فرمت مقاله نویسی ISI مجموعه‌ای از اصول و استانداردهای نگارش علمی است که توسط مجلات نمایه‌شده در Institute for Scientific Information رعایت می‌شود. در این فضا، تنها داشتن محتوای علمی ارزشمند کافی نیست؛ بلکه نحوه ارائه آن محتوا اهمیت بالایی دارد. در ادامه این مطلب به بررسی این اصول و استانداردها خواهیم پرداخت.
مقالات نمایه‌شده در پایگاه Institute for Scientific Information (ISI) به‌عنوان شاخصی مهم برای سنجش کیفیت و اعتبار علمی پژوهش‌ها شناخته می‌شوند. این مجلات، نه‌تنها از نظر سطح علمی بسیار معتبر هستند، بلکه رعایت استانداردهای نگارشی و ساختاری را نیز به‌عنوان پیش‌شرط انتشار مقاله الزامی می‌دانند.
یک پژوهشگر، صرفاً با داشتن نتایج علمی ارزشمند به موفقیت در انتشار مقاله دست نخواهد یافت؛ بلکه چگونگی ارائه این نتایج نقش تعیین‌کننده‌ای در فرآیند پذیرش دارد. فرمت مقاله نویسی ISI، همان نقشه راهی است که چارچوبی روشن برای سازمان‌دهی مطالب، بیان دقیق داده‌ها و استدلال منطقی فراهم می‌آورد. رعایت این چارچوب، نه‌تنها خوانایی متن را افزایش می‌دهد، بلکه باعث می‌شود داوران با کمترین ابهام، کیفیت علمی کار را ارزیابی کنند.
ساختار استاندارد یک مقاله ISI از بخش‌هایی مانند عنوان، نام نویسندگان، چکیده، کلمات کلیدی، مقدمه، مواد و روش‌ها، نتایج، بحث و گفتگو، نتیجه‌گیری، قدردانی، منابع و مواد تکمیلی تشکیل شده است. هر یک از این بخش‌ها وظیفه‌ای خاص در انتقال پیام علمی مقاله دارند و حذف یا ضعف در هر بخش می‌تواند کل مقاله را تحت‌تأثیر قرار دهد.
در این مطلب، با رویکردی جامع و گام‌به‌گام، به بررسی جزئیات هر بخش از فرمت مقاله نویسی ISI پرداخته و نکات کلیدی برای نگارش صحیح و حرفه‌ای را ارائه خواهیم کرد؛ تا پژوهشگران بتوانند آثار علمی خود را با بالاترین شانس موفقیت در مجلات معتبر بین‌المللی منتشر کنند.
یک تحقیق علمی هرچقدر هم نوآورانه باشد، اگر به شکل صحیح ارائه نشود، شانس پذیرش کمی خواهد داشت. داوران اغلب در مرحله اول، مقاله را از نظر فرمت و ساختار بررسی می‌کنند و اگر ایرادات اساسی وجود داشته باشد، مقاله بدون بررسی محتوای علمی رد می‌شود. هرچه مقاله از نظر ساختاری و فرمت به استانداردهای ژورنال نزدیک‌تر باشد، شانس پذیرش و چاپ مقاله بیشتر خواهد بود.
رعایت این استانداردها باعث می‌شود:
خوانایی متن افزایش یابد: متن روان و بخش‌بندی‌شده باعث می‌شود خواننده بدون خستگی پیش برود.
استدلال علمی قوی‌تر شود: ساختار منظم، ایده‌ها را به شکلی منطقی و مستدل منتقل می‌کند.
فرآیند داوری سریع‌تر انجام شود: داوران وقت کمتری صرف جستجو برای یافتن بخش‌های مختلف می‌کنند.
احتمال پذیرش افزایش می‌یابد: مجلات ISI مقالاتی را ترجیح می‌دهند که با ساختار مشخص و استاندارد ارائه شده باشند.
استناددهی به مقاله افزایش می‌یابد: فرمت استاندارد کمک می‌کند مقاله به راحتی در پایگاه‌های علمی نمایه شود و مورد ارجاع قرار گیرد.
یک مقاله ISI خوب، مانند یک نقشه دقیق است که خواننده را از نقطه شروع (طرح مسئله) تا نقطه پایان (نتیجه‌گیری) هدایت می‌کند.
هر مقاله علمی ISI معمولاً شامل اجزای زیر است:
عنوان مقاله (Title)
نام نویسنده یا نویسندگان (Authors)
چکیده (Abstract)
کلمات کلیدی (Keywords)
مقدمه (Introduction)
مواد و روش‌ها (Materials and Methods)
نتایج (Results)
بحث و گفتگو (Discussion)
نتیجه‌گیری (Conclusion)
قدردانی (Acknowledgements)
منابع (References)
مواد تکمیلی (Supplementary Materials)
این بخش‌ها باید به ترتیب یا طبق فرمت خاص مجله ارائه شوند. در ادامه هر بخش را به صورت کامل بررسی می‌کنیم.
عنوان، اولین و مهم‌ترین نقطه تماس خواننده با مقاله است. یک عنوان علمی خوب باید:
کوتاه، واضح و دقیق باشد (ترجیحاً کمتر از 15 کلمه).
بازتاب‌دهنده موضوع اصلی تحقیق باشد.
از واژه‌های تخصصی اما آشنا برای جامعه علمی هدف استفاده کند.
از اصطلاحات مبهم یا اختصارات ناشناخته پرهیز شود.
مثال خوب:
"Effects of Soil pH on Microbial Diversity in Agricultural Fields"
مثال بد:
"Study of Some Things in Soil"
اشتباه رایج: استفاده از جملات طولانی و کلی که هیچ اطلاعات مشخصی به خواننده نمی‌دهد.
بخش نویسندگان فقط اسامی را لیست نمی‌کند، بلکه مسئولیت علمی هر فرد را مشخص می‌کند.
نکات کلیدی:
ترتیب اسامی نویسندگان باید نشان‌دهنده میزان مشارکت باشد.
نام نویسنده مسئول (Corresponding Author) مشخص شود.
وابستگی سازمانی (Affiliation) به‌طور کامل درج گردد.
نیازی به درج مدارک علمی (مثل Ph.D یا M.Sc) نیست.
یک مشکل رایج در مقالات ISI اختلاف میان نویسندگان درباره ترتیب اسامی است. توصیه می‌شود این موضوع پیش از ارسال مقاله حل شود.
چکیده قلب تپنده مقاله است. بسیاری از خوانندگان و حتی داوران ابتدا چکیده را می‌خوانند تا تصمیم بگیرند آیا کل متن را بررسی کنند یا خیر.
یک چکیده استاندارد باید:
بین 150 تا 250 کلمه باشد.
به چهار سوال پاسخ دهد: مسئله چیست؟ چه روشی استفاده شد؟ چه نتایجی به دست آمد؟ نتیجه‌گیری چیست؟
بدون ارجاع به منابع یا ذکر جزئیات اضافی نوشته شود.
انواع چکیده:
ساختاریافته (Structured) — شامل بخش‌های جداگانه مثل Introduction، Methods، Results، Conclusion.
غیرساختاریافته (Unstructured) — در یک پاراگراف نوشته می‌شود.
کلمات کلیدی نقش حیاتی در جستجو و نمایه‌سازی مقاله دارند.
نکات مهم:
بین 5 تا 7 واژه انتخاب شود.
از اصطلاحات عمومی یا بسیار کلی (مثل “Science” یا “Soil”) پرهیز شود.
ترجیحاً اصطلاحات فنی دقیق استفاده شود.
با موضوع تحقیق ارتباط مستقیم داشته باشد.
مثلاً در یک مقاله درباره زیست‌شناسی خاک، به جای "Soil" از "Soil Microbial Diversity" استفاده کنید.
مقدمه جایی است که باید خواننده را قانع کنید تحقیق شما ارزشمند است.
یک مقدمه خوب:
با بیان یک مشکل یا سوال علمی شروع می‌شود.
پیشینه تحقیق را مرور می‌کند.
شکاف علمی (Research Gap) را معرفی می‌کند.
هدف تحقیق را بیان می‌کند.
اشتباه رایج: نوشتن مقدمه‌ای بسیار طولانی یا آوردن جزئیات غیرضروری.
این بخش نشان می‌دهد تحقیق چگونه انجام شده است. باید به قدری دقیق باشد که یک پژوهشگر دیگر بتواند آن را تکرار کند.
نکات کلیدی:
ابزار، تجهیزات و روش‌ها را با جزئیات کافی شرح دهید.
روش‌های موجود را با ارجاع به منابع معتبر ذکر کنید.
جزئیات غیرمهم که تأثیری در نتایج ندارند حذف شود.
نتایج باید عینی و دقیق گزارش شوند.
توصیه‌ها:
از جداول، نمودارها و تصاویر برای وضوح بیشتر استفاده کنید.
نتایج آماری را به صورت خلاصه و شفاف ذکر کنید.
تفسیر نتایج را به بخش "بحث" موکول کنید.
این بخش مهم‌ترین قسمت مقاله است چون در آن نشان می‌دهید یافته‌های شما چه معنایی دارند.
یک بخش بحث قوی باید:
نتایج را در پرتو تحقیقات پیشین تفسیر کند.
نقاط قوت و محدودیت‌های تحقیق را بیان کند.
پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده ارائه دهد.
نتیجه‌گیری باید جمع‌بندی نهایی تحقیق باشد.
نکات:
یافته اصلی را به وضوح بیان کنید.
از تکرار چکیده پرهیز کنید.
پیشنهادات علمی برای ادامه مسیر بدهید.
در این بخش از افرادی که در تحقیق کمک کرده‌اند، سپاسگزاری می‌شود. این شامل استاد راهنما، همکاران و نهادهای تأمین‌کننده بودجه است.
منابع باید طبق سبک مشخص مجله (APA, MLA, IEEE و غیره) نوشته شود.
اشتباه رایج: ناقص بودن اطلاعات یا عدم رعایت قالب‌بندی صحیح.
شامل فایل‌ها، داده‌ها یا تصاویر اضافی است که برای توضیح بیشتر مفید هستند اما در متن اصلی جا نمی‌گیرند.
در برخی حوزه‌ها، ترتیب نوشتار تغییر می‌کند. مثلا:
ابتدا روش‌ها، نتایج و بحث نوشته می‌شوند.
سپس مقدمه و چکیده تهیه می‌شود.
این روش کمک می‌کند نویسنده تمرکز بیشتری بر محتوای اصلی داشته باشد.
انتخاب عنوان گنگ یا بیش از حد طولانی
نوشتن چکیده بدون ساختار
انتخاب کلمات کلیدی عمومی
ارائه نتایج بدون تحلیل
منابع ناقص یا بدون فرمت استاندارد
فرمت مقاله نویسی ISI چارچوبی استاندارد و جهانی برای ارائه تحقیقات علمی است که با رعایت دقیق آن، شانس پذیرش مقاله در مجلات معتبر بین‌المللی به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد. این ساختار، نه‌تنها به خوانندگان کمک می‌کند تا به‌سرعت بخش‌های مختلف مقاله را پیدا و درک کنند، بلکه برای داوران نیز ارزیابی کیفیت علمی و روش‌شناسی پژوهش را ساده‌تر می‌سازد.
هر بخش از مقاله — از عنوان گرفته تا منابع — نقش ویژه‌ای در اعتبار علمی کار دارد. یک عنوان دقیق، چکیده‌ای جذاب، کلمات کلیدی هدفمند، مقدمه‌ای متقاعدکننده، روش‌شناسی شفاف، نتایجی مستند و تحلیلی قوی در بحث و گفتگو، همگی مانند قطعات یک پازل علمی هستند که کنار هم تصویر کامل پژوهش را تشکیل می‌دهند.
در نهایت، موفقیت در انتشار مقاله ISI تنها به کیفیت داده‌ها و نوآوری تحقیق وابسته نیست، بلکه به توانایی نویسنده در بیان علمی منظم و حرفه‌ای نیز بستگی دارد. پژوهشگری که اصول این فرمت را به‌خوبی بشناسد و رعایت کند، می‌تواند تحقیقات خود را در سطح جهانی مطرح کرده و جایگاه علمی خود را ارتقاء دهد.
فرآیند آماده‌سازی یک مقاله علمی برای انتشار در مجلات معتبر ISI، فراتر از انجام پژوهش و نگارش محتوای علمی است؛ رعایت دقیق دستورالعمل‌ها و فرمت اختصاصی هر ژورنال، از عوامل کلیدی در تسریع فرآیند داوری و افزایش احتمال پذیرش مقاله به‌شمار می‌رود. بسیاری از مجلات، کوچک‌ترین انحراف از دستورالعمل‌های ساختاری، نگارشی یا استنادی را دلیلی برای بازگشت یا حتی رد مقاله می‌دانند.
مؤسسه اشراق با بهره‌گیری از تیمی متخصص در زمینه ویرایش و آماده‌سازی مقالات، خدمات حرفه‌ای تنظیم فرمت مقاله را بر اساس دستورالعمل‌های اختصاصی هر ژورنال ارائه می‌دهد. این خدمات شامل:
بازبینی کامل ساختار مقاله بر اساس استانداردهای مجله هدف
تنظیم دقیق بخش‌های عنوان، چکیده، کلمات کلیدی، جداول و نمودارها
ویرایش استنادات و منابع مطابق با سبک ارجاع ژورنال (APA, IEEE, Chicago و غیره)
رعایت جزئیات ظاهری مانند فاصله خطوط، فونت، اندازه عنوان‌ها و ترتیب بخش‌ها
با سپردن مقاله خود به کارشناسان مؤسسه اشراق، می‌توانید اطمینان داشته باشید که اثر علمی‌تان نه‌تنها از نظر محتوایی، بلکه از نظر فرمت و قالب‌بندی نیز کاملاً منطبق با انتظارات داوران و ویراستاران مجله خواهد بود. این دقت و حرفه‌ای‌گری، شانس پذیرش مقاله را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد و مسیر انتشار را کوتاه‌تر می‌سازد.
راه‌های ارتباطی با موسسه انتشاراتی اشراق
کارشناسان و مشاوران موسسه انتشاراتی اشراق به صورت تمام‌وقت حتی در روزهای تعطیل آماده ارائه خدمات حرفه‌ای و باکیفیت به مشتریان و کاربران خود هستند. برای دریافت مشاوره می‌توانید از طریق سایت به صورت آنلاین با مشاورین موسسه گفت‌وگو کنید و یا از طریق تماس تلفنی با شماره‌های زیر در ارتباط باشید:
eshragh_company
isi.eshragh@gmail.com
09149724933
041-33373424
بله، برای پذیرش ضروری است.
معمولاً 150 تا 250 کلمه.
5 تا 7 واژه.
بله، نشان‌دهنده میزان مشارکت است.
معمولاً بله البته بستگی به سیاست مجله دارد.
اینستاگرام
تلگرام