رعایت اصول استاندارد رفرنسنویسی از بروز اتهامات سرقت علمی جلوگیری میکند. در میان سبکهای مختلف ارجاعدهی، روش ونکوور در رشتههای علوم پزشکی، داروسازی، پرستاری، روانپزشکی و سایر حوزههای مرتبط، جایگاه ویژهای دارد. در این مطلب، شیوههای استناد به منابع مختلف به سبک ونکوور ارائه خواهد شد.
روش رفرنس نویسی ونکوور یکی از پرکاربردترین روشهای ارجاعدهی در متون علمی، پزشکی و پژوهشی است که نظم خاصی به منابع استفادهشده میبخشد. برخلاف روشهایی چون APA که نویسنده و سال انتشار در متن آورده میشود، در سبک ونکوور تنها از شماره مرجع استفاده میگردد. این شمارهها در متن داخل پرانتز یا به صورت عدد بدون پرانتز آورده میشوند و در انتهای متن، فهرستی به ترتیب استفاده از آنها قرار میگیرد. از جمله مزایای مهم این روش میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ایجاد تمرکز بیشتر بر روی متن و نه بر روی منابع.
نظمدهی دقیق به فهرست منابع.
استانداردسازی برای نشریات علمی، خصوصاً در حوزههای پزشکی.
ساختار کلی در روش ونکوور به شکل زیر است:
منابع با شماره در متن مشخص میشوند.
ترتیب قرارگیری منابع در انتهای مقاله، براساس ترتیب استفاده در متن است.
اطلاعات نویسندگان به صورت "نام خانوادگی + حرف اول نام کوچک" و با کاما جدا میشود.
نام مجلات به صورت اختصاری آورده میشوند.
در منابع الکترونیکی تاریخ دسترسی الزامی است.
ساختار کلی:
نام خانوادگی - حرف اول نام کوچک. عنوان مقاله. عنوان اختصاری مجله. سال انتشار؛ دوره(جلد): شماره صفحات.
مثال:
Halpern SD, Ubel PA, Caplan AL. Solid-organ transplantation in HIV-infected patients. N Engl J Med. 2002;347(4):284-7.
ساختار کلی:
نام خانوادگی - حرف اول نام کوچک. عنوان مقاله. عنوان اختصاری مجله [اینترنت]. تاریخ انتشار [تاریخ استناد]؛ دوره(جلد): شماره صفحات. Available from: URL
مثال:
Abood S. Quality improvement initiative in nursing homes: the ANA acts in an advisory role. Am J Nurs [Internet]. 2002 Jun [cited 2002 Aug 12];102(6):966-969. Available from: http://www.nursingworld.org/AJN/2002/june/Wawatch.html
ساختار کلی:
نام خانوادگی - حرف اول نام کوچک. عنوان صفحه [اینترنت]. شهر: ناشر؛ سال [تاریخ استناد]. Available from: URL
مثال:
American Medical Association. Medical leaders urge collection of demographic information as a step toward ending health care disparities [Internet]. Chicago: American Medical Association; 2011 [undated 2011 April 28; cited 2011 May 4]. Available from: http://www.amaassn.org/ama/pub/news/news/medical-leaders-urge-collectiondemographic.page
در صورت نبودن تاریخ، از کلمه undated استفاده میشود.
ساختار کلی:
نام خانوادگی - حرف اول نام کوچک. عنوان پایاننامه [dissertation]. محل انتشار: ناشر؛ سال انتشار. تعداد صفحات.
مثال:
Allen SJ. The social and moral fiber of Celtic tiger Ireland [dissertation]. [Dublin]: University College Dublin; 2009. 270p.
Bull M. Sound moves: iPod culture and urban experience. London: Routledge; 2007.
Murray PR, Rosenthal KS, Kobayashi GS, Pfaller MA. Medical microbiology. 4th ed. St. Louis: Mosby; 2002.
Phillips H, Rogers B, Bernheim KL, Liu H, Hunter PG, Evans J, et al. Community medicine in action. New York: Eastern Press; 2005.
Department of Agriculture, Food and Rural Development. Pedigree sheep breed improvement program: performance results for lamb’s summer 2000. Cavan (Ireland): Department of Agriculture, Food and Rural Development; 2000.
Whisnant R, DesAutels P, editors. Global feminist ethics. Plymouth: Rowman & Littlefield Publishers; 2008.
هنگامی که تنها بخشی از یک کتاب (مثلاً یک فصل) مورد استفاده قرار میگیرد و آن کتاب توسط یک یا چند ویراستار تدوین شده، باید ساختار رفرنسدهی به صورت زیر باشد:
ساختار کلی:
نام خانوادگی - حرف اول نام کوچک نویسنده فصل. عنوان فصل. In: نام خانوادگی - حرف اول نام ویراستار، editor(s). عنوان کتاب. محل انتشار: ناشر؛ سال انتشار. شماره صفحات.
مثال:
Meltzer PS, Kallioniemi A, Trent JM. Chromosome alterations in human solid tumors. In: Vogelstein B, Kinzler KW, editors. The genetic basis of human cancer. New York: McGrawHill; 2002. p. 93-113.
در نشریاتی نظیر «فصلنامه روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران»، منابع فارسی نیز باید به سبک انگلیسی ونکوور نوشته شوند. برای این کار از چکیده انگلیسی مقاله برای استخراج اطلاعات نویسنده، عنوان و نام مجله استفاده میشود و در پایان مرجع، عبارت [Persian]
افزوده میگردد.
Shahriari M, Salehi S. The effect of cognitive behavioral therapy on reducing symptoms of PTSD. J Iran Clin Psychol [Internet]. 2020 [cited 2022 Jun 10];5(3):45-56. [Persian].
اگر مقالهای فاقد چکیده انگلیسی باشد، از آوانویسی نامها استفاده میشود و ترجمه انجام نمیشود. مثال:
Ebrahimi GR. Tafsir-e Ravani-e Divan-e Shams [Persian]. Tehran: Nashr-e Ney; 2001.
در مواردی که مقالهای به زبانهایی نظیر نروژی، آلمانی، روسی و ... منتشر شده باشد، میتوان همان ساختار ونکوور را حفظ کرد و تنها در انتها به زبان مقاله اشاره کرد.
نام خانوادگی - حرف اول نام کوچک. عنوان مقاله به زبان اصلی. نام ژورنال به زبان اصلی. سال؛ دوره(جلد): صفحات. زبان.
Ellingsen AE, Wilhelmsen I. Sykdomsangst blant medisin- og jusstudenter. Tidsskr Nor Laegeforen. 2002;122(8):785-7. Norwegian.
در صورت تمایل میتوان عنوان مقاله را به انگلیسی ترجمه کرد و در کروشه قرار داد:
Ellingsen AE, Wilhelmsen I. [Disease anxiety among medical and law students]. Tidsskr Nor Laegeforen. 2002 Mar 20;122(8):785-7. Norwegian.
در سبک ونکوور، نام مجلات علمی باید بهصورت اختصاری ذکر شوند. برای پیدا کردن نسخه خلاصه شده (Abbreviation) نام مجله، باید به پایگاه PubMed مراجعه و از بخش NCBI Journals استفاده کرد.
مراحل:
مراجعه به سایت https://www.ncbi.nlm.nih.gov/nlmcatalog/journals
وارد کردن نام کامل مجله در بخش جستجو
یادداشت کردن بخش: NLM Title Abbreviation
استفاده از ترتیب الفبایی به جای ترتیب استفاده در متن
درج ناقص نویسندگان (مثلاً فقط یک نویسنده)
فراموش کردن ذکر تاریخ دسترسی در منابع اینترنتی
اشتباه در نحوه اختصار نام مجلات
استفاده از نقطه، کاما یا علامتگذاریهای اشتباه
یکی از قابلیتهای قدرتمند مایکروسافت ورد، امکان مدیریت منابع (Citation) و ساخت فهرست منابع (Bibliography) است. شما میتوانید بهسادگی سبک رفرنسدهی ونکوور را انتخاب کرده و منابع را بهصورت خودکار وارد کنید.
نرمافزار Microsoft Word را باز کنید.
از منوی بالا، روی تب References (مراجع) کلیک کنید.
در بخش Citations & Bibliography، از منوی کشویی Style، گزینه Vancouver را انتخاب کنید.
⚠️ اگر سبک Vancouver در لیست نبود، از طریق نصب افزونه EndNote یا نرمافزارهای جانبی میتوانید آن را اضافه کنید.
روی گزینه Insert Citation کلیک کنید.
گزینه Add New Source را انتخاب کنید.
در پنجره باز شده، نوع منبع را انتخاب نمایید (مثلاً: Book، Journal Article، Website و غیره).
فیلدهای خواستهشده مانند نام نویسنده، عنوان، سال، ناشر، صفحات و ... را پر کنید.
روی OK کلیک کنید تا منبع در لیست ذخیره شود.
اکنون که منبع را ذخیره کردهاید:
مکاننما را در محل موردنظر در متن قرار دهید.
دوباره روی Insert Citation کلیک کنید.
منبع مورد نظر را از لیست انتخاب کنید.
ورد بهصورت خودکار عدد ارجاع را در متن درج میکند.
مثلاً در متن چنین چیزی خواهید دید: [1]
پس از وارد کردن تمام ارجاعات:
به پایان مقاله یا پایاننامه بروید.
در تب References روی Bibliography کلیک کنید.
یکی از گزینههای آماده مانند Insert Bibliography را انتخاب کنید.
ورد بهصورت خودکار لیست منابع شما را طبق ترتیب استفادهشده و به سبک ونکوور ایجاد میکند.
میتوانید منابع را ویرایش یا حذف کنید: از Manage Sources استفاده کنید.
ترتیب منابع در فهرست با ترتیب استفاده در متن هماهنگ است.
برای ایجاد فاصله مناسب یا تنظیم فونت فهرست، از تنظیمات پاراگراف استفاده کنید.
اگر سبک ونکوور دقیق مطابق نیاز مجله شما نیست، میتوانید فایل XML آن را سفارشی کنید یا از EndNote Plugin استفاده نمایید.
مزیت | توضیح |
---|---|
سرعت در درج و مدیریت منابع | دیگر نیازی به تایپ دستی نیست |
جلوگیری از خطاهای نگارشی منابع | نرمافزار خودش نقطه، کاما، ترتیب و قالب را رعایت میکند |
بهروزرسانی آسان فهرست منابع | با تغییر یا افزودن منابع جدید، فهرست نیز خودکار بهروزرسانی میشود |
هماهنگ با نرمافزار EndNote و Zotero | میتوانید منابع را بین نرمافزارها جابهجا کنید |
برای راحتی بیشتر در مدیریت منابع و ایجاد فهرست خودکار، میتوان از نرمافزارهای زیر بهره برد:
نرمافزار | قابلیتها |
---|---|
EndNote | ایجاد سبک ونکوور خودکار، استفاده در Word، سازگار با PubMed |
Zotero | رایگان، ساده، افزونه مرورگر، قابلیت سینک با گروهها |
Mendeley | ساختار پوشهای منابع، ایجاد کتابخانه شخصی، مناسب برای مقالات علمی |
روش رفرنسنویسی ونکوور، ساختاری منظم، ساده و پرکاربرد دارد که در اکثر ژورنالهای پزشکی و علمی استفاده میشود. رعایت دقیق ساختار این روش باعث افزایش اعتبار مقاله یا پایاننامه میگردد.
در مسیر نگارش مقالات علمی، پایاننامهها و رسالههای دانشگاهی، رعایت دقیق دستورالعملها و فرمتهای ارجاعدهی یکی از چالشبرانگیزترین مراحل برای دانشجویان و پژوهشگران است. چه بسا افرادی که محتوای بسیار ارزشمندی را تولید کردهاند، اما به دلیل عدم رعایت اصول فرمتبندی منابع، مقاله یا پایاننامه آنها از سوی مجلات یا دانشگاهها رد شده است.
در همین راستا، مؤسسه اشراق با در اختیار داشتن تیمی مجرب از ویراستاران، پژوهشگران و متخصصان فرمتبندی علمی، خدماتی تخصصی و دقیق در زمینه قالببندی منابع به سبکهای مختلف از جمله ونکوور (Vancouver)، APA، Chicago، MLA و ... ارائه میدهد. این خدمات عبارتند از:
فرمتبندی منابع و مراجع مقاله بر اساس سبک اختصاصی هر مجله علمی یا کنفرانس بینالمللی؛
تنظیم ساختار پایاننامه و رساله طبق آییننامههای نگارشی دانشگاهها؛
ویرایش ساختاری و فنی منابع فارسی و انگلیسی به شیوه استاندارد علمی؛
استخراج منابع از متن و تنظیم لیست مراجع نهایی با دقت بالا؛
تطبیق قالب استناد با آخرین نسخه دستورالعملهای نشریات معتبر.
با سپردن کار فرمتبندی به مؤسسه اشراق، دیگر نیازی نیست نگران رد مقاله یا پایاننامه خود به دلیل ایرادات فرمت منابع باشید. تیم اشراق تمام نکات ریز و درشت نگارشی را بهطور کامل رعایت کرده و محتوای شما را با بالاترین کیفیت آماده ارائه میسازد. برای ثبت سفارش بر روی لینک زیر کلیک نمایید:
راههای ارتباطی با موسسه انتشاراتی اشراق
کارشناسان و مشاوران موسسه انتشاراتی اشراق به صورت تماموقت حتی در روزهای تعطیل آماده ارائه خدمات حرفهای و باکیفیت به مشتریان و کاربران خود هستند. برای دریافت مشاوره میتوانید از طریق سایت به صورت آنلاین با مشاورین موسسه گفتوگو کنید و یا از طریق تماس تلفنی با شمارههای زیر در ارتباط باشید:
eshragh_company
isi.eshragh@gmail.com
09149724933
041-33373424
خیر. منابع در روش ونکوور به ترتیب استفاده در متن آورده میشوند، نه به ترتیب الفبایی.
از واژه undated استفاده کرده و تاریخ دسترسی را حتماً بنویسید.
خیر. تنها شماره مرجع کافی است (مثلاً: "مطالعات اخیر نشان میدهد (2)").
برای مشخص شدن زبان منبع و تطابق با استانداردهای بینالمللی رفرنسنویسی.
خیر، اما توصیه میشود چون باعث دقت و سرعت بیشتر در تنظیم منابع میشود.