انتشار مقاله، به‌ویژه در مجلات و ژورنال‌های معتبر، به‌عنوان یک معیار کلیدی در ارزیابی عملکرد علمی این افراد در نظر گرفته می‌شود. متأسفانه، به دلایل مختلف، برخی مجلات از پذیرش مقالات محققان ایرانی خودداری می‌کنند و در بسیاری از موارد، مقالات را رد یا به اصطلاح "ریجکت" می‌کنند. در این مطلب، به دلایل عمده رد مقاله توسط داوران خواهیم پرداخت.
داوری مقاله یکی از مراحل کلیدی در فرآیند انتشار مقالات علمی است. در این مرحله، مقاله ارسال‌شده توسط نویسندگان، پس از تائید توسط سردبیر ژورنال، برای داوران متخصص در آن حوزه ارسال می‌شود تا از لحاظ علمی، محتوایی و ساختاری ارزیابی شود. هدف اصلی از داوری مقاله، تضمین کیفیت علمی و اعتبار پژوهش‌هایی است که در مجلات معتبر منتشر می‌شوند. نتیجه داوری مقاله علمی پس از طی شدن فرآیند داوری توسط مجله به ایمیل نویسنده مسئول ارسال می‌شود. رد شدن مقاله و عدم پذیرش برای چاپ در ژورنال‌های علمی ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. در ادامه به دوازده دلیل اصلی ریجکت مقاله و راهکارهایی برای جلوگیری و رفع مشکلات مقالات رد شده اشاره می‌شود.
ریجکت شدن مقاله به این معنی است که مقاله شما توسط هیئت تحریریه یا داوران مجله یا کنفرانسی که آن را ارسال کرده‌اید، رد شده است و قبول نشده است که می‌تواند به چند دلیل اتفاق بیفتد:
ساختار مقالات علمی بسته به رشته و نوع مجله ممکن است تفاوت‌هایی داشته باشد، اما به‌طور کلی، برای پذیرش و چاپ در مجلات ISI، یک مقاله علمی باید شامل بخش‌های زیر باشد: عنوان، چکیده، کلمات کلیدی، مقدمه، روش پژوهش یا مواد و روش‌ها، نتایج، بحث و منابع. نگارش صحیح هر یک از این بخش‌ها نیازمند رعایت اصول و تکنیک‌های خاصی است. برای اطلاعات بیشتر، می‌توانید به منابع تخصصی مقاله‌نویسی مراجعه کنید.
برای رفع ایرادات فنی و ظاهری مقاله، ضروری است که ویراستاری فنی توسط افراد حرفه‌ای انجام شود. آگاهی از نکات مهم در انتخاب ویراستار نیتیو می‌تواند به بهبود کیفیت مقاله کمک کند.
برای چاپ مقاله در مجلات ISI، به‌ویژه ژورنال‌های معتبر با رتبه‌های Q1 تا Q4، باید ایرادات علمی مقاله برطرف شود. رفع این ایرادات نیازمند تجربه، تسلط علمی بر موضوع پژوهش و مهارت‌های نگارشی در زبان انگلیسی است.اگر مقاله را به زبان فارسی نگارش کرده‌اید، حتماً از مترجمان خبره و معتمد جهت ترجمه کمک بگیرید تا سطح زبانی مقاله برای مجله قابل‌قبول باشد.
تشابه بیش از 25 درصد در مقاله می‌تواند منجر به ریجکت آن شود. علاوه بر اینکه سرقت ادبی از نظر اخلاقی ناپسند است، نویسندگان را نیز در لیست سیاه مجلات علمی قرار می‌دهد. برای پیشگیری از این مشکل می‌توانید از نرم‌افزارهایی مانند iThenticate استفاده کنید.
فرمت‌بندی مقاله به دو بخش کلی تقسیم می‌شود: فرمت‌بندی علمی و فرمت‌بندی ساختاری. در فرمت‌بندی علمی، هر بخش مقاله باید بر اساس اصول نگارش تهیه شود. در فرمت‌بندی ساختاری، تمام بخش‌های مقاله باید مطابق راهنمای مجله تنظیم شوند.
هر مجله دارای یک حوزه تخصصی خاص است و تنها مقالاتی را چاپ می‌کند که در آن حوزه تخصصی قرار داشته باشند. پیش از ارسال مقاله، باید حوزه تخصصی ژورنال را به دقت بررسی کنید تا از تطابق مقاله با اسکوپ مجله اطمینان حاصل شود.
گاهی نویسندگان کم‌تجربه با مشاهده مقالات چاپ شده از نویسندگان معتبر، بدون ایجاد نوآوری و خلاقیت، مقالاتی مشابه تولید می‌کنند. چنین مقالاتی شانس کمی برای چاپ دارند.
عکس‌ها و نمودارهای مقاله باید کیفیت مناسبی داشته باشند و مطابق با راهنمای نویسندگان مجله باشند.
پژوهش باید بر اساس اصول علمی شناخته‌شده انجام شود و داده‌ها با روش‌های آماری دقیق جمع‌آوری و تحلیل شوند. عدم توجه به این مسائل ممکن است منجر به ریجکت مقاله شود.
مقالات علمی باید به زبان دقیق و واضح نوشته شوند. استفاده از جملات کوتاه و واضح می‌تواند از گنگ بودن مقاله جلوگیری کند.
برای چاپ مقاله در ژورنال‌های بین‌المللی، بخش‌های مختلف مقاله باید به صورت منطقی با هم مرتبط باشند. هر بخش باید مکمل بخش دیگر باشد و به شکل منسجم در کنار هم قرار گیرد.
رفع ایرادات گرامری و زبانی برای پذیرش و چاپ مقاله ضروری است. مجلات معتبر معمولاً به ترجمه تخصصی و ویرایش مقاله اهمیت زیادی می‌دهند و مقالات با ایرادات نگارشی را نمی‌پذیرند.
همانطور که با مرور 12 مورد بالا دریافتیم، رد مقاله معمولاً به دلیل مشکلات جدی در محتوا، روش‌شناسی، نوآوری یا کیفیت کلی مقاله داده می‌شود. در این شرایط، معمولاً اصلاحات یا تغییرات پیشنهادی داوران نمی‌تواند مقاله را به سطح قابل قبولی برساند و به نویسنده توصیه می‌شود که مقاله را برای مجله دیگری ارسال کند. در هر صورت، دریافت نامه ریجکت شدن مقاله طبیعی است و بسیاری از محققان با آن مواجه می‌شوند.
حال که ریجکت کامل مقاله را بررسی کردیم، نوبت به بررسی دیگر پاسخ‌های محتمل داوران به مقاله می‌رسد. این پاسخ‌ها می‌توانند نشان‌دهنده پذیرش، نیاز به اصلاحات جزئی یا کلی باشند. در ادامه، به انواع پاسخ‌های داوران و نحوه برخورد با هر یک اشاره می‌کنیم:
در موارد نادر، ممکن است داوران مقاله شما را بدون نیاز به اصلاحات بپذیرند. این حالت به این معنی است که مقاله شما از نظر علمی، نگارشی و فنی به‌طور کامل مورد تأیید قرار گرفته است و به‌زودی برای چاپ آماده خواهد شد. در این شرایط، معمولاً تنها اقدامات اداری لازم برای نهایی کردن مقاله انجام می‌شود.
اگر داوران از مقاله شما راضی باشند اما برخی نکات جزئی نیاز به بهبود داشته باشد، مقاله را با درخواست اصلاحات جزئی می‌پذیرند. این نوع پذیرش به شما فرصت می‌دهد تا تغییرات کوچک و موردنظر داوران را اعمال کنید. نکات اصلاحی معمولاً شامل بهبود نگارش، ارائه توضیحات بیشتر در برخی بخش‌ها، یا تصحیح خطاهای جزیی است.
این نوع بازخورد نشان می‌دهد که مقاله از لحاظ محتوا یا روش‌شناسی دارای مشکلات اساسی است که باید رفع شوند. ممکن است نیاز باشد بخش‌هایی از مقاله بازنویسی شود، داده‌ها دوباره تحلیل شوند یا ساختار مقاله تغییر کند. پس از اعمال اصلاحات، مقاله دوباره توسط داوران بررسی می‌شود.
در این حالت، داوران مقاله را رد می‌کنند اما به نویسنده اجازه می‌دهند که پس از انجام تغییرات اساسی، مقاله را دوباره برای بررسی ارسال کند. این نوع رد به معنای این است که مقاله در وضعیت کنونی مناسب برای چاپ نیست اما با بهبودهای قابل توجه ممکن است شانس پذیرش داشته باشد.
پاسخ محترمانه: در هر نوع بازخوردی که دریافت می‌کنید، پاسخ به داوران باید با احترام و توجه به نظرات آنها همراه باشد.
پاسخ دقیق به اصلاحات: اگر اصلاحات خواسته شده، جزئی یا اساسی باشند، به دقت به هر یک از نکات اشاره شده در بازخورد داوران پاسخ دهید و تغییرات لازم را اعمال کنید.
توضیح رد برخی تغییرات: در صورتی که با برخی از تغییرات پیشنهادی موافق نیستید، باید با دلایل منطقی و علمی مخالفت خود را توضیح دهید.
با توجه به اینکه دریافت پاسخ از داوران بخشی از فرآیند طبیعی مقاله‌نویسی است، برخورد درست و دقیق با این بازخوردها و حفظ تعامل مناسب با مجله، در طول این فرآیند بسیار مهم است و می‌تواند شانس پذیرش مقاله شما را افزایش دهد.
در این مقاله به مهمترین دلایل ریجکت مقالات پژوهشگران ایرانی در مجلات علمی اشاره شد و راهکارهایی برای رفع این مشکلات ارائه گردید. هر مقاله ویژگی‌های خاص خود را دارد و گاهی مجلات استانداردهای ویژه‌ای را طلب می‌کنند. رعایت این نکات می‌تواند شانس پذیرش و چاپ مقاله را به‌طور قابل توجهی افزایش دهد.
موسسه اشراق، جهت تسهیل مراحل گفته‌شده، در کنار محققان، پژوهشگران، اساتید دانشگاه و دانشجویان است تا از مواردی که باعث ریجکت مقاله می‌شوند، پیشگیری کرده و مقالات ایشان را در مدت کوتاه و با بهترین کیفیت فرمت بندی به چاپ برساند. جهت بهره‌مندی از خدمات موسسه می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی که در ادامه نوشته شده است با پشتیبان‌های موسسه تماس بگیرید و یا با کلیک بر روی هر یک از لینک‌های زیر به صفحه ثبت سفارش منتقل شوید:
راه‌های ارتباطی با موسسه انتشاراتی اشراق
کارشناسان و مشاوران موسسه انتشاراتی اشراق به صورت تمام‌وقت حتی در روزهای تعطیل آماده ارائه خدمات حرفه‌ای و باکیفیت به مشتریان و کاربران خود هستند. برای دریافت مشاوره می‌توانید از طریق سایت به صورت آنلاین با مشاورین موسسه گفت‌وگو کنید و یا از طریق تماس تلفنی با شماره‌های زیر در ارتباط باشید:
تلفن: 04133373424
موبایل: 09149724933
ایمیل: isi.eshragh@gmail.com
لطفاً جهت ارائه‌ی هر نوع پیشنهاد سازنده و انتقاد، از طریق ایمیل زیر با مدیریت اجرایی مجموعه به همراه ارسال مستندات و قرار دادن شماره تماس در ارتباط باشید که حداکثر ظرف کمتر از 48 ساعت کاری به دستورات شما رسیدگی شود.
بله، به‌طور کلی توصیه می‌شود که به تمامی نظرات داوران پاسخ داده شود.
خیر، ارسال همزمان یک مقاله به چند مجله از نظر اخلاقی نادرست است و می‌تواند منجر به مشکلات جدی برای نویسنده شود. شما باید صبر کنید تا نتیجه داوری از یک مجله مشخص شود، سپس در صورت رد شدن مقاله، آن را به مجله دیگری ارسال کنید.
مدت‌زمان داوری مقالات بستگی به مجله، تعداد داوران، و نوع مقاله دارد. این مدت‌زمان می‌تواند از چند هفته تا چند ماه متغیر باشد. به‌طور کلی، مجلات معمولاً بین 2 تا 6 ماه برای فرآیند داوری در نظر می‌گیرند.
بله، اگر مقاله شما توسط یک مجله رد شود، می‌توانید پس از اعمال اصلاحات لازم و بهبود کیفیت مقاله، آن را به یک مجله دیگر ارسال کنید. توجه داشته باشید که در برخی موارد، داوران پیشنهاداتی برای بهبود مقاله ارائه می‌دهند که اعمال آنها می‌تواند شانس پذیرش در مجله دیگر را افزایش دهد.
ددلاین مجله برای اعمال اصلاحات معمولاً در نامه سردبیر ذکر می‌شود. این مدت معمولاً بین دو تا چهار هفته است.
اینستاگرام
تلگرام
