مراحل فرمت بندی پایان‌نامه طبق فرمت دانشگاه

همان‌طور که از اسم چکیده پیداست به معنی فشرده و عصاره پایان‌نامه هست که در صفحه آغازین آورده می‌شود. درواقع شما در چکیده پایان‌نامه باید به شرح انگیزه خود از انجام این تحقیق، پیش‌زمینه، اهداف، روش‌ها، دستاوردها، نتایج و فرجام تحقیق بپردازید. مخاطب بعد از خواندن چکیده شما بایستی به پاسخ سؤالاتی نظیر چرایی شروع شدن تحقیق، چگونگی انجام تحقیق، چگونگی رسیدن به نتیجه تحقیق برسد. به ویژگی‌های یک چکیده خوب در ذیل اشاره شده است:

• اصولاً چکیده از متن اصلی پایان‌نامه مستقل است و این به این معنی است که چکیده شما باید به‌گونه‌ای باشد که برای فهم آن نیاز به مراجعه به سایر بخش‌های پایان‌نامه نباشد.

• افکار و عقاید شخصی نباید در چکیده آورده شوند به عبارتی چکیده یک گزارش کوتاه از تحقیق شماست و نباید حالت قضاوتی داشته باشد.

• زمان افعال به کار برده شده در چکیده باید ماضی باشند و از استفاده از افعال آینده مانند من بحث و استدلال خواهم کرد ... یا من تجزیه‌وتحلیل خواهم کرد ... بپرهیزید.

• از آوردن عبارات و جملات اضافی و بیهوده مانند باید بگویم ...، ناگفته نماند ...، البته قابل ذکر است که ... و بنابراین نتیجه می‌گیریم که ... بپرهیزید.

پس از نگارش چکیده در صفحه آغازین پایان‌نامه به ترتیب به فهرست مطالب، فهرست علائم و نشانه‌ها، فهرست جداول، فهرست اشکال و سایر فهرست‌ها اشاره می‌شود. فهرست مطالب معمولاً بعد از پایان یافتن کل پایان‌نامه گردآوری می‌شود. برای تنظیم این قسمت توصیه می‌شود از فهرست‌نویسی خودکار که در نرم‌افزار Word وجود دارد می‌توانید استفاده کنید تا هم درصد خطا کاهش یابد و هم اینکه در وقت خود صرفه‌جویی کنید.

به طور کلی پایان‌نامه‌های استاندارد در مقطع کارشناسی ارشد دارای پنج فصل هستند که در شکل مقابل مشاهده می‌کنید.

درواقع بخش‌های اصلی پایان‌نامه در این پنج فصل گنجانده شده است. ممکن است فرمت بندی این فصول در برخی از بخش‌های جزئی در دانشگاه‌ها متفاوت باشد شما بایستی قبل از تهیه و تنظیم این فصول به دستورالعمل دانشگاه خود مراجعه و به دقت تمامی بندهای آن را مطالعه کنید اما به طور کلی نحوه گردآوری و نگارش آن‌ها از قوانین یکسانی پیروی می‌کند که در ذیل به شرح هر یک می‌پردازیم:

در انتهای پایان‌نامه، بایستی به‌تمامی مواردی که در متن از آثار سایر نویسندگان استفاده‌شده است در قسمت منابع و رفرنس دهی اشاره شود. ارجاع دهی نیز روش‌های مختلفی دارد که بستگی به دستورالعمل دانشگاه خود بایستی یکی از آن‌ها را انتخاب کنید. در زیر مثال‌هایی از رفرنس دهی استاندارد را مشاهده می‌کنید:

الف) اگر در داخل متن به موضوع مطالعه اشاره گردد، نام نویسنده و همچنین سال انتشار ، داخل پرانتز نوشته شود: (In a recent study of reaction time (Rogres, 1994

ب) اگر نام نویسنده اشاره گردد، سال انتشار داخل پرانتز درج گردد: Peplau ( 1985) defines loneliness as a difference between desired and achieved social relationship

ج) اگر مقاله‌ای دارای دو نویسنده باشد ، هر دو به همراه سال انتشار داخل پرانتز ارجاع شود: (Loneliness is inversely related to communication competence ( Reinkng & Bell, 1991