قبولی در مصاحبه دکتری چالشی بزرگ برای داوطلبان تحصیل در این مقطع است. در این مطلب به تاثیر معدل ارشد در آزمون دکتری، نحوه محاسبه معدل مؤثر، نقش آن در رتبه، تأثیر محدود معدل در مصاحبه و روشهای جبران معدل پایین مانند چاپ مقاله و چاپ کتاب خواهیم پرداخت.
در سالهای اخیر، تاثیر معدل ارشد در آزمون دکتری به یکی از مهمترین موضوعاتی تبدیل شده که داوطلبان قبل از ثبتنام باید به آن توجه کنند. از آنجا که سازمان سنجش کشور اعلام کرده است معدل مؤثر به صورت تراز شده در کنار آزمون کتبی محاسبه میشود، نقش معدل بهویژه در رشتههای پرمتقاضی بیشتر از گذشته شده است. داوطلبانی که معدل کارشناسی یا ارشد بالاتری دارند، معمولاً تراز علمی بهتری کسب میکنند؛ حتی اگر درصدهای آزمون آنها با سایر داوطلبان برابر باشد.
در ادامه، این موضوع را بهصورت کاملاً تخصصی، کاربردی و قابل فهم بررسی میکنیم و درباره نقش چاپ مقاله و چاپ کتاب در جبران معدل پایین نیز توضیح میدهیم.
سازمان سنجش اعلام کرده است که معدل کارشناسی و معدل کارشناسی ارشد تراز میشود و این تراز در کنار درصدهای آزمون کتبی قرار میگیرد.
فرمول کلی:
40٪ وزن معدل کارشناسی
60٪ وزن معدل کارشناسی ارشد
به این ترکیب، معدل مؤثر گفته میشود.
به عبارت ساده، اگر دو داوطلب درصدهای آزمون کتبی تقریباً یکسانی داشته باشند، داوطلبی که معدل ارشد بالاتری دارد، رتبه بهتری به دست میآورد.

تأثیر معدل در آزمون دکتری:
20 درصد تراز کل
آزمون کتبی: 80 درصد
این یعنی معدل نه تنها در نتیجه نهایی بیتأثیر نیست، بلکه در رتبههای نزدیک، میتواند تفاوت بزرگی ایجاد کند.
اگر داوطلبی درصدهای بالا اما معدل پایینی داشته باشد، ممکن است رتبه نهایی او پایینتر از حد انتظار باشد. بسیاری از داوطلبان در سالهای گذشته با درصدهای عالی موفق نشدهاند رتبه مناسب بگیرند و یکی از دلایل اصلی، معدل مؤثر پایین بوده است.
سیستم سنجش کشور از تراز نهایی استفاده میکند.
به همین دلیل:
اگر دو داوطلب درصدهای مشابهی داشته باشند، معدل مؤثر داوطلب قویتر سبب میشود:
رتبه او بهتر شود
اولویتهای انتخاب رشته بیشتری را کسب کند
احتمال دعوت به مصاحبه او افزایش یابد
تراز علمی داوطلب مانند یک میانگین وزنی عمل میکند؛ بنابراین کاهش معدل در مقطع ارشد میتواند تا دهها رتبه تأثیر بگذارد.
طبق تجربه داوطلبان و اعلام غیررسمی بسیاری از اساتید:
رزومه پژوهشی
نحوه ارائه
کیفیت پایاننامه
مقالات چاپشده
نقش مهمتری نسبت به معدل دارند.
داوطلبانی با معدل بالا، اما بدون مقاله یا کتاب، معمولاً امتیاز زیادی در مصاحبه به دست نمیآورند.
هیئت مصاحبه معمولاً به رزومه داوطلب نگاه میکند:
مقالات ISC، علمی–پژوهشی، کنفرانسی
کتاب چاپشده
سابقه تدریس
پایاننامه قوی
توصیهنامه اساتید
معدل تنها یک گزینه جانبی است و اغلب تأثیر مستقیم ندارد.
در بسیاری از دانشگاهها، حداقل 30 تا 40 درصد امتیاز مصاحبه به رزومه پژوهشی اختصاص دارد.
به همین دلیل داوطلبانی که معدل متوسط یا پایین دارند، میتوانند با چاپ مقاله یا چاپ کتاب این ضعف را کاملاً جبران کنند.
بیشترین امتیاز مربوط به:
مقالات علمی-پژوهشی داخلی
مقالات ISC
مقالات معتبر خارجی با نمایه ISI یا اسکوپوس
است.
مجلات بیاعتبار یا بدون داوری علمی، معمولاً امتیاز ندارند.
اساتید به کیفیت علمی مقاله بسیار اهمیت میدهند.
این دسته از مقالات امتیاز کمتری نسبت به مقالات پژوهشی دارند، اما برای جبران معدل پایین بسیار مفید هستند.

برای دریافت امتیاز، داوطلب باید یا نامه پذیرش ارائه دهد، یا مدرک چاپشدن مقاله را.
اگر مقاله شما پذیرفته شده اما هنوز منتشر نشده، باید نامه پذیرش با سربرگ رسمی مجله را همراه داشته باشید.
این نامه باید شامل:
نام نویسنده
عنوان مقاله
تاریخ پذیرش
مهر یا امضای سردبیر مجله
باشد.
اگر مقاله منتشر شده، ارائه لینک آنلاین کافی است. بهترین روش:
لینک مقاله در سایت مجله
یا نسخه PDF مقاله با آدرس URL روی فایل
نکته مهم:
نامه "در حال داوری" یا "Submit" هیچ امتیازی ندارد.
فقط پذیرش (Accepted) یا انتشار (Published) امتیاز دارد.
استخراج مقاله از پایاننامه کارشناسی ارشد یا حتی رساله دکتری، بهخودیخود هیچ امتیازی در مصاحبه دکتری ندارد.
آنچه برای کمیته مصاحبه مهم است، انتشار مقاله در یک مجله معتبر است؛ نه صرفاً نوشتن یا استخراج آن.
به بیان دقیقتر:
استخراج مقاله = 0 امتیاز
تا زمانی که مقاله در مجله علمی–پژوهشی، ISC، اسکوپوس یا کنفرانس معتبر چاپ نشده باشد، هیچ امتیازی برای آن در مصاحبه دکتری در نظر گرفته نمیشود.
امتیاز زمانی تعلق میگیرد که مقاله به چاپ برسد
طبق آییننامه وزارت علوم، فقط مقالاتی امتیاز دارند که:
چاپ شده باشند (Published)
یا حداقل پذیرفتهشده باشند (Accepted)
بنابراین مقالهای که فقط "تدوین" شده ولی هنوز به مجله ارسال نشده یا در مرحله داوری است، امتیاز پژوهشی محسوب نمیشود.
امتیاز نهایی مقاله استخراجشده دقیقاً برابر است با امتیاز یک مقاله عادی چاپشده در همان نوع مجله. مهم نیست مقاله از پایاننامه استخراج شده یا مستقل نوشته شده باشد.
نوع مقاله | امتیاز |
|---|---|
علمی–پژوهشی داخلی | 7 تا 8 امتیاز |
ISC | حدود 6 تا 7 امتیاز |
اسکوپوس Q4–Q3 | 6 تا 8 امتیاز |
اسکوپوس Q2–Q1 | تا 10 امتیاز |
علمی–ترویجی | 1 تا 2 امتیاز |
کنفرانسی معتبر | 1 تا 3 امتیاز |
کتاب تألیفی یا ترجمهشده، بهخصوص اگر مرتبط با رشته باشد (برای مثال تبدیل پایاننامه به کتاب)، امتیاز بالایی دارد و میتواند باعث شود:
اساتید به توانایی پژوهشی داوطلب اعتماد کنند
ضعف معدل ارشد کمرنگ شود
کتاب تألیفی: امتیاز بالاتر
کتاب ترجمهای: امتیاز متوسط
چاپ کتاب مشترک: امتیاز کمتر اما همچنان ارزشمند
اگر داوطلب معدل ارشد پایینی دارد، با چاپ کتاب میتواند:
جایگاه رزومه خود را بالا ببرد
اعتماد اساتید را جلب کند
در مصاحبه نمره بالایی به دست آورد

برای اینکه کتاب شما در مصاحبه دکتری امتیاز داشته باشد، تنها نوشتن یا آمادهسازی آن کافی نیست؛ بلکه باید چاپشده و دارای هویت رسمی نشر باشد.
برای تأیید کتاب، ارائه یکی از موارد زیر ضروری است:
داشتن یک نسخه چاپشده، معتبرترین مدرک برای دریافت امتیاز است. اساتید به سرعت میتوانند:
نام نویسنده
نام ناشر
شابک
فیپا
سال نشر
را بررسی و امتیاز کتاب را ثبت کنند.
اگر کتاب تازه چاپ شده و هنوز نسخه نهایی آماده نیست، میتوانید:
صفحه اول کتاب (که شابک در آن درج شده)
صفحه فیپا از کتابخانه ملی
را همراه داشته باشید.
نکته بسیار مهم:
کتابی که فقط درحال آمادهسازی است یا شابک ندارد هیچ امتیازی ندارد.
حداقل باید شابک و فیپا صادر شده باشد.
توانایی کار با نرمافزارهای تخصصی
آشنایی با روش تحقیق
روش نگارش مقاله
بسیاری از دانشجویان میتوانند 1 تا 3 مقاله مناسب از پایاننامه خود استخراج کنند.
سابقه تدریس
مشارکت در طرحهای پژوهشی
همکاری با دانشگاهها
همگی امتیاز مثبت محسوب میشود.

داوطلب باید بداند:
استاد چه مقالاتی منتشر کرده
علاقه پژوهشی او چیست
چه موضوعاتی برایش جذاب است
پوشش رسمی
برخورد محترمانه
آرامش و اعتماد به نفس
نقش مهمی در نظر اساتید دارد.
عدم آمادگی برای معرفی پایاننامه
نداشتن مقاله معتبر
ارائه اطلاعات اشتباه
نداشتن شناخت از گروه آموزشی
تاثیر معدل ارشد در آزمون دکتری موضوعی است که نمیتوان آن را نادیده گرفت. معدل در رتبه اولیه نقش مهمی دارد، اما در مصاحبه وزن کمتری پیدا میکند. در این مرحله، چاپ مقاله، چاپ کتاب، فعالیت پژوهشی و کیفیت ارائه داوطلب نقش اصلی را بازی میکنند.
اگر معدل بالایی ندارید، ناامید نشوید؛ با یک رزومه قوی میتوانید شانس خود را چند برابر کنید.
اگر قصد دارید برای مصاحبه دکتری رزومهای قدرتمند ارائه دهید، داشتن مقاله معتبر یا کتاب چاپشده تقریباً یک ضرورت است، نه یک گزینه اختیاری. مؤسسه اشراق با ارائه خدمات دقیق، حرفهای و کاملاً تخصصی در زمینه چاپ مقاله و چاپ کتاب، میتواند همراه مطمئن شما برای افزایش امتیازات پژوهشی و جلب نظر اساتید باشد.
این مؤسسه نهتنها مسیر چاپ اثر علمی را ساده میکند، بلکه با مشاورههای کاربردی به شما کمک میکند تا در روز مصاحبه با اعتماد به نفس و آمادگی کامل حاضر شوید و شانس قبولی خود را چند برابر کنید.

راههای ارتباطی با موسسه انتشاراتی اشراق
کارشناسان و مشاوران موسسه انتشاراتی اشراق به صورت تماموقت حتی در روزهای تعطیل آماده ارائه خدمات حرفهای و باکیفیت به مشتریان و کاربران خود هستند. برای دریافت مشاوره میتوانید از طریق سایت به صورت آنلاین با مشاورین موسسه گفتوگو کنید و یا از طریق تماس تلفنی با شمارههای زیر در ارتباط باشید:
eshragh_company
isi.eshragh@gmail.com
09149724933
041-33373424
اگر معدل خیلی پایین باشد، بله. اما با رزومه قوی قابل جبران است.
در بسیاری از موارد، بله. مقاله معتبر ارزش بسیار زیادی دارد.
کتاب تألیفی مرتبط با رشته.
بله، برای موفقیت در مصاحبه دکتری داشتن مقاله علمی امتیاز بسیار بالایی دارد.
بله، این کار یکی از بهترین روشهای تقویت رزومه است.