یکی از شاخص‌ترین معیارهای اعتبار مجلات علمی، عضویت آن‌ها در پایگاه‌های اطلاعاتی معتبری چون ISI و به‌ویژه JCR است. اما این سوال پیش می‌آید که چگونه می‌توان JCR بودن یک مجله را تشخیص داد؟ در این مقاله قصد داریم به صورت کاملاً تخصصی و کاربردی، شما را با مفهوم JCR، نحوه تشخیص مجلات عضو این لیست و تفاوت آن با سایر مجلات آشنا کنیم.
در دنیای پژوهش و علم، یکی از معیارهای مهم برای سنجش اعتبار و کیفیت مقالات علمی، مجله‌ای است که مقاله در آن منتشر می‌شود. در این میان، مجلات نمایه‌شده در پایگاه‌های معتبری چون ISI و به‌ویژه JCR (Journal Citation Reports) نقش کلیدی در ساختار علمی و ارزیابی سطح کیفی پژوهش‌ها ایفا می‌کنند. انتخاب صحیح مجله برای ارسال مقاله، نه‌تنها در پذیرش مقاله تأثیر دارد، بلکه در اعتبار بین‌المللی، ارتقاء رتبه علمی، پذیرش در مقاطع تحصیلات تکمیلی، جذب فرصت‌های پژوهشی، و امتیازدهی در دانشگاه‌ها نیز بسیار مؤثر است.
با توجه به اهمیت مجلات دارای ضریب تأثیر، پژوهشگران و دانشجویان باید توانایی تشخیص و تمایز میان مجلات JCR واقعی با سایر مجلات را داشته باشند؛ چرا که گاه برخی مجلات با عنوان‌هایی مشابه یا ادعاهای غیرواقعی، مخاطب را گمراه می‌کنند. شناخت منابع معتبر، معیارهای ارزیابی، و نحوه دسترسی به اطلاعات رسمی مجلات JCR از جمله ابزارهایی است که هر پژوهشگر باید به آن مسلط باشد.
در این مطلب، به زبانی ساده اما علمی، ضمن معرفی مفاهیم پایه مانند ISI، JCR، و ضریب تأثیر، نحوه بررسی و تشخیص JCR بودن یک مجله به صورت گام‌به‌گام، کاربردی و همراه با مثال‌های واقعی آموزش داده می‌شود. همچنین به معرفی منابع معتبر برای بررسی اطلاعات مجلات، اشتباهات رایج در این مسیر، و نکاتی برای افزایش شانس پذیرش مقاله در مجلات JCR پرداخته خواهد شد.
اگر شما هم قصد دارید مقاله‌تان را در یکی از معتبرترین مجلات علمی بین‌المللی منتشر کنید، مطالعه این راهنما به شما کمک می‌کند تا انتخابی دقیق، علمی و حرفه‌ای داشته باشید و از سردرگمی در میان انبوه مجلات و اطلاعات نادرست جلوگیری کنید.
موسسه اطلاعات علمی یا ISI، توسط یوجین گارفیلد در دهه 1960 تأسیس شد و با همکاری شرکت تامسون رویترز گسترش یافت. این موسسه یکی از پیشگامان طبقه‌بندی علمی مجلات و تولید پایگاه‌های اطلاعاتی بر پایه استنادها بوده است.
پایگاه Journal Citation Reports (JCR) توسط همین موسسه برای ارائه شاخص ضریب تأثیر (Impact Factor) طراحی شد. هدف آن، ارزیابی علمی و اعتبارسنجی مجلات تخصصی بر اساس میزان استناد به مقالات منتشر شده در آن‌ها است.
JCR مخفف Journal Citation Reports است؛ پایگاهی معتبر که مجلات دارای ضریب تأثیر را به صورت سالانه منتشر می‌کند. این پایگاه، یکی از ابزارهای اصلی برای بررسی کیفیت، تأثیرگذاری و رتبه‌بندی مجلات علمی در حوزه‌های مختلف است.
ویژگی | مجلات ISI Listed | مجلات JCR (دارای ایمپکت) |
|---|---|---|
ضریب تأثیر (IF) | ندارد | دارد |
اعتبار جهانی | متوسط | بسیار بالا |
سختی پذیرش مقاله | کمتر | بیشتر |
ارزش در ارتقاء دانشگاهی | محدود | بسیار بالا |
داشتن ساختار علمی و داوری تخصصی دقیق
شاخص‌های استنادی بالا در چند سال متوالی
تنوع جغرافیایی نویسندگان و داوران
شفافیت فرآیند انتشار و اخلاق نشر
SCI-E (Science Citation Index Expanded): برای رشته‌های فنی و مهندسی، علوم پایه
SSCI (Social Sciences Citation Index): علوم اجتماعی، علوم تربیتی، مدیریت
AHCI (Arts and Humanities Citation Index): هنر، ادبیات، فلسفه، الهیات
ضریب تأثیر یعنی میانگین تعداد استنادها به مقالات یک مجله در دو سال گذشته. برای مثال، اگر در سال 2025، به مقالات چاپ شده در سال‌های 2023 و 2024، 1000 بار استناد شده باشد و این مجله 200 مقاله چاپ کرده باشد، ضریب تأثیر آن 5 خواهد بود.
مراجعه به سایت Clarivate (Web of Science)
وارد کردن عنوان یا ISSN مجله
بررسی بخش Coverage
اگر در یکی از سه دسته SCI-E، SSCI یا AHCI بود، آن مجله JCR است.
تشخیص JCR بودن یک مجله نیاز به دقت، آشنایی با پایگاه‌های اطلاعاتی و شناخت شاخص‌های ارزیابی دارد. مراحل زیر، به صورت دقیق، نحوه بررسی را توضیح می‌دهد:
وارد سایت رسمی Clarivate Analytics شوید:
🔗 https://mjl.clarivate.com
در نوار جستجو، نام مجله یا ISSN (شماره استاندارد بین‌المللی سریال) را وارد کنید.
بعد از باز شدن اطلاعات مجله، به بخش Coverage یا "نمایه‌سازی" دقت کنید.
اگر یکی از سه مورد زیر را مشاهده کردید، مجله مورد نظر JCR دار و دارای ضریب تأثیر است:
Science Citation Index Expanded (SCIE)
Social Sciences Citation Index (SSCI)
Arts and Humanities Citation Index (AHCI)
در غیر این صورت، مجله شما فقط در لیست ISI قرار دارد و فاقد ایمپکت فاکتور است.
برای تشخیص دقیق JCR بودن، از منابع رسمی و قابل اطمینان زیر استفاده کنید:
منبع | آدرس اینترنتی | کاربرد |
|---|---|---|
Clarivate Master Journal List | https://mjl.clarivate.com | بررسی JCR و دسته‌بندی Coverage |
Web of Science | https://www.webofscience.com | نمایه‌سازی و استناد مقالات علمی |
Scimago Journal & Country Rank | https://www.scimagojr.com | اطلاعات تکمیلی درباره کیفیت مجلات |
بسیاری از مجلات JCR، تنها مقالاتی را بررسی می‌کنند که به زبان انگلیسی نوشته شده باشند. چرا؟
زبان بین‌المللی علم، انگلیسی است.
دسترسی جهانی برای پژوهشگران فراهم می‌شود.
احتمال استناد به مقاله افزایش می‌یابد.
فرآیند داوری بین‌المللی تسهیل می‌گردد.
اگرچه مقالات به زبان‌های دیگر نیز منتشر می‌شوند، اما برای چاپ در مجلات JCR، ترجمه تخصصی به انگلیسی ضروری است.
حوزه‌های علمی که بیشترین نمایه‌سازی در JCR را دارند:
علوم پزشکی و سلامت
علوم پایه (فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی)
علوم کامپیوتر و مهندسی
مدیریت، اقتصاد و روانشناسی
علوم محیط‌زیست و زمین‌شناسی
انتشار مقاله در مجلات JCR مزایای زیر را دارد:
ارتقاء شغلی و رتبه علمی در دانشگاه‌ها
پذیرش سریع‌تر در فرصت‌های مطالعاتی بین‌المللی
جذب بهتر در مصاحبه‌های دکتری و پسا‌دکتری
اعتبار بیشتر در رزومه پژوهشی
افزایش احتمال دریافت گرنت تحقیقاتی
برای افزایش شانس پذیرش مقاله، این نکات را رعایت کنید:
فرمت‌بندی مقاله بر اساس راهنمای مجله
ارجاع دقیق به مقالات روز
نوشتار علمی، بدون سرقت ادبی (plagiarism)
ویراستاری تخصصی و گرامری دقیق
ارسال Cover Letter مناسب و حرفه‌ای
تطابق موضوع مقاله با Scope مجله
در ادامه چند نمونه از مجلات علمی JCR معرفی می‌شود که در رشته‌های مختلف اعتبار بالایی دارند:
نام مجله | رشته | ضریب تأثیر (IF) |
|---|---|---|
Nature | علوم پایه | 64.85 |
The Lancet | پزشکی | 79.32 |
IEEE Transactions on Neural Networks | علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی | 16.74 |
Journal of Management | مدیریت | 9.23 |
Environmental Science & Technology | محیط زیست | 12.05 |
موارد زیر می‌تواند باعث گمراهی پژوهشگران شود:
سایت‌های جعلی که ضریب تأثیر تقلبی اعلام می‌کنند
استفاده از لیست‌های قدیمی یا ویرایش‌نشده
اشتباه گرفتن Q1/Q2 با JCR بودن
اعتماد به واسطه‌های بدون مجوز یا نامعتبر
همیشه از منابع رسمی Clarivate برای بررسی استفاده کنید.
موسسه اشراق خدمات زیر را برای چاپ مقاله در مجلات JCR ارائه می‌دهد:
معرفی مجلات مناسب با رشته و محتوای مقاله
ترجمه تخصصی و ویراستاری انگلیسی مقالات
فرمت‌بندی طبق اصول مجله هدف
پشتیبانی تا گرفتن نامه پذیرش معتبر
اطمینان از عدم چاپ در مجلات بلک‌لیست
همکاری با داوران و سردبیران حرفه‌ای
✅ آیتم بررسی | ⛔ خطاهای رایج |
|---|---|
جستجو در Master Journal List | اعتماد به سایت‌های غیررسمی |
بررسی بخش Coverage | صرفاً دیدن عبارت "ISI" کافی نیست |
مطابقت با یکی از سه نمایه SCIE/SSCI/AHCI | اشتباه گرفتن Q با Impact Factor |
اعتبارسنجی از سایت Clarivate | گرفتن ایمپکت از سایت‌های نامعتبر |
شما می‌توانید با استفاده از منابع رسمی و دقت در بررسی شاخص‌ها، از صحت JCR بودن مجله اطمینان حاصل کنید و در مسیر انتشار علمی موفق گام بردارید.
📌 یادآوری مهم:
برای دریافت لیست جدید مجلات JCR، از طریق سایت رسمی Clarivate یا مؤسسات معتبر اقدام کنید و از نسخه‌های به‌روز استفاده نمایید.
در دنیای امروز که نشر علمی با رقابت شدید و حساسیت‌های کیفی همراه شده است، دسترسی به اطلاعات دقیق و منابع معتبر برای انتخاب مجلات علمی از اهمیت حیاتی برخوردار است. کوچک‌ترین خطا در انتخاب مجله می‌تواند منجر به رد مقاله، اتلاف زمان، هزینه و آسیب به رزومه پژوهشی گردد.
مؤسسه اشراق با سال‌ها تجربه تخصصی در زمینه معرفی مجلات معتبر بین‌المللی، به‌ویژه مجلات نمایه‌شده در JCR، همراه مطمئن پژوهشگران، دانشجویان، و اعضای هیئت علمی در مسیر انتشار علمی است. این مؤسسه با بهره‌گیری از تیمی مجرب از کارشناسان دانشگاهی، خدمات زیر را با بالاترین استاندارد علمی ارائه می‌دهد:
معرفی مجلات دارای ضریب تأثیر واقعی و تأییدشده توسط Clarivate
بررسی تطابق دقیق مقاله با اسکوپ و سطح علمی مجله
اطمینان از عدم حضور مجله در لیست سیاه وزارت علوم و دانشگاه‌ها
ارائه ترجمه تخصصی، ویراستاری علمی و گرامری، و فرمت‌بندی مقاله طبق استانداردهای مجله
پشتیبانی در تمامی مراحل ارسال، داوری، پذیرش و اخذ نامه رسمی پذیرش (Letter of Acceptance)
تسریع در فرآیند پذیرش با رعایت اصول اخلاقی نشر
مؤسسه اشراق همواره در کنار پژوهشگران است تا مسیر چاپ مقاله‌ای معتبر، سریع و حرفه‌ای را برای آن‌ها هموار سازد. اعتماد به اشراق، انتخابی آگاهانه برای رسیدن به قله‌های موفقیت علمی است.
راه‌های ارتباطی با موسسه انتشاراتی اشراق
کارشناسان و مشاوران موسسه انتشاراتی اشراق به صورت تمام‌وقت حتی در روزهای تعطیل آماده ارائه خدمات حرفه‌ای و باکیفیت به مشتریان و کاربران خود هستند. برای دریافت مشاوره می‌توانید از طریق سایت به صورت آنلاین با مشاورین موسسه گفت‌وگو کنید و یا از طریق تماس تلفنی با شماره‌های زیر در ارتباط باشید:
eshragh_company
isi.eshragh@gmail.com
09149724933
041-33373424
خیر، برخی مجلات تخصصی و نوظهور با وجود IF پایین، کیفیت علمی بالایی دارند. همچنین در رشته‌هایی با نرخ ارجاع پایین، IF به‌تنهایی معیار قضاوت نیست.
این شاخص (چهارک) نشان می‌دهد یک مجله در رتبه‌بندی موضوعی خود در کدام بخش قرار دارد: Q1 بالاترین، Q4 پایین‌ترین و مکمل ایمپکت فاکتور برای ارزیابی جایگاه مجله در حوزه تخصصی‌اش است.
بله، مجلات ممکن است به دلایل مختلفی مانند افت کیفیت یا عدم تطابق با استانداردهای Clarivate از لیست JCR خارج شوند و IF آن‌ها صفر شود یا نمایش داده نشود.
نسخه جدید گزارش JCR معمولاً هر سال در ماه ژوئن (خرداد تا تیر) منتشر می‌شود. در این زمان، ایمپکت فاکتور به‌روزرسانی می‌شود و اطلاعات جدید برای همه مجلات ارائه می‌گردد.
بسته به نوع مجله متفاوت است. برخی مجلات JCR رایگان هستند (مدل اشتراکی)، برخی دارای هزینه برای دسترسی آزاد (Open Access)، و برخی هزینه داوری یا پذیرش دریافت می‌کنند. باید راهنمای نویسندگان مجله بررسی شود.
اینستاگرام
تلگرام