ترجمه هم‌زمان یا ترجمه شفاهی عبارت است از برگرداندن شفاهی یک مفهوم و یا یک موضوع از زبان مبدا به زبان مقصد.

ترجمه همزمان یکی از سنگین ترین زمینه های رشته ی مترجمی در زبان های خارجی است که هر شخصی نمیتواند از عهده ی کار ترجمه همزمان بر آید. اما با کسب مهارت های درست و تمرین و تکرار بسیار بالا و صرف زمان بسیار زیادی در زمینه خواندن، نوشتن، صحبت کردن وگوش کردن در زبان مقصد میتواند جزء یکی از مشاغل جذاب و پر سود به حساب بیاید.

آنچه مترجم مکتوب را از مترجم هم‌زمان متفاوت می‌سازد این است که مترجم هم‌زمان با قرار گرفتن در یک محیط ارتباطی اجباراً از تکنیک‌ها و شگردهایی استفاده می‌کند که حاصل آن عبارات و جملاتی است که ترجمه کلمه به کلمه محسوب نخواهد شد و با استفاده از حرکات دست و اشارات می تواند مفهوم را به راحتی و آسانی انتقال دهد. انجام این کار در کشوری که می خواهید زبان آن را بیاموزید راحت تر است، اما لزوما نیز مورد نیاز نیست. در مترجمی همزمان نباید از زبان مادری خود غافل شوید اما نیازی نیست همانند زبان مقصد بر روی آن تمرکز کنید اما غافل شدن از آن ممکن است به کارتان صدمه بزند.

کسانی که دو زبانه بزرگ شده اند حس اعتماد به نفس کزایی دارند هیچ وقت قدرت دانش زبانی آنها به خوبی کسانی که دو زبان را مورد مطالعه قرار می دهند نیست. مترجمان همزمان باید بر روی لهجهی زبان مقصد خود متمرکز شوند در حالی که مترجمان کتبی باید بر روی مهارت های خواندن و نوشتن متمرکز شوند.

داشتن مدرک دانشگاهی خوب اما کافی نیست و همیشه  هم ضروری نیست چون این توانایی به خود افراد بیشتر وابستگی دارد تا اینکه صرف مدرک دانشگاهی داشته باشیم.

برای دست یافتن به نتایج عالی در زمینه ترجمه همزمان، مترجم باید دارای دانش بالای زبانی در تمامی زمینه ها، درک و تحلیل از موضوع مورد بحث، برجسته کردن عناوین مهم و اصلی و در کل تمامی اطلاعات تکمیلی پیرامون مسائل ترجمه و قدرت زبانی را داشته باشد.

انواع ترجمه همزمان عبارتند از:

ترجمه همزمان منقطع:

همانطور که از نام آن مشخص است در این نوع از ترجمه ، مترجم بعد از قطع موقت سخنگو سخنان آن را به زبان مقصد برمی گرداند. در این نوع ترجمه، مترجم یا بصورت ذهنی و یا براساس نوشته های خود که در حین صحبتهای سخنگو یادداشت کرده است ، ترجمه را انجام می دهد. فاصله زمانی توقفها متفاوت است گاهی بین دو یا سه جمله اتفاق می افتد و گاهی به یک یا دو دقیقه طول می کشد. برای بعضی مترجمها بهتر است که زمان توقفها بیشتر باشد زیرا هرگونه ابهامی در صحبتها را رفع می کند. این نوع ترجمه در مذاکرات سیاسی و دیدار سران کشورها، مذاکرات تجاری و مصاحبه های زنده تلویزیونی کاربرد دارد.

ترجمه همزمان همردیف:

ترجمه همزمان بدین صورت است که مترجم همزمان با سخنگو گفتار را ترجمه می کند، این ترجمه با استفاده از میکروفن انجام می گیرد. بدین صورت که مترجم همزمان سخنان سخنگو را از هدفون می شنود و از طریق میکروفن این سخنان را در قالب زبان مقصد می کند. این نوع ترجمه یکی از دشوارترین ترجمه هاست. این نوع ترجمه در کنفرانس ها و همایش های علمی بسیار کاربرد دارد و سخنان سخنران از طریق هدفون برای حضار ترجمه میشود. سخنرانی های شخصیت های مهم سیاسی و کشوری در همایشهای بین المللی نیز به این طریق ترجمه میشود.

ترجمه به صورت نجوا یا ترجمه درگوشی:

در این نوع ترجمه مترجم عملا در گوشی صحبت نمی کند بلکه آرام و شمرده صحبتهای سخنگو را ترجمه می کند. ترجمه باید خیلی روان و گویا باشد و در صورت نیاز از حرکات و اشاره های شخص استفاده کند تا بیان احساس و لحن سخن آسانتر شود. این نوع ترجمه در مذاکرات حساس کارائی دارد. دیدارهای سران کشورها یکی از موارد استفاده از این نوع ترجمه است.

ترجمه تلفنی:

این نوع ترجمه از طریق تماس تلفنی انجام می پذیرد به این صورت که مترجم از طریق یک گوشی با تماس گیرنده همراهی میکند و مکالمات او را به مخاطبش انتقال میدهد و بالعکس سخنان مخاطب را به طرف اول تفهیم میکند. این نوع ترجمه نیازمند تبحر بسیاری است و مترجم باید مهارت و تجربه کافی را در این زمینه داشته باشد. حساسیت این نوع ترجمه به حدی است که می تواند به شکست یا موفقیت یک قرارداد تجاری یا سیاسی بیانجامد. به همین دلیل کادر ورزیده ای باید عهده دار این نوع خدمت باشد. تماس های تلفنی سیاستمداران و تجار برجسته با یکدیگر یکی از دشوارترین نمونه های ترجمه همزمان تلفنی است.

ترجمه ویدیوئی:

این نوع ترجمه بیشتر در مصاحبه های تلویزیونی کارائی دارد به این صورت که مصاحبه شونده از طریق ارتباط ویدئوئی در برنامه ای حاضر میشود و مترجم در کنار او، به صورت همزمان صحبت های او را ترجمه میکند. البته در برخی از دانشگاه های معتبر نیز از این روش برای بهره مندی از تجربه های اساتید دانشگاه های دیگر در سراسر جهان استفاده میشود.

و در آخر به این موضوع می پردازیم که یک مترجم همزمان باید نکات زیر را در ترجمه خود رعایت نماید:

آشنایی با موضوع سخنرانی که قرار است ترجمه آن را انجام دهد.

نکات اصلی گفتار را یادداشت کنید، زیرا در هنگام ترجمه کمک مفیدی خواهد بود.

جستجو و پیدا کردن توضیح و معنای اصطلاحات و کلمات مهم قبل از شروع ترجمه بسیار مفید است.

در هنگام ترجمه همزمان ، سعی کند رابطه دوستانه ای را با سخنران ایجاد نمایید.

کلمات باید به صورت مشخص و آشکار تلفظ گردد.

آماده سازی خلاصه‌ای از سخنرانی در پایان آن ، به شما کمک می کند تا نتایج را مشخص نمایید.

سرعت عمل و آماده سازی خود برای کار در شرایط سخت بسیار حائز اهمیت است.