همایش یا کنگره یک گردهمایی علمی به منظور به اشتراک گذاشتن دانسته ها و یافته های جدید علمی در یک حوزه خاص می باشد. در این گردهمایی ها معمولا اساتید و محققین بزرگ و نامی از کشورهای مختلف شرکت می کنند تا بتوانند از اطلاعات جدیدی که توسط محققین کشورهای دیگر بدست آمده است استفاده کرده و یافته های خود را در اختیار آنها قرار دهند. به عبارتی نوعی داد و ستد علمی بین محققین و پژوهشگران در این همایش ها و کنگره ها انجام میگیرد.
از ویژگی هایی که یک کنگره یا همایش دارد این است که امکان ارسال مقاله توسط دانشجویان و محققین در حوزه موضوعی کنگره وجود دارد. فرایند پذیرش مقاله در کنگره ها نیز همانند مجلات دارای داوری تخصصی بوده و تنها مقالاتی که در زمینه موضوعی کنگره باشند، پذیرفته می شوند. نوع پذیرش مقاله در کنگره ها به دو صورت پوستر و یا سخنرانی می باشد. یعنی مقالاتی که موضوعات آنها از دید داور بسیار جالب و به روز باشد، به عنوان سخنرانی پذیرفته می شوند و مقالاتی که نسبت به آنها کمی از لحاظ موضوعی ضعیف باشند در قالب پوستر پذیرفته شده و نویسنده مقاله بایستی مقاله خود را بصورت پوستر به ناظران و داوران ارائه دهد.
چنانچه قصد حضور جدی و موثر در یک همایش یا نشست علمی را دارید بد نیست که به امور زیر توجه نمایید:
- درباره همایش و مباحث و موضوع های مطرح در آن، همچنین سخنرانان و ارائه دهندگان مقالات اطلاعات کافی را به دست آورید.
- با روش تحقیق و مقاله نویسی، همچنین شیوه سخنرانی و ارائه مطالب علمی و آداب گفت و گو و مناظره آشنا شوید. خوب است در یک یا چند کارگاه آموزشی دراین زمینه شرکت کنید.
- اگر قرار است مقاله خود را درهمایش ارائه کنید یا سخنرانی داشته باشید مطالب مورد نیاز خود را قبلا یادداشت نمایید تا مبادا نکات مهم را فراموش کنید.
- هنگام ارائه مقاله یا سخنرانی، زمان مشخص شده برای شما و حال مخاطب را در نظر بگیرید. قرار نیست فقط شما سخنرانی کنید. همچنین ممکن است دیگران به اندازه خود شما علاقه مند به شنیدن سخنانتان نباشند!
- امروزه همایش ها معمولا به صورت یک و گاه دو روزه برگزار می شود و ممکن است برخی از سخنرانی ها یا نشست ها به صورت همزمان برگزار شود. لذا با کسب اطلاع قبلی، برای حضور در جلسات اولویت بندی کنید.
- سعی کنید در هر همایشی افراد شاخص، محقق یا صاحب نظر در رشته مورد علاقه خود را پیدا کنید و با آنها آشنا شوید. همچنین بهتر است از آنها شماره یا آدرسی برای تماس بگیرید تا بعدا بیشتر بتوانید با آنها در ارتباط باشید.
- اگر فکر می کنید بعدا نیازمند مدرکی دال بر شرکت در همایش هستید گواهی های لازم را از دبیرخانه همایش دریافت کنید.
- اگر در صدد ارائه مقاله یا سخنرانی هستید بهتر است از قبل خود را برای سوال های احتمالی مخاطبان آماده کنید. در همایشها مرسوم است که وقتی را (معمولا حدود 20 دقیقه) به ارائه مقاله یا سخنرانی اختصاص می دهند و زمانی به همین اندازه را هم برای پرسش و پاسخ.
- از نقد و نظر دیگران هر چند خیلی قوی نباشد استقبال کنید. این فرصت طلایی را از دست ندهید. سوال های مخاطبان و نقد و نظر آنها موجب آگاه شدن شما از نقاط قوت و ضعف دیدگاه های تان می شود و راه را برای رشد و ارتقای بیشتر شما فراهم می کند.
- پیش از ارسال مقاله یا هر مطلب خود به همایش حتما یک نسخه از آن را برای خودتان نگه دارید. همایش ها معمولا مقالات یا مطالب ارسال شده را به نویسنده برنمی گردانند. لذا تهیه مجدد آنها کار چندان ساده ای نیست.
- هنگام ارسال مقاله، شماره تماس و آدرس ایمیل خود را جهت اطلاع رسانی های بعدی بنویسید.
- سمت اداری، رتبه علمی، رشته تحصیلی و حوزه مطالعاتی و به طور کلی معرفی کوتاهی از خود را ضمیمه مقاله نمایید.
- از قوانین و ضوابط همایش اطلاع پیدا کرده و آنها را مراعات کنید تا روند بررسی کارتان سریعتر انجام شود.
- هر چند شرکت در همایش های علمی کاری ارزشمند است ولی مواظب باشید دچار «همایش زدگی» نشوید. بهتر است فقط وقتی اقدام کنید که حرف قابل توجهی برای گفتن داشته باشید. همایش زدگی می تواند باعث کاهش ژرفای علمی مطالب و دیدگاه های شما شود.
راههای مختلفی برای آگاهی از همایش های علمی وجود دارد که از جمله انها:
- توجه به اطلاعیه های نصب شده در سطح شهر یا در مراکز علمی.
- پرسیدن از افراد مطلع و صاحب نظر یا تماس با معاونت پژوهشی مراکز و موسسات علمی و پژوهشی.
- جست و جو در اینترنت و مراجعه به سایت های مراکز علمی و دانشگاهی.