مقدمه فرصتی برای ایجاد پیوند اولیه با خواننده و ارائه تصویری کلی از محتوا و موضوع کتاب است و باید با دقت فراوان نوشته شود تا خواننده را به ادامهی مطالعه ترغیب کند. در این مطلب، ابتدا ساختار کلی یک کتاب را بررسی خواهیم کرد و سپس به جزئیات چگونگی نوشتن مقدمه و نکات مهمی که باید در نگارش آن رعایت شود، خواهیم پرداخت.
بهطور کلی، هر کتاب شامل قسمتهای زیر است که هر یک نقش خاصی در ساختار و انسجام کلی اثر دارند:
روکش جلد: اولین چیزی که خواننده با آن مواجه میشود، روکش یا جلد بیرونی کتاب است. این بخش معمولاً شامل نام کتاب، نام نویسنده، و یک تصویر یا طراحی جذاب است که نشاندهندهی محتوای کتاب میباشد.
جلد کتاب: پس از روکش، جلد اصلی کتاب قرار دارد که میتواند اطلاعات مشابهی با روکش داشته باشد. طراحی جلد بهعنوان حفاظتکننده و همچنین عنصری زیباییشناسانه و معرفیکنندهی اثر، اهمیت دارد. جلد کتاب اولین عامل جذب مخاطب به سوی کتاب است.
صفحات آغازین کتاب: این صفحات شامل اطلاعات مختلفی هستند که به خواننده کمک میکنند تا با ساختار کتاب و هدف نویسنده آشنا شوند. در این بخش، قسمتهایی چون عنوان کوچک، عنوان اصلی، فیپا، شناسنامه، تقدیمنامه، فهرست مندرجات، فهرست تصاویر، سپاسگزاری، پیشگفتار و مقدمه قرار میگیرند.
متن کتاب: بخش اصلی کتاب که هستهی اصلی و محوری هر کتاب است، محتوای واقعی و آموزههای کتاب را در بر میگیرد. متن کتاب میتواند بسته به نوع و موضوع کتاب، شامل فصول، بخشها یا زیرفصلهایی باشد که به خواننده امکان میدهد بهصورت تدریجی و با نظم، از مفاهیم و محتوای کتاب بهرهمند شود.
صفحات انتهایی کتاب: این بخش شامل مراجع، پینوشتها، و در برخی کتابها ضمیمهها و منابع بیشتر است که اطلاعات تکمیلی به خواننده ارائه میکنند.
صفحات آغازین کتاب معمولاً شامل عناصر زیر هستند که بهمنظور آشنایی بهتر خواننده با اثر و نویسنده در ابتدای کتاب آورده میشوند:
عنوان کوچک و عنوان: این دو بخش به معرفی کتاب و موضوع آن اختصاص دارد. عنوان کوچک معمولاً خلاصهتر و جنبهی تکمیلی عنوان اصلی است.
فیپا (فهرستنویسی پیش از انتشار): این بخش، مشخصات فنی کتاب را ارائه میدهد و توسط سازمانهای مربوطه تهیه میشود.
شناسنامه: اطلاعات مربوط به نویسنده، مترجم، ناشر، ویراستار، و سایر افراد مرتبط با چاپ کتاب در این قسمت درج میشود.
تقدیمنامه و سپاسگزاری: اگر نویسنده بخواهد از افرادی خاص تقدیر کند یا کتاب را به کسی تقدیم نماید، این قسمت به آن اختصاص مییابد.
فهرست مندرجات و فهرست تصاویر: این بخشها نمای کلی از محتوا و موضوعات اصلی کتاب را به خواننده ارائه میدهند.
پیشگفتار (Front Matter): در پیشگفتار نویسنده به توضیحاتی در مورد انگیزهی نگارش کتاب، اهمیت کتاب از نظر خود، و پیشنهادهایی در مورد نحوهی مطالعهی آن میپردازد.
مقدمه (Introduction): مقدمه، بخشی است که توسط شخصی غیر از نویسنده نوشته میشود و شامل نکات مهمی در خصوص محتوا یا نویسندهی کتاب است.
مقدمهی کتاب معمولاً توسط فردی غیر از نویسنده (نظیر استاد، کارشناس یا فردی مهم و آشنا به موضوع) نگارش میشود و به توضیحاتی دربارهی کتاب یا تأثیر آن بر زندگی فرد نویسنده میپردازد. مقدمه باید ارتباط نزدیکی با محتوای کتاب داشته باشد و در مواردی بهطور مستقیم به اهمیت مباحث کتاب اشاره کند. بهعبارت دیگر، بدون مطالعهی مقدمه، ممکن است شناخت عمیقی از اهداف و ارزشهای کتاب حاصل نشود.
نکات مهمی که در نوشتن مقدمهی کتاب میتوان به آنها پرداخت:
اهمیت کتاب و تأثیر آن در زندگی نویسنده یا خوانندگان
بیان رابطه و شناخت شخص نگارندهی مقدمه با نویسنده
اشاره به تفاوتهای نسخهی قدیمی و جدید (در نسخههای ویرایششده)
پیشگفتار بخش آغازین یک کتاب است که در آن، نویسنده هدف و ساختار اثر را شرح میدهد. برخلاف مقدمه که توسط فردی غیر از نویسنده نوشته میشود، پیشگفتار بهصورت مستقیم توسط نویسنده نگارش میشود. پیشگفتار به مواردی مانند دلیل نوشتن کتاب، اهمیت آن برای نویسنده، و دیدگاههایی که خواننده پس از مطالعه کسب خواهد کرد، میپردازد.
دلایل نگارش کتاب و اهمیت آن از نظر نویسنده
موانع و مشکلات تالیف کتاب و چالشهای نویسنده در طی این مسیر
سپاسگزاری از همکاران و دوستانی که در فرآیند تألیف یا نشر اثر کمک کردهاند
پیشگفتار و مقدمه دو بخش متفاوت با اهدافی مجزا هستند. برای درک بهتر تفاوتها، به مقایسهی نکات زیر میپردازیم:
نگارنده: مقدمه توسط فردی غیر از نویسنده و پیشگفتار توسط خود نویسنده نگاشته میشود.
محتوا و رویکرد: در پیشگفتار، نویسنده مستقیماً با مخاطب صحبت میکند و به مباحث کتاب یا دلیل نگارش آن میپردازد، درحالیکه در مقدمه، فرد دیگری دربارهی کتاب و نویسنده سخن میگوید.
موضوعات مورد بحث: مقدمه معمولاً به موضوعاتی نظیر معرفی کلی کتاب، اهمیت و تاثیرات آن میپردازد، اما در پیشگفتار، نحوهی تألیف و تهیهی کتاب و تشکر از دستاندرکاران مطرح میشود.
نوشتن یک مقدمهی جذاب و جامع میتواند به عنوان پلی بین نویسنده و مخاطب عمل کند و خواننده را به موضوع کتاب علاقهمند سازد. مقدمه بهویژه در کتابهای علمی و آموزشی، میتواند به شکلگیری تصویر کلی از مباحث و اهداف کتاب کمک کند و خواننده را به مطالعهی دقیق و متمرکز تشویق نماید.
نوشتن مقدمهی یک کتاب یکی از مراحل حساس و حیاتی در روند نگارش و آمادهسازی اثر برای انتشار است و بهنوعی حکم فصل صفر کتاب را دارد؛ یعنی محتوای مختصری از آنچه در کتاب به تفصیل به آن پرداخته میشود، در مقدمه آورده میشود. مهمترین ویژگی مقدمهی یک کتاب خلاقیت در نوشتن است.
در صورتی که کتابی هم پیشگفتار داشته باشد و هم مقدمه، هر یک معنای مخصوص به خود دارند و کارکردی جداگانه دارند. اگر تنها یکی از این دو بخش در ابتدای کتاب وجود داشته باشد، باید نقش هر دو را ایفا کند و وظایف آنها را به انجام برساند.
مقدمهی کتاب، شانس نویسنده یا مقدمهنویس برای ایجاد ارتباط اولیه با خواننده است و به نوعی "پیشنمایش" کتاب را ارائه میدهد. در نگارش مقدمه، تمرکز باید بر ارائهی یک توصیف کلی، مختصر و جذاب از محتوای کتاب باشد. برای نوشتن مقدمهای قوی و جذاب، بهتر است عناصر زیر را در نظر بگیرید:
مقدمه باید بهروشنی بیان کند که هدف اصلی کتاب چیست و چه نیاز یا مشکلی را برای خواننده حل میکند. این موضوع به خواننده کمک میکند تا درک کند که با مطالعهی کتاب به چه دستاوردی میرسد و چرا این کتاب ارزش خواندن دارد.
توضیح دهید که چرا موضوع کتاب مهم است و چگونه میتواند به زندگی، دانش یا دیدگاه خواننده بیفزاید. اگر مقدمه توسط فردی معتبر نوشته میشود، تأکید بر تأثیر و اهمیتی که موضوع کتاب در حوزه تخصصی دارد، میتواند مقدمه را جذابتر کند.
اگر نویسنده، تجربهای شخصی یا الهامبخش مرتبط با کتاب دارد، به اشتراک گذاشتن این تجربه میتواند در جذابیت مقدمه مؤثر باشد. این داستان کوتاه میتواند انگیزهی اولیه برای نوشتن یا تأثیر عمیقی را که موضوع کتاب بر زندگی نویسنده گذاشته بیان کند.
بهطور مختصر و بدون فاش کردن جزئیات، موضوعات کلیدی و مباحث اصلی کتاب را در مقدمه معرفی کنید. این معرفی باید تنها اشارهای به مطالب اصلی کتاب باشد تا خواننده ترغیب شود ادامهی کتاب را مطالعه کند.
اگر کتاب ویژگی خاصی دارد، مثلاً شامل تحقیقات جدید، رویکردهای منحصر بهفرد، یا روایت داستانی جذاب است، در مقدمه آن را برجسته کنید. این امر به خواننده کمک میکند که کتاب را از سایر کتابهای مشابه متمایز کند.
مقدمه باید خواننده را به چالش بکشد یا او را ترغیب کند تا با ذهنی باز به موضوع نگاه کند. میتوانید از سوالات برانگیزاننده استفاده کنید یا موضوعی را مطرح کنید که خواننده به دنبال پاسخ آن باشد. این کنجکاوی به او انگیزه میدهد تا به مطالعهی ادامهی کتاب بپردازد.
مقدمه میتواند بهنوعی نشاندهندهی لحن کلی کتاب باشد؛ آیا رویکرد کتاب علمی و جدی است یا صمیمی و داستانمحور؟ انتخاب کلمات و نحوهی بیان در مقدمه باید با روح و لحن کتاب همخوانی داشته باشد.
مقدمه و پیشگفتار هر یک بخشی اساسی و اثرگذار در کتاب هستند که به خواننده کمک میکنند تا با اهداف و زمینهی موضوع آشنا شود و تصویری واضح از محتوا و چگونگی استفاده از کتاب پیدا کند. با توجه به نکاتی که ذکر شد، نگارش این بخشها نیازمند دقت و دانش کافی در زمینهی ساختار و محتوای کتاب است و باید با لحنی جذاب و قابل فهم نوشته شوند تا خواننده را به مطالعهی کتاب ترغیب کنند.
همچنین، فواید کتابخوانی که در نهایت بررسی کردیم، نشاندهندهی این است که این عادت سالم و مفید، تأثیرات مثبت بسیاری بر زندگی فردی و اجتماعی دارد و انگیزهای مضاعف برای خواندن کتابهای گوناگون فراهم میکند.
اگر بهدنبال ارائهی محتوای کتاب خود با بالاترین کیفیت و ظاهری حرفهای هستید، مؤسسهی اشراق با ارائهی خدمات تخصصی در زمینهی صفحهآرایی، ویراستاری و چاپ کتاب در کنار شماست. تیم ما با بهرهگیری از تجربه و دانش لازم در این حوزه، به دقت و با رعایت تمامی استانداردها، به بهبود کیفیت ظاهری و محتوایی کتاب شما کمک میکند.
خدمات ما در مؤسسه اشراق شامل مراحل ویرایش و ویراستاری دقیق محتوا، صفحهآرایی استاندارد و جذاب و چاپ و نشر حرفهای است تا کتاب شما به بهترین شکل ممکن در اختیار مخاطبان قرار گیرد. لازم به ذکر است که در موسسهی اشراق، خدماتی نظیر نگارش و تألیف کتاب ارائه نمیشود، بلکه تمرکز ما بر آمادهسازی کتابهای تألیفشده توسط شما برای چاپ و انتشار است. موسسه اشراق همراهی مطمئن برای تبدیل دستنوشتههای شما به یک اثر حرفهای و ارزشمند در دنیای کتاب است.
راههای ارتباطی با موسسه انتشاراتی اشراق
کارشناسان و مشاوران موسسه انتشاراتی اشراق به صورت تماموقت حتی در روزهای تعطیل آماده ارائه خدمات حرفهای و باکیفیت به مشتریان و کاربران خود هستند. برای دریافت مشاوره میتوانید از طریق سایت به صورت آنلاین با مشاورین موسسه گفتوگو کنید و یا از طریق تماس تلفنی با شمارههای زیر در ارتباط باشید:
eshragh_company
isi.eshragh@gmail.com
09149724933
041-33373424
لطفاً جهت ارائهی هر نوع پیشنهاد سازنده و انتقاد، از طریق ایمیل زیر با مدیریت اجرایی مجموعه به همراه ارسال مستندات و قرار دادن شماره تماس در ارتباط باشید که حداکثر ظرف کمتر از 48 ساعت کاری به دستورات شما رسیدگی شود.
مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شابک و فیپا از کتابخانه ملی
قطع همان اندازه کتاب است. قطعهای رایج برای کتابهای علمی وزیری و در صورت کم بودن تعداد صفحات قطع رقعی میباشد. برای کتاب های غیر علمی هم معمولا برای کتاب های رمان و حجیم همان قطع وزیری و برای کتابهای خاصتر و کم حجمتر مثل شعر و دل نوشته، قطع رقعی مناسب میباشد. البته برای کتابهای علمی انواع مختلف قطع مورد استفاده قرار میگیرد که کاملاً سلیقهای است و سلیقهی صاحب اثر مد نظر است.
وقتی مجوز فیپای کتاب اخد میشود صاحبان اثر میتوانند به صورت آنلاین آن را در سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران مشاهده کنند. همچنین بعد از چاپ کتاب، صاحبین اثر میتوانند وارد وب سایت خانه کتاب شده و در آنجا نیز با جستجوی نام اثر و کتاب خود از گرفتن مجوزهای رسمی برای چاپ کتاب مطمئن شوند.
خیر، تعداد نویسندگان و مترجمان در هزینه چاپ کتاب هیچ تغییری به وجود نخواهد آورد.
زمان چاپ بسته به چاپخانه متفاوت است، اما معمولاً حداقل 3 الی 4 روز طول میکشد.