اشراق: مجلات یکی از روشهای معمول و رایج برای انتشار اطلاعات علمی هستند و در درون خود نیز به انواع مختلفی تقسیم میشوند. یکی از معیارهای طبقهبندی مجلات به طبقه مجلات اوپن اکسس (open access) و کلوز اکسس (close access) میباشد.
یکی از روش های تقسیم بندی مجلات علمی، بر اساس دسترسی یا عدم دسترسی آزاد به مقالات در مجلات مختلف می باشد.
به مجلاتی که اجازه دسترسی آزاد به مقالات وجود ندارد، در اصطلاح مجلات کلوز اکسس (close access) گفته می شود. درنتیجه خوانندگان یا کتابخانهها برای دسترسی به مقالات این نوع مجلات بایستی حق آبونمان مجلات را پردازند تا بتوانند از مقالات مندرج در آنها استفاده کنند. همچنین، در این مجلات بین مولفین مقاله و مجله قرار داد کپی رایت امضا میگردد و مجله حقوق اشتراک گذاری و تکثیر محتوای مقاله را به عهده میگیرد. بنابراین این مجلات برای خوانندگان تحت عنوان مجلات پولی می باشند.
در مقابل به مجلاتی که مقالات چاپ شده در آنها به صورت آنلاین بوده و بر روی وب سایت مجله قابل دسترس است و خوانندگان برای دانلود و استفاده از آنها با هیچ مانع پولی و یا موانع دیگری روبروی نمی شوند، تحت عنوان اوپن اکسس (open access) نامیده می شوند. در این مجلات معمولاً هزینههای چاپ و انتشار مقاله از مولفین مقاله گرفته می شود تا خوانندگان بتوانند به صورت آزادانه به محتوای مقاله ها دسترسی پیدا کنند. به این معنی که مجله پولی که بایستی از خوانندگان مقاله دریافت کند را از مولفین مقاله دریافت میکند. بنابراین این نوع مجلات برای خوانندگان تحت عنوان مجلات رایگان می باشند اما برای کسانی که قصد چاپ مقاله در این مجلات را دارند بعنوان مجلات پولی هستند.
مجلات اوپن اکسس (open access) خود به دو دسته تقسیم میشود:
انتخاب بین ژورنالهای اوپن اکسس (open access) و کلوز اکسس (close access) بر اساس معیارهای متفاوتی صورت میگیرد