سرقت علمی در سیستم آموزشی دانشگاه ها تخلف محسوب می شود هرچند امروزه این سرقت علمی و سرقت ایده ها و افکار پژوهشگران دیگر در میان بسیاری از اساتید و دانشجویان مشاهده می شود . علاوه بر زمینه آموزشی و دانشگاهی در حوزه های دیگر نیز تخلف محسوب می شود . بنابراین باید هرچه سریعتر به کشف و رفع آن اقدام نماییم .
لغت نامه دهخدا:
انتحال . (ع مص ) چیز کسی را جهت خود دعوی کردن . شعر دیگری را بر خود بستن . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ). شعر یا سخن دیگری را برای خود دعوی کردن . (از اقرب الموارد). سخن کسی دیگر بر خویشتن بستن . (مصادر زوزنی ) (تاج المصادر بیهقی ). سرقت ادبی . (یادداشت مولف ). سخن دیگری بر خویشتن بستن است و آن چنان باشد که کسی شعر دیگری را مکابره بگیرد و شعر خویش سازد بی تغییری و تصرفی در لفظ و معنی آن یا بتصرفی اندک چنانکه بیتی بیگانه بمیان آن درآرد یا تخلص بگرداند.
فرهنگ لغت معین :
سرقت . ( س ِ ق َ ) (از ع ، اِمص ) دزدی کردن .
انتحال، دزدیِ علمی، دستبرد فکری/ هنری، ایده‌دزدی یا محتواربایی به معنی «تخصیص دادن خلاقیت ادبی، هنری یا پژوهشی دیگری یا بخشی از آن یا متن ناشی از آن به خود، گویی که خود شخص آن را خلق کرده‌است. » ( تاج‌المصادر ← انتحال ابراهیم یونسی، هنر داستان‌نویسی، فصل انتحال) دستبرد فکری ممکن است بدون رضایت صاحب اصلی اثر یا با رضایت وی انجام شود.
در زبان انگلیسی نیز با عنوان Plagiarism معرفی می شود.
دستبرد فکری اگر در حوزه ادبیات باشد دزدی ادبی، اگر در حوزه هنر باشد سرقت هنری و اگر در حوزه پژوهش‌های دانشگاهی انجام شود سرقت علمی نامیده می‌شود. به زبان ساده دستبرد علمی یا ادبی یعنی رونویسی کارها یا ایده‌های دیگران و انتساب آنها به خود.
سرقت علمی در سیستم آموزشی دانشگاه ها تخلف محسوب می شود هرچند امروزه این سرقت علمی و سرقت ایده ها و افکار پژوهشگران دیگر در میان بسیاری از اساتید و دانشجویان مشاهده می شود . علاوه بر زمینه آموزشی و دانشگاهی در حوزه های دیگر نیز تخلف محسوب می شود . در بخش روزنامه نگاری نیز جرم محسوب شده و جرایم انضباطی را پیش رو دارد . علاوه بر این ها در بخش ترجمه و انتسارات نیز بارها و بارها شاهد سرقت علمی بودیم . ناشرانی که بدون دانستن و سهون کتب و نوشته های که شخص سارق به نام خود زده است به چاپ می رسانند و یا بطور عمدی و با ترغیب نویسنده به کپی برداری نوشته های او را به چاپ می رسانند . در بخش ادبیات بارها اشعار شاعران بزرگ مورد دستبرد قرار گرفته است . در قسمت ترجمه نیز اگر کتاب و یا نوشته ای مورد ترجمه قرار بگیرد و نام نویسنسده اولیه آن ذکر نشود و مترجم نوشته را به خود منسوب کند ، جزء سرقت ادبی محسوب شده و جرم می باشد .
نحوه ارائه نتایج علمی و مقالات علمی در گذشته با امروز یعنی از قرن نوزدهم به بعد تفاوت های چشمگیری داشتند. در گذشته تعدا دانشمندان و پژوهشگرانی که دست به نگارش مقاله می زدند آنچنان زیاد نبود و می توان گفت بطور کلی در طول دوران زندگی خود تعداد محدودی حدود دو یا سه عدد مقاله را انتشار می کردند. تحقیقات و نتایج علمی این پژوهشگران به طور مستقیم برای استاد و یا دانشمند درجه اول در زمینه علمی خودشان ارسال می گشت که پس از تایدشان پژوهشگر باید اقدام به دفاع از نتایج علمی خود می نمود. طبق آنچه بیان شد می توان گفت در گذشته به دلیل وسعت کم پژوهشگران و نیز بدلیل دفاع از تحقیقات و اثبات آنها سرقت علمی بسیار کم و ناچیز بود اما مهم ترین نوع سرقت علمی در آن زمان مربوط به سرقت و دزدین ایده و فکر آغازین تحقیق می باشد . به این صورت که اگر مخترع و یا محققی ایده اولیه خود برای تحقیق یا ابداع را با شخصی چه بسا همکار و دوست خود در میان می گذاشت و وی ایده اورا می دزدید و شاید هم مراحل اولیه تحقیقات و اکتشافاتش را نیز مورد دستبرد قرار می داد . بنابراین بارها شنیده ایم که در گذشته بر سر منسوب کردن اختراع یا اکتشافی دعوا وجود داشت . با آغاز قرن بیستم تعداد کنفرانس ها افزایش یافت علاوه بر افزایش تعداد کنفرانس ها و مجلات تعداد مقالات ارسالی نیز افزایش یافت تا جایی که حتی فرصت ارائه و داوری نیز برای همه مقالات وجود نداشت . با افزایش روز به روز ارائه مقالات و نیز ایجاد الزام ارائه مقاله در بخش تحصیلات تکمیلی ، همچنین نیاز به رتبه علمی و امتیاز حساب شدن ثبت مقالات علمی ؛ برخی از محققان را وادار به سرقت ادبی نمود . برخی دانسته و به عمد وارد این جرم می شوند ولی برخی نادانسته و بدون اطلاع مرتکب چنین عملی می شوند. دزدی علمی غیرعمدی نیز جرم حساب می شود.
بعضی وقت‌ها سرقت علمی واقعاً به صورت اتفاقی است. بطور مثال شما بطور مستقل و با تلاش خودتان به اختراع و یا اکتشافی دست یافته اید ولی این اختراع قبل از شما ثبت شده است ؛ درست است که شما خودتان به این تولید دست یافته اید ولی اجازه ندارید آن را به حالت تولید گسترده و فروش برسانید ، حق استفاده تجاری از آن را ندارید و استفاده تجاری حتی اتفاقی از آن جرم است. بنابراین بهتر است قبل از اقدام به انجام چنین کاری با دقت بیشتری مطالعه کنید و به بررسی کامل پیشینه تحقیق خود بپردازید.
سرقت ادبی مستقیم
یعنی بطور مستقیم نوشته های شخصی را در نوشته های خود بکار ببرید بدون استناد و یا اینکه ذکر نقل و قول از شخص دیگر نمایید .
سرقت علمی ترجمه
در این حالت سارق علم نوشته های و کتب نویسنده ای را ترجمه کرده و بدون ذکر اینکه این کار ترجمه است بنام خود به چاپ می رساند .
استفاده از نتایج دیگران
استفاده از شکل و نمودار هر چند کوچک و جزیی از مقاله و نتایج علمی دیگران بدون ارجاء سرقت علمی محسوب می شود .
استفاده از جمله‌های دیگران
کپی کردن واژه‌های دیگران حتی با عوض کردن ساختار جمله، بدون رعایت اصول صحیح استنادی، باز هم دزدی علمی است. استفاده از جملات دیگران و با تغییراتی جزئی در ساختار با عوض کردن فعل و فاعل باز هم سرقت علمی محسوب می شود .
استفاده از جملات قبلی مقالات خودتان
کپی کردن جملاتی از مقاله قبلی خودتان یا مقاله‌ای که جای دیگری چاپ کرده‌اید درست است که سرقت علمی و جرم نیست ولی بازهم کار درست و پسندیده ای نیست . اگر مقاله ای که قبلا به چاپ رسانده اید قصد استفاده از جملات آن را دارید باید هم به ناشر مقاله اول اطلاع دهید و کسب اجازه نماید و هم اینکه به ناشر مقاله دوم نیز اطلاع دهید .
به منظور رفع مشکلات سرقت ادبی و علمی موسسه اشراق دارای راه کارهای بسیار مناسب است . برای اطمینان از اینکه مقاله ای که نگارش کرده اید به هیچ عنوان دارای سرقت ادبی نیست می توانید از موسسه اشراق کمک بگیرید . همان طور که گفتیم سرقت علمی ممکن است که عمدا نباشد و نگارنده مقاله نداند که مرتکب سرقت علمی شده است و برای اینکه بعدا از ارسال مقاله و در زمان داوری مجرم شناخته نشوید و مقالتان رد نشود قبل از ارسال اقدام به تشخیص و رفع آن کنید . در موسسه اشراق کارشناسان این گروه به کمک نرم افزارهای خاصی که مورد تایید و استفاده داوران پایگاههای Elsevier ، Spring و ... هستند میزان سرقت ادبی مقاله را می سنجند و سپس به رفع آن می پردازند.
ترجمه فوق تخصصی در سایت شبکه مترجمین اشراق
پذیرش و چاپ مقاله در معتبریترین مجلات داخلی و خارجی
تبدیل پایان نامه به کتاب در تیراژ دلخواه شما
واریز و دریافت تمامی حوالجات دلاری و یورویی
اینستاگرام
تلگرام