9 نکته مهم درباره چاپ مقاله SCOPUS

1. نکات مهم پیش از ارسال مقاله

پیش از آنکه مقاله را برای یک مجله Scopus ارسال کنید، لازم است مجموعه‌ای از نکات کلیدی را مدنظر قرار دهید. رعایت این موارد شانس پذیرش مقاله شما را چندین برابر افزایش می‌دهد.

اصالت و نوآوری مقاله

مجلات Scopus به‌شدت بر اصالت و نوآوری مقاله تأکید دارند. بنابراین ضروری است:

• موضوع پژوهش تکراری نباشد

• مقاله مبتنی بر داده‌های واقعی، تحلیل‌ معتبر، و روش‌های علمی استاندارد باشد

• هدف و سوالات پژوهشی واضح و قابل دفاع باشند

بررسی نرم‌افزاری سرقت علمی

پیش از ارسال مقاله، باید با نرم‌افزارهای معتبر مانند Turnitin یا iThenticate میزان مشابهت مقاله را بررسی کنید. بیشتر مجلات Scopus تشابه بالاتر از 15–20 درصد را نمی‌پذیرند.

انتخاب عنوان دقیق و جذاب

عنوان مقاله باید:

• کوتاه و حرفه‌ای باشد

• از کلمات کلیدی استفاده کند

• بیانگر محتوای مقاله باشد

2. انتخاب مجله مناسب

انتخاب مجله مناسب مهم‌ترین عامل موفقیت در فرایند چاپ مقاله است. بسیاری از ریجکت‌های اولیه (Desk Reject) تنها به‌دلیل انتخاب نادرست مجله رخ می‌دهد.

تناسب موضوع مقاله با Aim & Scope مجله

هدف اصلی (Aim) و دامنه پوشش مجله (Scope) باید کاملاً با موضوع مقاله شما همسو باشد.

❗ اگر موضوع شما خارج از دامنه مجله باشد، مقاله بدون داوری رد می‌شود.

بررسی رتبه (Quartile) مجله

برای چاپ مقاله در مجلات Scopus باید رتبه Q مجله را بررسی کنید:

• Q1 → بالاترین اعتبار

• Q2 → سطح علمی مناسب برای اکثر حوزه‌ها

• Q3 و Q4 → راحت‌تر اما با اعتبار کمتر

دانشجویانی که قصد اپلای دارند معمولاً باید Q1 یا Q2 را انتخاب کنند.

بررسی هزینه‌ها (APC)

برخی مجلات Scopus رایگان هستند و برخی هزینه انتشار دریافت می‌کنند.
این هزینه معمولاً بین 200 تا 2500 دلار است.

بررسی سرعت داوری

با بررسی شماره‌های قبلی مجله و قسمت "Review Time"، می‌توان فهمید:

• روند داوری سریع است؟

• نویسندگان قبلی چه مدت انتظار کشیده‌اند؟

3. رعایت قالب نگارش

هر مجله علمی یک قالب نگارشی مشخص دارد که حتماً باید رعایت شود. مجلات Scopus در این بخش به‌شدت سخت‌گیر هستند.

ساختار مقاله

ساختار استاندارد معمولاً شامل:

• عنوان (Title)

• چکیده (Abstract)

• کلمات کلیدی

• مقدمه

• مرور ادبیات

• روش تحقیق

• یافته‌ها

• بحث

• نتیجه‌گیری

• منابع (References)

ارجاع‌دهی صحیح

مجلات Scopus معمولاً از سبک‌های زیر استفاده می‌کنند:

• APA

• IEEE

• MLA

• Vancouver

❗ هرگونه اشتباه در ارجاع‌دهی احتمال ریجکت مقاله را بالا می‌برد.

قالب‌بندی جداول، شکل‌ها و نمودارها

• کیفیت تصاویر حداقل 300 DPI

• شماره‌گذاری دقیق

• عنوان واضح

• توضیح کامل در متن مقاله

4. مطالعه راهنمای نویسندگان (Author Guidelines)

پیش از ارسال مقاله باید بخش "Author Guidelines" مجله را کامل مطالعه کنید. این بخش شامل تمام قوانین ضروری است.

طول مقاله

مجلات معمولاً محدودیت دارند:

• بین 5000 تا 9000 کلمه

• محدودیت تعداد منابع

• محدودیت تعداد شکل‌ها و جداول

فرمت فایل‌های ارسالی

معمولاً شامل:

• فایل Word

• فایل PDF

• فایل جداگانه برای تصاویر

ساختار چکیده

برخی مجلات چکیده ساختارمند می‌خواهند:

• هدف

• روش

• نتایج

• نتیجه‌گیری

5. فرآیند داوری و پذیرش مقاله

این فرآیند نشان می‌دهد که مقاله از لحاظ علمی، نگارشی و روشی قابل قبول است.

6. ارسال مقاله

مقاله از طریق سامانه مجله (معمولاً Elsevier Editorial Manager یا ScholarOne) بارگذاری می‌شود. مراحل ارسال عبارتند از:

• ایجاد حساب کاربری

• ثبت مشخصات نویسندگان

• واردکردن عنوان و چکیده

• بارگذاری فایل اصلی مقاله

• بارگذاری فایل Response (اگر لازم باشد)

• پیشنهاد داور (در برخی مجلات اختیاری)

❗ اطلاعات نویسندگان باید دقیق و مطابق واقع باشد.

7. دریافت نتیجه داوری

پس از ارسال مقاله، نتیجه داوری روی داشبورد شما نمایش داده می‌شود. نتیجه معمولاً شامل یکی از موارد زیر است:

• Accept بدون اصلاح (بسیار نادر)

• Minor Revision (اصلاحات جزئی)

• Major Revision (اصلاحات اساسی)

• Reject (رد مقاله)

دوره زمانی

بین 2 هفته تا 8 ماه، بسته به رتبه مجله.

8. اصلاحات

در این مرحله باید تمام نکات داوران را با دقت و احترام پاسخ دهید.

اصول پاسخ‌گویی به داوران

• پاسخ‌ها باید کامل و دقیق باشند

• از جملات محترمانه استفاده شود

• به هر نکته شماره‌گذاری شده داور پاسخ داده شود

فایل‌های لازم در مرحله اصلاح

• Revised Manuscript: نسخه اصلاح‌شده

• Response to Reviewers: فایل پاسخ به داوران

• Marked Copy: نسخه با رنگ‌های مشخص‌شده تغییرات

❗ بی‌توجهی به یک نکته داور معمولاً منجر به ریجکت می‌شود.

9. پذیرش نهایی

پس از ارسال نسخه اصلاح‌شده، مقاله دوباره بررسی می‌شود. مراحل نهایی‌سازی مقاله عبارتند از:

• تایید علمی

• تایید فنی و ویرایشی

• ویرایش نهایی توسط مجله

• دریافت نامه رسمی پذیرش

پس از پذیرش، مقاله:

• یا به‌صورت Online First منتشر می‌شود.

• یا در شماره بعدی مجله قرار می‌گیرد.