکی. منابع به صورت شمارهگذاری در متن میآیند.
بیشتر در تاریخ و علوم انسانی کاربرد دارد. ارجاعها در پاورقی یا پینوشت آورده میشوند.
نسخهای سادهتر از Chicago برای مقالات دانشجویی.
مورد استفاده در مهندسی و علوم کامپیوتر. ارجاعها با شماره در متن نمایش داده میشوند.
مناسب برای منابع الکترونیکی و چندرسانهای.
پرکاربرد در مقالات دانشجویی. شامل استناد در متن و لیست منابع پایانی است.
برای مثال، یک مقاله مهندسی باید بر اساس IEEE فرمتبندی شود، در حالی که مقالهای در رشته تاریخ احتمالاً از سبک Chicago استفاده میکند.
APA بر تاریخ انتشار تأکید دارد، در حالی که MLA بیشتر بر جزئیات صفحه و منبع تمرکز میکند.
استفاده اشتباه از سبک رفرنسدهی
بیتوجهی به استاندارد جداول و تصاویر
ناهماهنگی بین منابع ذکر شده در متن و لیست پایانی
EndNote: مدیریت حرفهای منابع
Mendeley: ذخیره و اشتراکگذاری مقالات
Zotero: رایگان و ساده برای دانشجویان
Microsoft Word: دارای قالبهای آماده فرمت بندی
موسسه اشراق با بیش از 5 سال تجربه، مقالات پژوهشگران را در کمتر از 24 ساعت فرمتبندی میکند.
هزینه بسته به سبک رفرنسدهی، تعداد منابع مقاله و حجم مقاله متفاوت است.
با استفاده از مشاوران میتوان از بازگشتهای مکرر مقاله جلوگیری کرد.
افزایش شانس پذیرش مقاله
صرفهجویی در وقت پژوهشگر
رعایت کامل استانداردهای مجله
پایاننامه معمولاً حجم بالاتری دارد و نیازمند ساختار دقیقتر است.
شامل چکیده، فهرست جداول، فصلهای اصلی و پیوستها.
مطالعه دقیق راهنمای نویسندگان مجله
استفاده از قالبهای آماده ژورنالها
بهرهگیری از تجربه مشاوران و موسسات تخصصی
فرمت بندی مقاله، اگرچه شاید در نگاه اول کاری زمانبر و ثانویه به نظر برسد، اما در حقیقت یکی از مهمترین مراحل چاپ مقاله در مجلات علمی است. رعایت ساختار استاندارد، استفاده از سبک صحیح رفرنسدهی و بهرهگیری از ابزارها و موسسات تخصصی میتواند مسیر انتشار پژوهش را بسیار هموار کند. پژوهشگران با صرف زمان اندک برای فرمت بندی اصولی، میتوانند از رد شدن مقاله به دلیل مشکلات شکلی جلوگیری کرده و محتوای ارزشمند خود را در معتبرترین مجلات منتشر کنند.
فرمتبندی صحیح مقاله بر اساس دستورالعمل ژورنال، یکی از مراحل کلیدی برای افزایش احتمال پذیرش و جلوگیری از اتلاف زمان در فرآیند داوری است. مؤسسه اشراق با ارائه خدمات فرمتبندی در سه سطح عادی، فشرده و فشرده پلاس، این امکان را فراهم کرده است تا پژوهشگران و اساتید گرامی بتوانند مطابق با نیاز و زمانبندی خود، بهترین انتخاب را داشته باشند.
در حالت عادی، فرمتبندی مقاله با دقت و کیفیت بالا در بازه زمانی استاندارد انجام میشود.
در حالت فشرده، همان خدمات با سرعت بیشتری ارائه میگردد تا پژوهشگرانی که محدودیت زمانی دارند دغدغهای نداشته باشند.
و در حالت فشرده پلاس، سریعترین تحویل همراه با نهایت دقت و پشتیبانی ویژه در اختیار شما قرار میگیرد.
با فشردن لینک زیر، تیم حرفهای اشراق شما را تا رسیدن به نسخه نهایی و آماده ارسال مقاله همراهی خواهد کرد:
راههای ارتباطی با موسسه انتشاراتی اشراق
کارشناسان و مشاوران موسسه انتشاراتی اشراق به صورت تماموقت حتی در روزهای تعطیل آماده ارائه خدمات حرفهای و باکیفیت به مشتریان و کاربران خود هستند. برای دریافت مشاوره میتوانید از طریق سایت به صورت آنلاین با مشاورین موسسه گفتوگو کنید و یا از طریق تماس تلفنی با شمارههای زیر در ارتباط باشید:
eshragh_company
isi.eshragh@gmail.com
09149724933
041-33373424
زیرا رعایت استانداردها اولین شرط پذیرش در مجلات معتبر است.
سبک APA تاریخ انتشار را مهم میداند، MLA بیشتر بر منبع و صفحه تمرکز دارد.
بله، نرمافزارهایی مثل Zotero ابزارهای مناسبی برای دانشجویان هستند.
به طور معمول 24 تا 72 ساعت بسته به حجم و پیچیدگی.
خیر، فرمت بندی صرفاً شانس پذیرش را افزایش میدهد.