از جمله مهم ترین مواردی که مصداق جرائم علمی می‌باشد سرقت علمی و یا تشابهات علمی موجود در یک متن علمی می‌باشد. سرقت علمی جرم می‌باشد و در مواردی حتی ممکن است مورد پیگرد قانونی قرار گیرد و نویسنده موظف به پرداخت جریمه نقدی باشد.
سرقت یا دستبرد علمی در متون علمی و متون ادبی احتمال دارد اتفاق بیفتد. سرقت یا تشابهات علمی ممکن است به صورت عمدی و توسط خود نویسنده اتفاق بیفتد و همچنین احتمال دارد به صورت ناخواسته اتفاق بیفتد و فرد بدون اینکه متوجه شود دچار سرقت علمی شده باشد. تشابهات علمی موجود در متن مقالات و کتابها جرم علمی محسوب می‌گردند و با کسانی که به صورت عمدی مرتکب چنین اشتباهی شده باشند برخورد جدی خواهد شد. سرقت علمی شامل استفاده بدون استناد از آثار دیگران می‌باشد. می‌دانید که استفاده از منابع استنادی موجود به هیچ عنوان غیر اخلاقی نمی‌باشد اما باید به صورت اصولی و به شیوه صحیح از آنها استفاده شود تا مصداق سرقت علمی محسوب نشود. متاسفانه در جامعه علمی و ادبی نویسندگان زیادی مرتکب چنین خطایی می‌شوند غافل از اینکه مرحله رسیدگی به سرقت بسیار سختگیرانه می‌باشد و با کسانی که دچار این اشتباهات می‌شوند به طور جدی برخورد خواهد شد.
با توجه به آنچه که در تصویر مشاهده می‌فرمایید کلیه موارد شامل خود سرقتی علمی, کپی برداری و نقل قول, ترجمه, استناد ندادن یا استناد نامناسب البته موارد فوق همیشه مصداق سرقت علمی نمی‌باشند و اگر به صورت قانونی از آنها استفاده شود کاملا می‌توانند برای مقاله موثر و مفید واقع شوند. در این بخش اشاره به نحوه استفاده از هر یک از موارد فوق خواهیم داشت:
خود سرقتی علمی
نویسنده ممکن است چندین اثر علمی به صورت مقاله یا کتاب داشته باشد هر یک از این آثار می‌توانند مکمل یکدیگر باشند ولی نمی‌توان مطالب را به صورت پراکنده در هر یک از آثار به کار برد هر مقاله و کتابی که توسط یک نویسنده ثبت میشود باید دارای یکسری اطلاعات منسجم باشند. انتشار چندگانه اطلاعات مابین چندین اثر نمونه سرقت علمی محسوب میشود باید مورد پیگیری قرار گیرد. بنابراین نویسندگان تنها در صورت داشتن مطالب جدید می‌توانند یک اثر جدید خلق نمایند و استفاده از منابع پیشین خود فقط در صورت استناددهی امکانپذیر می‌باشد.
کپی برداری و نقل قول
این مورد حداقل تحت سه حالت ممکن است رخ دهد: نقل‌قول مستقیم، نقل‌قول غیرمستقیم، نقل‌قول مکرر.
ترجمه
کتابها و مقالاتی که به زبانهای زنده دنیا توسط نویسندگان مختلف در تمام دنیا نوشته می‌شوند اثر علمی آنها محسوب می‌گردد و متعلق به خود نویسنده می‌باشند. می‌توانید این آثار را ترجمه کنید و در کشور های مختلف منتشر نمایید تا در اختیار همه دنیا قرار بگیرد. ترجمه آثار علمی امتیاز آور می‌باشد و مزایای بسیار زیادی را برای مترجم دارد. اما مترجم به هیچ عنوان نمی‌تواند یک اثر خارجی را به نام خود ثبت نماید و از مزایای آن استفاده کند. باید حتما ذکر شود که اثر ترجمه شده از کدام نویسنده می‌باشد و توسط کدام مترجم ترجمه شده است همچنین می‌بایست از نویسنده اصلی آن برای ترجمه کسب اجازه شود.
ارتکاب به چنین جرم فرهنگی ممکن است دلایل زیادی داشته باشد و اول از همه می‌توان به ناآگاهی اغلب نویسندگان اشاره نمود اغلب نویسندگان اصلا نمی‌دانند که چنین کاری جرم است و مورد رسیدگی مراجع رسمی و قانونی قرار خواهد گرفت به همین دلیل لازم است نویسندگان قبل از هر چیز ابتدا با جرائم علمی آشنا شوند و از نحوه مجازات آنها نیز مطلع گردند. چنین اطلاعاتی اگر در اختیار نویسندگان قرار نگیرد احتمال دارد عامل ریجکت مقاله باشد.
نکته: نمودار زیر درصد تاثیر هر یک از دلایل ارتکاب به سرقت علمی را در بین نویسندگان و پژوهشگران نشان می‌دهد.
اینستاگرام
تلگرام