برای بسیاری، فرآیند داوری و چاپ مقاله، زمان‌بر و پرهزینه است. اما در سال‌های اخیر، خدماتی جدید و جنجالی وارد عرصه نشر علمی شده است: چاپ سریع مقاله در مجلاتی که مؤسسات واسطه با سردبیر آن‌ها در ارتباط هستند. در این مطلب قصد داریم این خدمات را بررسی کنیم.
در فضای امروز آموزش عالی، داشتن مقاله علمی دیگر یک امتیاز ویژه نیست، بلکه به یک الزام تبدیل شده است. از دانشجویان کارشناسی‌ارشد و متقاضیان دکتری گرفته تا اعضای هیئت علمی و پژوهشگران مستقل، همگی برای دفاع از پایان‌نامه، پذیرش در مقطع بالاتر، ارتقای شغلی یا مهاجرت آکادمیک، نیازمند مقالات چاپ‌شده در مجلات معتبر هستند.
اما چاپ مقاله، آن‌هم در مجلات دارای نمایه‌های بین‌المللی، همیشه مسیر ساده‌ای نیست. بسیاری از پژوهشگران با فرآیند داوری طولانی، بازخوردهای چندمرحله‌ای، سردبیران سخت‌گیر و در برخی موارد، رد بی‌دلیل مقاله مواجه می‌شوند. همه این‌ها باعث می‌شود که بین زمان نگارش مقاله و زمان چاپ نهایی، فاصله‌ای گاه شش‌ماهه یا حتی بیشتر به‌وجود بیاید. در چنین شرایطی، وقتی تنها چند هفته تا زمان مصاحبه دکتری یا دفاع پایان‌نامه باقی مانده باشد، این تأخیر می‌تواند سرنوشت علمی فرد را تحت‌تأثیر قرار دهد.
در واکنش به این واقعیت، مؤسساتی شکل گرفته‌اند که با بهره‌گیری از ارتباطات مستقیم با برخی سردبیران مجلات و شناخت دقیق ساختار نشر علمی، خدماتی برای چاپ سریع مقاله ارائه می‌کنند. آن‌ها مدعی‌اند می‌توانند مقاله را در مدت زمان کوتاه، مثلاً 30 تا 40 روز، در مجلات دارای نمایه Scopus، WOS یا دیگر پایگاه‌های معتبر منتشر کنند. این ادعا برای بسیاری، به‌ویژه داوطلبان مصاحبه دکتری که فرصت زیادی برای تقویت رزومه ندارند، وسوسه‌برانگیز است.
اما سؤال‌های مهمی اینجا مطرح می‌شود: آیا چنین ادعایی واقعی است؟ اگر بله، سازوکار آن چیست؟ این روش چه مزایا و چه ریسک‌هایی دارد؟ چطور می‌توان مطمئن شد که مجله انتخاب‌شده معتبر است؟ آیا این رویکرد از نظر اخلاق علمی قابل‌دفاع است؟ و در نهایت، آیا این مسیر واقعاً می‌تواند در فرصت کوتاه باقی‌مانده، رزومه‌ای قابل‌قبول برای مصاحبه علمی بسازد؟
در این مطلب تلاش می‌کنیم به همه این پرسش‌ها با نگاهی شفاف، مستند و بی‌طرفانه پاسخ دهیم.
برای درک اهمیت ادعای «چاپ مقاله در 40 روز»، ابتدا باید دلیل زمان‌بر بودن مسیر رایج پذیرش و چاپ مقاله را بررسی کرد:
ترافیک بالای مقالات ارسالی
مجلات معتبر روزانه ده‌ها یا صدها مقاله دریافت می‌کنند. داوری همه این مقالات، فرآیندی زمان‌بر است.
فرآیند داوری دوسو کور (Double-blind peer review)
این فرآیند که با هدف حفظ بی‌طرفی طراحی شده، گاهی تا چند ماه طول می‌کشد. ارسال به داور، دریافت بازخورد، اعمال اصلاحات، ارسال مجدد و... همگی چرخه‌ای طولانی را ایجاد می‌کنند.
کمبود داور متخصص و فعال
بسیاری از داوران دعوت‌شده پاسخ نمی‌دهند یا فرصت بررسی ندارند. این مسئله بارها زمان‌بندی نشریه را به تعویق می‌اندازد.
نرخ بالای ریجکت اولیه (Desk rejection)
اگر مقاله از لحاظ نگارشی یا ساختاری ضعیف باشد، سردبیر حتی آن را به داوری نمی‌فرستد. همین موضوع بسیاری را ناامید می‌کند.
در واکنش به همین چالش‌ها، مؤسساتی در ایران و دیگر کشورها پدید آمده‌اند که ادعا می‌کنند با رایزنی مستقیم با سردبیران مجلات، فرآیند چاپ را سرعت می‌بخشند. این مؤسسات معمولاً تبلیغ می‌کنند:
داوری سریع و چاپ در مدت 40 تا 60 روز
پذیرش تضمینی در مجلات دارای نمایه‌های معتبر
خدمات ترجمه، ویرایش، فرمت‌بندی و تعامل با ژورنال
اما واقعیت چیست؟ آیا چنین وعده‌هایی عملی و اخلاقی‌اند؟
در حالت طبیعی، سردبیران مجلات هیچ علاقه‌ای به دخالت در داوری علمی ندارند. اما در برخی موارد خاص، رابطه‌های شخصی، تجاری یا شبکه‌ای میان برخی مؤسسات و افراد داخل مجله ایجاد می‌شود که نتایج خاصی دارد:
مؤسساتی که با سردبیران آشنا هستند، گاهی می‌توانند اطمینان دهند که مقاله بدون تأخیر به داور ارسال شود و پیگیری آن نیز فعالانه صورت گیرد. این موضوع به‌تنهایی می‌تواند ماه‌ها زمان را کاهش دهد.
در برخی موارد (نه همیشه)، سردبیران ممکن است با معرفی داورانی همسو از طرف مؤسسه، فرآیند داوری را تسریع یا تسهیل کنند. اینجاست که اخلاق نشر علمی زیر سؤال می‌رود.
اگرچه سردبیر باید بی‌طرف باشد، اما گزارش‌هایی وجود دارد که برخی سردبیران با دریافت منافع غیرمستقیم، در پذیرش مقالات خاص، سهل‌گیری می‌کنند.
مؤسساتی که وعده چاپ سریع می‌دهند، معمولاً با این دسته از مجلات کار می‌کنند:
مجلات علمی باز (Open Access) با سیاست‌های مالی
این مجلات معمولاً هزینه انتشار دریافت می‌کنند و بنابراین انگیزه مالی برای چاپ مقاله دارند.
مجلات نمایه‌شده در پایگاه‌های میانی (Scopus Q3-Q4 یا WOS ESCI)
این دسته از مجلات برخلاف مجلات Q1 یا Q2، پذیرش راحت‌تری دارند و رقابت در آن‌ها کمتر است.
مجلات مستقل و غیر وابسته به انجمن‌ها یا دانشگاه‌های بزرگ
این مجلات بیشتر تحت‌تأثیر شبکه‌های شخصی هستند و استقلال ساختاری کمتری دارند.
برای پژوهشگران، بخصوص در ایران که معمولاً با محدودیت زمانی برای ارتقا، دفاع پایان‌نامه یا اپلای روبه‌رو هستند، چاپ مقاله در 40 روز می‌تواند بسیار جذاب باشد:
صرفه‌جویی در زمان
در بسیاری از موارد، زمان کلید موفقیت یا شکست یک پروژه آکادمیک است.
کاهش استرس و عدم قطعیت
فرآیند داوری سنتی پر از ابهام است. اگر نتیجه‌ای تضمین‌شده وجود داشته باشد، استرس کاهش می‌یابد.
امکان برنامه‌ریزی برای مصاحبه دکتری، دفاع، یا ارتقا
بسیاری از فرآیندهای علمی در ایران وابسته به مدرک چاپ مقاله هستند و زمان دقیق اهمیت زیادی دارد.
اما این مسیر بدون هزینه و خطر نیست. در اینجا به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
وقتی داوری علمی تضعیف شود، کیفیت مقالات پایین می‌آید و به مرور ارزش علمی پژوهشگران زیر سؤال می‌رود.
برخی مؤسسات از اعتماد کاربران سوءاستفاده می‌کنند و مقالات را به مجلات جعلی می‌فرستند که ظاهراً معتبرند ولی درواقع هیچ پشتوانه علمی ندارند.
در صورت افشا شدن این مسیر غیررسمی، دانشگاه‌ها یا وزارت علوم ممکن است مقاله را رد کرده یا پژوهشگر را به تخلف علمی متهم کنند.
برخی مؤسسات مبالغ هنگفتی دریافت می‌کنند ولی در نهایت مقاله را به مجله‌ای کم‌اعتبار می‌فرستند یا اصلاً کاری نمی‌کنند.
اگر قصد دارید مقاله خود را به‌صورت سریع و با واسطه در مجله‌ای چاپ کنید، مهم‌ترین نکته این است که مجله‌ای معتبر و قابل‌پذیرش توسط دانشگاه‌ها و نهادهای علمی ایران باشد. در ادامه چند معیار کلیدی برای تشخیص مجلات معتبر آورده شده است:
مجله‌ای که در پایگاه‌هایی مانند Scopus، Web of Science (WOS)، PubMed یا DOAJ نمایه شده باشد، عموماً معتبر تلقی می‌شود. در عین حال، توجه به رتبه Q (در Scopus) و دسته‌بندی مجله مهم است.
مجله باید شماره بین‌المللی استاندارد (ISSN) داشته باشد که از طریق سایت‌هایی مانند https://portal.issn.org قابل بررسی است.
آدرس دقیق، اعضای هیئت تحریریه، اطلاعات تماس واقعی و آرشیو شماره‌های قبلی باید به‌راحتی در دسترس باشند.
حتماً مجله را با لیست‌های به‌روز نشریات نامعتبر اعلام‌شده از سوی وزارت علوم، بهداشت یا دانشگاه آزاد مقایسه کنید.
حتی اگر فرآیند سریع است، باید نشانه‌هایی از داوری واقعی وجود داشته باشد (درخواست اصلاح، نظرات داور، تغییرات پیشنهادی و...).
برخی مجلات جعلی، اسامی نزدیک به مجلات معتبر دارند. حتماً از طریق شماره ISSN یا آدرس دقیق سایت اصلی ناشر، اصالت آن را بررسی کنید.
هر چند برخی ممکن است استدلال کنند که در فضای فاسد و ناکارآمد فعلی، استفاده از این مسیر نوعی «واقع‌گرایی حرفه‌ای» است، اما حقیقت این است که مرز اخلاق در علم باید حفظ شود. اگر:
داوری علمی دور زده شود؛
پذیرش براساس رابطه انجام شود؛
و مقالات ضعیف منتشر شوند؛
نتیجه چیزی جز بی‌اعتباری علم نخواهد بود.
یکی از اصلی‌ترین کاربردهای چاپ سریع مقاله، آماده‌سازی رزومه داوطلبان مصاحبه دکتری است. فرآیند پذیرش دکتری در ایران معمولاً شامل دو مرحله است: آزمون کتبی و مصاحبه علمی. در مرحله دوم، رزومه پژوهشی داوطلب نقش تعیین‌کننده‌ای دارد.
بسیاری از داوطلبان با وجود رتبه خوب در آزمون کتبی، به دلیل نداشتن مقاله، در مصاحبه نمره کافی نمی‌گیرند.
فرصت بین اعلام نتایج آزمون تا زمان مصاحبه بسیار محدود است (گاهی فقط 3 تا 6 هفته).
مقالات «در حال داوری» معمولاً امتیاز نمی‌گیرند؛ فقط مقالات «چاپ‌شده» یا «دارای پذیرش قطعی» قابل‌ارائه هستند.
تکمیل رزومه در فرصت محدود باقی‌مانده
داوطلب می‌تواند با چاپ مقاله در بازه 30 تا 40 روزه، در روز مصاحبه مقاله‌ای در دست داشته باشد که امتیاز کامل کسب کند.
رقابت‌پذیری بیشتر در برابر داوطلبان باسابقه
داشتن حتی یک مقاله چاپ‌شده می‌تواند تفاوت چشمگیری در رتبه‌بندی مصاحبه ایجاد کند، به‌ویژه در دانشگاه‌های معتبر.
اثرگذاری روانی مثبت روی مصاحبه‌کنندگان
مقاله چاپ‌شده، تصویری از جدیت، آمادگی و برنامه‌ریزی داوطلب منتقل می‌کند که می‌تواند امتیاز غیررسمی نیز به همراه داشته باشد.
مجله‌ای انتخاب شود که از نظر دانشگاه مقصد، معتبر باشد (نمایه Scopus یا WOS یا مورد تأیید وزارت علوم/بهداشت).
بهتر است موضوع مقاله با رشته تحصیلی و پایان‌نامه مرتبط باشد تا ارتباط علمی آن قابل توجیه باشد.
از مؤسسات معتبر با تجربه مستند استفاده شود تا ریسک تأخیر یا چاپ در مجلات نامعتبر کاهش یابد.
چاپ مقاله طی 40 روز در مجلاتی که مؤسسات واسطه با سردبیران آن‌ها ارتباط دارند، واقعیتی در حال گسترش است. این روند، پاسخی به ساختار معیوب و کند نظام نشر علمی است، اما راه‌حل پایدار محسوب نمی‌شود.
اگر این مسیر با شفافیت، انتخاب دقیق مجله و رعایت اصول علمی طی شود، می‌تواند ابزار کمکی مؤثر باشد. اما در صورت سوءاستفاده، نه‌تنها به وجهه علمی پژوهشگر آسیب می‌زند بلکه بنیاد اخلاقی پژوهش را هم متزلزل می‌کند.
در نهایت، انتخاب مسیر چاپ مقاله—چه از طریق فرآیند سنتی و زمان‌بر و چه با استفاده از خدمات تخصصی مؤسسات واسطه—باید بر پایه آگاهی، دقت و واقع‌بینی صورت گیرد. برای پژوهشگرانی که زمان کافی برای طی‌کردن مسیرهای طولانی داوری ندارند، به‌ویژه داوطلبان مصاحبه دکتری که تنها چند هفته برای تقویت رزومه خود فرصت دارند، خدمات چاپ سریع می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کند.
مؤسسه اشراق با سابقه‌ای قابل‌اتکا در حوزه خدمات پژوهشی، امکان چاپ مقاله در مجلات معتبر بین‌المللی با احتمال پذیرش بالا را فراهم کرده است. در این مؤسسه، پس از بررسی تخصصی مقاله و انتخاب مجله مناسب، نامه پذیرش رسمی (Acceptance Letter) معمولاً ظرف 2 هفته کاری صادر می‌شود و فرآیند چاپ نهایی مقاله در بازه‌ای بین 40 تا 60 روز، بسته به نوع مجله و نمایه آن، به‌انجام می‌رسد.
اشراق تنها یک واسطه نیست؛ بلکه یک تیم حرفه‌ای از مشاوران، ویراستاران، مترجمان و کارشناسان انتشار است که با شناخت دقیق فرآیندهای نشر علمی، مقاله شما را تا مرحله چاپ نهایی همراهی می‌کنند. چنانچه برای مصاحبه دکتری، ارتقاء علمی، دفاع پایان‌نامه یا اپلای خارج از کشور نیاز به چاپ سریع مقاله دارید، می‌توانید از خدمات مؤسسه اشراق با اطمینان بهره‌مند شوید:
راه‌های ارتباطی با موسسه انتشاراتی اشراق
کارشناسان و مشاوران موسسه انتشاراتی اشراق به صورت تمام‌وقت حتی در روزهای تعطیل آماده ارائه خدمات حرفه‌ای و باکیفیت به مشتریان و کاربران خود هستند. برای دریافت مشاوره می‌توانید از طریق سایت به صورت آنلاین با مشاورین موسسه گفت‌وگو کنید و یا از طریق تماس تلفنی با شماره‌های زیر در ارتباط باشید:
eshragh_company
isi.eshragh@gmail.com
09149724933
041-33373424
بله، در برخی مجلات که داوری سریع یا سیاست تصمیم‌گیری فشرده دارند، و با پیگیری دقیق از طرف کارشناسان حرفه‌ای، امکان دریافت پذیرش طی 2 تا 3 هفته و چاپ نهایی در 40 تا 60 روز وجود دارد. البته این به کیفیت مقاله، آمادگی نگارشی، و نوع مجله بستگی دارد.
اگر مجله موردنظر دارای نمایه معتبر (مثل Scopus یا WOS) باشد و در لیست سیاه وزارتخانه‌ها یا دانشگاه‌ها قرار نداشته باشد، مقاله چاپ‌شده معتبر است و امتیاز لازم را کسب خواهد کرد. نکته مهم، انتخاب صحیح مجله و بررسی پیشینی آن است.
خیر. در اکثر موارد، داوری وجود دارد ولی ممکن است فشرده‌تر یا سریع‌تر انجام شود. هدف، تسهیل روند داوری است نه حذف آن. برخی مجلات حتی در سریع‌ترین حالت نیز بازخورد علمی ارائه می‌دهند.
در بسیاری از خدمات، امکان بازگرداندن هزینه یا ارسال به مجله جایگزین وجود دارد. این موضوع باید قبل از آغاز همکاری و در قالب قرارداد مشخص شود.
معمولاً مجلات Open Access که از نویسنده هزینه دریافت می‌کنند، و در نمایه‌هایی مانند ESCI، Scopus Q3/Q4، یا DOAJ قرار دارند، گزینه‌های بهتری برای چاپ در مدت کوتاه هستند.
اینستاگرام
تلگرام