در مسیر نگارش مقالات علمی، یکی از بخش‌هایی که معمولاً دانشجویان در آن دچار سردرگمی می‌شوند، نحوه نوشتن نام نویسندگان و افیلیشن یا همان وابستگی سازمانی (Affiliation) در مقاله است. در این مطلب، نحوه نوشتن اسامی نویسندگان، ترتیب آنها، درصد امتیازدهی، نحوه تنظیم افیلیشن برای دانشگاه‌های مختلف را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
با گسترش روزافزون فعالیت‌های پژوهشی در دانشگاه‌ها، مراکز علمی و پژوهشگاه‌ها، رعایت استانداردهای نگارشی و ساختاری در تدوین مقالات، اهمیتی دوچندان یافته است. یکی از مهم‌ترین و در عین حال حساس‌ترین بخش‌های نگارش مقاله، نحوه درج نام نویسندگان و وابستگی سازمانی آنها (افیلیشن) است؛ بخشی که در نگاه اول ساده به‌نظر می‌رسد، اما در عمل با چالش‌های متعددی برای پژوهشگران، به‌ویژه دانشجویان مواجه است.
در بسیاری از موارد، عدم آشنایی دقیق با فرمت‌های رایج و پذیرفته‌شده بین‌المللی برای نگارش اسامی نویسندگان، منجر به بروز خطاهایی می‌شود که نه‌تنها از اعتبار مقاله می‌کاهد، بلکه می‌تواند فرآیند داوری، پذیرش و چاپ مقاله را نیز با مشکل مواجه کند. افزون بر آن، اختلاف‌نظر میان نویسندگان درباره ترتیب درج اسامی، نحوه ذکر افیلیشن، درصد مشارکت و نقش‌ها، از جمله مسائلی است که نیازمند شفاف‌سازی و ضابطه‌مند شدن است.
از سوی دیگر، هر دانشگاه یا مؤسسه پژوهشی، بسته به سیاست‌ها و ساختار خود، ممکن است الگوی مشخصی برای تنظیم افیلیشن داشته باشد. به‌عنوان مثال، دانشگاه‌های سراسری، پیام نور و آزاد اسلامی، هرکدام فرمت خاصی برای نگارش وابستگی سازمانی نویسندگان دارند که رعایت دقیق آنها برای انتشار معتبر مقاله ضروری است.
درج نام نویسندگان یکی از اولین و مهم‌ترین بخش‌های یک مقاله علمی است. مخاطبان، داوران، و نمایه‌سازها (ایندکس‌کننده‌ها) ابتدا به اسامی نویسندگان و وابستگی سازمانی آنها توجه می‌کنند. از دیدگاه اخلاق پژوهشی نیز ترتیب و نحوه درج نام نویسندگان باید منطبق با میزان مشارکت واقعی آنها باشد. در غیر این صورت، نه تنها موجب بی‌عدالتی علمی می‌شود، بلکه ممکن است مشکلات حقوقی و اخلاقی نیز به دنبال داشته باشد.
هر مقاله علمی و پژوهشی معمولاً از اجزای زیر تشکیل می‌شود:
عنوان مقاله
اسامی نویسندگان
چکیده
کلمات کلیدی
مقدمه
مبانی نظری
روش‌شناسی تحقیق
یافته‌های پژوهش
بحث و نتیجه‌گیری
فهرست منابع
در این میان، بخش مربوط به اسامی نویسندگان و افیلیشن‌ها در صدر قرار دارد و نقش کلیدی در معرفی هویت علمی نویسندگان ایفا می‌کند.
مهم‌ترین معیار برای تعیین ترتیب اسامی نویسندگان، میزان مشارکت آنها در انجام پژوهش و نگارش مقاله است. این مشارکت می‌تواند شامل طراحی پژوهش، گردآوری داده‌ها، تحلیل، نگارش بخش‌های مختلف مقاله، بازنویسی و ویرایش نهایی باشد.
نویسنده اول معمولاً کسی است که بیشترین سهم را در پژوهش و نوشتن مقاله داشته و اغلب دانشجوی اصلی (در مقاطع تحصیلات تکمیلی) یا پژوهشگر اصلی پروژه محسوب می‌شود.
نویسنده مسئول (Corresponding Author) می‌تواند نویسنده اول یا فرد دیگری باشد که مسئول ارتباط با مجله، ارسال مقاله، پاسخ به داوران و پیگیری انتشار است. وظایف نویسنده مسئول عبارتند از:
ارسال مقاله از طریق سامانه نشریه
ارائه توضیحات و پاسخ‌گویی به سؤالات داوران
اصلاح نسخه‌های مقاله طبق بازخوردها
دریافت نامه پذیرش و وضعیت‌های مختلف داوری
اطلاع‌رسانی به سایر نویسندگان درباره روند مقاله
ارائه نسخه نهایی قابل چاپ
در فرمت استاندارد، نویسنده مسئول معمولاً با علامت ستاره (*) در کنار نامش مشخص می‌شود. همچنین ایمیل او به‌صورت جداگانه زیر اسامی نویسندگان ذکر می‌گردد.
نمونه فرمت:
Ali Ahmadi*¹, Zahra Hosseini², Mojtaba Karimi³
¹Department of Industrial Management, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran
²Department of Business Management, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran
³Department of Economics, Faculty of Humanities, University of Isfahan, Isfahan, Iran
*Corresponding Author: Ali Ahmadi
Email: a.ahmadi@ut.ac.irدر برخی مقالات، جمله‌ی زیر نیز در پانویس یا بخش جداگانه درج می‌شود:
Corresponding author: Ali Ahmadi, Email: a.ahmadi@ut.ac.ir
در بسیاری از مجلات و مؤسسات پژوهشی، برای درک میزان سهم نویسندگان، از الگوی زیر استفاده می‌شود:
رتبه نویسنده | درصد تقریبی امتیاز |
نویسنده اول | 100% |
نویسنده دوم | 80%-90% |
نویسنده سوم | 60%-70% |
نویسندگان بعدی | 40%-50% |
ترتیب اسامی باید با توافق همه نویسندگان تعیین شود و در صورت بروز اختلاف، معمولاً استاد راهنما یا مسئول پروژه نقش داور را ایفا می‌کند.
افیلیشن یا وابستگی سازمانی، بیانگر نهاد علمی یا تحقیقاتی است که نویسنده در زمان انجام پژوهش به آن تعلق داشته است. درج صحیح و استاندارد افیلیشن باعث افزایش اعتبار مقاله و همچنین امکان نمایه‌سازی دقیق‌تر در پایگاه‌های علمی می‌شود. در ادامه به شیوه نگارش افیلیشن‌ها بر اساس نوع دانشگاه می‌پردازیم:
فرمت استاندارد:
Department of …, Faculty of …, University of …, [City], Iranمثال:
Department of Business Management, Faculty of Management, University of Allameh Tabatabai, Tehran, Iranدر نگارش این نوع افیلیشن توجه به موارد زیر ضروری است:
استفاده از نام رسمی دانشکده و دانشگاه به زبان انگلیسی
ذکر دقیق شهر محل استقرار دانشگاه
اجتناب از ترجمه تحت‌اللفظی و نادرست (مثلاً نباید گفت: Public University of Tehran)
فرمت استاندارد:
Department of …, Faculty of …, Payam-e-Noor University of …, [City], Iranمثال:
Department of Industrial Management, Faculty of Management, Payam-e-Noor University of Tehran, Tehran, Iranنکات کلیدی:
استفاده از ترکیب «Payam-e-Noor University» ضروری است.
نام شهر باید به وضوح ذکر شود.
عبارت «of Tehran» بخشی از ساختار رسمی دانشگاه محسوب می‌شود.
فرمت استاندارد:
Department of …, Faculty of …, … Branch, Islamic Azad University, …, Iranمثال:
Department of Industrial Engineering, Faculty of Engineering, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iranتوصیه‌ها:
حتماً از عبارت «Islamic Azad University» به طور کامل استفاده شود.
درج نام شعبه (مثلاً Ahvaz Branch) الزامی است.
ترتیب واژگان اهمیت زیادی دارد و نباید بر هم بخورد.
برای نگارش رزومه یا معرفی‌نامه‌های علمی، دانستن معادل صحیح مدارک تحصیلی به زبان انگلیسی نیز اهمیت دارد. در جدول زیر نمونه‌ای از این معادل‌ها را مشاهده می‌کنید:
مدرک فارسی | معادل انگلیسی |
کاردانی | Associate's Degree |
کارشناسی | Bachelor's Degree |
کارشناسی ارشد | Master's Degree |
دکتری | Ph.D. (Doctor of Philosophy) |
در مقالاتی که اساتید دانشگاه نیز نویسنده هستند، استفاده از عناوین علمی به زبان انگلیسی مرسوم است:
رتبه علمی فارسی | معادل انگلیسی |
مربی (استادیار پایه) | Lecturer |
استادیار | Assistant Professor |
دانشیار | Associate Professor |
استاد | Full Professor |
ORCID مخفف عبارت Open Researcher and Contributor ID است و به شناسه دیجیتالی منحصر‌به‌فردی اشاره دارد که برای هر پژوهشگر یا نویسنده علمی صادر می‌شود. این شناسه از یک کد 16 رقمی تشکیل شده و به‌صورت دائم به پژوهشگر تعلق می‌گیرد؛ مانند یک شماره ملی علمی برای تشخیص دقیق هویت علمی افراد در سطح بین‌المللی.
فرآیند ایجاد ORCID رایگان، ساده و بسیار سریع است. مراحل زیر را دنبال کنید:
به آدرس زیر مراجعه کنید:
https://orcid.org
روی دکمه "Register" کلیک کنید. فرم ثبت‌نام شامل موارد زیر است:
Name: نام و نام خانوادگی
Email: آدرس ایمیل معتبر
Password: رمز عبور ایمن
انتخاب سطح حریم خصوصی اطلاعات (Public / Limited / Private)
پس از ثبت‌نام، ORCID شما به‌صورت خودکار ایجاد شده و به شکل زیر خواهد بود:
https://orcid.org/0000-0001-2345-6789این شناسه را می‌توانید در CV، مقاله، پروپوزال، پایان‌نامه، یا پروفایل‌های علمی خود درج کنید.
در زمان ارسال مقاله، اطلاعات ORCID را در بخش مشخص‌شده وارد کنید. همچنین در فایل مقاله نیز می‌توانید این شناسه را زیر نام نویسنده قرار دهید:
نمونه درج ORCID در مقاله:
Ali Ahmadi*
Department of Industrial Engineering, Faculty of Engineering, University of Tehran, Tehran, Iran
Email: a.ahmadi@ut.ac.ir | ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1825-0097ORCID فقط یک بار ساخته می‌شود و تا همیشه قابل استفاده است.
هنگام تغییر ایمیل، می‌توانید ایمیل جدید را به حساب ORCID خود اضافه کنید.
ایمیل نویسنده مسئول: در اغلب مقالات، ایمیل نویسنده مسئول نیز باید زیر اسامی درج شود. این ایمیل معمولاً دانشگاهی است.
هماهنگی بین نویسندگان: پیش از ارسال مقاله، اسامی، ترتیب آنها و افیلیشن‌ها باید توسط تمامی نویسندگان تأیید نهایی شود.
پرهیز از مخفف‌های مبهم: از اختصارات غیررسمی یا مخفف‌هایی که در سطح بین‌المللی شناخته‌شده نیستند پرهیز شود.
بررسی فرمت مجله: هر مجله فرمت خاصی برای نوشتن نام‌ها و افیلیشن‌ها دارد. بنابراین، مطالعه راهنمای نویسندگان آن مجله الزامی است.
درج صحیح و حرفه‌ای اسامی نویسندگان و افیلیشن در مقالات علمی نه تنها به نظم و اعتبار مقاله کمک می‌کند، بلکه از بروز سوءتفاهم، تضاد و حتی مشکلات اخلاقی نیز جلوگیری می‌کند. رعایت اصول بین‌المللی و فرمت‌های پذیرفته‌شده توسط دانشگاه‌ها و مجلات از اهمیت بالایی برخوردار است. با رعایت نکاتی که در این مقاله ذکر شد، نویسندگان می‌توانند مقاله‌ای منسجم، استاندارد و قابل قبول از دیدگاه علمی ارائه دهند.
با توجه به حساسیت بالای بخش مربوط به اسامی نویسندگان، افیلیشن، و اطلاعات تماس در مقالات علمی، مسئولیت صحت، دقت و ترتیب این اطلاعات به‌طور کامل بر عهده نویسندگان مقاله است. در همین راستا، مؤسسه اشراق به‌عنوان یک نهاد تخصصی در ارائه خدمات استخراج، ترجمه، و چاپ مقالات علمی، هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال درستی یا ترتیب اسامی نویسندگان، رتبه علمی آنان، آدرس ایمیل‌ها، و انتخاب نویسنده مسئول (Corresponding Author) نخواهد داشت.
بنابراین تأکید می‌شود که تمامی اطلاعات مرتبط با نویسندگان، از جمله نام و نام خانوادگی، مرتبه علمی، وابستگی سازمانی (افیلیشن)، آدرس ایمیل، و تعیین دقیق نویسنده مسئول، باید با نهایت دقت، صحت و مسئولیت‌پذیری توسط نویسنده مقاله تهیه و ارائه گردد.
مؤسسه اشراق همواره توصیه می‌نماید که پژوهشگران پیش از ارسال مقاله، تمامی اطلاعات هویتی نویسندگان را با دقت بازبینی و تأیید نهایی کنند.
راه‌های ارتباطی با موسسه انتشاراتی اشراق
کارشناسان و مشاوران موسسه انتشاراتی اشراق به صورت تمام‌وقت حتی در روزهای تعطیل آماده ارائه خدمات حرفه‌ای و باکیفیت به مشتریان و کاربران خود هستند. برای دریافت مشاوره می‌توانید از طریق سایت به صورت آنلاین با مشاورین موسسه گفت‌وگو کنید و یا از طریق تماس تلفنی با شماره‌های زیر در ارتباط باشید:
eshragh_company
isi.eshragh@gmail.com
09149724933
041-33373424
نویسنده مسئول فردی است که مسئولیت ارسال مقاله به ژورنال، ارتباط با داوران، و پاسخ به سوالات مرتبط با مقاله را بر عهده دارد. این نویسنده معمولاً تجربه بیشتری دارد و باید نشانی ایمیل او برای ارتباطات بعدی در مقاله ذکر شود.
بله، ترتیب اسامی نویسندگان معمولاً براساس میزان مشارکت آنها در پژوهش تنظیم می‌شود. نویسنده اول معمولاً بیشترین سهم را در انجام پژوهش و نگارش مقاله دارد و بیشترین امتیاز را دریافت می‌کند.
در چنین مواردی، باید هر دو نشانی (نشانی قبلی و جدید) ذکر شود و توضیح داده شود که نویسنده در زمان انجام تحقیق با کدام مؤسسه مرتبط بوده است. همچنین می‌توان در یک پانویس توضیح داد که نشانی جدید برای ارتباطات پس از انتشار مقاله مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در بیشتر موارد، فقط نشانی ایمیل نویسنده مسئول ذکر می‌شود. با این حال، برخی ژورنال‌ها ممکن است از نویسندگان بخواهند که نشانی ایمیل همه نویسندگان را ارائه دهند. این بستگی به سیاست‌های ژورنال دارد.
هنگامی که نویسندگان از مؤسسات مختلف هستند، باید نشانی هر نویسنده به ترتیب و با استفاده از علائم کوچک الفبایی (مانند a، b، c) در کنار نام آنها آورده شود. این علائم سپس به نشانی مؤسسه مرتبط با هر نویسنده اختصاص داده می‌شوند.
اینستاگرام
تلگرام