یک مترجم می‌تواند در موقعیتی بسیار قدرتمند باشد، بنابراین ضروری است که نقش خود را جدی بگیرد. ویژگی های بارزی که یک مترجم حرفه ای باید داشته باشد در این مطلب شرح داده شده اند.
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که اگر فردی با زبان‌های خارجی آشنا باشد و بتواند صحبت کند، می‌تواند یک مترجم خوب باشد. اما این طرز تفکر صحیح نیست، زیرا ترجمه به دانش و مهارت نیاز دارد و نمی‌توان از هر کسی انتظار داشت که این فرآیند را به درستی انجام دهد. پس خصوصیات یک مترجم حرفه ای چیست؟ چه مسئله‌ای باعث شناخته شدن یک مترجم حرفه‌ای می‌شود؟ برای انجام این کار واقعا به چه مهارت‌هایی نیاز هست؟ قبل از اینکه کار ترجمه خودتان را به یک مترجم واگذار کنید، ببینید که آیا فرد مذکور ویژگی‌های لازم را برای انجام کار ترجمه دارد یا خیر. اما دانستن اینکه یک مترجم حرفه ای چه ویژگی‌هایی دارد، اغلب سخت و مشکل است، به همین خاطرموسسه اشراق در این مطلب شما را با این ویژگی‌ها آشنا می‌کند. لازم به ذکر است که مباحث پیش رو برای آن دسته از مترجمینی که قصد دارند تا کار ترجمه را به صورت حرفه‌ای دنبال نمایند و به یک مترجم حرفه ای تبدیل شوند، نیز سودمند خواهد بود.
1. برای تبدیل شدن به یک مترجم عالی به مطالعه زبان بومی خود اهتمام بورزید:
بیشتر پروژه‌ها به زبان مادری شما ترجمه می‌شوند، بنابراین هرچه مهارت‌های نوشتاری شما در این زبان بهتر باشد، ترجمه‌تان دقیق‌تر و دلپذیرتر خواهد شد. آسان‌ترین راه برای رشد مهارت‌های نوشتاری، مطالعه هر چه بیشتر زبان مبدا است. مطالعه کردن نه تنها سبب غنی شدن دایره لغات‌تان می‌شود، بلکه منبع الهام شما نیز خواهد بود، چون شما خود را در معرض یادگیری تکنیک‌ها و روش‌های جدید نوشتن جهت توسعه ایده‌ها قرار می‌دهید. سعی کنید متون مختلف و نوشته‌‌های نویسندگان متعدد را بخوانید. مطالعه مجلات، رمان‌ها و حتی محتوای وب برای آشنایی بیشتر با سبک نوشتاری ضروری هستند. اگر موضوع خاصی را در صنعت خدمات ترجمه انتخاب کرده‌اید، می‌توانید با مطالعه مباحث مختص با آن موضوع به مهارت خود بیفزایید.
2. مطالعه زبان مقصد (دوم) یکی از ترفندهای تبدیل شدن به مترجم عالی است:
مطالعه زبان دوم یا مقصد به شما این امکان را می‌دهد تا حس زبان خود را گسترش دهید. همچنین روشی مؤثر برای آشنا کردن خودتان با وضعیت‌های مختلف زندگی از این طریق امکان‌پذیر خواهد شد. در این حالت هم هرچه عادات خواندن شما بیشتر باشد، برای تقویت مهارت‌های زبانی‌تان بهتر است. مطالعه منظم متون زبان دوم، دیدگاه جدیدی در مورد اینکه چگونه مردم با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و چرا کلمات خاصی را برای اظهار نظر کردن در مورد خودشان انتخاب می‌‌نمایند، به شما می‌دهد. حفظ معنای صحیح در ترجمه راحت‌تر از این است که خواندن خود را محدود به کتاب‌های مربوط به صنعت ترجمه کنید، بنابراین اگر دوست دارید به یک مترجم عالی در زمینه ترجمه فارسی به انگلیسی تبدیل شوید، مطالعه خود را در زمینه زبان انگلیسی افزایش دهید.
3. آشنایی با موضوع
مترجم در هر زمینه‌ای که می‌خواهد در آن متمرکز شود، باید دانش عملی خوبی داشته باشد. هر چند که با داشتن مهارت‌های ساده زبانی می‌توان متون عمومی را ترجمه کرد، اما بخش عظیمی از بازار ترجمه به صنایع خاصی، مانند ترجمه مفاهیم حقوقی، ترجمه متون پزشکی و متون تخصصی دیگر اختصاص پیدا کرده است. از این گذشته، اگر شما به عنوان یک مترجم برای ترجمه کتاب استخدام شوید، آیا ضریب هوشی لازم را برای به دست آوردن همه منابع و استنادها دارید؟ آیا می‌توانید اصطلاحات پیچیده و تخصصی متن را به درستی ترجمه نمایید؟ آیا توانایی معادل‌سازی برای واژگان جدید را خواهید داشت؟ اگر شما در یک رشته و موضوع خاص به توانایی و تسلط برسید، یقینا به پرسش‌های مطرح شده از سوی ما جواب مثبت خواهید داد. پس مترجم حرفه ای باید یک رشته و موضوع خاص را برای خود انتخاب کند تا بتواند به نیازهای مشتریان و مخاطبان خوب به درستی پاسخ دهد.
4. نظم و انضباط
ممکن است شما تصور کنید که اگر ما هر روز چند ساعت به صورت تفریحی با کلمات کلنجار رویم و بعد از آن هم کمی چرت بزنیم، می‌توانیم کار ترجمه را به درستی انجام دهیم. اما واقعیت این است که حجم کار کمی فشرده‌تر است و مطالبات بسیار استرس‌زا خواهد بود. به همین دلیل باید با نظم و انضباط خاصی کارها را مدیریت کرد و هر قرآیندی را بایستی سر موقع خودش به پایان رساند (این موضوع در ترجمه فوری متون از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است). ترجمه هرگز به آسانی خواندن یک جمله و نوشتن دوباره آن نیست. مترجم فقط کلمات را از یک صفحه به صفحه دیگر نمی‌آورد، وی باید در مورد هر کلمه به خوبی فکر کند و بهترین معادل را برای آن انتخاب نماید. اگر این کار براساس نظم انجام نگیرد، فرآیند ترجمه کلمه‌ها، عبارت‌ها، جملات، پاراگراف‌ها و صفحات روی هم تلنبار می‌شوند و هیچموقع نمی‌توان کار را به درستی به مشتری تحویل داد. اما مترجمین حرفه ای با مدیریت درست زمان و اتخاذ کردن بهترین روش‌ها، همواره از زمان در نظر گرفته شده برای پایان کارها جلوتر می‌افتند و می‌توانند پروژه‌های بیشتری را به سرانجام برسانند.
5. برای تبدیل شدن به یک مترجم عالی، ترجمه‌های دیگران را مقایسه نمایید:
نگاه کردن به آنچه مترجمان دیگر انجام می‌دهند، می‌تواند به شما کمک کند تا بر مهارت‌های زبانی خود تسلط بیشتری پیدا کنید. این کار کپی کردن کاری نیست که افراد دیگر انجام می‌دهند، بلکه تنها یادگیری از دیگران و پیدا کردن معانی جدید پنهان شده در پشت کلمات است. هم متن مبدأ و هم متن مقصد را در نظر بگیرید تا ببینید مترجمان دیگر چگونه پیام نویسنده را از طریق ترجمه کتاب منتقل کرده‌اند. انتخاب‌های آنها را آنالیز کنید و سعی نمایید تا دلایل تصمیم مترجم برای حذف یا تأکید بر جزئیات خاص متن را شناسایی کنید. هر مترجم تکنیک‌های منحصربه‌فردی دارد. گاهی دچار اشتباه می‌شوند یا ترجمه را به صورت تحت‌اللفظی ارائه می‌دهند که نیت متن اصلی را به‌طور کامل تحت تأثیر قرار می‌دهد. شما می‌توانید از همه آنها یاد بگیرید و روش‌های کاری خود را جلا دهید.
6. سفر کردن جزء روش‌های تبدیل شدن به یک مترجم عالی محسوب می‌شود:
مسافرت روش شما برای دیدن فرهنگ‌های جدید و نحوه مواجه با شرایط زندگی را تغییر می‌دهد. به شما این امکان را می‌دهد تا با افراد مختلف ملاقات نمایید و آنها را از درون بشناسید. بنابراین زمان دیگری که نیاز است تا صدای خود را با یک مخاطب خاص وفق دهید، ارتباط با خوانندگان آسان‌تر خواهد شد. علاوه بر این، زمانیکه سفر می‌کنید، می‌توانید مهارت‌های زبانی خود را خارج از منطقه امن خود تمرین نمایید. این مسئله یک تجربه یادگیری متفاوت را برای شما رقم می‌‌زند که در آن خودتان را در گروه‌های جدید غرق کرده و زبان خود را با قوانین محلی آنها وفق می‌دهید. در طولانی‌مدت این کار شما را به یک رابط بهتر و یک مترجم عالی تبدیل خواهد کرد که می‌توانید حتی به ترجمه تخصصی هم بپردازید.
7. ساختن یک حافظه ترجمه غنی، شما را به یک مترجم عالی تبدیل خواهد کرد:
یک مترجم عالی به منابع درجه یک اتکا می‌کند. ارائه‌دهندگان خدمات ترجمه دیگر تنها با تکیه به دانش خود و استفاده از برخی دیکشنری‌های در دسترس به انجام ترجمه نمی‌پردازند. تکنولوژی مترجمان را قادر می‌سازد تا تمام پروژه‌های خود را ذخیره کنند و از کارهای قبلی برای سرعت بخشیدن به پروژه‌های آینده استفاده نمایند، در این صورت با هر پروژه ترجمه به عنوان اولین کار برخورد نخواهید کرد. از ابزارهای CAT برای ساخت یک حافظه ترجمه قوی استفاده کنید و دانش خود را ذخیره نمایید. با این روش می‌توانید کیفیت ترجمه‌هایتان را بهبود ببخشید، در حالیکه هم سریع‌تر و هم با هزینه‌های کم‌تری کار خواهید کرد. این سرعت حتما در انجام ترجمه فوری به درد شما خواهد خورد و باعث خواهد شد تا درآمد بیشتری در این صنعت به دست آورید.
8. داشتن خصوصیات اخلاقی مناسب
علاوه بر مواردی که ذکر شد، یک مترجم حرفه ای به داشتن برخی خصوصیات اخلاقی نیز نیاز دارد. این خصوصیات باعث می‌گردد تا مترجم برای ترجمه هر متنی آماده باشد و به هیچ متنی (در صورتیکه در تخصص وی باشد) نه نگوید. از جمله خصوصیات اخلاقی که یک مترجم حرفه ای باید داشته باشد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
شور: یک مترجم باید نسبت به شغل ترجمه خود اشتیاق داشته باشد. آنها باید از تمام امکانات و تلاش‌های خود برای تحویل هر پروژه به شکل عالی استفاده کنند. باید این گونه فکر نمایند که این کار مانند کودک آنهاست.
کنجکاوی: یک مترجم باید در یادگیری کلمات و نوع بیان، کنجکاو و با انگیزه باشد. توجه داشته باشید که روند یادگیری یک مترجم بی پایان است.
وضوح: هدف مترجم حرفه‌ای، بیان ایده منابع به صورت روشن و بدون ابهام است. آنها هنگام استفاده از ساختارهای ساده باید از ساختارهای دشوار پرهیز کنند.
دقت: یک مترجم حرفه‌ای باید در انتقال دقیق اطلاعات خبره باشد. اگرچه گاهی اوقات این کار وسوسه‌‌انگیز است، اما مترجم نباید متن اصلی را تصحیح كند و سعی نماید تا آن را به شکل دیگری تغییر دهد.
صداقت: مترجمان هر چه باشند، مانند بقیه یک انسان هستند، بنابراین طبیعی است که آنها برخی عبارات یا کلمات را نشناسند. با این وجود آنها نباید از کلمات یا جملات صرف‌نظر کنند، بلکه باید تحقیق کنند و آن را تا حد ممکن به بهترین شکل ترجمه نمایند.
مباهات و فروتنی: یک مترجم حرفه‌ای همیشه باید ترجمه‌ای را ارائه دهد که بتواند به آن افتخار کند، اما در عین حال بایستی به اندازه کافی فروتن باشد تا تصحیح‌های احتمالی را از طرف ویراستار یا خواننده بپذیرد. مهمترین چیز در پایان، کیفیت ترجمه است.
9. به مشتریان خود گوش دهید تا به یک مترجم عالی تبدیل شوید:
مترجمانی که می‌خواهند مشتریان خود را حفظ کنند و در موقعیت شغلی خود اعتبار کسب نمایند، به مهارت‌های گوش دادن نیاز وافری دارند. این مهارت به شما این امکان را می‌دهد تا بفهمید که مشتریانتان انتظار دارند تا با ترجمه به چه چیزی دست پیدا کنند. در این حالت شما خواهید توانست تا نیازهای آنها را پیش‌بینی نمایید. مثلا انتظار یک دانشجو از ترجمه چکیده مقاله نسبت به خواسته یک مدیر سایت از ترجمه محتوای سایت متفاوت است و باید شما از طریق صحبت با مشتری به خواسته‌های آنها پی ببرید. باید به یاد داشته باشید که اغلب در ترجمه، مشتری و استفاده‌کنندگان نهایی از آن ترجمه یکسان نیستند. بنابراین هر چه بیشتر خودتان را آموزش دهید که گوش دهید، ارائه مزایایی که کاربران نهایی نیاز دارند، آسان‌تر می‌شود و بدون اینکه خواسته مشتری را نادیده بگیرید، بهترین خدمات را به وی ارائه خواهید داد.
10. به رویدادهای صنعت ترجمه بروید تا ترفندهای مترجم عالی شدن را فرا گیرید:
کنفرانس‌های ترجمه و دیگر رویدادهای صنعتی، فرصت‌های بزرگی جهت ارتباط با مشتریان و همکاران جدید در این صنعت برای شما به وجود خواهد آورد. شما در این رویدادها درباره روش‌های جدید، ابزارهای نوآورانه ترجمه و دیگر تکنیک‌های بازاریابی برای جلب بیشتر مشتری خواهید آموخت. همچنین افراد جدیدی را ملاقات خواهید کرد که می‌توانند حس خوشایندی را به شما منتقل نمایند. رفتن به رویدادهای ترجمه می‌تواند تأثیرات مثبت متعددی بر احساس شما نسبت به کارتان و نحوه مدیریت کسب‌وکارتان داشته باشد. این یک تجربه یادگیری است که با لحظات سرگرم‌کننده و خاطرات خوشایند همراه خواهد بود.
11. به روز بودن با جدیدترین تکنولوژی‌ها، شما را سریع‌تر به یک مترجم عالی تبدیل می‌کند:
تکنولوژی بدون در نظر گرفتن اندازه یا جایگاهش، نوعی تغییر دهنده بازی برای ارائه‌دهندگان خدمات زبانی به شمار می‌آید. اگر از ابزارهای خلاقانه استفاده نکنید، رقبا شما را به خطر می‌اندازند، چون در مدت زمان کوتاهی نمی‌توانید بهترین نوع خدمات را ارائه نمایید. مجلات را بخوانید و مشترک خبرنامه‌ها و نسخه‌های آزمایشی نرم افزارهای جدید باشید. سعی کنید با آخرین پیشرفت‌ها در زمینه ترجمه پیش بروید. در غیر این صورت ممکن است قبل از اینکه خبر داشته باشید، شکست بخورید.
12. برای تبدیل شدن به یک مترجم عالی به ورزش کردن احتیاج خواهید داشت:
ورزش کردن یک روش مقرون به صرفه برای افزایش خلاقیت است. سطح استرس را کاهش می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا بهتر تمرکز کنید، حافظه خود را بهبود ببخشید و بازده بیشتری داشته باشید. در برنامه شلوغ خود حتما چند بار در هفته برای ورزش وقت بگذارید. این عادت جدید نه تنها می‌تواند شما را به یک مترجم عالی تبدیل کند، بلکه به سالم و شادتر نگه داشتن شما نیز کمک خواهد کرد.
13. با کمک خواستن از دیگران خود را به مترجم عالی تبدیل نمایید:
ترجمه ممکن است کاری فردی به نظر برسد، اما گاهی کار گروهی نتایج بهتری به همراه دارد. اگر برای انجام بهتر فرآیند ترجمه مقاله و یا رسیدن به مهلت مقرر تلاش می‌کنید، از درخواست کمک نترسید. چه با درخواست جزئیات بیشتر از مشتری و چه با اضافه کردن مترجم دیگری به پروژه، باعث گردید تا فرآیند ترجمه به بهترین شکل ممکن پیش رود. گاهی اوقات درخواست کمک برای رسیدن به اهداف و ارائه نتایج بهتر ضروری است.
اینستاگرام
تلگرام