استخراج مقاله از رساله برای پیش‌دفاع دکتری

مراحل استخراج مقاله از رساله

مراحل استخراج مقاله از رساله دکتری یک فرآیند ساختارمند و چندمرحله‌ای است که باید با دقت و آگاهی علمی انجام شود. در ادامه، مراحل این فرآیند به‌صورت گام‌به‌گام ارائه می‌شود:

انتخاب نوع مقاله

بر اساس محتوای رساله و نوع پژوهش، نوع مقاله استخراجی را مشخص کنید:

• مقاله پژوهشی اصیل (Original Article) – بر پایه یافته‌های جدید رساله

• مقاله مروری (Review Article) – اگر رساله بر مرور ادبیات متمرکز است

• مقاله نظری یا مفهومی – در صورت توسعه مدل یا نظریه

• مقاله روش‌شناختی – در صورت نوآوری در روش تحقیق

تعیین هدف و محور اصلی مقاله

رساله معمولاً چند سؤال پژوهشی دارد، ولی مقاله باید بر یک سؤال یا موضوع متمرکز باشد.

✅ راهکار:

• سوال اصلی را مشخص کنید.

• بخش‌هایی از رساله را انتخاب کنید که مرتبط با همان سوال باشد.

• روی یک فرضیه یا یک یافته کلیدی تمرکز کنید.

استخراج اجزای اصلی مقاله از متن رساله

به‌جای کپی‌برداری، هر بخش را بازنویسی و خلاصه کنید:

بازنویسی و خلاصه‌سازی مطالب

مقاله باید ایجاز داشته باشد و از حشو، تکرار و نقل‌قول‌های طولانی پرهیز شود.

✅ پیشنهاد:

• از جملات کوتاه‌تر و مستقیم استفاده کنید.

• داده‌ها را در قالب جدول یا نمودار فشرده‌سازی کنید.

• فقط نتایج مرتبط با محور مقاله را بیاورید.

تنظیم ساختار مقاله بر اساس استاندارد علمی

ساختار رایج مقاله علمی:

1. عنوان (Title)

2. چکیده (Abstract) + کلیدواژه‌ها

3. مقدمه (Introduction)

4. ادبیات نظری / پیشینه تحقیق (Literature Review)

5. روش تحقیق (Methodology)

6. یافته‌ها (Results)

7. بحث و تفسیر (Discussion)

8. نتیجه‌گیری (Conclusion)

9. مراجع (References)

انتخاب مجله علمی مناسب

مجله‌ای انتخاب کنید که با موضوع و سطح مقاله شما هماهنگ باشد.

🎯 ملاک‌ها:

• زبان مجله (فارسی / انگلیسی)

• نمایه (ISC، Scopus، WOS، علمی-پژوهشی)

• حوزه تخصصی

• مدت زمان داوری و پذیرش

رعایت اصول اخلاقی و حقوقی

• از انتشار هم‌زمان در چند مجله پرهیز کنید.

• برای استفاده از داده‌ها یا متون دیگران، به‌درستی استناد دهید.

• نویسندگان مقاله را به‌درستی درج کنید (استاد راهنما، مشاور و خودتان).

ویرایش و قالب‌بندی نهایی

بر اساس راهنمای نویسندگان مجله انتخابی، موارد زیر را تنظیم کنید:

• فرمت رفرنس‌دهی (APA, MLA, Chicago و...)

• فونت، فاصله خطوط، اندازه نمودارها

• تطبیق چکیده با استاندارد (ساختارمند / غیرساختارمند)

بازبینی علمی و زبانی مقاله

قبل از ارسال مقاله، آن را بازبینی کنید:

✅ پیشنهاد:

• از استاد راهنما یا هم‌تیمی بخواهید مقاله را مطالعه کند.

• ویرایش نگارشی و علمی انجام دهید.

• استفاده از ویراستاران حرفه‌ای زبان (مخصوصاً برای مقالات انگلیسی) مفید است.

انتخاب مجله مناسب

معیارهای انتخاب:

• حوزه تخصصی مجله: با موضوع مقاله هم‌خوانی داشته باشد.

• نوع نمایه: ISC، Scopus، Web of Science، علمی-پژوهشی، علمی-ترویجی، مجلات دانشگاهی داخلی.

• زبان مجله: فارسی یا انگلیسی؟

• ضریب تأثیر (IF) و اعتبار مجله

• مدت زمان داوری و چاپ (برخی مجلات فرآیند طولانی دارند)

• هزینه چاپ: رایگان، هزینه‌بر، یا دارای گزینه چاپ فوری (Fast Track)

✅ ابزار مفید:

• Journal Finder از Elsevier

• Scimago Journal Ranking (SJR)

• پایگاه نشریات علمی وزارت علوم (نشریات علمی کشور)

مطالعه دقیق راهنمای نویسندگان (Author Guidelines)

در سایت مجله، بخش "راهنمای نویسندگان" (Author Guidelines) را دقیق بخوانید. مواردی مانند:

• ساختار مقاله

• نحوه رفرنس‌دهی

• تعداد کلمات

• فرمت چکیده و کلیدواژه‌ها

• نحوه ارسال مقاله

• فایل‌های مورد نیاز همراه مقاله (فرم نویسندگان، تعهدنامه و...)

ثبت‌نام در سامانه مجله و ارسال مقاله

مراحل:

1. ثبت‌نام در سایت مجله (معمولاً سامانه مدیریت مجلات علمی ایران یا ScholarOne برای مجلات بین‌المللی)

2. ارسال فایل‌ها:

   • فایل مقاله (Word و گاهی PDF)

   • فایل چکیده جداگانه

   • فرم تعهد اصالت مقاله

   • فرم نویسندگان و سهم مشارکت

   • Cover Letter (برای مجلات خارجی)

3. انتخاب نوع مقاله (پژوهشی، مروری و...)

4. دریافت کد رهگیری مقاله

بررسی اولیه توسط سردبیر (Editor)

سردبیر ابتدا بررسی می‌کند:

• آیا مقاله در حوزه مجله هست؟

• آیا ساختار مقاله مطابق دستورالعمل هست؟

• آیا نویسندگان فرم‌ها را کامل کرده‌اند؟

• بررسی سرقت علمی (با نرم‌افزار مشابه‌یاب مثل iThenticate یا سمیم نور)

✅ در این مرحله ممکن است مقاله رد (Desk Reject) شود اگر:

• ساختار و نگارش ضعیف باشد.

• موضوع با حوزه مجله هم‌خوان نباشد.

• مشابهت بیش از حد با منابع یا رساله باشد.

ارسال به داوری تخصصی (Peer Review)

مدل‌های داوری

• Double-blind: هم داور و هم نویسنده ناشناس‌اند.

• Single-blind: داور می‌داند نویسنده کیست.

• Open peer review: داور و نویسنده هر دو مشخص‌اند (کمتر رایج).

داوران چه چیزی را بررسی می‌کنند؟

• اصالت و نوآوری مقاله

• صحت روش تحقیق

• تحلیل دقیق داده‌ها

• ارتباط منطقی یافته‌ها با بحث و نتیجه‌گیری

• رعایت اصول نگارشی و اخلاق پژوهش

⏳ مدت داوری: معمولاً بین 1 تا 6 ماه بسته به مجله

دریافت نظر داوران و تصمیم سردبیر

پس از داوری، یکی از این نتایج اعلام می‌شود:

📌 اگر اصلاحات خواسته شده باشد، باید در زمان تعیین‌شده (معمولاً 2 هفته تا 2 ماه) مقاله اصلاح‌شده به همراه پاسخ به داوران (Response to reviewers) ارسال شود.

پذیرش نهایی (Acceptance)

پس از تأیید اصلاحات توسط داور یا سردبیر:

• نامه پذیرش (Acceptance Letter) صادر می‌شود.

• مقاله وارد نوبت چاپ می‌شود (در انتظار انتشار).

• در مجلات برخی کشورها، DOI به مقاله اختصاص می‌یابد.

چاپ مقاله

بسته به مجله:

• چاپ الکترونیکی (Online First): پیش از شماره‌بندی در سایت قرار می‌گیرد.

• چاپ مقاله در یک شماره خاص: با شماره جلد، سال، صفحات مشخص.

• در مجلات معتبر، مقاله با کد DOI ثبت می‌شود و قابل جست‌وجو در پایگاه‌های استنادی است.