سرقت علمی یا دزدی ادبی (Plagiarism) به اقدامی غیر اخلاقی و نوعی تخلف در حوزه پژوهش و نگارش اشاره دارد که ممکن است قسمتی یا تمام کار را شامل شود.
اگر یک نوشته، ایده و یا طرحی در هر زمینه و موضوعی (مقاله علمی، کتاب، نقاشی، موسیقی و ...) متعلق به فرد دیگری باشد و ما بدون ذکر نام صاحب اثر، ان را به خود اختصاص دهیم و یا در جایی با نام خود ثبت نماییم، متهم به سرقت ادبی هستیم! سرقت علمی یک عمل غیراخلاقی و فریبکاری در یک فضای علمی و هنری می باشد که می تواند بصورت عمد (intentional plagiarism) و یا غیر عمد (Unintentional plagiarism) اتفاق بیفتد. در این حالت ممکن است صاحب اصلی آن اثر از این کار شما ناراضی باشد و از این عمل شما شکایت نماید. سرقت ادبی یا پلاجیاریزم چه به میزان اندک و چه زیاد، در هر حالتی یک عمل غیراخلاقی بوده و می تواند مجازات هایی برای فرد مرتکب به این علم به همراه داشته باشد. در حال حاضر کشور هند رتبه اول را در سرقت ادبی مقالات دارد! متاسفانه ایران نیز در این زمینه شهرت خوبی ندارد.
سرقت ادبی در واقع دزدیدن افکار و دسترنج دیگران می باشد که شاید ماه ها و سال ها برای آن تلاش کرده است. سرقت ادبی صرفا در حیطه ادبیات و مقاله رخ نمی دهد و می تواند در زمینه های هنری ونیز رخ دهد. اگر در حوزه ادبیات این کار انجام گیرد سرقت ادبی، اگر در حوزه هنر باشد سرقت هنری، اگر در حوزه پژوهش‌های دانشگاهی انجام شود سرقت علمی و اگر در حوزه مدیا باشد سرقت رسانه نامیده میشود. سرقت علاوه بر آسیب زدن به آن حیطه کاری، موجب کاهش ارزش کار خالق اثر خواهد شد. شایع ترین حالت سرقت ادبی در نوشته های علمی دیده می شود که امروزه با تجه به افازیش شمار مقالات چاپ شده، میزان سرقت ادبی در میان نوشته بیشتر به چشم می خورد.
انواع سرقت ادبی شامل:
سرقت ادبی، علاوه بر آنکه باعث کاهش ارزش یک اثر پژوهشی می شود، می تواند باعث رسوایی فرد شده و حیثیت شغلی وی را چه در فضای علمی و چه غیر علمی خدشه دار نماید. در زمينه تحقيقات علوم پزشكی این موضوع بسیار جدی بوده و به اعتماد عمومی به حرفه پزشكی آسیب میرساند.
در سالهای اخیر قوانینی در مجلس جمهوری اسلامی مطرح شده است که پیگرد قانونی سارقین ادبی و روش های برخورد با مجرمین جدی تر صورت پذیرد. در دانشگاه‌ها، كميته انضباطی به موارد دستبرد علمی دانشجويان و استادان رسيدگی میكند.
در برخی از دانشگاه‌ها، دستبرد علمی توسط دانشجويان، تخلفی جدی محسوب میشود و ممكن است به از دست دادن درجه دانشگاهی آنها منجر شود. در برخی ديگر، بسته به نوع سرقت ادبی، از نمره درسی دانشجو كاسته میشود. استادان و پژوهشگرانی كه مرتكب دستبرد علمي می شوند، علاوه بر از دست دادن اعتبار خود، گستره‌ای از مجازاتها- از تعليق تا اخراج كامل - را متحمل خواهند شد. دانشگاه و سازمان مربوطه نمی تواند برای ارتقای عضو هیئت علمی، به مقاله کپی برداری شده استناد کند و درمورد دانشجویان نیز هیچ دانشجویی در صورت ارتکاب به چنین کاری نباید به وسیله این مقاله فارغ التحصیل شود.
در گذشته تعداد محققین و دانشمندان اندک بود ، لذا مقالات علمی و ادبی که منتشر میشده محدود و توسط داوران مشخصی که معمولا از افراد شاخص جهانی بوده اند داوری شده و بعد مورد تایید قرار میگرفت. بنابراین به راحتی از کپی برداری جلوگیری میشد.
در قرن بیستم، گسترش علم و اکتشافات در حوزه های مختلف به شدت سیر صعودی را طی کرده و هزاران نفر دانشجو و پژوهشگر روزانه تعداد بیشماری ایده و طرح منتشر میکنند که پیگیری اصل و یا کپی بودن همه آنها توسط داوران غیرقابل انجام است، بویژه که گسترش اینترنت، سایتهای جستجوگر مانند گوگل و یاهو و ابزارآلات یارانه ای، دسترسی به هرچیزی و کپی کردن از آن را در تمام دنیا بسیار سهل و اسان کرده است.
معرفی 20 سایت انگلیسی برای تشخیص سرقت ادبی (Plagiarism)
در یک جمع‌بندی باید گفت که آفرینندگان آثار علمی و ادبی باید هنگام خلق آثار خود استفاده از آثار دیگران را با دقت ثبت کنند و این استفاده را به نحو متناسب به آگاهی مخاطبان برسانند تا علاوه بر حفظ صداقت، از اتهام فریبکاری و سهل‌انگاری مصون بمانند.
موسسه اشراق با داشتن افراد متخصص در امر ویرایش مقالات علمی و بررسی میزان سرقت ادبی مقالات، می توانند به شما عزیزان در رفع این مشکل یاری رسانند. کافیست از طریق ایمیل موسسه و یا شماره های تماس، با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
اینستاگرام
تلگرام