نوشتن پایان نامه مرحله‌ای است که هر دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد در تهیه و تنظیم آن با چالش‌هایی مواجه شده است که فکر و ذهن او را درگیر کرده است. اگر اطلاعات ما در این مورد به صورت جامع و کامل باشد، کمتر دچار مشکل خواهیم بود. در این بخش از اشراق می‌خواهیم در مورد فرمت بندی پایان نامه صحبت کنیم با ما همراه باشید.
اگر بخواهیم مفهوم دقیق فرمت بندی را بیان کنیم باید بگوییم فرمت بندی به معنای چیدمان صحیح ساختاری و اجزایی پایان نامه است که باید رعایت شود به عبارتی فرمت بندی به معنای رعایت فرمت خاصی است که به موارد ریزی مانند نوع فونت، سایز فونت، میزان فاصله از طرفین صفحه، نوع نوشتن منابع، چکیده، نوع نگارش صفحات، نوع نگارش ضمایم و … بازمی‌گردد که بایستی به طرز صحیحی در کنار هم قرار گیرند. هر دانشگاهی نیز برای اینکه پایان‌نامه‌های نگارش شده توسط دانشجویان را در جلسه دفاع تحت داوری قرار دهد فرمت بندی خاص دانشگاهی خود را دارد که تمامی پایان‌نامه‌ها در قالبی یکسان و یکپارچه باشند. دانشجویان نیز بهتر است از همان ابتدا با فرمت بندی پایاننامه آشنا شوند و پایان نامه خود را طبق دستورالعمل‌های گفته شده در آن پیش ببرند.
به‌طورکلی فرمت بندی پایان نامه به دو قسمت تقسیم می‌شود: 1) فرمت بندی محتوایی 2) فرمت بندی ساختاری. فرمت بندی محتوایی پایان نامه به عهده خود دانشجوست و باید خود او انجام دهد اما فرمت بندی ساختاری را می‌توان توسط متخصصان و کارشناسان انجام داد. در ذیل به شرح هر یک از آنها می‌پردازیم:
فرمت بندی محتوایی پایان نامه مربوط است به تحقیقات انجام گرفته و شرح نتایج مستخرج از آن تحقیقات در بخش‌های مختلف پایاننامه. همان‌طور که اشاره شد این نوع فرمت بندی را باید خود محقق انجام دهد زیرا بستگی به نوع موضوع و فرضیه‌ای که انتخاب کرده است دارد. دانشجو در این فرمت بندی باید اساس کار تحقیق خود را مشخص کند و ابزارها و آزمایش‌های مرتبط با آن را به کار گیرد و یا اگر نیاز است پرسشنامه طراحی کند باید به صورت اصولی و در راستای سوال مطرح شده او در عنوان پایان نامه باشد. همه این‌ها مواردی است که به فرمت بندی محتوایی برمی‌گردد و پژوهشگر بهتر از هرکسی می‌تواند آن را اعمال کند.
فرمت بندی ساختاری پایاننامه، بعد از اتمام نگارش پایان نامه انجام می‌گیرد زیرا شامل اقداماتی همچون: حاشیه بندی صفحات، فاصله گذاری کلمات، فصل بندی، بخش بندی، صفحه بندی، پاراگراف بندی، تنظیم فونت متن، کنترل اندازه و قلم تیترها، فونت متن انگلیسی و فارسی پایان نامه، فهرست نویسی دقیق و ایجاد فهرست خودکار مطالب، اتوماتیک کردن فهرست شکلها، لیست جدول‌ها و نمودارها، شماره گذاری صفحات، ویرایش و تنظیم صفحات ابتدایی فصل‌ها و صفحات پایانی پایان نامه، ویرایش پانویس، زیرنویس و پاورقی فارسی و لاتین، شماره بندی خودکار عناوین تیترهای اصلی و فرعی، فرمول‌ها، روابط ریاضی، زیرنویس تصاویر، اشکال، جداول و نمودارها و به طور کلی اعمال هر آنچه در فایل شیوه نگارش پایان نامه گفته شده است می‌باشد.
قبل از نگارش پایان نامه، شما بایستی یک موضوع و عنوان خوب انتخاب کنید و سپس بقیه اجزای پایان نامه را بر اساس آن بنویسید. انتخاب موضوع پایان نامه کارشناسی ارشد باید دربرگیرنده اهداف اصلی پایان نامه باشد و طوری انتخاب شود که مخاطب با خواندن آن به ایده اصلی پایان نامه پی ببرد. پس از انتخاب موضوع خود بایستی مراحل زیر را به ترتیب در پایان نامه خود به درستی انجام دهید. به طور کلی پایان نامه از بخش های زیر تشکیل می شود:
همان‌طور که از اسم چکیده پیداست به معنی فشرده و عصاره پایان نامه هست که در صفحه آغازین آورده می‌شود. درواقع شما در چکیده پایان نامه باید به شرح انگیزه خود از انجام این تحقیق، پیش زمینه، اهداف، روش‌ها، دستاوردها، نتایج و فرجام تحقیق بپردازید. مخاطب بعد از خواندن چکیده شما بایستی به پاسخ سوالاتی نظیر چرایی شروع شدن تحقیق، چگونگی انجام تحقیق، چگونگی رسیدن به نتیجه تحقیق برسد. به ویژگی‌های یک چکیده خوب در ذیل اشاره شده است:
اصولا چکیده از متن اصلی پایان نامه مستقل است و این به این معنی است که چکیده شما باید به گونه ای باشد که برای فهم آن نیاز به مراجعه به سایر بخش های پایان نامه نباشد.
افکار و عقاید شخصی نباید در چکیده آورده شوند به عبارتی چکیده یک گزارش کوتاه از تحقیق شماست و نباید حالت قضاوتی داشته باشد.
زمان افعال به کار برده شده در چکیده باید ماضی باشند و از استفاده از افعال آینده مانند من بحث و استدلال خواهم کرد ... یا من تجزیه و تحلیل خواهم کرد ... بپرهیزید.
از آوردن عبارات و جملات اضافی و بیهوده مانند باید بگویم ...، ناگفته نماند ...، البته قابل ذکر است که ... و بنابراین نتیجه میگیریم که ... بپرهیزید.
پس از نگارش چکیده در صفحه آغازین پایان نامه به ترتیب به فهرست مطالب، فهرست علائم و نشانه ها، فهرست جداول، فهرست اشکال و سایر فهرست ها اشاره می شود. فهرست مطالب معمولا بعد از پایان یافتن کل پایان نامه گردآوری می شود. برای تنظیم این قسمت توصیه می شود از فهرست نویسی خودکار که در نرم افزار وورد وجود دارد می توانید استفاده کنید تا هم درصد خطا کاهش یابد و هم اینکه در وقت خود صرفه جویی کنید.
به طور کلی پایان‌نامه‌های استاندارد در مقطع کارشناسی ارشد دارای پنج فصل هستند که در شکل مقابل مشاهده می‌کنید.
درواقع بخش‌های اصلی پایان نامه در این پنج فصل گنجانده شده است. ممکن است فرمت بندی این فصول در برخی از بخش‌های جزئی در دانشگاه‌ها متفاوت باشد شما بایستی قبل از تهیه و تنظیم این فصول به دستورالعمل دانشگاه خود مراجعه و به دقت تمامی بندهای آن را مطالعه کنید اما به طور کلی نحوه گردآوری و نگارش آن ها از قوانین یکسانی پیروی می‌کند که در ذیل به شرح هر یک می‌پردازیم:
فصل اول پایان نامه با مقدمه و طرح مسئله اصلی تحقیق شروع می‌شود. خود مقدمه از لحاظ محتوایی به سه قسمت تقسیم می‌شود. در بند اول مقدمه شما باید به معرفی مسئله اصلی تحقیق خود بپردازید نحوه نگارش بند اول مقدمه بسیار مهم است و باید نقش موثری را در جذب مخاطب داشته باشد و ذهن خواننده را با توصیف موقعیت و شرایط برای آغاز موضوع خود آماده کنید. در قسمت دوم مقدمه به پیشینه تحقیق پرداخته می‌شود درواقع قسمت زیادی از مقدمه تحقیق را همین بخش پیشینه یا مرور ادبیات تحقیق تشکیل می‌دهد شما با پیوند دادن تحقیقات انجام شده در گذشته سهم خود را در انجام این تحقیق پر کردن شکافی که در تحقیقات قبلی وجود دارد بیان می‌کنید. در قسمت سوم مقدمه به مخاطب می‌گویید که دقیقاً با نگارش مقاله‌تان به دنبال چه بودید، چرا به دنبال این موضوع رفتید (اهمیت موضوع) و چگونه از پس آن برآمدید.
در فصل دوم به ارائه روش‌های انجام تحقیق پرداخته می‌شود درواقع اینجا قسمتی است که توانایی و مهارت شما در انجام تحقیق خود سنجش می‌شود. در این قسمت باید توانایی ارائه اطلاعات شفاف و واضح به مخاطب را داشته باشید. منظور از اطلاعات شفاف این است که روش تحقیق شما باید طوری باشد که دیگران نیز با انجام آن به نتیجه یکسانی که شما به آن رسیده‌اید، دست پیدا کنند. در این بخش شما در ابتدا به ارائه اطلاعات و داده‌های خود که در انجام آزمایش‌هایتان از آنها استفاده کرده‌اید بپردازید و سپس روش‌های انجام پژوهش خود را که شامل آزمایش‌های مربوطه، محاسبات ریاضی و... است را بیان می‌کنید.
در فصل سوم از پایان نامه به ارائه مدل ها و ایده های تحقیق پرداخته می شود. شما در این بخش به معرفی متغیر خود در پایان نامه می پردازید و خصوصیات و حالت های مورد اندازه گیری آن را بیان می کنید. مدل تحقیق به ما کمک می‌کند که به متن و درون پدیده‌هایی که نمی‌توانیم مستقیما آنها را ببینیم هدایت شویم. مدلسازی یا در واقع طرح و برنامه ریزی تحقیق بسیار مهم است زیرا متغیرهای انتخاب شده با اهداف تحقیق ارتباط خواهند داشت.
طبیعی است که بعد از معرفی متغیر مورد بحث در تحقیق به یافته ها و نتایجی که از آن استخراج شده است بپردازیم بنابراین فصل چهارم پایان نامه به این بخش اختصاص داده شده است. برای تبیین یافته های تحقیق می توانیم از جداول، نمودارها و تصاویر استفاده کنیم. می توانید این نتایج را با پیش بینی های مدل خود مقایسه کنید و نتایج کلیدی را به صورت خلاصه وار نشان دهید. همچنین می توانید نتایج ردکننده فرضیات تحقیق و پژوهش را نیز مانند نتایج تاییدکننده فرضیات آن بیان کنید.
آخرین فصل از پایان نامه و شاید گفت مشکل ترین بخش آن قسمت نتیجه گیری است. زیرا پژوهشگران فکر می کنند برای این قسمت مطلبی باقی نمانده است و مطالبی که در مقدمه و چکیده گفته اند مجددا تکرار می کنند. اما باید گفت درواقع مهمترین قسمت تحقیق شما همین جاست. در این قسمت بایستی به اهمیت و مهم بودن تحقیق خود اشاره کرده و با ارتباط دادن آن با تحقیقات پیشین می توانید به محدودیت هایی که در انجام این تحقیق با آن ها مواجه بوده اید اشاره کنید و همچنین پیشنهادات خود را برای انجام پژوهش های آینده مطرح کنید. برای ارائه بهتر این بخش سعی کنید از دید مخاطبان فکر کنید تا بتوانید به درستی به نگارش و جمع آوری آن بپردازید.
در انتهای پایان نامه، بایستی به تمامی مواردی که در متن از آثار سایر نویسندگان استفاده شده است در قسمت منابع و رفرنس دهی اشاره شود. ارجاع دهی نیز روش های مختلفی دارد که بستگی به دستورالعمل دانشگاه خود بایستی یکی از آن ها را انتخاب کنید. در زیر مثال هایی از رفرنس دهی استاندارد را مشاهده می کنید:
الف) اگر در داخل متن به موضوع مطالعه اشاره گردد ، نام نویسنده و همچنین سال انتشار ، داخل پارانتز نوشته شود: (In a recent study of reaction time (Rogres, 1994
ب) اگر نام نویسنده اشاره گردد، سال انتشار داخل پارانتز درج گردد: Peplau ( 1985) defines loneliness as a difference between desired and achieved social relationship
ج) اگر مقاله ای دارای دو نویسنده باشد ، هر دو به همراه سال انتشار داخل پازرانتز ارجاع شود: (Loneliness is inversely related to communication competence ( Reinkng & Bell, 1991
علاوه بر مطالب جامع و کلی که در انتهای مطلب به آن ها اشاره گردید برخی نکات طلایی در نوشتن پایان نامه نیز وجود دارند که با رعایت آن ها می توانید در نوشتن و یا فرمت بندی پایان نامه خود بهتر عمل کنید در ذیل به برخی از آن ها اشاره می شود:
در توضیح جداول و نمودارهای خود سعی کنید از به کار بردن کلمات لاتین بپرهیزید و معادل آنها را به کار ببرید میتوانید برای توضیح بیشتر، کلمات لاتین را در فوت نت بیاورید.
در شماره گذاری صفحات معمولاً صفحه آغازین (عنوان تا فهرست‌ها) شماره گذاری نمی‌شوند و به صورت الف، ب، پ و... نشان داده می‌شوند.
در نگارش متن اصلی پایاننامه، عناوین اصلی و یا سر تیترها با فونت درشت‌تر از عناوین فرعی نوشته می‌شود. قبل از هر عنوان اصلی دو سطر و قبل از هر عنوان فرعی یک سطر جای خالی گذاشته می‌شود و متن اصلی پایان نامه و پاراگراف ها بلافاصله از عنوان اصلی و زیر عنوان‌ها شروع می‌شود.
در منحنی‌ها و نمودارهایی که در پایان نامه آورده می‌شود تلاش کنید هر یک از محورهای مختصات را تعریف کنید. کیفیت تصاویر این نمودارها مهم است میتوانید از نرم افزارهای اکسل یا فتوشاپ بهره بگیرید.
حاشیه‌های صفحات پایان نامه معمولاً به صورت 2/5 سانتی متر از بالا و پایین و از سمت راست و چپ به ترتیب 3 و 2 سانتی متر است. صفحات نیز به صورت 18 سطری و یا 24 سطری تایپ می‌شوند.
سعی کنید در قسمت چکیده از رفرنس دهی استفاده نکنید.
در انتخاب عناوین جداول و شکلها دقت شده و آوردن اطلاعات تکراری پرهیز شود. عناوین باید شفاف و کوتاه باشند در عین حال که پرجزییات هستند. به عبارت دیگر مخاطب با خواندن عنوان جدول یا شکل باید بتواند شکل یا جدول را درک کند بدون آنکه نیازی به مطالعه متن مقاله داشته باشد.
کلیه جداول و شکلها به ترتیب و پشت سر هم شمارهگذاری شوند. مثلاً جدول 1 ،جدول 2 ،جدول 3 ،شکل 1 ،شکل 2 و شکل 3
جدول یا شکل باید از متن مقاله مستقل بوده و باید بدون مراجعه به متن قابل فهم باشند.
در پرینت و نگارش پایان نامه باید از کاغذ مرغوب و A4 استفاده نمایید. در برخی از موارد که جداول بزرگتر است می تواند از landscape نرم افزار word استفاده نمود و یا از استانداردهای رده A و تا کردن آنها در صحافی پایان نامه بهره ببرید.
اندازه حرف های متن و کلمات پایان نامه باید به صورت سایز 12pt تا 14pt، با فونت B Lotus Bzar B Nazanin، بسته به آیین نامه و شیوه نامه نگارش و تایپ پایان نامه دانشگاه ها استفاده نمود.
قواعد دستور پایان نامه نویسی مطابق با دستور زبان فارسی، جملات کوتاه و بصورت مجهول نوشته شوند.
فرمت بندی پایان نامه در واقع مرتب سازی بخش ها و نحوه قرار گیری هر یک از بخش های آن می باشد. درواقع رعایت فرمت خاصی که به موارد ریزی مانند نوع فونت، سایز فونت، میزان فاصله از طرفین صفحه، نوع نوشتن منابع، میزان کلمات چکیده، نوع نگارش صفحات، نوع نگارش ضمائم و … باز می گردد. اگر شما دانشجویان عزیز فرصت و یا اطلاعات کافی در مورد فرمت بندی ساختاری پایان نامه خود ندارید می توانید با خیال راحت آن را به دست متخصصان و کارشناسان باتجربه موسسه انتشاراتی اشراق بسپارید. شما عزیزان میتوانید طبق مراحل زیر اقدام به ثبت سفارش فرمت بندی پایان نامه کنید:
ثبت سفارش و ارسال فایل و مشخصات
فرمت بندی پایان نامه توسط متخصص
بررسی فایل نهایی توسط بازرس
تحویل فایل فرمت بندی شده
هر دانشگاه، برای هماهنگ سازی مقالات و یکپارچه سازی و یکدست کردن آنها در زمان داوری، فرمت خاصی را برای پایان نامه ها در نظر می گیرد. فرمت بندی یکی از اصول مهم برای موفقیت در جلسه دفاع است. با توجه به نیاز مشتریان عزیز مخصوصا دانشجویان برای خدمات فرمت بندی، موسسه انتشاراتی اشراق با گزینش دقیق و چند مرحله‌ای تیم فنی خود، در صدد ارائه خدمات با حفظ نهایت تعهد در امانت‌داری و کیفیت است تا دغدغه‌ی مراجعین برای فرمت بندی مقاله, پایان نامه, اسناد اداری و ... را برطرف سازد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درمورد فرمت بندی پایان نامه، می توانید با کارشناسان موسسه انتشاراتی اشراق در ارتباط باشید.
فرمت بندی پایان نامه در واقع به معنای درآوردن قالب و ساختار پایان نامه به فرمت مخصوص دانشگاهی است.
پس از ثبت سفارش خود در سایت موسسه انتشاراتی اشراق ، محاسبه قیمت برای فایل ارسالی شما به صورت آنلاین انجام شده و هزینه پروژه در فرم پیش فاکتور ارائه می‌گردد.
برای دریافت مشاوره و کسب اطلاع از این موضوع می توانید با کارشناسان موسسه انتشاراتی اشراق در تماس باشید.
بله کارشناسان ما بعد از اتمام کار فرمت بندی پروژه را بررسی و کنترل می‌کنند تا تمام موارد مطابق نظر مشتری باشد و پس از تایید کیفیت مطلوب فایل نهایی به مشتری ارسال می شود و گارانتی کیفیت صادر می شود.
اینستاگرام
تلگرام