سیستم منبع یاب برای دسترسی به اطلاعات مجلات و مقالات

سامانه منبع یاب چیست؟

معاونت تحقیقات و فنآوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از دیرباز با خرید اشتراک مجلات، کتب و منابع الکترونیک معتبر علمی جهت فراهم‌سازی دسترسی اعضای هیات علمی، دانشجویان و پژوهشگران به آخرین منابع اطلاعاتی علمی، پژوهشی، درمانی و آموزشی بوده است. حاصل این اشتراک منابع الکترونیک علمی، دسترسی به بیش از هزاران مجله و مقاله، کتاب، فیلم و تصویر، راهنما و ده‌ها بانک اطلاعاتی است. اکثر این منابع در قالب خرید از ناشرین مختلف بین‌المللی صورت می‌گیرد و هر ناشر در وب‌سایت خود، دسترسی به تعدادی عنوان مجله، کتاب و یا منبع دیگر را برای کاربران خود فراهم می‌‌کند. همیشه این مشکل برای پژوهشگران وجود داشته است که یک مجله و یا کتاب خاص را در سایت کدام ناشر و در کدام آدرس می‌توانند بازیابی کنند و اساسا آیا مجله مربوطه، در فهرست مجلات مورد اشتراک وزارت بهداشت هست یا خیر. سامانه منبع‌یاب با هدف تهیه فهرست کامل و به روز منابع مورد اشتراک وزارت بهداشت و با هدف فراهم‌سازی امکان جستجوی لغتی، بازیابی الفبایی و موضوعی مجلات یک ناشر خاص طراحی و پیاده‌سازی شده است. از طرف دیگر، این سامانه با ارائه شاخص‌های ارزیابی مجلات، این امکان را برای پژوهشگران فراهم کرده است تا مجله مناسب برای انتشار مقاله خود را جستجو، بازیابی و انتخاب کنند.

ویژگی های سامانه منبع یاب

1. سامانه منبع‌یاب دربرگیرنده مجلات، کتاب‌ها، راهنما‌ها، فیلم و تصاویر آموزشی و بانک‌های اطلاعاتی الکترونیک است. 
2. مجلات موجود در سامانه، شامل تمام مجلات علمی معتبر مورد اشتراک وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از ناشرین مختلف، به اضافه مجلات با دسترسی رایگان (Open Access) و نیز مجلات نمایه شده در بانک‌های اطلاعاتی Embase، Scopus، PubMed، ISI و مجموعه DOAJ است. 
3. کتاب‌های موجود در سامانه، شامل تمام کتاب‌های مورد اشتراک وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از ناشرین مختلف، به اضافه کتاب‌های با دسترسی رایگان (Open Access) است.
4. شاخص‌های ارزیابی و رتبه‌بندی مجلات مانند CiteSore، SNIP و SJR در این سامانه برای مجلات مربوطه نمایش داده می‌شوند. از طرف دیگر، چارک‌ها (Quartile)‌ی چهارگانه هرمجله نیز در بهترین گروه موضوعی مربوطه نمایش داده می‌شوند.
5. اطلاعات مجلات هر هفته یکبار و شاخص‌های ارزیابی آن‌ها مانند SNIP، SJR و CiteScore سالیانه و به محض تغییر به روز رسانی می‌شوند.
6. اطلاعات کتاب‌ها به محض انتشار ویرایش در دسترس جدید، به روز می‌شوند.

راهنمای استفاده از سیستم منبع یاب

وارد سایت منبع یاب http://rsf.research.ac.ir/Index.php می شوید.

انواع جستجوی ساده، پیشرفته، موضوعی بر حسب موضوع انتخابی شما وجود دارد.

پس از جستجو و بازیابی مجله یا کتاب مذکور، روی نشان سبز، نارنجی و یا خاکستری مقابل آن در ستون Details کلیک کنید، پنجره‌ای که دربرگیرنده جزئیات بیشتر منبع است، نمایش داده می‌شود.

 اعداد ۱%، ۵%، ۱۰% و ... مقابل هرمجله، مشخص می‌کنند مجله مربوطه در گروه موضوعی مربوطه به ترتیب در بین ۱%، ۵%، ۱۰% و ... مجلات مربوطه قرارگرفته است.

کلیک روی نشانه فلش بالا و پائین هر ستون، می‌توانید چیدمان (Sorting) نتایج صفحه را برای همان ستون، صعودی و یا با یک کلیک دیگر، به صورت نزولی تغییر دهید.

نماد‌های سبز، نارنجی و خاکستری در ستون Details، بیانگر وضعیت دسترسی کاربران دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور به منبع مذکور است. بدین ترتیب که:

1. نماد سبز، نشان برقرار بودن دسترسی به منبع مذکور است.
2. نماد نارنجی،‌ نشان رایگان بودن (Open Access) منبع مذکور است.
3. نماد خاکستری، نشان از عدم پوشش منبع مذکور در مجموعه منابع مورد اشتراک وزارت بهداشت است.

 حروف موجود در نمادهای سبز، نارنجی و خاکستری نوع منبع مربوطه را مطابق راهنمای زیر مشخص می‌کنند:

1. حرف J بیان کننده آن است که منبع مربوطه مجله (Journal) است.
2. حرف B نشان دهنده آن است که منبع مربوطه، کتاب (Book) است.
3. حرف C نماد Consult و معرف آن است که منبع مربوطه یک راهنماست.
4. حرف D نماد بانک اطلاعاتی (Database) بودن منبع موردنظر است.
5. حرف L بیان کننده بانک‌های اطلاعاتی داخلی (Local Database) است.
6. حرف M نشان دهنده منابع دیداری شنیداری (Multimedia) است.
7. حرف E مشخص کننده منابع پزشکی مبتنی بر شواهد (Evidence based Medicine)‌ است.
8. حرف F نماد کلمه Free و مشخص کننده منابع رایگان است.

از کجا متوجه شویم یک مجله یا کتاب خاص را در سایت کدام ناشر می‌توانیم بازیابی کرده و به آن دسترسی پیدا کنیم؟
چنانچه در ستون Publisher/ Holder نام ناشر و یا مجموعه‌ای وجود داشته باشد، با کلیک برروی آن می‌توانید به صفحه مجله یا کتاب مربوطه راهنمایی شده و به آن دسترسی پیدا کنید.

 چگونه می‌توانم مجلات و کتاب‌های یک موضوع خاص را جستجو و بازیابی کنم؟

کافی است در برگه (Tab) جستجوی موضوعی و در جعبه جستجو (Search Box) با نام Add Subject Area، چند حرف از موضوع موردنظر خود را وارد کنید. سامانه در لحظه (Real time) موضوع مورد نظر شما را در درخت موضوعی جستجو کرده و نمایش می‌دهد. آن‌گاه با کلیک برروی موضوع جستجو شده می‌توانید آن را انتخاب نموده و منابع موضوع مربوطه را مشاهده کنید.

برای جستجوی یک منبع خاص چگونه عمل کنیم؟

در بالای فهرست منابع نمایش داده شده، و در بخش نوع، کافی است با کلیک بر روی گزینه‌های مجله، کتاب و یا راهنما،‌ منابع بازیابی شده را به نوع منبع خاص انتخاب شده محدود کرد. گزینههمه، انتخاب را به حالت پیش فرض اولیه همه منابع باز می‌گرداند.

 مفهوم Quartile در برگه‌ «رتبه‌بندی Scopus» و Q یک تا چهار مقابل آن چیست؟
مجلات براساس شاخص‌های ارزیابی آن‌ها مانند SNIP، SJR و یا CiteScore به چهار گروه مساوی از نظر تعداد یعنی چهار گروه شامل ۲۵% کل مجلات مربوطه تقسیم بندی می‌شوند. بدین‌ترتیب که ابتدا مجلات را براساس یکی از شاخص‌های فوق به ترتیب نزولی از بزرگ به کوچک مرتب می‌کنند. سپس ۲۵% اول این فهرست مرتب شده براساس شاخص ارزیابی مربوطه را که دربرگیرنده مجلات با بزرگترین مقادیر شاخص مربوطه هستند را Q۱ و ۲۵% دوم را Q۲ و به همین ترتیب ۲۵% سوم و چهارم را Q۳ و Q۴ نام گذاری می‌کنند.

سامانه منبع‌یاب، قوانین کپی رایت بین‌المللی را رعایت می‌کند. به همین منظور در مورد همه منابع، آدرس دسترسی به منبع مذکور در سامانه مربوطه قرارداده شده است. اگر شما در شبکه اینترنت دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور باشید و روی آدرس مذکور کلیک کنید و دسترسی به منبع موردنظر فراهم باشد، مستقیما به صفحه مربوطه راهنمایی خواهید شد. اما اگر از شما شناسه و رمز عبوری درخواست کند، در این صورت یا خارج از شبکه اینترنت دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور هستید و یا دسترسی به منبع مذکور وجود ندارد.