در این مطلب با مقایسه‌ی ترجمه تخصصی با کیفیت و ویراستاری نیتیو، نشان خواهیم داد که ترجمه‌ی حرفه‌ای توسط مترجم متخصص، در اغلب موارد نه‌تنها از نظر هزینه به‌صرفه‌تر است، بلکه کیفیتی در حد انتشار در مجلات بین‌المللی ارائه می‌دهد. در مقابل، ویراستاری نیتیو هزینه‌بر بوده و تنها در مواردی که مجله درخواست گواهی نیتیو دارد توصیه می‌شود.
در فضای علمی و آکادمیک بین‌المللی، کیفیت نگارش صحیح، دقیق و حرفه‌ای مقالات به زبان انگلیسی یکی از الزامات اساسی برای انتشار در مجلات معتبر بین‌المللی است. پژوهشگران، استادان دانشگاه و دانشجویان تحصیلات تکمیلی در ایران، اغلب تحقیقات خود را به زبان فارسی انجام می‌دهند و برای ارسال به مجلات ISI، Scopus یا سایر ژورنال‌های خارجی، ناگزیر از ترجمه‌ی این متون به انگلیسی هستند. در این مسیر، دو گزینه‌ی اصلی پیش روی پژوهشگران و نویسندگان قرار دارد:
1. ترجمه‌ی تخصصی با کیفیت بالا از متن فارسی به انگلیسی،
2. ویرایش نیتیو (Native Editing) پس از ترجمه‌ی اولیه.
هر کدام از این گزینه‌ها مزایا، معایب و هزینه‌های خاص خود را دارند. اما پرسش اساسی این است: برای یک پژوهشگر که می‌خواهد مقاله‌اش با کیفیت بالا و هزینه‌ی معقول به چاپ برسد، کدام گزینه اقتصادی‌تر و کارآمدتر است؟
این مطلب با هدف مقایسه‌ی عینی و واقع‌گرایانه‌ی این دو رویکرد، به بررسی تفاوت‌ها، مزایا، معایب و هزینه‌های واقعی ترجمه‌ی تخصصی و ویراستاری نیتیو می‌پردازد. همچنین نشان می‌دهد که در اغلب موارد، انتخاب مسیر اول، یعنی ترجمه‌ی تخصصی با کیفیت بالا، نه‌تنها منطقی‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر است، بلکه نیاز به ویراستاری نیتیو را نیز از بین می‌برد؛ مگر در شرایط خاصی که ژورنال به‌صراحت گواهی ویرایش نیتیو را درخواست کرده باشد.
ترجمه‌ی تخصصی یعنی برگرداندن یک متن علمی از زبانی مانند فارسی به انگلیسی، توسط مترجمی که هم به زبان مقصد تسلط کامل دارد و هم با مفاهیم علمی متن آشناست. این نوع ترجمه صرفاً انتقال واژه‌ها نیست، بلکه بازآفرینی علمی و دقیق محتواست به زبانی که در آن مجله مقصد منتشر می‌شود.
یک مترجم تخصصی:
با واژگان کلیدی و اصطلاحات تخصصی حوزه‌ی مقاله آشنایی دارد،
ساختار جملات را مطابق با نگارش علمی انگلیسی تنظیم می‌کند،
پیام علمی مقاله را بدون تحریف منتقل می‌کند،
و در نهایت، متنی قابل انتشار در مجلات علمی معتبر تولید می‌کند.
ویرایش نیتیو به فرآیندی گفته می‌شود که در آن فردی که زبان مادری‌اش انگلیسی است، متن را از نظر دستور زبان، نگارش علمی، روانی و انسجام زبانی ویرایش می‌کند. این فرد معمولاً پیش‌زمینه‌ای در رشته‌ی مقاله دارد یا حداقل با نگارش دانشگاهی آشناست.
ویرایش نیتیو در دو سطح رایج است:
ویرایش زبانی (Proofreading): تصحیح خطاهای گرامری، املایی و نشانه‌گذاری.
ویرایش علمی/محتوایی (Substantive Editing): بازنویسی جملات، بهبود ساختار و حتی پیشنهاد برای بازنویسی پاراگراف‌ها جهت وضوح بیشتر.
هزینه ویرایش نیتیو، به‌ویژه از نوع دوم، به‌مراتب بیشتر از ترجمه‌ی تخصصی است.
ترجمه تخصصی معمولاً بر اساس تعداد کلمات یا صفحات متن مبدا محاسبه می‌شود. اگر فرض کنیم ترجمه هر کلمه فارسی بین 700 تا 1500 تومان باشد، یک مقاله‌ی معمول 4000 کلمه‌ای (معادل حدود 15 صفحه فارسی) بین 3 تا 6 میلیون تومان هزینه خواهد داشت – با کیفیتی که قابل ارائه به مجلات معتبر است.
این هزینه شامل:
ترجمه دقیق،
بازخوانی اولیه توسط مترجم،
ویرایش نهایی توسط ویراستار داخلی،
و در برخی موارد ارائه‌ی گواهی ترجمه.
ویرایش نیتیو معمولاً بر اساس تعداد کلمات انگلیسی محاسبه می‌شود. برای یک مقاله‌ی 5000 کلمه‌ای، هزینه ویرایش نیتیو در شرکت‌های معتبر بین 150 تا 350 دلار است.
اگر مقاله قبلاً به‌صورت ضعیف یا نیمه‌حرفه‌ای ترجمه شده باشد، ویراستار نیتیو ممکن است کل متن را نیازمند بازنویسی بداند، که هزینه را چند برابر می‌کند یا حتی پروژه را رد می‌کند.
هزینه به‌مراتب کمتر از ویراستاری نیتیو؛
عدم نیاز به بازنویسی گسترده؛
درک دقیق از مفاهیم علمی توسط مترجم متخصص؛
امکان تعامل مستقیم با مترجم برای رفع ابهام؛
افزایش احتمال پذیرش مقاله در مجلات ISI، Scopus و غیره.
در صورتی که مترجم حرفه‌ای نباشد، کیفیت کاهش می‌یابد.
بهبود سطح زبان به سطح بومی؛
افزایش روانی و خوانایی؛
مورد پسند مجلاتی که روی زبان حساس هستند.
هزینه بسیار بالا؛
عدم درک دقیق از مفاهیم تخصصی (در برخی موارد)؛
زمان‌بر بودن فرآیند؛
در بسیاری از موارد، ویراستار نیتیو اصلاحات سطحی انجام می‌دهد و مشکلات اصلی مربوط به ترجمه باقی می‌ماند.
برخی مجلات علمی، به‌ویژه آن‌هایی که در رده‌ی Q1 و Q2 قرار دارند یا ناشران بزرگی مانند Elsevier، Springer یا Wiley، گاهی اوقات پس از بررسی اولیه مقاله، درخواست گواهی ویرایش نیتیو می‌کنند. در چنین شرایطی، ویراستاری نیتیو تبدیل به یک الزام می‌شود. با این حال، این وضعیت معمول نیست و در اکثر موارد، اگر مقاله با ترجمه‌ای با کیفیت بالا ارائه شده باشد، نیازی به آن نخواهد بود.
همچنین لازم به ذکر است که ویراستاری نیتیو به‌هیچ‌وجه ضامن پذیرش مقاله نیست. در واقع، پذیرش مقاله در مجلات علمی به عوامل متعددی بستگی دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
کیفیت علمی محتوا: نوآوری، مسئله‌محوری، روش تحقیق قوی و نتایج معتبر.
تناسب مقاله با محورهای مجله: هرچقدر هم متن خوب و روان باشد، اگر مقاله به حوزه‌ی مجله مرتبط نباشد، رد می‌شود.
رعایت ساختار و فرمت مجله: قالب‌بندی، ارجاع‌دهی و چیدمان دقیق بر اساس راهنمای نویسندگان.
زبان و نگارش قابل قبول: روان بودن متن، بدون غلط دستوری و قابل فهم بودن محتوا برای داوران.
ویراستاری نیتیو فقط به بخش چهارم (زبان و نگارش) کمک می‌کند. حتی اگر این کار به بهترین شکل انجام شود، باز هم مقاله‌ای با محتوای ضعیف، روش اشتباه یا نتایج غیرمعتبر رد خواهد شد.
فرض کنیم مقاله‌ای ابتدا توسط مترجمی حرفه‌ای ترجمه شده و سپس مقاله‌ای دیگر ابتدا به‌طور ناقص ترجمه شده و بعداً ویرایش نیتیو دریافت کرده است. در اکثر موارد:
متنی که از ابتدا با دقت ترجمه شده باشد، انسجام و روانی بیشتری دارد.
ویراستار نیتیو نمی‌تواند ساختار غلط جملات یا ترجمه‌های اشتباه مفهومی را اصلاح کند، مگر آنکه کل متن را بازنویسی کند.
ترجمه‌ی دقیق با زبان قابل قبول و علمی، در اغلب موارد نیازی به ویراستاری نیتیو ندارد.
یک پژوهشگر ایرانی مقاله‌ای در حوزه‌ی هوش مصنوعی می‌نویسد. مقاله 4500 کلمه دارد.
ترجمه توسط مترجم متخصص در زمینه‌ی AI؛
بازخوانی و ویرایش داخلی؛
هزینه نهایی: حدود 80 دلار = 5 میلیون تومان؛
مقاله بدون نیاز به ویرایش نیتیو پذیرفته شد.
ترجمه توسط فرد غیرمتخصص یا با کیفیت پایین؛
ارسال برای ویراستار نیتیو؛
هزینه ویراستاری: 250 دلار = حدود 15 میلیون تومان؛
ویراستار درخواست بازنویسی کل متن را داد؛
نتیجه: دوباره‌کاری، اتلاف زمان، افزایش هزینه.
در مسیر آماده‌سازی و ارسال مقالات علمی، پژوهشگران مخصوصاً در مراحل اولیه با نظرات و توصیه‌های متفاوتی مواجه می‌شوند. برخی از این توصیه‌ها درست‌اند، اما برخی دیگر بیشتر از روی تجربه‌های شخصی یا باورهای نادرست شکل گرفته‌اند. در ادامه به سه شبهه رایج پاسخ می‌دهیم:
پاسخ:
پیش از هر اقدامی، باید بررسی کرد که آیا خود مجله چنین الزامی را مطرح کرده یا نه. در اکثر موارد، مجلات صرفاً انتظار دارند مقاله از لحاظ زبانی روان، بدون غلط و قابل فهم باشد. در صورتی که مقاله توسط یک مترجم متخصص به‌درستی و با نگارش آکادمیک ترجمه شده باشد، نیازی به ویرایش نیتیو نیست.
تنها در صورتی که مجله صراحتاً در نامه داوری یا در بخش راهنمای نویسندگان ذکر کند که نیاز به "Native English Editing Certificate" دارید، آن‌وقت باید به ویراستاری نیتیو مراجعه شود. بنابراین، پیشنهاد استاد یا همکار ارزشمند است اما باید با خواسته واقعی مجله تطبیق داده شود.
پاسخ:
این باور در بسیاری از زمینه‌ها غلط است، از جمله در ترجمه و ویراستاری مقاله. قیمت بالا لزوماً به معنای کیفیت بالاتر نیست. آن‌چه واقعاً اهمیت دارد:
تخصص مترجم یا ویراستار در موضوع مقاله؛
سابقه و نمونه‌کارهای قبلی؛
توانایی انتقال دقیق مفاهیم تخصصی به زبان علمی؛
آشنایی با ساختار مقالات بین‌المللی.
مترجمی که با قیمت معقول ولی دانش تخصصی بالا کار می‌کند، به‌مراتب مفیدتر از ویراستاری است که با قیمت بالا اما بدون فهم عمیق علمی، متن را فقط از نظر نگارشی ویرایش می‌کند.
پاسخ:
نه لزوماً. دلایل رد شدن مقاله معمولاً علمی، ساختاری یا مرتبط با موضوع مقاله هستند. داوران ممکن است مقاله را به دلایل زیر رد کنند:
نوآوری ناکافی؛
ضعف در روش‌شناسی؛
هم‌پوشانی با مقالات قبلی؛
عدم تطابق با محورهای مجله؛
عدم رعایت دستورالعمل‌های مجله.
در بعضی موارد ممکن است زبان ضعیف یا ترجمه نامناسب در رد مقاله نقش داشته باشد، اما این تنها یکی از چندین عامل است. اگر مقاله از نظر علمی قوی باشد، حتی با زبان متوسط نیز ممکن است داوران آن را بپذیرند یا صرفاً پیشنهاد بهبود نگارش بدهند. بنابراین، نباید مترجم را به‌تنهایی مسئول دانست، مگر آنکه متن واقعاً از نظر زبانی مشکل جدی داشته باشد.
اگر هدف پژوهشگر این است که مقاله‌ای با کیفیت علمی بالا، قابل ارائه به مجلات بین‌المللی و در عین حال با هزینه‌ی منطقی ارائه دهد، ترجمه‌ی تخصصی با کیفیت بالا بهترین گزینه است.
در مقابل، ویراستاری نیتیو با وجود مزایایی در بهبود زبان، هزینه‌ی بسیار بالایی دارد و تنها زمانی توصیه می‌شود که:
مجله به‌طور خاص درخواست گواهی نیتیو داشته باشد؛
یا مقاله توسط مترجم غیرحرفه‌ای ترجمه شده و نیازمند بازنویسی گسترده باشد.
در نتیجه، ترجمه‌ی تخصصی و حرفه‌ای نه‌تنها از نظر هزینه به‌صرفه‌تر است، بلکه در بسیاری از موارد کیفیتی معادل یا حتی بالاتر از متن ویراستاری‌شده نیتیو ارائه می‌دهد.
در مسیر انتشار مقالات علمی در مجلات بین‌المللی، انتخاب مسیر درست برای آماده‌سازی متن انگلیسی می‌تواند تفاوت بین پذیرش و رد مقاله را رقم بزند. همان‌طور که در این مقاله نشان داده شد، ترجمه‌ی تخصصی با کیفیت بالا، راهکاری به‌مراتب مقرون‌به‌صرفه‌تر، مطمئن‌تر و کاربردی‌تر نسبت به ویراستاری نیتیو است، مگر در مواردی که خود مجله الزام به ارائه‌ی گواهی نیتیو داشته باشد.
مؤسسه اشراق با بیش از یک دهه تجربه در ارائه‌ی خدمات تخصصی ترجمه و ویرایش مقالات علمی، در کنار پژوهشگران قرار دارد تا این مسیر را با اطمینان طی کنند. خدمات ترجمه‌ی تخصصی در اشراق توسط مترجمان خبره و آشنا با ادبیات علمی هر رشته انجام می‌شود، به‌گونه‌ای که مقاله نهایی بدون نیاز به ویرایش نیتیو آماده ارسال به مجلات خارجی خواهد بود.
علاوه بر آن، مؤسسه اشراق خدمات ویراستاری نیتیو را نیز با همکاری ویراستاران انگلیسی‌زبان و متخصص در حوزه‌های مختلف علمی ارائه می‌دهد – ویژه‌ی آن دسته از مقالاتی که مجله مقصد به‌صراحت گواهی نیتیو را الزامی کرده است. ارائه‌ی گواهی معتبر، پشتیبانی کامل، و تطابق با استانداردهای ژورنال‌های بین‌المللی، از جمله مزایای این خدمات است.
در نهایت، انتخاب شما میان ترجمه‌ی تخصصی یا ویراستاری نیتیو باید بر اساس نیاز واقعی مقاله و بودجه‌ی شما باشد. اما اگر به‌دنبال کیفیت بالا، صرفه‌جویی در هزینه و افزایش احتمال پذیرش مقاله هستید، خدمات ترجمه‌ی تخصصی مؤسسه اشراق، انتخابی هوشمندانه و حرفه‌ای است.
راه‌های ارتباطی با موسسه انتشاراتی اشراق
کارشناسان و مشاوران موسسه انتشاراتی اشراق به صورت تمام‌وقت حتی در روزهای تعطیل آماده ارائه خدمات حرفه‌ای و باکیفیت به مشتریان و کاربران خود هستند. برای دریافت مشاوره می‌توانید از طریق سایت به صورت آنلاین با مشاورین موسسه گفت‌وگو کنید و یا از طریق تماس تلفنی با شماره‌های زیر در ارتباط باشید:
eshragh_company
isi.eshragh@gmail.com
09149724933
041-33373424
خیر. پذیرش مقاله به عوامل علمی مانند نوآوری، روش تحقیق، نتایج معتبر و ارتباط با حوزه مجله بستگی دارد. ویراستاری نیتیو تنها می‌تواند به بهبود نگارش کمک کند، اما به‌تنهایی تضمینی برای پذیرش نیست.
هزینه بسته به تعداد کلمات، سطح ویرایش (سطح زبانی یا محتوایی)، و شرکت ارائه‌دهنده متفاوت است، اما معمولاً چند برابر هزینه ترجمه تخصصی است. گاهی این هزینه به چندصد دلار می‌رسد.
ترجمه تخصصی دقیق‌تر و قابل اعتمادتر است وقتی که مترجم در رشته مرتبط تحصیل کرده باشد یا سابقه ترجمه متون آن حوزه را داشته باشد. آشنایی با اصطلاحات، مفاهیم کلیدی و سبک نگارش علمی در آن رشته بسیار حیاتی است.
فقط برخی مجلات خاص، معمولاً در سطح Q1، درخواست گواهی نیتیو می‌کنند. در این صورت داشتن گواهی معتبر از یک ویراستار نیتیو رسمی اهمیت پیدا می‌کند. در غیر این صورت، داشتن گواهی ضرورتی ندارد.
بله، اگر ترجمه توسط فرد متخصص با تسلط به زبان و ساختار علمی انجام شده باشد، بسیاری از مجلات معتبر آن را می‌پذیرند. شرط آن، رعایت دقیق زبان علمی و ساختار استاندارد است.
اینستاگرام
تلگرام