شاید بتوان گفت اولین و مهمترین فرآیندی که در طول تحصیل یک دانشجو اتفاق می‌افتد، نوشتن پایان نامه و ارائه آن به اساتید دانشگاه می‌باشد. معمولاً دانشجویان دغدغه و استرس زیادی را به خاطر این موضوع تجربه می‌کنند. در این بخش از اشراق می‌خواهیم در خصوص نکات مهم ساختن پاورپوینت برای جلسه دفاع را باهم بررسی کنیم پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
پایان نامه مرحله مهمی است که شما جهت اخذ مدرک فوق لیسانس و فارغ التحصیل شدن از مقطع کارشناسی ارشد مستلزم به نوشتن آن هستید. معمولا توصیه می شود از همان ابتدا بخش های مختلف پایان نامه را اصولی و با کیفیت قابل قبول آماده کنید زیرا ممکن است بعدها از آن برای امور مختلف مانند استخراج مقاله از پایان نامه جهت پذیرش و چاپ آن در مجلات معتبر علمی برای تقویت رزومه تحصیلی و شغلی خود بهره ببرید. به طور کلی پایان نامه از 5 فصل مهم و اصلی تشکیل می شود که به طور خلاصه در زیر توضیح داده می شود:
علیرغم این که فصل اول پایان نامه در ابتدا می آید اما مرحله نگارش آن پس از اتمام بقیه فصول پایان نامه است. در فصل اول ابتدا به مقدمه پرداخته می شود و خود مقدمه نیز از سه بخش مختلف مانند: معرفی مسئله مورد بررسی، پیشینه پژوهش(مرور ادبیات و تحقیقات مرتبط با موضوع شما که قبلا انجام شده است) و بیان اهمیت تحقیق و ضرورت آن تشکیل می شود.
فصل دوم: روش تحقیق
در فصل دوم به روش شناسی و متدلوژی تحقیق پرداخته می شود و درواقع شما با ارائه این بخش راه های رسیدن به نتایج تحقیق خود را بیان می کنید در گردآوری این بخش باید نهایت دقت خود را انجام دهید زیرا باید مخاطبان دیگر نیز با انجام روش های شما به نتایج یکسانی دست پیدا کنند. این روش ها می تواند در قالب آزمایش های انجام گرفته مختلف، معادلات ریاضی، تحقیقات میدانی و... باشد.
در فصل سوم از پایان نامه به ارائه مدل ها و ایده های تحقیق پرداخته می شود. شما در این بخش به معرفی متغیر خود در پایان نامه می پردازید و خصوصیات و حالت های مورد اندازه گیری آن را بیان می کنید. مدل تحقیق به ما کمک می‌کند که به متن و درون پدیده‌هایی که نمی‌توانیم مستقیما آن‌ها را ببینیم هدایت شویم. مدلسازی یا در واقع طرح و برنامه ریزی تحقیق بسیار مهم است زیرا متغیرهای انتخاب شده با اهداف تحقیق ارتباط خواهند داشت.
طبیعی است که بعد از معرفی متغیر مورد بحث در تحقیق به یافته ها و نتایجی که از آن استخراج شده است بپردازیم بنابراین فصل چهارم پایان نامه به این بخش اختصاص داده شده است. برای تبیین یافته های تحقیق می توانیم از جداول، نمودارها و تصاویر استفاده کنیم. می توانید این نتایج را با پیش بینی های مدل خود مقایسه کنید و نتایج کلیدی را به صورت خلاصه وار نشان دهید. همچنین می توانید نتایج ردکننده فرضیات تحقیق و پژوهش را نیز مانند نتایج تاییدکننده فرضیات آن بیان کنید.
آخرین فصل از پایان نامه و شاید گفت مشکل ترین بخش آن قسمت نتیجه گیری است. زیرا پژوهشگران فکر می کنند برای این قسمت مطلبی باقی نمانده است و مطالبی که در مقدمه و چکیده گفته اند مجددا تکرار می کنند. اما باید گفت درواقع مهمترین قسمت تحقیق شما همین جاست. در این قسمت بایستی به اهمیت و مهم بودن تحقیق خود اشاره کرده و با ارتباط دادن آن با تحقیقات پیشین می توانید به محدودیت هایی که در انجام این تحقیق با آن ها مواجه بوده اید اشاره کنید و همچنین پیشنهادات خود را برای انجام پژوهش های آینده مطرح کنید. برای ارائه بهتر این بخش سعی کنید از دید مخاطبان فکر کنید تا بتوانید به درستی به نگارش و جمع آوری آن بپردازید.
کسانی که با نرم افزار پاورپوینت آشنایی نسبی دارند، می دانند که این نرم افزار مخصوص ارائه مطلب در کنفرانس ها و یا جلسات می باشد. وظیفه اصلی نرم افزار پاورپوینت این است که سرفصل مطالب و یا یکسری از نکات کوتاهی که مهم هستند را به همراه تصاویر مرتبط آن ها در خود جای می دهد تا به شخصی که می خواهد مطالب را ارائه دهد در این خصوص کمک کند. در جلسات دفاع از پایان نامه نیز به دلیل طولانی بودن فصول و بخش های مختلف پایان نامه، شما نمی توانید محتوای آن را عینا در جلسه دفاع، انتقال دهید بنابراین نیازمند یک خلاصه نویسی یا به اصطلاح نرم افزاری که قابلیت نت برداری داشته باشد را دارید. پس درواقع به این معناست که دانشجو نباید مطالب پایان نامه خود را در پاورپوینت کپی پیست کرده و هنگام ارائه از روی آن بخواند. بلکه باید با خلاقیت و نوآوری خود مطالبی را جهت ارائه آماده کنند که علاوه بر داشتن محتوای غنی، تصویرسازی های باکیفیتی را نیز جهت جلب نظر اساتید داشته باشد. معمولا دانشجویان پس از فارغ شدن از نوشتن پایان نامه، برای این بخش مدت زمان کمتری را صرف می کنند اما دقت داشته باشید که فایل پاورپوینت شما درواقع محصول نهایی مدت ها تحقیق و پژوهشتان خواهد بود پس در گردآوری آن نهایت تلاش و خلاقیت خود را به خرج دهید.
آخرین مرحله قبل از انجام جلسه دفاع، آماده سازی پاورپوینت می باشد. برای این که بتوانید اسلایدهای خوب و باکیفیتی ارائه دهید بایستی به متن پایان نامه و اجزای مختلف آن تسلط کامل داشته باشید تا در خلاصه برداری موارد مهم و جمع آوری آن ها به مشکل برنخورید و عملکرد خوبی داشته باشید. توصیه می شود مراحل زیر را جهت تهیه پاورپوینت انجام دهید:
بهتر است قبل از این که مطالب خود را در پاورپوینت طراحی کنید ابتدا روی کاغذ محتوای خود را به دو دسته تقسیم کنید و بنویسید: 1) مطالبی که قرار است خودتان در جلسه بیان کنید
2) مطالبی که قرار است در فایل پاورپوینت آورده شود
دقت داشته باشید این دو مطالب را یکسان تلقی نکنید. پس از آن که مواردی قابل ارائه را از هم تفکیک کردید قبل از ساخت پاورپوینت با گرفتن زمان یکبار مطالب خود را ارائه دهید و تمرین کنید و با توجه به مدت زمان معین اگر نیاز به حذف یا اضافه داشته باشند انجام دهید. معمولا ویرایش روی کاغذ راحت تر از ویرایش فایل پاورپوینت می باشد.
درست است که انتخاب پیش زمینه برای اسلایدهای پاورپوینت یک امر سلیقه ای است اما به یاد داشته باشید که جلسه دفاع از پایان نامه، یک جلسه نسبتا رسمی محسوب می شود و شما قرار است در حضور اساتید این فایل را ارائه دهید بنابراین از انتخاب پیش زمینه های شلوغ و پر زرق و برق با رنگ های تیره خودداری کنید. در پیش زمینه پاورپوینت باید از رنگ های روشن استفاده شود و اگر می خواهید از تصاویر و یا اشکال خاصی استفاده کنید سعی کنید از میان اشکال ساده انتخاب کنید. همچنین به نحوه تنظیم عنوان، تیتر و متن اصلی هم دقت کنید و همه موارد را در جای درست استفاده کنید.
در انتخاب رنگ فونت متن دقت داشته باشید تا با رنگ پیش زمینه متضاد باشد و به راحتی قابل خواندن باشد. لزومی ندارد که برای تمامی اسلایدها از یک رنگ مشابه استفاده کنید می توانید در مواقعی که به طور مثال نیاز به تاکید دارد می توانید از سایر رنگ ها هم بهره ببرید. همچنین بایستی از فونت های رسمی مانند B NAZANIN، B MITRA ،ARIAL استفاده شود. در خصوص انتخاب سایز فونت نیز باید سالن جلسه دفاع را مدنظر داشته باشید اگر سالن دانشگاه خیلی بزرگ است پس بهتر است برای سهولت خواندن از فونت های کوچکتری استفاده نکنید. همچنین فاصله سطرها و پاراگراف ها را هم رعایت کنید معمولا میزان فواصل بین سطرها 1.5 سانتیمتر است.
در انتخاب نوع تصاویر باید دو مورد را مدنظر داشته باشید. مورد اول این که اگر تصویر موردنظر صرفا به دلیل ارتباط با محتوا و برای زیبایی قرار داده شده است سعی کنید آن را به صورت کمرنگ و در گوشه اسلاید قرار دهید زیرا نباید توجه مخاطبین بیشتر به تصویر جلب شود. مورد دوم این است که اگر محتوای تصویر قرار است تا در جلسه ارائه داده شود، بایستی به صورت بزرگ و پررنگ آورده شود تا نظر مخاطبان به آن جلب شود. همچنین در انتخاب تصاویر نباید از تصاویر کارتونی و غیررسمی استفاده شود. درخصوص جداول نیز اگر می خواهید آمار و ارقامی توسط جدول نشان داده شود سعی کنید از جداول با رنگ آمیزی آرام تر و روشن تری استفاده کنید تا اعداد و ارقام آن مشخص باشد.
در برخی از دانشگاه ها، یک فرمت خاصی را برای پاورپوینت در نظر می گیرند که دانشجو بایستی طبق آن پیش رود ولی در برخی از دانشگاه ها نیز بر عهده خود دانشجو می گذارند تا طبق سلیقه و مطالب پایان نامه اش، فایل ارائه را نیز بر طبق آن گردآوری کند. اما اگر بخواهیم به طور کلی اجزای یک پاورپوینت استاندارد را جهت ارائه ذکر کنیم می توانیم به قسمت های زیر اشاره کنیم:
معمولا بعد از صفحه بسم الله، اسلاید عنوان قرار می گیرد به این صفحه اصطلاحا شناسنامه تحقیق گفته می شود زیرا شامل مشخصاتی همچون: عنوان پایان نامه، اسامی اتاد راهنما و استاد مشاور، نام و نام خانوادگی دانشجو، رشته تحصیلی او، نام دانشکده و تاریخ دفاع از پایان نامه قید می گردد.
می توان گفت اولین اسلایدی که در خصوص محتوای پایان نامه مشاهده می شود مقدمه می باشد. سعی کنید به طور خلاصه و صرفا با ذکر نکات کلیدی این اسلاید را بسازید.
در این اسلاید می توانید کمی خلاقیت به خرج دهید و مطالبی را به غیر از مطالب پایان نامه بیاورید و با بیان مزایا و محدودیت های پژوهش آن را گردآوری کنید.
در این اسلاید باید اهمیت و نقش تحقیق خود را به صورت خلاصه بیان کنید. می توانید با ذکر یک احساس نیاز سهم تحقیق خود را در رفع آن نیاز بیان کنید.
برای نوشتن این اسلاید می توانید از فصل یک پایان نامه کمک بگیرید و نهایتا در یک الی دو اسلاید ارائه دهید.
برای این قسمت نیازی به ارائه مطلب زیادی نمی باشد می توانید به صورت خیلی خلاصه ومختصر در یک جدول گردآوری کرده و در یک اسلاید نمایش دهید.
روش تحقیق خود را به کمک جداول و نمودارها و به صورت کامل باید شرح دهید. در این قسمت سعی نکنید که به صورت مختصر و خلاصه بنویسید زیرا اغلب سوال های داوران از مدل و روش تحقیق خواهد بود بنابراین سعی کنید تمامی سوالات احتمالی را قبل از پرسش، خودتان توضیح دهید.
در این قسمت نیز می توانید نظرات و اعتقادات خود را در رابطه با موضوع موردنظر خود ارائه دهید و راه را برای تحقیقات بعدی هموار سازید.
چند اسلاید پیشنهادی نیز در ذیل برایتان آورده ایم که نوشتن آن ها اختیاری است و بستگی به نظر دانشجو و استاد راهنما دارد که اگر مورد تایید بود می توانید تهیه کنید تا فایل پاورپوینت کامل تر شود:
برای این که میزان تسلط خود را به اساتید نشان دهید می توانید پیشنهادات سازنده ای برای انجام پژوهش های آتی ارائه دهید.
دقت داشته باشید اگر می خواهید اسلاید جداگانه ای برای بخش منابع ارائه دهید منابعی را انتخاب کنید که در فایل پاورپوینت از آن ها استفاده کرده اید.
همان طور که می دانید 2 نمره از پایان نامه مختص چاپ مقاله در مجلات معتبر می باشد که اگر توانسته اید این کار را انجام دهید یا حداقل از پایان نامه موجود، مقاله استخراج کرده اید می توانید آن را در فایل پاورپوینت قرار دهید.
تا به اینجای کار با کلیات ساخت پاورپوینت برای جلسه دفاع آشنا شدید و یک تصویر کلی در ذهنتان شکل گرفته است. در آخرین بخش از این محتوا می خواهیم به اشتباهاتی که اکثر دانشجویان مرتکب آن می شوند اشاره کنیم تا شما با خواندن آن ها دچار این اشتباهات نشوید. به یاد داشته باشید حتی اگر پایان نامه تان از کیفیت لازم برخوردار باشد اما نتوانید یک ارائه صحیح انجام دهید، موفق به جلب نظرات نخواهید شد.
سعی کنید در تمامی اسلاید ها یک مقدار فاصله از حاشیه ها را داشته باشید تا احیانا اگر در جلسه پروژکتور در جای صحیحی قرار نداشت، اسلایدهایتان را تحت تاثیر قرار ندهد.
همان طور که در ادامه مطلب نیز اشاره شد، فایل پاورپوینت به معنای ارائه مطالب می باشد پس درنتیجه از پر کردن اسلایدها با نوشته های طولانی جدا خودداری کنید.
سعی کنید در تمامی اسلایدها شماره صفحات را نیز قرار دهید تا هم خودتان راحت تر ارائه دهید و هم اگر از اساتید سوال خاصی داشتند به راحتی صفحه اسلاید را پیدا کنند.
تعادل را در تعداد اسلایدها رعایت کنید. به یاد داشته باشید حداکثر زمان ارائه شما 30 الی 45 دقیقه خواهد بود پس درنتیجه باید این زمان بندی را مدنظر داشته باشید.
برای درست کردن پاورپوینت جلسه دفاع بهتر است خلاقیت منحصر به فردی داشته باشید و یک فایلی بسازید که کاملا مختص خودتان بوده و ایده شما باشد اما جهت ایده گیری می توانید قالب های زیر را که قابل ویرایش هم هستند بررسی کنید:
خیر - موسسه انتشاراتی اشراق خدمات نگارش صفر تا صد پایان نامه انجام نمی دهد اما در حوزه فرمت بندی و ویراستاری آن فعالیت دارد.
میتوان از نرم افزارهای ارایه مطلب همچون prezi و Focusky نیز استفاده کرد اما هیچ کدام امکانات و قابلیت های پاورپوینت را ندارد.
بله خدمات فرمت بندی پایان نامه طبق فرمت دانشگاه وجود دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با کارشناسان موسسه اشراق در ارتباط باشید.
نرم افزار پاورپوینت یک نرم افزاری است محیط ساده و قابل فهمی دارد و می توانید حتی با تماشای چند ویدیوهای آموزشی که در اینترنت وجود دارد نیز به راحتی آن را فرا بگیرید.
اینستاگرام
تلگرام